ἐξαλείφω

English (LSJ)

pf. Pass. ἐξαλήλιμμαι (v. infr.): subj.aor.2 Pass. ἐξαλῐφῇ v.l. in Pl.Phdr.258b:—

   A plaster or wash over, τοῦ σώματος τὸ ἥμισυ ἐξηλείφοντο γύψῳ Hdt.7.69; ᾗ ἔτυχε . . οὐκ ἐξαληλιμμένον τὸ τεῖχος where it was not whitewashed, Th.3.20; τοὺς βωμοὺς ἐξαλείψαντι IG11.161A103 (Delos, iii B. C.):—Med., anoint, μύρῳ βρενθείῳ ἐξαλείψαο Sapph.Supp.23.20.    II wipe out, obliterate, ἐξαλειφθεῖσ' ὡς ἄγαλμα E.Hel.262: metaph., wipe out of one's mind, πάντα τὰ πρόσθεν Pl.Tht.187b; τὸ γιγνώσκειν D.37.34; [ὑπόνοιαν] Men.Pk.310(prob.); cancel, ἐ. ψηφίσματα And.1.76; νόμους Lys.1.48; αἰτίας Arist.Ath.40.3; ἐξαλειφόντων (sc. τὸ ὀφείλημα) IG12.91.10; esp. at Athens, ἐ. τινὰ ἐκ τοῦ καταλόγου strike his name off the roll, X.HG2.3.51, cf. Arist. Ath.36.2; so ἐ. τινά Ar.Eq.877, cf. D.39.39; opp. ἐγγράφω, Ar.Pax 1181, Lys.30.2, etc.; ὑμᾶς ἐκ παντὸς τοῦ Ἑλληνικοῦ Th.3.57:—Med., ἐξαλείψασθαι τὰς ἀπογραφάς to get one's inventory cancelled, Pl.Lg. 850d: metaph., ἐ. πάθος φρενός blot it out from one's mind, E.Hec. 590.    2 metaph., wipe out, destroy, μὴ 'ξαλείψῃς σπέρμα Πελοπιδῶν A.Ch.503, cf. E.Hipp.1241:—Pass., ἡ Σπάρτης εὐδαιμονίη οὐκ ἐξηλείφετο Hdt.7.220; τιμὰς μὴ 'ξαλειφθῆναι A.Th.15; οὐδ' ἄπαις δόμος . . ἐξαλειφθείη ποτ' ἄν E.IT698.

German (Pape)

[Seite 866] (s. ἀλείφω, aor. II. pass. ἐξαλιφῇ Plat. Phaedr. 258 b), 1) einsalben, bestreichen; γύψῳ, μίλτῳ ἐξηλείφοντο τὸ σῶμα, Her. 7, 69; ᾗ ἔτυχε οὐκ ἐξαληλιμμένον τὸ τεῖχος, wo die Mauer nicht beworfen, übertüncht war, Thuc. 3, 20. – Gew. 2) auswischen, etwas Geschriebenes, Gemaltes ausstreichen, Ggstz ἐγγράφω, Plat. Rep. VI, 501 b; ὅταν ἐξαλειφθῇ τὸ εἴδωλον Theaet. 191 d; ψήφισμα Andoc. 1, 76; νόμους Lys. 1, 48; den Namen aus einem Register, aus Listen, ἐκ τοῦ καταλόγου Xen. Hell. 2, 3, 51; Lys. 16, 13; ohne Zusatz, Dem. Lept. 35; ἐξαλήλιπται καὶ οὐ πρόσεστι τῇ παραγραφῇ 37, 34; ἐξηλεῖφθαι Plut. Symp. 8, 7, 4; vertilgen, aufheben, τιμὰς μὴ 'ξαλειφθῆναί ποτε Aesch. Spt. 15; οὐδ' ἄπαις δόμος ἐξαλειφθείη ποτ' ἄν Eur. I. T. 698; λόγος, Ggstz ἐμμένειν, Plat. Phaedr. 258 b; ἡ Σπάρτης εὐδαιμονίη οὐκ ἐξηλείφετο Her. 7, 220; πόλιν ἐκ τοῦ' Ἑλληνικοῦ Thuc. 3, 57; φήμην Sest. Emp. adv. math. 3; seltner von Menschen, Aesch. Ch. 496; Eur. Hipp. 1241. – Auch im med., ἐξαλείψασθαι φρενός, aus dem Innern, Eur. Hec. 590; τὰς ἀπογραφὰς ἐξαλειψάμενος Plat. Legg. VIII, 850 c, seine Schätzung ausstreichen lassend.

Greek (Liddell-Scott)

ἐξαλείφω: μέλλ. -ψω: παθ. πρκμ. ἐξήλειμμαι, καὶ Ἀττ. ἐξαλήλιμμαι, ὑποτακτ. ἀορ. β΄ παθ. ἐξαλῐφῇ, Πλάτ. Φαῖδρ. 258Β (Βεκκῆρος ἐξ ἀρίστων ἀντιγράφων). Ἐπιχρίω, τὸ σῶμα ἐξηλείφοντο γύψῳ Ἡρόδ. 7. 69· ᾗ ἔτυχε... οὐκ ἐξαληλιμμένον τὸ τεῖχος, ὅπου δὲν ἦτο ἠλειμμένον διὰ τιτάνου καὶ διεκρίνοντο αἱ πλίνθοι, Θουκ. 3. 20. ΙΙ. ἐξαλείφω, ἀπαλείφω, ὡς καὶ νῦν, κοινῶς «σβύνω», ἐξαλειφθεῖσ’ ὡς ἄγαλμα, ἐξαλειφθεῖσα ὡς ζωγράφημα, Εὐρ. Ἑλ. 262· πάντα τὰ πρόσθεν ἐξαλείψας, ὡς ἐξαλείφει παῖς ἐκ τοῦ πίνακος πρᾶξιν ἀριθμητικὴν ἐσφαλμένην, Πλάτ. Θεαίτ. 187Β· καταργῶ, ἐξαλ. ψηφίσματα Ἀνδοκ. 10. 30· νόμους Λυσ. 96. 10· ἐξαλειφόντων (ἐνν. τὸ ὀφείλημα) Συλλ. Ἐπιγρ. 76. 10· ἰδίως ἐν Ἀθήναις, ἐξαλείφειν τινὰ ἐκ τοῦ καταλόγου, διαγράφειν τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐκ τοῦ καταλ., Ξεν. Ἑλλην. 2. 3, 51· οὕτω, ἐξ. τινὰ Ἀριστοφ. Ἱππ. 877, Δημ. 1006. 21· ἀντίθ. τῷ ἐγγράφω, Ἀριστοφ. Εἰρ. 1181, Λυσίας 183. 15, κλ., ἀντίθ. τῷ ἀναγράφω, Θουκ. 3. 57. 2) μεταφ. ὡς τὸ Λατ. delere, ἐξαλείφω, ἐξαφανίζω, ἐντελῶς καταστρέφω, μὴ ’ξαλείψῃς σπέρμα Πελοπιδῶν Αἰσχύλ. Χο. 503, πρβλ. Εὐρ. Ἱππ. 1241· ὑμᾶς δὲ καὶ ἐκ παντὸς τοῦ Ἑλληνικοῦ πανοικησίᾳ διὰ Θηβαίους ἐξαλεῖψαι, «σεῖς δὲ ἐξ ἐναντίας νὰ τὴν ἐξαλείψητε (τὴν πόλιν) ἀπὸ πάσης τῆς Ἑλλάδος ὁλόκληρον, χαριζόμενοι τῆς Θηβαίοις» (Δούκας), Θουκ. 3. 57· ― ἐπὶ πραγμάτων, ἐξαλείφω ἐκ τοῦ νοῦ μου, τὸ γιγνώσκειν Δημ. 976. 23· καὶ ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, ἐξαλείψασθαι πάθος φρενὸς Εὐρ. Ἑκ. 590· ἀλλ’ ἐξαλείψασθαι τὰς ἀπογραφάς, ἀπαλείφειν αὐτάς, ὁ δὲ ἀπιὼν ἐξαλειψάμενος ἴτω τὰς ἀπογραφάς, αἵτινες ἂν αὐτῷ παρὰ τοῖς ἄρχουσι γεγραμμέναι πρότερον ὦσιν, περὶ μετοίκων καταλειπόντων τὴν πόλιν, Πλάτ. Νόμ. 850C. ― Παθ., ἡ Σπάρτης εὐδαιμονίη οὐκ ἐξηλείφετο Ἡρόδ. 7. 220· τιμὰς μὴ ’ξαλειφθῆναι Αἰσχύλ. Θήβ. 15.

French (Bailly abrégé)

f. ἐξαλείψω, ao. ἐξήλειψα, etc.
Pass. impf. ἐξηλειφόμην, ao. ἐξηλείφθην, rar. ao.2 ἐξηλείφην, pf. ἐξαλήλιμμαι, rar. ἐξήλειμμαι;
1 enduire, abs. enduire de chaux, blanchir (un mur);
2 ôter en frottant ; effacer : τινα ἐκ καταλόγου XÉN qqn d’une liste ; νόμους LYS effacer, abolir des décrets, des lois ; p. ext. faire disparaître, anéantir : σπέρμα Πελοπιδῶν ESCHL la race des Pélopides ; ὑμᾶς ἐκ τοῦ Ἑλληνικοῦ THC vous faire disparaître de la surface de la Grèce;
Moy. ἐξαλείφομαι (ao. ἐξηλειψάμην);
1 enduire : τὸ σῶμα γύψῳ HDT se blanchir le corps avec du plâtre;
2 effacer : φρενός EUR de l’esprit.
Étymologie: ἐξ, ἀλείφω.

Spanish (DGE)

(ἐξᾰλείφω)
• Morfología: [perf. med. inf. ἐξαληλίφθαι Plu.2.728b, part. ἐξαληλιμμένος Hsch.]
I 1en Atenas borrar, eliminar de listas o registros, borrar el nombre de op. ἐγγράφω ‘inscribir’ τὸν Γρύττον ἐξαλείψας Ar.Eq.877, ἀργύριον λαμβάνων τοὺς μὲν ἐνέγραφε τοὺς δὲ ἐξήλειφεν Lys.30.2, τοὺς δ' ... ἐξαλείφοντες δὶς ἢ τρίς Ar.Pax 1181, τὸν Ἡρακλέα ἐξαλεῖψαι Diog.Ep.36.6, cf. D.39.39, ἐγὼ Θηραμένην τουτονὶ ἐξαλείφω ἐκ τοῦ καταλόγου X.HG 2.3.51, ὑμᾶς ... ἐκ παντὸς τοῦ Ἑλληνικοῦ Th.3.57, cf. Arist.Ath.36.2, en v. pas. ἐὰν δὲ ἐξαλειφθῇ (λόγος) Pl.Phdr.258b
•gener. borrar, limpiar un texto, figura u otras marcas inscritos, grabados o pintados ἐὰν δέ τις τούτων ... τὰ ἐπιγεγραμμένα ἐξαλείψῃ TAM 3(1).1.9 (II a.C.), τὸ Λακεδαιμονίων μόνον ἐξαληλιφέναι μέρος Aristid.Or.11.66, cf. Gal.1.43, ἐξαλείψεις τὸ ὄνομα Αμαληκ LXX De.25.19, ταῦτα τὰ γράμματα IPh.190.5 (V d.C.), ἐξαλείψεις δὲ τὰ στίγματα καὶ τὰς οὐλάς Orib.Syn.3.36.2, ἐξαλείψας ... ὕδατι τὰ ἐπὶ τῶν πτερύγων καταγραφέντα borrando con agua los dibujos de las alas, PMag.12.382, εἰ μὴ ἐξαλείψῃς τὴν χε[ῖρ] άν (sic) σου νάρδῳ ἢ ῥοδίνῳ PMag.7.229, en v. pas. ἐξαλειφέσθω δὲ τὸ ἐναντίον Pl.Lg.850a
•en v. med. mismo sent. ὁ ἐξαλειψάμενος ... τὰς ἀπογραφάς Pl.Lg.850c
•fig. borrar de la mente, suprimir, olvidar πάντα τὰ πρόσθεν ἐξαλείψας Pl.Tht.187b, οὐ γὰρ τὸ γιγνώσκειν ... ἐξαλεῖψαι δυνήσεται D.37.34, cf. Eup.192.18, καὶ νῦν τὸ μὲν σὸν ... πάθος οὐκ ἂν δυναίμην ἐξαλείψασθαι φρενός y ahora yo no podría borrar de mi mente tu sufrimiento E.Hec.590, ὑπόνοιαν καταλιπεῖν ... ἣν ἐξαλείψετ' οὐκέτ'; Men.Pc.717, οὐ δεῖ ... τοὺς φαύλους ἐξαλεῖψαι τῆς ψυχῆς τύπους μόνον Gr.Naz.M.35.424A, ἐξάλειψον τὸ ἀνόμημά μου LXX Ps.50.3, cf. IGChEg.663.11 (Nubia V d.C.), τι τῆς συμβάσης ... αἰσχύνης Lib.Ep.1467.4, en v. pas. εἴθ' ἐξαλειφθεῖσ' ὡς ἄγαλμα habla Helena, E.Hel.262, τὰ βιβλία ἐξαλήλιπται Luc.Pisc.36, δεῖ ... πᾶσαν ἐξαληλίφθαι μνησικακίαν Plu.l.c.
2 cont. legal anular, ref. deudas cancelar o condonar πάντα τὰ ψηφίσματα And.Myst.76, τοὺς κειμένους νόμους Lys.1.48, τὰς αἰτίας Arist.Ath.40.3, (τὰ ὀφɛ̄λόμενα) IG 1³.52A.10 (V a.C.), en v. pas. εἰ ... ἐξαλήλιπται τὸ ὄφλημα D.25.70.
3 hacer desaparecer, destruir c. ac. μὴ 'ξαλείψῃς σπέρμα Πελοπιδῶν τόδε A.Ch.503, στῆτ', ὦ φάτναισι ταῖς ἐμαῖς τεθραμμέναι, μή μ' ἐξαλείψητ' ¡deteneos, yeguas criadas en mis cuadras, no me quitéis la vida! E.Hipp.1241, καὶ ἐξήλειψεν πᾶν τὸ ἀνάστημα ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς con el diluvio, LXX Ge.7.23, ὁ ... τὴν θάλασσαν ἐπαγγελλόμενος ἐξαλείφειν Ath.Al.V.Anton.24.6, τὸν λαὸν τοῦτον Gr.Nyss.M.46.225C, cf. Hierocl.Facet.223, τὸ γένος αὐτοῦ IPh.190.6 (V d.C.), en v. pas. οὐδ' ἄπαις δόμος ... ἐξαλειφθείη ποτ' ἄν E.IT 698, μὴ περιιδεῖν τὰμ ... πόλιν ... ἐξαλειφθεῖσαν SEG 38.1476D.102 (Janto III a.C.), fig., c. suj. abstr. τιμὰς μὴ 'ξαλειφθῆναι que no sean destruidos sus honores A.Th.15, ἡ Σπάρτης εὐδαιμονίη οὐκ ἐξηλείφετο y la prosperidad de Esparta no era aniquilada Hdt.7.220.
II 1enlucir, encalar τοὺς βωμούς IG 11(2).161A.103, cf. 199A.104 (ambas Delos III a.C.), τὴν οἰκίαν LXX Le.14.42, en v. pas. ᾗ ἔτυχε ... οὐκ ἐξαληλιμμένον τὸ τεῖχος Th.3.20, cf. LXX 1Pa.29.4, Le.14.44, Chrysipp.Log.14.15, Hsch.l.c.
2 en v. med. untarse, embadurnarse c. dat. instrum. τοῦ δὲ σώματος τὸ μὲν ἥμισυ ἐξηλείφοντο γύψῳ se embadurnaban la mitad del cuerpo con yeso para la lucha, Hdt.7.69
•abs. ungirse, untarse el cuerpo μύρῳ βρενθείῳ ... ἐξαλ<ε>ίψαο Sapph.94.20.