verbum

Latin > English (Lewis & Short)

verbum: i (
I gen. plur. verbūm, Plaut. As. 1, 3, 1; id. Bacch. 4, 8, 37; id. Truc. 2, 8, 14), n. from the root er; Gr. ΕΡω, whence εἴρω> and ῥῆμα>, what is spoken or said; cf. Goth. vaurd; Germ. Wort; Engl. word, a word; plur., words, expressions, language, discourse, conversation, etc. (cf.: vox, vocabulum).
I In gen.: verbum nullum fecit, Plaut. Bacch. 4, 9, 58: si ullum verbum faxo, id. Men. 1, 2, 47: qui verbum numquam in publico fecerunt, Cic. Brut. 78, 270; so, facere, to talk, chat, discourse, converse, id. Verr. 2, 4, 65, § 147; id. Imp. Pomp. 10, 27; id. Planc. 8, 20 al.: spissum istud amanti est verbum veniet, nisi venit, Plaut. Cist. 1, 1, 77; cf. id. Most. 5, 1, 2: videtis hoc uno verbo unde significari res duas et ex quo et a quo loco, Cic. Caecin. 30, 88: verbum voluptatis, id. Fin. 2, 23, 75 (for which: vox voluptatis, id. ib. 2, 2, 6); cf.: libenter verbo utor Catonis (i. e. origines), id. Rep. 2, 1, 3: verbum usitatius et tritius, id. Ac. 1, 7, 27: verbum scribere ... verbi litterae, id. de Or. 2, 30, 130: nec vero ullum (verbum) aut durum aut insolens, aut humile aut longius ductum, etc., id. Brut. 79, 274: si pudor, si modestia, si pudicitia, si uno verbo temperantia (literally, in one word; cf. B. 2. infra), id. Fin. 2, 22, 73.—Plur.: verba rebus impressit, Cic. Rep. 3, 2, 3: in quo etiam verbis ac nominibus ipsis fuit diligens (Servius Tullius), id. ib. 2, 22, 40: quid verbis opu'st? Plaut. Am. 1, 1, 289: haec plurimis a me verbis dicta sunt, Cic. Rep. 1, 7, 12: verba facere, to speak, Caes. B. G. 2, 14: contumelia verborum, insulting or abusive language, id. ib. 5, 58: ut verbis, quid sit, definiam, Cic. Rep. 1, 24, 38: verba ponenda sunt, quae vim habeant illustrandi, nec ab usu sint abhorrentia, grandia, plena, sonantia, etc., id. Part. Or. 15, 53: dialecticorum verba nulla sunt publica: suis utuntur, id. Ac. 1, 7, 25: verborum delectum originem esse eloquentiae, id. Brut. 72, 253 et saep.: multis verbis ultro citroque habitis ille nobis est consumptus dies, much talk on both sides, id. Rep. 6, 9, 9; cf. id. ib. 3, 4, 7: accusabat Canutius Scamandrum verbis tribus, venenum esse deprehensum (literally, in three words; cf. B. 2. b. infra), Cic. Clu. 18, 50.—Prov.: verba facit emortuo, he talks to the dead, i. e. in vain, Plaut. Poen. 4, 2, 18; for which: verba fiunt mortuo, Ter. Phorm. 5, 8 (9), 26.—
   B Adverbial phrases.
   1    Ad verbum, verbum e (de, pro), verbo, or simply verbum verbo, to a word, word for word, exactly, literally (Cic. uses verbum e or ex verbo where the exact equivalent of a single word is given; verbum pro verbo of the literal translation of a passage;
v. infra): fabellae Latinae ad verbum de Graecis expressae, Cic. Fin. 1, 2, 4; cf. Suet. Caes. 30 fin.: ediscere ad verbum, Cic. de Or. 1, 34, 157: ea quae modo expressa ad verbum dixi, id. Tusc. 3, 19, 44: somnium mirifice ad verbum cum re convenit, id. Div. 1, 44, 99: quae Graeci πάθη> appellant: ego poteram morbos, et id verbum esset e verbo, id. Tusc. 3, 4, 7: istam κατάληψιν, quam, ut dixi, verbum e verbo exprimentes, comprehensionem dicemus, id. Ac. 2, 10, 31; id. Fin. 3, 4, 15; id. Top. 8, 35; id. Ac. 2, 6, 17: verbum de verbo expressum extulit, Ter. Ad. prol. 11: verbum pro verbo reddere, Cic. Opt. Gen. 5, 14: nec verbum verbo curabis reddere fidus Interpres, Hor. A. P. 133; cf.: ea sine scripto eisdem verbis reddebat, quibus cogitaverat, Cic. Brut. 88, 301.—
   2    Verbi causā or gratiā, for the sake of example, for example, for instance: si quis, verbi causā, oriente Caniculā natus est, Cic. Fat. 6, 12: M. Quid dicis igitur! A. Miserum esse verbi causā M. Crassum, id. Tusc. 1, 4, 12; id. Mil. 22, 60: qui verbi causā post mortem amici liberos ejus custodiant, Auct. Her. 4, 47, 60: ut propter aliam quampiam rem, verbi gratiā propter voluptatem, nos amemus, Cic. Fin. 5, 11, 30.—
   3    Uno verbo, or tribus verbis, or paucis verbis, in one word, in a word, briefly.
   a Quin tu uno verbo dic, quid est quod me velis, Ter. And. 1, 1, 18; Cato, R. R. 157, 7: praetores, praetorios, tribunos plebis, magnam partem senatūs, omnem subolem juventutis unoque verbo rem publicam expulsam atque extirminatam suis sedibus, Cic. Phil. 2, 22, 54.—
   b Pa. Brevin' an longinquo sermoni? Mi. Tribus verbis, Plaut. Mil. 4, 2, 30: pax, te tribus verbis volo, Plaut. Trin. 4, 2, 121.—
   c Sed paucis verbis te volo, Plaut. Mil. 2, 4, 22; cf.: verbis paucis quam cito Alium fecisti me, id. Trin. 1, 2, 123; cf. also paucus, II. B.—
   4    Verbo.
   a Orally, by word of mouth (opp. scripturā): C. Furnio plura verbo quam scripturā mandata dedimus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 5: cui verbo mandabo, quid, etc., Vulc. Gall. Avid. Cass. 10, § 10.—
   b Briefly, in a word: postquam Caesar dicendi finem fecit, ceteri verbo alius alii varie adsentiebantur, Sall. C. 52, 1: aut verbo adsentiebatur, aut pedibus in sententiam ibat, Liv. 27, 34, 7 Weissenb. ad loc.; 3, 40, 6; cf. also: rogatus a me etiamne majus quam dedecus, verbo de sententiā destitisti, at a word from me, Cic. Tusc. 2, 12, 28 Ernest. ad loc.—
   5    Meis, tuis, suis verbis, in my, thy, or his name; for me, thee, or him: gratum mihi feceris, si uxori tuae meis verbis eris gratulatus, Cic. Fam. 15, 8; 5, 11, 2; id. Att. 16, 11, 8: anulum quem ego militi darem tuis verbis, Plaut. Mil. 3, 3, 38; id. Bacch. 4, 4, 79: denuntiatum Fabio senatus verbis, ne, etc., Liv. 9, 36, 14.
II In partic.
   A Verbum, in the sing.
   1    Of an entire clause, a saying, expression, phrase, sentence (mostly anteclass.; cf.: sententia, dictum): Me. Plus plusque istuc sospitent quod nunc habes. Eu. Illud mihi verbum non placet: quod nunc habes! Plaut. Aul. 3, 6, 11; id. Cas. 2, 5, 39; id. Most. 1, 3, 18; 1, 3, 95; 1, 3, 139; Ter. And. 1, 5, 5; id. Eun. 1, 2, 95; id. Ad. 5, 8, 29.—
   2    Of a proverb: verum est verbum, quod memoratur: ubi amici, ibidem opus, Plaut. Truc. 4, 4, 32; so id. ib. 4, 5, 39; Ter. Ad. 5, 3, 17: quod verbum in pectus Jugurthae altius quam quisquam ratus erat descendit, Sall. J. 11, 7.—
   B Pregn., mere talk, mere words (opp. to deed, fact, reality, etc.; cf. nomen): qui omnia verborum momentis, non rerum ponderibus examinet, Cic. Rep. 3, 8, 12; cf.: verbo et simulatione (opp. re verā), id. Verr. 2, 3, 58, § 133; v. res: dolor est malum, ut disputas; existimatio, dedecus, infamia verba sunt atque ineptiae, empty words, id. Pis. 27, 65: verborum sonitus inanis, id. de Or. 1, 12, 51: in quibus (civitatibus) verbo sunt liberi omnes? in word, in name, id. Rep. 1, 31, 47. —Hence, verba dare (alicui), to give empty words, i. e. to deceive, cheat: cui verba dare difficile est, Ter. And. 1, 3, 6: vel verba mihi dari facile patior in hoc, meque libenter praebeo credulum, Cic. Att. 15, 16, A: descendit atque Gallis verba dedit, i. e. eluded, escaped from them, Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 24: curis dare verba, i. e. to beguile, drive away, Ov. Tr. 5, 7, 40.—
   C In gram., a verb: Aristoteles orationis duas partes esse dicit, vocabula et verba, ut homo et equus, et legit et currit, etc., Varr. L. L. 8, § 11 sq. Müll.; 9, § 95; 10, § 77 al.; Cic. de Or. 3, 49, 191.—
   D In eccl. Lat. as a translation of λόγος>, the second person of the Trinity, Vulg. Joan. 1, 1; id. 1 Joan. 5, 7; id. Apoc. 19, 13.