genus
Ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία → Root of all the evils is the love of money (Radix omnium malorum est cupiditas)
English > Greek (Woodhouse)
subs.
P. γένος, τό (Plat.).
Latin > English (Lewis & Short)
gĕnus: ĕris, n. = γένος, root GEN, gigno, gens,
I birth, descent, origin; and concr., a race, stock, etc. (cf.: familia, gens, stirps).
I Lit.
A In gen.: bono genere gnati, Cato ap. Gell. 10, 3, 17; cf.: ii, qui nobili genere nati sunt, Cic. Verr. 2, 5, 70, § 180: amplissimo genere natus, Caes. B. G. 4, 12, 4: genere regio natus, Cic. Rep. 1, 33: C. Laelius, cum ei quidam malo genere natus diceret, indignum esse suis majoribus, at hercule, inquit, tu tuis dignus, id. de Or. 2, 71, 286: genere et nobilitate et pecunia sui municipii facile primus, id. Rosc. Am. 6, 15: esse genere divino, id. Rep. 2, 2: contempsisti L. Murenae genus, extulisti tuum, id. Mur. 7, 15: hic sacra, hic genus, hic majorum multa vestigia, id. Leg. 2, 1, 3; cf. id. Brut. 58, 212; id. Rep. 1, 18: adulescens, cujus spei nihil praeter genus patricium deesset, Liv. 6, 34, 11: in famam generis ac familiae, Quint. 3, 11, 12; 5, 10, 24: genus Lentulorum, id. 6, 3, 67: Atys, genus unde Atii duxere Latini, Verg. A. 5, 568: fortuna non mutat genus, Hor. Epod. 4, 6: virginem plebei generis petiere juvenes, alter virgini genere par, alter, etc., Liv. 4, 9, 4: qui sibi falsum nomen imposuerit, genus parentesve finxerit, etc., Plaut. Sent. 5, 25, 11.—Plur.: summis gnati generibus, Plaut. Most. 5, 2, 20.—
B In partic., birth, for high or noble birth (mostly poet.): cum certi propter divitias aut genus aut aliquas opes rem publicam tenent, est factio, Cic. Rep. 3, 14: pol mihi fortuna magis nunc defit quam genus, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 394 Vahl.): et genus et virtus, nisi cum re vilior alga est, Hor. S. 2, 5, 8; cf.: et genus et formam regina pecunia donat, id. Ep. 1, 6, 37: non, Torquate, genus, non te facundia, non te Restituet pietas, id. C. 4, 7, 23: jactes et genus et nomen inutile, id. ib. 1, 14, 13; cf.: cui genus et quondam nomen natique fuissent, Verg. A. 5, 621: nunc jam nobis patribus vobisque plebei promiscuus consulatus patet, nec generis, ut ante, sed virtutis est praemium, Liv. 7, 32, 14; cf. id. 4, 4, 7.
II Transf.
A Like gens and stirps, a descendant, offspring, child; and collect., descendants, posterity, race (poet.): neve tu umquam in gremium extollas liberorum ex te genus, Enn. ap. Cic. Or. 46, 155 (Trag. v. 347 Vahl.): credo equidem, genus esse deorum, Verg. A. 4, 12: Uraniae genus, Hymen, i. e. her son, Cat. 61, 2: audax Iapeti, i. e. his son Prometheus, Hor. C. 1, 3, 27: Jovis, i. e. Perseus, Ov. M. 4, 609; cf. also Prop. 2, 2, 9; Hor. C. 2, 14, 18: genus Adrasti, i. e. Diomede, grandson of Adrastus, Ov. F. 6, 433; so of a grandson, id. M. 2, 743; cf. nepotum, Hor. C. 3, 17, 4: Tantali genus, id. ib. 2, 18, 37: Danai, id. ib. 2, 14, 18: Messi clarum genus Osci, id. S. 1, 5, 54: ab alto Demissum genus Aenea, i. e. Octavianus, as the adopted son of Julius Cœsar, id. ib. 2, 5, 63: sive neglectum genus et nepotes Respicis auctor, i. e. the Romans, id. C. 1, 2, 35; cf. ib. 3, 6, 18: regium genus, id. ib. 2, 4, 15. —
B Of an assemblage of objects (persons, animals, plants, inanimate or abstract things) which are related or belong together in consequence of a resemblance in natural qualities; a race, stock, class, sort, species, kind (in this signif. most freq. in all periods and kinds of writing).
1 In gen.
a Of living things: ne genus humanum temporis longinquitate occideret, propter hoc marem cum femina esse coniunctum, Cic. ap. Col. 12, 1 (Fragm. Cic. 1, 5 Baiter): quod ex infinita societate generis humani ita contracta res est, etc., of the human race, Cic. Lael. 5, 20; cf. id. Rep. 1, 2 fin.: o deorum quicquid in caelo regit Terras et humanum genus, Hor. Epod. 5, 2; for which: consulere generi hominum, Cic. Rep. 3, 12; cf.: cum omni hominum genere, id. ib. 2, 26; Hor. Ep. 2, 1, 7: solivagum genus, Cic. Rep. 1, 25: potens vir cum inter sui corporis homines tum etiam ad plebem, quod haudquaquam inter id genus contemptor ejus habebatur, i. e. among the Plebeians, Liv. 6, 34, 5: Graium genus, the Grecian race, Enn. ap. Prob. ad Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 149 Vahl.): virtus est propria Romani generis atque seminis, Cic. Phil. 4, 5, 13; cf. id. Ac. 2, 27, 86: Ubii, paulo quam sunt ejusdem generis et ceteris humaniores, Caes. B. G. 4, 3, 3; cf. also: impellit alios (Aeduos) iracundia et temeritas, quae maxime illi hominum generi est innata, race of men, id. ib. 7, 42, 2; so, like gens, of nations, peoples, tribes: ferox, Sall. Fragm. ap. Arus. Mess. s. v. insolens, p. 241 Lind. (Hist. 1, 14 Gerl.); Liv. 34, 7, 6: implacidum (Genauni), Hor. C. 4, 14, 10: durum ac velox (Ligures), Flor. 2, 3, 4: omne in paludes diffugerat, id. 3, 10, 14: Graecorum, Cic. Fl. 4, 9: Numidarum, Liv. 30, 12, 18: genus omne nomenque Macedonum, id. 13, 44, 6; Nep. Reg. 2: Italici generis multi mortales, Sall. J. 47, 1: Illyriorum, Liv. 27, 32, 4; 27, 48, 10; 42, 47 fin.: Scytharum, Just. 2, 3, 16; Tac. H. 2, 4; Suet. Ner. 37; Vell. 2, 118, 1.—In plur.: conventus is, qui ex variis generibus constaret, Caes. B. C. 2, 36, 1: olim isti fuit generi quondam quaestus apud saeclum prius ... est genus hominum, qui se primos esse omnium rerum volunt, class of men, profession, Ter. Eun. 2, 2, 15 and 17: firmi et stabiles et constantes (amici), cujus generis est magna penuria, Cic. Lael. 17, 62: saepius genus ejus hominis (sc. procuratoris rei publicae) erit in reliqua nobis oratione tractandum, id. Rep. 2, 29 fin.; cf.: genus aliud tyrannorum, id. ib. 1, 44: judicum genus et forma, id. Phil. 5, 5, 13: istius generis asoti, id. Fin. 2, 8, 23; cf.: omnium ejus generis poëtarum haud dubie proximus, Quint. 10, 1, 85: liberrimum hominum, id. 10, 12, 2, § 22: irritabile vatum, Hor. Ep. 2, 2, 102: hoc omne (ambubajarum, etc.), id. S. 1, 2, 2: hominum virile, muliebre, Cic. Inv. 1, 24, 35: equidem fabulam et fictam rem ducebam esse, virorum omne genus in aliqua insula conjuratione muliebri ab stirpe sublatum esse, Liv. 34, 2, 3: cedat consulari generi praetorium, Cic. Planc. 6, 15: ad militare genus = ad milites, Liv. 24, 32, 2: alia militaris generis turba, id. 44, 45, 13: castellani, agreste genus, id. 34, 27, 9 Weissenb. ad loc.—Sing. with plur. predicate: Ministrantibus sibi omni genere turpium personarum, Capitol. Ver. 4.—In plur.: eorum hominum ... genera sunt duo, Caes. B. G. 6, 13, 1: tria auditorum, Quint. 3, 4, 6.— Repeated in the relative-clause: duo genera semper in hac civitate fuerunt ... quibus ex generibus, Cic. Sest. 45, 96.—In the acc., of description (v. Roby's Gram. 2, p. 42 sq.): quot et quod genus pastores habendi, of what kind, Varr. R. R. 2, 10, 1: quod genus ii sunt, etc., Auct. Her. 2, 30, 48; cf. in the foll.—
(b) Of animals, plants, etc.: genus altivolantum, the race of birds, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 84 Vahl.); cf.: genu' pennis condecoratum, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 5, § 59: lanigerum, id. Fragm. ap. Paul. ex Fest. s. v. Cyprio, p. 59 Müll.: squamigerum, Lucr. 1, 162; cf. piscium, Hor. C. 1, 2, 9: silvestre, Lucr. 5, 1411: omne ferarum, id. 5, 1338: acre leonum, id. 5, 862: malefici generis plurima animalia, Sall. J. 17, 6: diversum confusa genus panthera camelo, Hor. Ep. 2, 1, 195: animantūm propagare genus, to propagate the race, Lucr. 1, 195: ad genus faciendum, Just. 2, 9 fin.: juxta genus suum, Vulg. Gen. 1, 11 saep.— Plur.: quae vero et quam varia genera bestiarum vel cicurum vel ferarum! Cic. N. D. 2, 39, 99: piscium genera, Quint. 5, 10, 21.—In the acc., of description: porticus avibus omne genus oppletae, Varr. R. R. 3, 5, 11: pascuntur omne genus objecto frumento, id. ib. 3, 6: boves et id genus pecua, App. M. 2, p. 115, 4; id. Flor. p. 37. —
b Of inanim. and abstr. things, kind, sort, description, class, order, character: genus ullum materiaï, Lucr. 2, 304: cum is (sol) quoque efficiat, ut omnia floreant et in suo quaeque genere pubescant, Cic. N. D. 2, 15, 41: naves omni genere armorum ornatissimae, Caes. B. G. 3, 14, 2: cibi genus, id. ib. 4, 1, 9: cum omni genere commeatus, Liv. 30, 36, 2: frugum, id. 38, 15, 9: hoc sphaerae genus, Cic. Rep. 1, 14: hoc triplex rerum publicarum genus, id. ib. 2, 23: regale civitatis, id. ib.; cf.: totum regiae civitatis, id. ib. 2, 29: novum imperii, id. ib. 2, 32: ipsum istud genus orationis exspecto, id. ib. 1, 24 fin.; cf.: dulce orationis, id. Or. 13, 42: qua re esset hoc bellum genere ipso necessarium, id. de Imp. Pomp. 10, 27; cf.: genus hoc erat pugnae, quo, etc., Caes. B. G. 1, 48, 4: potestas annua (consulum) genere ipso ac jure regia, Cic. Rep. 2, 32: genus vitae ... genus aetatis, id. Off. 1, 32, 117: optimum emendandi, Quint. 10, 4, 2: dicendi, Cic. Off. 1, 1, 3; Quint. 8, 3, 56; 12, 10, 69: simplex rectumque loquendi, id. 9, 3, 3: omnis generis tormenta, Liv. 32, 16, 10: praeda ingens omnis generis, id. 27, 5, 9; so, omnis generis, with tela, id. 38, 26, 4; with naves, id. 34, 8, 5; with eloquentia, id. 39, 40, 7, etc.—Repeated in the relative-clause: erat haec (ratio) ex eodem genere, quod ego maxime genus ex sociorum litteris reperire cupiebam, Cic. Verr. 2, 2, 74, § 183.—In plur.: Caesar haec genera munitionis instituit, Caes. B. G. 7, 72, 1: disserere de generibus et de rationibus civitatum, Cic. Rep. 2, 11; cf. id. ib. 1, 26; 28: genera juris institutorum, morum consuetudinumque describere, id. ib. 3, 10: genera furandi, id. Verr. 2, 2, 7, § 18.—In the acc., of description: omne, hoc, id, quod genus, for omnis, ejus, hujus, cujus generis, of every, of this, of which kind: sub urbe hortum omne genus, coronamenta omne genus, Cato, R. R. 8, 2; Varr. R. R. 1, 29, 1: omne genus simulacra feruntur, Lucr. 4, 735: si hoc genus rebus non proficitur, Varr. R. R. 2, 1, 23; id. L. L. 9, § 110 Müll.; Lucr. 6, 917 and Hor. S. 2, 6, 44: in id genus verbis, Varr. L. L. 10, § 79; 8, 7, 108, § 17: in id genus libris, Gell. 3, 8, 1: scis me ante orationes aut aliquid id genus solitum scribere, Cic. Att. 13, 12, 3: vitanda sunt illa, quae propinqua videntur: quod genus, fidentiae contrarium est diffidentia, etc., for example, id. Inv. 2, 54, 165; so ib. 2, 52, 157; 2, 54, 162; 2, 57, 172; Lucr. 4, 271; 6, 1058: lege jus est id quod populi jussu sanctum est, quod genus: ut in jus eas cum voceris, Auct. Her. 2, 13, 19; cf. ib. sqq.— In gen.: i. q. res or aliquid: ut in omni genere hujus populi (Graeci) consuetudinem videretur imitatus, in all respects, in everything, Cic. Rep. 2, 20; cf.: innumerabiles res sunt, in quibus te quotidie in omni genere desiderem, id. Q. Fr. 2, 2 fin.: incredibile est, quam me in omni genere delectarit, id. Att. 16, 5, 2: medici assiduitas et tota domus in omni genere diligens, id. ib. 12, 33, 2; 7, 1, 2: qui in aliquo genere aut inconcinnus aut multus est, is ineptus dicitur, in any respect whatever, id. de Or. 2, 4, 17: qua de re et de hoc genere toto pauca cognosce, id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 4.—Adverb.: in genus, in general, generally: sermones in genus communes, Gell. 4, 1 fin.—
2 In partic.
a In philos. lang., opp. partes, and comprising them within itself, a general term, logical genus: genus est id, quod sui similes communione quadam, specie autem differentes, duas aut plures complectitur partes, Cic. de Or. 1, 42, 189; cf.: genus est, quod plures partes amplectitur, ut animal; pars est, quae subest generi, ut equus. Sed saepe eadem res alii genus, alii pars est: nam homo animalis pars est, Thebani aut Trojani genus, id. de Inv. 1, 22, 32: genus est, quod partes aliquas amplectitur, ut cupiditas; pars est, quae subest generi, ut cupiditati amor, avaritia, id. ib. 1, 28, 42; cf. also: genus est notio ad plures differentias pertinens, id. Top. 7, 31: nec vero sine philosophorum disciplina genus et speciem cujusque rei cernere neque eam definiendo explicare nec tribuere in partes possumus, etc., id. Or. 4, 16; cf. ib. 33, 117: formae dicendi specie dispares, genere laudabiles, id. de Or. 3, 9, 34: perturbationes sunt genere quatuor, partibus plures, id. Tusc. 3, 11, 24; cf. ib. 5, 25, 71: et conjuncta quaeremus, et genera et partes generibus subjectas, et similitudines, etc., id. de Or. 2, 39, 166; opp. species and pars, Varr. R. R. 3, 3, 3.—
b In gram., gender: transversi sunt (ordines) qui ab recto casu obliqui declinantur, ut albus, albi, albo; directi sunt, qui ab recto casu in rectos declinantur, ut albus, alba, album. Transversorum ordinum partes appellantur casus, directorum genera: utrisque inter se implicatis forma, Varr. L. L. 10, § 22 Müll.: quod ad verborum temporalium rationem attinet, cum partes sint quatuor: temporum, personarum, generum, divisionum, etc., ib. 9, § 95: in nominibus tria genera, Quint. 1, 4, 23: barbarismum fieri per numeros aut genera, id. 1, 5, 16; 9, 3, 6: in verbis quoque quis est adeo imperitus, ut ignoret genera et qualitates, etc., id. 1, 4, 27.
gĕnus: ūs, v. genu.
Latin > French (Gaffiot 2016)
(1) gĕnŭs,⁵ ĕris, n. (geno, γένος),
1 origine, extraction, naissance : patricium, plebeium Liv. 6, 34, 11 ; 4, 9, 4, origine patricienne, plébéienne ; genere et nobilitate et pecunia facile primus Cic. Amer. 15, le premier aisément par sa naissance, sa noblesse, sa fortune ; paternum Cic. Rep. 1, 30, souche paternelle ; genus ducere ab aliquo Plin. Min. Ep. 9, 22, 1, tirer son origine de qqn, descendre de qqn ; propter divitias aut genus rempublicam tenere Cic. Rep. 3, 23, tenir le gouvernement par ses richesses ou sa naissance || [en parl. des animaux] Ov. F. 6, 132
2 race, espèce de peuple, nation : genus Romanum Cic. Phil. 4, 13, etc., la race romaine, le Romain, cf. Cæs. G. 4, 3, 3 ; 7, 22, 1 ; 7, 42, 2 ; genus Græcorum Cic. Fl. 9, la race grecque, le Grec, cf. Liv. 27, 32, 4 ; 31, 35, 1, etc.
3 famille, maison : nobili genere natus Cic. Verr. 2, 5, 180, né de famille noble ; malo genere Cic. de Or. 2, 286, né de méchante famille [basse] ; genus ejusdem nominis Cic. Br. 62, famille de même nom ; genera falsa Cic. Br. 62, fausses généalogies || [poét.] rejeton, descendant : Virg. En. 4, 12 ; Hor. O. 1, 3, 27 ; Catul. 61, 2 ; Ov. M. 4, 609, etc.
4 race, espèce, genre : genus humanum Cic. Læl. 20, le genre humain ; genus omne animantum Lucr. 1, 4, ou omne genus Lucr. 1, 160, toute espèce vivante ; bestiarum genus Cic. Inv. 1, 35, le genre animal || [en part.] a) espèce d’hommes ou d’animaux, genre, classe, catégorie : unum genus est adversum nobis eorum, quos... Cic. Mil. 3, nous avons une seule catégorie d’adversaires, ce sont ceux que... ; omnis generis homines Cic. Domo 75, des hommes de tout genre, cf. Liv. 21, 12, 8, etc. ; cujusque generis beluæ Cic. Rep. 3, 14, des bêtes de tout genre, cf. Cæs. G. 5, 12, 5 ; C. 1, 51, 2 ; genus aliud tyrannorum Cic. Rep. 1, 68, une autre espèce de tyrans ; militare genus Liv. 24, 32, 2, les soldats, l’armée ; genus squamigerum Lucr. 1, 162, l’espèce (la gent) porte-écaille ; genus irritabile vatum Hor. Ep. 2, 2, 102, la gent susceptible des poètes ; aves omne genus Varro R. 3, 5, 11, des oiseaux de tout genre ; conventus is, qui ex variis generibus constaret Cæs. C. 2, 36, 1, une colonie romaine caractérisée par une variété d’éléments constitutifs ; b) genre féminin, masculin : hominum genus virile, muliebre Cic. Inv. 1, 35 || [gramm.] les trois genres : Quint. 1, 4, 23 ; 1, 5, 16, etc. ; c) [noms de choses] : cum omni genere commeatus Liv. 30, 36, 2, avec toute espèce d’approvisionnements ; multitudo omnis generis telorum Cæs. G. 7, 41, 3, une foule de traits de tout genre ; tormenta cujusque generis Cæs. C. 3, 63, 6, machines de guerre de toute espèce ; machinæ omnium generum Sall. J. 21, 3, des machines de toute espèce || [tour av. acc. adverbial] omne genus simulacra Lucr. 4, 735, des simulacres de toute sorte, cf. Cato Agr. 8, 2 ; Varro R. 1, 29, 1 ; hoc genus in rebus Lucr. 6, 917, dans des phénomènes de ce genre, cf. Varro R. 2, 1, 23 ; cf. aliquid id genus Cic. Att. 13, 12, 3, qqch. de ce genre || præmisso equitatu et essedariis, quo genere uti consuerunt Cæs. G. 4, 24, 1, ayant envoyé en avant la cavalerie et les essédaires, espèce de choses (de troupes) dont ils se servent à l’ordinaire ; in hoc genere Cic. Off. 1, 26, dans ce genre de choses, en ces sortes de choses, cf. Verr. 2, 4, 97 ; 4, 129 ; de hoc genere Cic. Off. 2, 60, au sujet de cette question || [à noter] amicitia est ex eo genere, quæ prosunt Cic. Fin. 3, 70, l’amitié est du genre des choses qui sont utiles
5 [noms abstraits] genre, sorte, espèce : a) simplex rei publicæ genus Cic. Rep. 2, 43, forme de gouvernement simple ; conjunctum civitatis genus Cic. Rep. 3, 23, forme de gouvernement mixte ; hoc triplex rerum publicarum genus Cic. Rep. 2, 42, ce mélange des trois formes de gouvernement ; istud ipsum genus orationis exspecto Cic. Rep. 1, 38, c’est précisément le genre d’exposé dont tu parles que j’attends de toi ; genera furandi Cic. Verr. 2, 2, 18, espèces de vol ; genus orationis, genus dicendi Cic. Or. 42 ; 20, etc., genre de style ; quod genus ab hoc, quod proposuimus, abhorret Cic. Br. 31, or cet ordre d’idées, ce sujet s’éloigne de celui que nous nous sommes proposé ; hæc et alia generis ejusdem Cic. Nat. 3, 62, ces fables et d’autres du même genre ; tota ratio talium largitionum genere vitiosa est Cic. Off. 2, 60, ce système de largesses est en soi (dans son genre) totalement mauvais ; quæ genere, non numero cernuntur Cic. Tusc. 5, 22, choses qui se jugent par la qualité, non par la quantité || [acc. adv.] aliquid id genus Cic. Att. 13, 12, 3, qqch. de ce genre ; quod genus pecunia est Cic. Inv. 2, 157, et l’argent est de ce genre ; [d’où] quod genus = quo modo, par exemple, ainsi, cf. Cic. Inv. 2, 165 ; 2, 172, etc. ; Lucr. 3, 276 ; 6, 1058 ; b) [t. de droit] espèce, cas particulier, ordre de faits : genus ipsum cognoscite Cic. Verr. 2, 4, 1, prenez connaissance de la nature même des faits (de l’espèce même du débat), cf. Verr. 2, 4, 8 ; 115 || [d’où] in isto genere Cic. Fam. 3, 7, 4, en pareil cas ; in omni genere Cic. Rep. 2, 35, dans tous les ordres de faits, en tout, sous tous les rapports, cf. Cic. Att. 16, 5, 2 ; 12, 33, 2, etc. ; c) [philos.] le genre : pars subjecta generi Cic. de Or. 2, 167, l’espèce, cf. Cic. Inv. 1, 32 ; Top. 31, etc. ; genus et species cujusque rei Cic. Or. 16, le genre et l’espèce de chaque chose.
(2) gĕnus,¹⁶ v. genu.
Latin > German (Georges)
(1) genus1, eris, n. (geno = gigno, vgl. γένος), I) Geburt, Abstammung, Abkunft, Herkunft, Stand (der Geburt nach), spez. = hohe Abkunft, a) der Menschen, generis auctor, Vater, Ov.: generis socia, Blutsgenossin, Schwester, Ov.: gloria generis magni, Ov.: genus (hohe Abkunft) amborum, Ov.: genus regium, Vell. u. Sen.: g. patricium, Liv.: plebeium, Liv.: maternum, paternum, Cic. u.a.: dispari genere, dissimili linguā, Sall.: genere antiquior, Acc. fr.: genere Tarentinus, Suet.: Livia genere, probitate, formā Romanarum eminentissima, Vell.: genere et nobilitate facile primus, Cic.: Graeci genere, Nep.: genus a magno ducere (herleiten) Gradivo, Ov.: virtute non genere populo Romano commendari, Cic. – b) der Tiere, volucres genus inde trahunt, Ov. fast. 6, 132. – c) lebl. Ggstde., semper erit genus in pugna, die Abst. (der Welt) wird immer streitig bleiben, Manil. 1, 145.
II) das Geschlecht, A) im engern Sinne: 1) der Zeit u. Abstammung nach, a) das Geschlecht, das Zeitalter, Menschenalter, anticum genus, Lucr.: tertium sollers genus, Sen. poët.: Pyrrhae genus, Val. Flacc. – b) Volksstamm, Stamm, Nation, genus Graium, Enn.: Hispanum, Liv., Italicum, Romanum, Sall.: ferox genus, Liv.: bellicosum utrumque genus, Liv.: Aetolorum g., Liv.: Scytharum g., Iustin.: Nomadum, Verg.: paulo sunt (Ubii) eiusdem generis ceteris humaniores, Caes. – 2) bloß der Abstammung nach, a) Stamm, Geschlecht, Haus, Familie, gentum aut generum affinitas, Acc. tr.: fama generis et familiae, Quint.: nobilitas generis, Suet.: generis claritas, Quint.: auctores generis mei, Stammeltern, Ahnen, Cic.: genus Aemilium, Verg., Cilnium, Fabium, Liv.: g. Aeaci, Hor.: g. Corneliorum, Suet.: genere regio natum esse, Cic.: equestri, sed splendido genere natus, Vell.: summis gnati generibus, Plaut.: genus alto a sanguine Teucri prodere (fortpflanzen), Verg.: antiquitate generis florere, Nep. – b) (poet.) ein einzelner od. einzelne aus dem Geschlecht, der Sproß, Abkömmling, kollekt. = Sprößlinge, Abkömmlinge, genus deorum (v. Äneas), Verg.: Augustus Caesar, Divi genus, Verg.: Uraniae g. (v. Hymenaeus), Catull.: g. Adrasti (v. Diomedes, Enkel des Adrastus), Ov.: ab alto demissum genus Aenea (v. Augustus), Hor.: nepotum genus omne, Hor. – v. Tieren, catulum dedit ille leaenae iuravitque genus, Calp. ecl. 6, 5. – 3) der Fortpflanzung nach, das männliche u. weibliche Geschlecht, a) eig., physisch genus virile, muliebre, Lucr. u. Cic.: femineum, Verg.: mixtum, Verg.: virorum omne genus, Liv. u. Ov. – b) übtr., als gramm. t. t., genus masculinum, Paul. ex Fest.: in nominibus tria genera, Quint.: in verbis quoque quis est adeo imperitus, ut ignoret genera et qualitates, Quint.
B) im weitern Sinne, das Geschlecht, als Gesamtheit gleichartiger lebender Wesen u. lebl. Ggstde., 1) v. lebl. Wesen: a) übh., Geschlecht, Gattung, deûm genus, Enn.: divôm genus humanumque, Lucr.: g. humanum, Cic. u.a.: g. mortale, Lucr., immortale, Verg.: omne genus, Ov.: animale g., Lucr.: genus omne animantum, Lucr.: hominum pecudumque genus, Verg. – b) insbes., α) v. Menschen, Gattung, Klasse, Rasse, Stand, Schlag, Kunst, id hominum est genus pessumum, Ter.: quod genus hoc hominum? Verg.: genus hoc universum, diese gesamte Menschenklasse, Cic.: utrumque genus hominum, Nep.: omne genus copiarum, Nep.: eius generis homines, Cic.: amici, cuius generis penuria est, Cic.: istius generis asoti, Cic.: cuiusque generis homines, Sall.: omnis generis homines, Cic., od. aëneatores, Sen.: genus hominum ferum incultumque, Sall.: genus hominum agreste, Sall.: g. leoninum, Plaut.: militare g., Liv.: de fabrorum quoque ac ministrorum atque id genus (u. Leute dieses Schlags) numero, Suet.: conventus is, qui ex variis generibus (Elementen) constaret, Caes. – β) v. Tieren, Gattung, Klasse, Rasse, g. alituum, Lucr.: genus omne volucrum od. avium, Ov.: aves omne genus, Varro: multa genera ferarum, Caes.: quinque milia omne genus ferarum, Suet.: genus acre, leones, Ov.: g. vipereum, Verg.: ovium summa genera duo, tectum et colonicum, Plin.: viginti miba equarum ad genus faciendum (um die Rasse fortzupflanzen) in Macedoniam missa, Iustin. – 2) v. lebl. Ggstdn., Gattung, Klasse, Art, Zweig, Manier, Stil, a) eig.: α) konkr. Ggstde.: cibi g., Caes.: g. loricarum, Nep.: fructuum genera, Varro LL.: arborum atque frugum genera, Iustin.: herbae id genus, Liv.: navigii id genus, Vell.: hoc amictus genus, Quint.: vasa omnis generis, Liv.: omnis generis arma od. tormenta, Liv.: omne genus frugum, Liv.; omne genus rerum missilia, Suet.: seminaria omne genus (aller Art), Varro: libri fatidici Graeci et Latini generis, Suet. – β) abstr. Ggstde.: αα) übh.: id genus imperii, Cic.: istud ipsum orationis genus, Cic.: omne genus eloquentiae, Quint.: machinae omnium generum, Sall.: genus poenae novum, Sall. – Aesopi genus, Gattung, Schriftgattung (Genre), Phaedr. 2. prol. 1: Doricum genus, Baustil, Vitr. 4, 3, 1. – hoc genus scribendi, Hor.: docendi g., Suet.: genera furandi, Cic.: verba id genus (derartige), Varro LL.: aliquid id genus (Derartiges) scribere, Cic.: alci concredere nugas hoc genus (derartige, dergleichen), Hor.: u. so alia hoc genus, Suet.: quod genus (von welcher Art) virtus est, Cic. – ββ) als philos. t. t., die Gattung (Ggstz. species od. pars, partes), Varro, Cic. u.a.: genus universum in species certas partiri ac dividere, Cic. – b) übtr.: α) Art, Weise, Art und Weise, Manier, quod hoc genus est, quae haec est coniuratio, Ter.: hoc genere optime etiam olea inseritur, Col.: ramos fortes eodem genere deposuit, Sen.: omni genere quod des adornandum est, Sen.: eo genere, quo Galba interemptus est, Suet.: quo enim melius genere negotium meum agere potuit? Sen.: cum maesti deliberaremus, quonam genere praesentem evitaremus procellam, Petron.: animam variis generibus emittunt, Sen.: peperit mihi tria nescio quae prodigia variis generibus inter se et me furentia, Sen. rhet. – β) Hinsicht, Rücksicht, Beziehung, itaque uno genere, opinor, circumscribere habetis in animo genus hoc oratorum, quod etc., Cic.: magnus homo, sed varius in omni genere, Nep.: tota domus in omni genere diligens, durchgängig pünktlich, Cic.: quinquaginta navium classis instructa omni genere, Dict.: Galli Senones, gens naturā ferox, adeo omni genere terribilis fuit, ut etc., Flor. – / Dat. Plur. genesibus, Censorin. 14, 12.
(2) genus2, ūs, s. genu.