adipiscor

Latin > English (Lewis & Short)

ăd-ĭpiscor: eptus, 3, v. dep. apiscor,
I to arrive at, to reach.
I Lit.: occepi sequi; vix adipiscendi potestas fuit, Plaut. Ep. 1, 1, 13.—Hence also with acc., to reach, to overtake: fugientes Gallos Macedones adepti ceciderunt, Liv. 44, 28; cf. Drak. ad Liv. 2, 30, 14.—Far oftener,
II Fig., to attain to by effort, to get, obtain, acquire, to get possession of (by overcoming natural obstacles; diff. from impetrare, to reach or obtain by victory over another's will; and nancisci, by accident, Doed. Syn. III. pp. 145, 146; IV. p. 369): nuptias effugere ego istas malo quam tu adipiscier, Ter. And. 2, 1, 32: senectutem ut adipiscantur, omnes optant; eandem accusant adepti, Cic. de Sen. 2, 4: summos honores a populo Romano, id. Clu. 43: amplissimos dignitatis gradus, id. Fam. 10, 6: gloriam, Vulg. Eccli. 44, 7; 46, 3: quanta instrumenta (homo) habeat ad obtinendam adipiscendamque sapientiam, id. Leg. 1, 22, 59 al.; so Caes. B. G. 5, 39; Nep. Them. 9; id. Chabr. 2; Sall. C. 11, 7; Liv. 1, 32; Vell. 2, 116; Tac. A. 11, 22; Suet. Aug. 16; Vulg. Heb. 6, 15.— With ex: adeptum esse omnia e natura et animo et corpore et vitā, Cic. Ac. 1, 5, 19; cf. id. Leg. 1, 13, 35; 2, 23, 59.—With ut. adepti sunt, ut dies festos agitare possent, Cic. Verr. 2, 2, 21.—Absol.: non potestis adipisci, Vulg. Jac. 4, 2.!*?
   a iis adipiscendi magistratus, they should strive for public honors (the consequens for the antecedens), Cic. Off. 1, 21, 72.—
   b Nero in adipiscenda morte (Epaphroditi) manu adjutus existimabatur, i. e. consciscenda, in committing suicide, Suet. Dom. 14 Oud.; cf. Ov. Tr. 2, 92; Front. 4, 4, 15; and: invenire mortem, Verg. A. 2, 645. —
   c Pass.: non aetate, verum ingenio, adipiscitur sapientia, Plaut. Trin. 2, 2, 88: haec adipiscuntur, C. Fannius ap. Prisc. p. 791 P.: amitti magis quam adipisci, Fab. Maximus, ib.; so esp. adeptus, Cic. de Sen. 2, 4; Sall. C. 7; id. J. 101; Tac. A. 1, 7, 9; Suet. Tib. 38; cf. Gell. 15, 13; Prisc. 790 sq.; Rudd. I. p. 288; Kritz ad Sall. C. 7, 3.—
   d With gen.: arma, quīs Galba rerum adeptus est, Tac. A. 3, 55; ib. 6, 45 (here Halm reads apisceretur); Rudd. II. p. 120; Zumpt, § 466.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ădĭpīscor,⁸ adeptus sum, ĭpīscī (ad, apiscor), tr., atteindre [au pr. et fig.] : quos sequebantur non sunt adepti Liv. 24, 1, 11, ils n’atteignirent pas ceux qu’ils poursuivaient ; senectutem Cic. CM 4, atteindre la vieillesse ; plurimis inimicitiis honores Cic. Verr. 2, 5, 181, au prix de haines sans nombre, parvenir aux magistratures || ex bello aliquid Cic. Verr. 2, 5, 42 ; a populo Cic. Clu. 118, tirer qqch. de la guerre, obtenir qqch. du peuple || [avec gén.] rerum adeptus est Tac. Ann. 3, 55, il s’empara du pouvoir, cf. apiscor Tac. Ann. 6, 45 ; CLE 466, 2 || [avec ut subj.] obtenir que : Cic. Verr. 2, 2, 51 ; Tac. Ann. 6, 8 ; [avec ne ] obtenir de ne pas : Cic. Mil. 44 || [sujet nom de ch.] : quæ illa (victoria) erat adepta Cic. Marc. 12, les avantages que cette (victoire) avait acquis ; a Tarpeio mons est cognomen adeptus Prop. 4, 4, 93, le mont a tiré (pris) son nom de Tarpéius || [sens passif au part.] v. adeptus.
     inf. arch. adipiscier Pl. Capt. 483 ; Ter. Andr. 332.

Latin > German (Georges)

ad-ipiscor, adeptus sum, adipiscī (ad u. apiscor), habhaft werden, I) räumlich erreichen, einholen, vix adipiscendi (te) potestas modo fuit, Plaut.: fessos, fugientem, Liv.: quos sequebantur non sunt adepti, Liv.: signa (i.e. sidera) adipiscuntur lunam, Lucr. – II) übtr., a) etw., wonach man gestrebt hat, erreichen, α) geistig erreichen, erfassen, quod vis divina assequi non possit, si id mens humana adepta non sit, Cic. Rosc. Am. 131. – β) etw. als erstrebtes Besitztum erreichen, erringen, erlangen, zu etw. gelangen (Ggstz. amittere), dictis (durch Witze) menstruales epulas, Plaut.: par conubium maturo tempore (v. einer virgo), Catull.: senectutem, Cic.: victoriam, Caes.: gloriam, Nep.: laudem, Cic.: gloriam, laudem, decus, Plaut.: famam latiorem, weit u. breit berühmt werden, Solin.: paternos honores, Brut. bei Cic.: ius suum, Liv.: in adipiscenda morte manu eius adiutus, bei seiner Selbstentleibung, Suet.: singula mediocriter, sich zu eigen machen (aneignen), Cic.: maximam ab omnibus (bei allen) laudem, Cic.: potentiam apud unum, odium apud omnes, Tac.: gloriam ex alqa re, Nep.: finis bonorum est adeptum esse omnia e natura et animo et corpore et vita, Cic.: quod adeptus est per scelus, Cic.: immortalitatem quandam per vos, Cic.: adeptos aliquantum se ad dicendum et ad iudicandum, Cic.: Partic. im Vok., omnium triumphorum lauream adepte maiorem, Plin. 7, 117: m. Genet., rerum adeptus est, Tac. ann. 3, 55. – m. folg. ut od. ne u. Konj., Cic. Verr. 2, 51; Mil. 34. – Pass., non aetate, verum ingenio adipiscitur sapientia, Plaut. trin. 367: haec adipiscuntur, C. Fann. bei Prisc. 8, 15. – öfter Partic. adeptus, Sall. u.a. (s. Kritz u. Fabri zu Sall. Cat. 7, 3. Neue-Wagner Formenl.³ Bd. 3. s. 23). – b) übh. etw. erlangen, bes. Unangenehmes, nomen a tonso capillo, Ov.: nullum crimen, Ov.: malis consiliis pares eventus, Liv. 6, 8. § 8. – / Parag. Infin. Präs. adipiscier, Plaut. capt. 483. Ter. Andr. 332.