ἀσπάλαθος
English (LSJ)
[πᾰ], ὁ, Ar.Fr.749, but more commonly ἡ, as Pherecr. 109 (s. v.l.), Thphr.Od. 33:—name of a
A spinous shrub, yielding a fragrant oil, = ἐρυσίσκηπτρον, camel's thorn, Alhagi maurorum, Thphr.9.7.3, Od.33, Dsc.1.20. 2 thorny trefoil, Calycotome villosa, Thgn.1193 (pl.), Arist.Pr.906b11, Theoc.4.57 (pl.), 24.89. 3 Genista acanthoclada, used as an instrument of torture, ἐπ' ἀσπαλάθων τινὰ κνάμπτειν Pl.R.616a.
German (Pape)
[Seite 373] ὁ, Ar. B. A. 10, wo es ἀκανθῶδες φυτόν erkl. ist; auch ἡ, Pherecrat. bei Ath. XV, 685 b, ein dorniger Strauch, von dem die Rinde der Wurzel zu wohlriechenden Oelen gebraucht wurde, Plat. Rep. X, 616 a; Theocr. 4, 57 u. Sp.
Greek (Liddell-Scott)
ἀσπάλᾰθος: -ου, ὁ, Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 588, ἀλλὰ συνηθέστερον, ἡ, ὡς Φερεκράτ. ἐν «Μεταλλεῦσι» 2· «θάμνος ἐστὶ ξυλώδης, ἀκάνθαις πολλαῖς κεχρημένος... ᾧ χρῶνται οἱ μυρεψοὶ εἰς τὰς τῶν μύρων στύψεις. Ἔστι δὲ καλὸς ὁ βαρὺς καὶ μετὰ τὸ περιφλοισθῆναι ὑπέρυθρος ἢ πορφυρίζων, πυκνός, εὐώδης, πικρίζων ἐν τῇ γεύσει» κτλ. Διοσκ. 1. 19, Λατ. Genista acanthoclada, ἀσπάλαθοι δὲ τάπησιν ὁμοῖον στρῶμα θανόντι Θέογν. 1193· στύφει δὲ καὶ ἡ ἀσπάλαθος ἡ εὐώδης Θεοφρ. Ἱστ. Φ. 9. 7, 3, Θεόκρ. 24. 87: ― ὡς εἶδος βασανιστηρίου, συμποδίσαντες χεῖράς τε καὶ πόδας καὶ κεφαλήν... εἷλκον παρὰ τὴν ὁδὸν ἐκτὸς ἐπ’ ἀσπαλάθων κνάπτοντες Πλάτ. Πολ. 616Α. ― Κατὰ τὸν Sibthorp τὸ σημερινὸν ὄνομα τοῦ φυτοῦ τούτου εἶναι: ἀσπάλατος ἢ ἀσπαλαθειά.
French (Bailly abrégé)
ου (ὁ ou ἡ)
aspalathe ou genêt épineux, plante.
Étymologie: DELG étym. inconnue.
Spanish (DGE)
-ου, ὁ
• Morfología: [pero ἡ Pherecr.114, Thphr.Od.33]
arbusto espinoso del que se extrae un producto aromático, quizá aulaga, ginesta o tojo, prob. Astragalus sp., s. cont. Ar.Fr.783, descripción en Dsc.1.20, Plin.HN 12.110, 24.111, POxy.3766.103 (IV d.C.), c. ref. al aroma, Arist.Pr.906b11, Thphr.l.c., HP 9.7.3, LXX Si.24.15, Gp.7.20.7, 15.1.31
•como ingrediente de un medicamento, Hp.Steril.232
•para el κοῦφι egipcio, Plu.2.383e
•gener. ref. a las espinas ἀσπάλαθοι δὲ τάπησιν ὁμοῖον στρῶμα θάνοντι Thgn.1193, μὴ νήλιπος ἔρχεο ... ἐν γὰρ ὄρει ῥάμνοι τε καὶ ἀσπάλαθοι κομόωντι Theoc.4.57, cf. 24.89, Moer.54, Hsch., irón. ἁπαλὰς ἀσπαλάθους πατοῦντες Pherecr.l.c., como tormento εἷλκον ... ἐπ' ἀσπαλάθων κναμπτόντες Pl.R.616a.
Greek Monolingual
και ασπαλαθρός, ο και ασπάλαθο και σπάλαθο και σφάλαχτρο, το (AM ἀσπάλαθος, Α και ἀσφάλαθος)
1. ο αγκαθωτός θάμνος καλυκοτόμη η τριχωτή, που τον χρησιμοποιούν σε φράχτες
στην αρχαιότητα χρησίμευε ως όργανο βασανισμού («εἷλκον παρὰ τὴν ὁδὸν ἐκτὸς ἐπ' ἀσπαλάθων κνάπτοντες «, Πλάτ.)
2. το φυτό ράμνος η ελαιοειδής, μαύρη ασπαλάθρα
από τη φλούδα της ρίζας έβγαζαν αρωματικό λάδι στην αρχαιότητα.
[ΕΤΥΜΟΛ. Άγνωστης ετυμολ. Πιθ. πρόκειται για δάνεια λ., η οποία έχει επίθημα -θος, συχνό σε ονόματα φυτών (πρβλ. άρκευθος). Η υπόθεση ότι ο τ. συνδέεται προς τα σπαλύσσεται «σπαράσσεται, ταράσσεται» (Ησύχ.), και σφαλάσσειν «τέμνειν, κεντείν» (Ησύχ.), και ότι ανάγεται στην ινδοευρ. ρίζα sp(h)el- «σχίζω, ανοίγω» δεν είναι ικανοποιητική].
Greek Monotonic
ἀσπάλᾰθος: ὁ ή ἡ, ασπάλαθος, αγκαθωτό χαμόδεντρο, που παράγει ευωδιαστό λάδι, σε Θέογν.· και ως είδος βασανιστηρίου, σε Πλάτ. (άγν. προέλ.).
Russian (Dvoretsky)
ἀσπάλᾰθος: (πᾰ) ὁ и ἡ бот. дрок колючий (предполож. Genista acanthoclada) Arph., Plat., Arst., Theocr., Plut.