fortuitus

Latin > English (Lewis & Short)

fortŭī̆tus: (i long, Hor. C. 2, 15, 17; Phaedr. 2, 4, 4; Aus. Sept. Sap. de Solon. 3; short, Petr. Poët. Sat. 135; Juv. 13, 225; Manil. 1, 182), a, um, adj. forte; analog. with gratuitus,
I that takes place by chance or accident, casual, accidental, fortuitous (rare but class.): concursio rerum fortuitarum, Cic. Top. 19, 73; cf.: concursus atomorum, id. N. D. 1, 24, 66: concursu quodam fortuito, id. ib. 1, 24, 66: cespes, Hor. C. 2, 15, 17: lutum, Petr. 135: contubernium, Phaedr. 2, 4, 4: subita et fortuita oratio, Cic. de Or. 1, 33, 150: bonum, id. N. D. 3, 36, 87: praesensiones non fortuitae (shortly before: non id fortuito accidisse), id. Div. 2, 53, 109; cf. id. ib. 2, 7, 19: clamores, Quint. 10, 3, 30: pugna, id. 6, 5, 10: sermo, id. 10, 7. 13: nihil esse inordinatum atque fortuitum, id. 1, 10, 46.—In neutr. absol.: etiam illa fortuita aderant omnia, Quint. 6 praef. § 11; 6, 1, 5: fortuitorum laus brevior, id. 3, 7, 12: nihil tam capax fortuitorum quam mare, Tac. A. 14, 3; 15, 48.—Hence, adv.: fortŭī̆to (post-class. access. form fortŭī̆tu, Lact. 1, 2; Vulg. Num. 35, 22. Also found in some MSS. and edd. in Plaut. Aul. 2, 1, 41; cf. Madv. ad Cic. Fin. 5, 11, 33; Hand, Turs. II. 743; but Ellendt defends it, ad Cic. de Or. 1, 24, 111), by chance, accidentally, fortuitously, casually (very freq.; syn.: casu, forte, temere): ut mihi ne in deum quidem cadere videatur, ut sciat, quid casu et fortuito futurum sit, Cic. Div. 2, 7, 18: non enim temere nec fortuito sati et creati sumus, id. Tusc. 1, 49, 118: temere ac fortuito, id. Or. 55, 186; id. Off. 1, 29, 103; Liv. 2, 28, 1; reversing the order: partitio non est fortuito nec temere facta, Cic. Sull. 4; 13: non fortuito sed consilio, id. Rep. 2, 16 fin.: non fortuito aut sine consilio, Caes. B. G. 7, 20, 1: donata consulto, non fortuito nata, Cic. Leg. 1, 8, 25: immoderate et fortuito, id. Univ. 13: sive major aliqua causa atque divinior hanc vim ingenuit: sive hoc ita fit fortuito, id. Fin. 5, 11, 33: quod verbum tibi non excidit fortuito: scriptum, meditatum, cogitatum attulisti, id. Phil. 10, 2 fin.: fortuito in sermonem incidisse, id. de Or. 1, 24, 111; cf.: fortuito aliquid concluse apteque dicere, id. Or. 53, 177.

Latin > French (Gaffiot 2016)

fortŭītus,¹⁰ a, um (fors), fortuit, qui se produit par hasard, accidentel : Cic. Div. 2, 109 ; Nat. 1, 66 ; de Or. 1, 150.

Latin > German (Georges)

fortuītus, a, um, mit langer Penult., wie grātuītus (v. fors), durch Zufall geschehend, -herbeigeführt, -veranlaßt, -sich treffend, zufällig (Ggstz. naturalis), a) adi.: bonum, Cic.: oratio subita et fortuita, aus dem Stegreif gehaltene (extemporierte), Cic.: sermo, zufällig gewechseltes Gespräch, Tac.: naufragium, Tac.: mors, Ggstz. coacta, Tac.: caespes, vom Zufall dargebotener (= einfacher, natürlicher) Rasenplatz, Hor.: Ggstz., ut mensis, ut dies, ut nox, hora, tempestas, quae sunt naturalia; fortuita autem sacrificia, festi dies, nuptiae, Cic. part. or. 37. – b) subst., fortuīta, ōrum, n., Zufälligkeiten, Zufälle, Tac. ann. 14, 3: u. zufällige Güter, Äußerlichkeiten, Tac. ann. 15, 48. – c) Abl. adv. fortuītō, zufällig, zufälligerweise, von ungefähr, aufs Geratewohl, Cic. u.a.: casu et fortuito, Cic.: temere ac fortuito, Cic. – Nbf. fortuītū s. bes.

Latin > English

fortuitus fortuita, fortuitum ADJ :: casual, accidental, fortuitous, happening by chance