διανίστημι
English (LSJ)
fut. -στήσω,
A awaken, rouse, D.H.4.2, J.AJ6.13.9; raise up, opp. καταβάλλω, Ph.1.669:—Med., fut. -στήσομαι, restore, D.H.3.20. II Pass., with aor. 2 and pf. Act., stand up, rise, νύκτωρ Arist.Oec.1345a16; spring up from ambush, Plb.3.74.1, cf. PPetr.2p.59 (iii B.C.), D.S.10.1, Plu.2.596a, etc. 2 stand aloof from, depart from, τινός Th.4.128. 3 form factions, περὶ σπουδὰς ὀρχηστῶν Plu.2.487f.
German (Pape)
[Seite 592] (s. ἵστημι), aufstellen, aufrichten; D. Hal. 4, 2; übertr., τὸ φρόνημα τῆς πόλεως τεταπεινωμένον 6, 12, u. a. Sp. – Med. nebst perf. u. aor. II. act. aufstehen, dazwischen od. sich entfernend von etwas, z. B. τῶν ἀναγκαίων συμφόρων διαναστάς, von seinem natürlichen Interesse abtrünnig, Thuc. 4, 128; ἐκ τῆς ἐνέδρας Pol. 3, 74, 1; zum Angriff, 5, 13, 6; vom Schlafe, Luc. Gall. 29; Plut.; dazwischen aufstehen, Apolld. 2, 4, 8.
Greek (Liddell-Scott)
διᾱνίστημι: μέλλ. -στήσω, ἀνεγείρω, Διον. Ἁλ. 4. 2· ἀνιδρύω, ὁ αὐτ. 6. 12. ΙΙ. μέσ., ἐγείρομαι, νύκτωρ Ἀριστ. Οἰκ. 1. 6, 6, Πολύβ. 3. 74, 1. 2) ἵσταμαι μακρὰν ἀπό τινος, ἀπομακρύνομαι, τινὸς Θουκ. 4. 128.
French (Bailly abrégé)
f. διαναστήσω, etc.
I. tr. faire lever, relever;
II. intr. (ao.2 διανέστην, pf. διανέστηκα ; Moy. διανίσταμαι, f. διαναστήσομαι, etc.);
1 se relever;
2 s’écarter de (ses intérêts), gén..
Étymologie: διά, ἀνίστημι.
Spanish (DGE)
A tr.
I en pres. o aor. sigm. de v. act.
1 levantar πεπτωκυῖαν λαβόμενος τῆς δεξιᾶς Aristaenet.1.9.8
•levantar del sueño, despertar ἡ μήτηρ προσδραμοῦσα διανέστησεν αὐτόν D.H.4.2, διανίστησιν αὐτοὺς ἐκ τοῦ ὕπνου I.AI 6.314, ἐκείνου δὲ Σινωνίδα διαναστήσαντος Iambl.Epit.4.
2 fig. levantar, dar auge a, impulsar τὰ οἰκεῖα διανιστάντες op. τὰ τῶν πλησίον καταβάλλοντες Ph.1.669, τὸ φρόνημα διανιστᾶσα πλέον τῷ γένει mostrando de nuevo un temple más acorde con su linaje Hld.4.12, τοῦ φρονήματος τὸ ὑπερέχον καὶ διανιστάμενον el orgullo y la soberbia del pensamiento Chrys.Iob 37.1
•estimular τὰ μὲν οὕτως ἀναγκαῖα Plu.2.794f, διανιστᾶσιν εἰς προσευχάς Cyr.Al.M.68.848C, τούτους πρὸς ἀλήθειαν ἡ βλασφημία διανίστησιν Clem.Al.Paed.1.8.66.
II poner en contra a unos de otros τοὺς Χριστιανοὺς διαναστήσαντε Procop.Arc.10.15.
B intr., en aor. rad., perf. y en v. med.
I 1c. suj. de pers. ponerse en pie, levantarse del suelo, Luc.VH 1.6, tras una agresión PPetr.2.18.16 (III a.C.), cf. D.S.10.1, Plu.2.597a, de la cama por la noche περίειμι διαναστὰς ἐν κύκλῳ τὴν οἰκίαν Luc.Gall.29, para partir ἕωθεν Luc.VH 1.13, de la mesa durante la comida, Ach.Tat.5.18.1, μόλις διαναστάντες levantándose a duras penas debido a la embriaguez, Plu.2.596a, cf. Aesop.3.1
•en v. med. mismo sent. levantarse de la cama νύκτωρ Arist.Oec.1345a16, κοιταζόμενος καὶ διανιστάμενος al acostarse y al levantarse LXX De.6.7, cf. I.Vit.210
•p. ext. levantarse de la cama, una vez restablecido, e.e. restablecerse, ponerse bien tras una agresión PEnteux.81.22 (III a.C.), cf. Eun.VS 456
•incorporarse ἐπὶ θρόνον un enfermo, Hp.Acut.(Sp) 23, εἰς γόνυ διαναστάς D.S.17.63, εἰς ἀγκῶνα διαναστάς incorporándose sobre un codo Plu.Brut.11
•en v. med. mismo sent. incorporarse de un salto en la cama ἐκ τοῦ φόβου Diog.Oen.10.3.12
•surgir, aparecer de algún escondite para entablar batalla διαναστάντων τῶν Κελτῶν καὶ συμπεσόντων αὐτοῖς Plb.2.25.8, cf. 5.13.6, διαναστάντων τῶν ἐκ τῆς ἐνέδρας Νομάδων Plb.3.74.1, cf. 8.20.5
•crist. levantarse de la muerte, resucitar ἀπὸ τοῦ θανάτου de Jesucristo, Gr.Naz.Ep.202.16.
2 c. suj. de cosa subir, alzarse, levantarse νέφος ὄρθιον διανεστηκὸς εἰς ὕψος ὅσον διακοσίων ποδῶν una nube (de ceniza) que subía verticalmente hasta una altura aproximada de doscientos pies Str.6.2.8, una llama avivada con incienso, Philostr.VA 1.31, μεγάλοι διανίστανται σωροί los montones (de saltamontes muertos) se alzan a gran altura D.S.3.29
•tb. c. suj. de anim. διανισταμένους εἰς τοὺς ὀπισθίους πόδας alzándose sobre sus patas traseras de elefantes, Str.15.1.43.
II fig.
1 pasar por alto c. gen. τῶν δ' ἀναγκαίων ξυμφόρων Th.4.128.
2 elevarse εἰ ... διανασταίην ἐπὶ πλεῖον τοῖς λογισμοῖς Olymp.Iob 4.12-16
•alzarse, levantarse πρὸς τὴν ὑπὲρ αὐτῶν ... ἐκδίκησιν Iust.Nou.129 proem.
3 ser favorable ὡς οὐκ ἂν ἔτι τῆς τύχης σφᾶς διαναστησομένης en la idea de que la fortuna no les sería ya favorable D.H.3.20.