δυσ-

Revision as of 10:18, 5 August 2017 by Spiros (talk | contribs) (6_5)

English (LSJ)

insepar. Prefix, opp. εὖ,

   A un-, mis-, with notion of hard, bad, unlucky, etc., as δυσήλιος, δύσαγνος; destroying the good sense of a word, or increasing its bad sense: hence, joined even to words expressing negation, as δυσάμμορος, δυσανάσχετος; poet. in strong contrasts, as Πάρις Δύσπαρις, γάμος δύσγαμος. Before στ, σθ, σπ, σφ, σχ, the final ς was omitted, v. δυστ-. (Cf. Skt. du[snull ]-, dur-, e.g. durmanās, = δυσμενής; ONorse tor-, e.g. torsóttligr (δύσμαχος); OIr. du-, do-, e.g. dochruth 'misshapen'.)

Greek (Liddell-Scott)

δῠσ-: ἀχώριστον προθεματικὸν μόριον, ἀντίθ. εὖ, ἀείποτε ἔχον τὴν ἔννοιαν τῆς δυσκολίας, δυστυχίας, κττ., ὡς δυσήλιος, δύσαγνος· ἀναιρεῖ δὲ τὴν καλὴν σημασίαν τῆς λέξεως ἢ ἐπαυξάνει τὴν κακήν· διὰ ταῦτα συντίθεται ἔτι καὶ μετὰ λέξεων περιεχουσῶν ἄρνησιν, ὡς δυσάμμορος, δυσάσχετος. Οἱ ποιηταὶ ἀγαπῶσι νὰ μεταχειρίζωνται αὐτὸ εἰς ἰσχυρὰς ἀντιθέσεις, ὡς Πάρις, Δύσπαρις, γάμος δύσγαμος, - ὥστε πολλάκις καταντᾷ σχεδὸν= ἀν- ἢ ἀ- στερητ.· - σύνθετα δὲ σχηματίζονται ὑπὸ τοὺς αὐτοὺς περιορισμοὺς, ὑφ’ οὓς καὶ μετὰ τοῦ εὖ (ἴδε ἐν λέξει). Πρὸ τῶν στ, σθ, σπ, σφ, σχ, τὸ τελικὸν σ παρελείπετο· ἴδε δυστ-. Πρβλ. Σανσκρ. dus-, dur-, π.χ. durmanâs = δυσμενής· Γοτθ. tuz- ἐν τῷ tuzverjan (=διακρίνεσθαι), Εὐαγγ. κ. Μᾶρκ. ια΄, 23), Παλαιο- Σκανδιν. tor-, ἐν τῷ torsóttligr (δύσμαχος)· Παλαιο-Γερμ. zur-, Γερμ. zer-).