γαμέω

English (LSJ)

fut.

   A γαμέω Il.9.388,391, contr. γαμῶ A.Pr.764, S.OT1500, Ant.750, E.Or.1655, X.Cyr.5.2.12, etc.; later γαμήσω Plu.2.386c, Luc.Rh.Pr.8 (for γαμήσεις Tim.52 leg. γαμησείεις): aor. 1 ἔγημα Il. 14.121, etc.; later ἐγάμησα LXXEs.10.3, Ev.Marc.6.17, Luc.D Deor. 5.4, etc. (cf. infr. 11.2): pf. γεγάμηκα Ar.Lys.595, Pl.Lg.877e: plpf. ἐγεγαμήκει Th.1.126:—Med., fut. Ep. γαμέσσεται Il.9.394 codd., Att. γαμοῦμαι E.Ph.1673, Ar.Th.900, later γαμήσομαι Plu.Art. 26, etc.: aor. ἐγημάμην Od.16.392, Anacr.86, Is.5.5, etc.:—Pass., fut. γαμηθήσομαι J.AJ6.13.8, Ant.Lib.1.2, D.C.58.3, Hld.5.30, etc.: aor. ἐγαμήθην D.H.11.34, Str.10.4.20, etc.: poet. shortd. γαμεθεῖσα v.l. in Theoc.8.91, cf. Eust.758.52: pf. γεγάμημαι X.An.4.5.24, D. 36.32: plpf. ἐγεγάμητο App.BC4.23: (γάμος):—marry, i.e. take to wife, of the man, Ἀδρήστοιο δ' ἔγημε θυγατρῶν one of his daughters, Il.14.121; ἔνθα δ' ἔγημε γυναῖκα Od.15.241; γ. γυναῖκα ἐς οἰκία, like ἄγεσθαι, Hdt.4.78: c. acc. cogn., γάμον γαμεῖν A.Pr.764,909; τὸν Ἑλένης γάμον . . γήμας E.IA 467; γῆμαι γέκτρα βασιλέως the king's daughter, Id.Med.594: rarely c. dupl. acc., γάμους τοὺς πρώτους ἐγάμεε Κύρου δύο θυγατέρας (for πρῶτον ἐγάμεε . . θυγατέρας) Hdt.3.88, cf. E.Tr.357; also γάμῳ γ. marry in lawful wedlock, D.39.26; ἐκ κακοῦ, ἐξ ἀγαθοῦ γῆμαι, marry a wife of mean or noble stock, Thgn.189, 190; ἐκ μειόνων X.Hier.1.28; ἐκ γενναίων E.Andr.1279; παρά τινος ib.975, Pl.Plt.310c; ἐπὶ θυγατρὶ γ. ἄλλην γυναῖκα set a stepmother over one's daughter, Hdt.4.154, cf. E.Alc.372; ἐπὶ δέκα ταλάντοις τινὰ γαμεῖν marry a wife with a dowry of ten talents, And. 4.13.    2 of mere sexual intercourse, take for a paramour, Od. 1.36, Luc.Asin.32; γ. βιαίως σκότιον λέχος E.Tr.44.    3 later of the woman, ἐὰν γαμήσῃ ἄλλον Ev.Marc.10.12: abs., 1 Ep.Cor.7.28.    II Med., give oneself or one's child in marriage:    1 of the woman, give herself in marriage, i.e. wed, c. dat., γαμέεσθαι τῷ ὅτεῴ τε πατὴρ κέλεται Od.2.113; γημαμένη ᾧ υἷϊ· ὁ δ' ὃν πατέρ' ἐξεναρίξας γῆμεν 11.273: abs., Hdt.4.117; σοὶ μὲν γαμεῖσθαι μόρσιμον, γαμεῖν δ' ἐμοί A.Fr.13; εἰς τύρανν' ἐγημάμην I married into a royal house, E. Tr.474; γήματο δ' εἰς Μαραθῶνα, i. e. she married Herodes of Marathon, IG14.1389 i 5 (ἥν τ' ἐγήματο is f.l. for ἥ τ' ἐγ. in E.Med.262): ironically of a henpecked husband, κεῖνος οὐκ ἔγημεν ἀλλ' ἐγήματο Anacr.86; so Medea to Jason, μῶν γαμοῦσα . . σέ; did I marry you? E.Med.606; ἐγημάμην, of a man marrying a rich wife, Antiph.46; γαμεῖται ἕκαστος (sens. obsc.) Luc.VH1.22; ὁ γαμηθεὶς ὡς παρθένος κἄπειτα γενόμενος ἀνήρ Phld.Sign.2; incorrectly, in later writers, γημάμενος Apollod.3.12.6, cf. Q.S. 1.728.    2 of parents, get their children married, betroth them, get a wife for the son, Πηλεύς θήν μοι ἔπειτα γυναῖκα γαμέσσεται αὐτός (where Aristarch. γε μάσσεται will seek or make suit for) Il.9.394:—Act. aor. 1 ἐγάμησα in this sense, Men.885.    III Pass., to be taken to wife: hence, marry a husband, Il.cc. ad init., PGrenf.2.76.11 (iv A. D.), etc.; rarely in correct authors, Poll.3.45.

German (Pape)

[Seite 472] (fut. γαμέω Il. 9, 388. 391; att. γαμῶ, Xen. Cyr. 5, 2, 12. 8, 4, 20; Sp. γαμήσω, wie Luc. D. mer. 7; med. γαμέσσεται v. l. Il. 9, 394, s. unten; att. γαμοῦμαι Eur. Phoen. 1667; aor. I. ἔγημα, z. B. Xen. Cyr. 8, 5, 19; med. γήμασθαι Od. 2, 128; erst Sp. von Menand. an u. N.T. ἐγάμησα, γαμῆσαι, Matth. 19, 9; Men. beim Schol. Il. 9, 394; Xen. Cyr. 8, 4, 20 ist γαμήσειας l. d.; perf. γεγάμηκα, ἐγεγαμήκει, Thuc. 1, 126; γεγαμημένη Xen. An. 4, 5, 24; aor. pass. ἐγαμήθην, Theocr. 8, 91 γαμεθεῖσα), 1) act., heirathen, zum Weibe nehmen, τινά, von Hom. an überall; Od. 21, 72 ἀλλ' ἐμὲ ἱέμενοι γῆμαι θέσθαι τε γυναῖκα, Homerische Figur, παραλλήλως; auch absol., Hom. Odyss. 4, 208 ᾧ τεΚρονίων ὄλβον ἐπικλώσῃ γαμέοντί τε γιγνομένῳ τε, Homerische Figur; οἱ γεγαμηκότες, im Ggstz der ἄγαμοι, Xen. Conv. 9, 7; γυναῖκα γαμεῖν Od. 15, 241; Eur. Alc. 373; Her. 4, 154 u. sonst; γάμον γαμεῖν Aesch. Prom. 908; Eur. El. 926; τὸν Ἑλένης γάμον I. A. 467; γάμους τοὺς πρώτους ἐγάμει Κύρου δύο θυγατέρας, die beiden ersten Ehen schloß er mit zwei Töchtern, Her. 3, 88; λέκτρα βασιλέως, eine Königstochter, Eur. Med. 591; σκότιον λέχος Tr. 44; anders Dem. 39, 26 γάμῳ γαμεῖν, als rechtmäßige Frau heirathen. Zu bemerken sind noch: ἀπὸ φίλων ἀνδρῶν γαμεῖν, Eur. Andr. 976, wie παρά τινος, Plat. Polit. 310 c (wie Plut. Symp. 4, 3, 1); ὁπόθεν ἂν βούληται Rep. II, 362 b; ἐξ ἐμεῦ γῆμαι Her. 6, 130, aus meinem Hause eine Frau nehmen; ἐκ γενναίων Eur. Andr. 1280; ἐκ μειόνων, eine Frau aus geringerm Stande, Xen. Hier. 1, 28; Ἀδρήστοιο ἔγημε θυγατρῶν, eine von den Töchtern des Ad., Il. 14, 121; εἰς οἰκία, eine Frau ins Haus führen, Her. 4, 78. – Von außerehelichem Beischlaf Od. 1, 36 u. Sp., wie Luc. Asin. 32. – Den aor. ἐγάμησα brauchte Menand. in der Bdtg zum Weibe geben, s. Mein. p. 274. – 2) Med., a) gew. vom Weibe, sich verheirathen, τινί, mit Jemandem, von Hom. an überall, vgl. Od. 11, 273 ἣ μέγα ἔργον ἔρεξεν ἀιδρείῃσι νόοιο γημαμένη ᾧ υἱεῖ· ὁ δ' ὃν πατέρ' ἐξεναρίξας γῆμεν, activ. u. med. neben einander; Plat. Legg. XI, 925 e, act. neben med., die auch in VLL. oft so unterschieden werden; εἰς τύραννα, sich in ein Fürstenhaus verheirathen, Eur. Tr. 474; vgl. Herod. Attic. (App. 51, 5). Selten von außerehelichem Beischlaf, wie Callim. Del. 240. – Vom Manne, Antiphan. B. A. 86 nach Mein., ich ließ mich heirathen. – b) von den Eltern, die ihre Kinder verheirathen, v. l. Iliad. 9. 394 Πηλεὺς θήν μοι ἔπειτα γυναῖκα γαμέσσεται αὐτός, s. Scholl. u. Apollon. Lex. Homer. p. 53, 30, Aristarch las nach Scholl. Didym. γυναῖκά γε μάσσεται, er wird suchen, auswählen; Parthen. 33; die Tochter an Jemand verheirathen, τὸν δόντα τ' αὐτῷ θυγατέρα, ἥν τ' ἐγήματο Eur. Med. 257, wo man ἥτ' hat ändern wollen. – 3) Pass., geheirathet werden, γεγαμημένη Xen. An. 4, 5, 24; γαμεθεῖσα Theocr. 8, 91; Sp. brauchen γαμηθῆναι = γήμασθαι, was Poll. 3, 45 tadelt, s. Beispiele Lob. Phryn. 742. – Γαμητέον, man muß heirathen, Plut. Demetr. 14.

French (Bailly abrégé)

-ῶ :
impf. ἐγάμουν, f. γαμῶ, postér. γαμήσω, ao. ἔγημα, postér. ἐγάμησα, pf. γεγάμηκα;
Pass. f. réc. γαμηθήσομαι, ao. ἐγαμέθην, réc. ἐγαμήθην, pf. γεγάμημαι;
se marier en parl. de l’homme, d’où
1 épouser, prendre pour femme (lat. ducere uxorem) acc. : γάμον γαμεῖν ESCHL contracter mariage ; τὸν γάμον γ. EUR contracter mariage avec qqn : γ. λέκτρα βασιλέως EUR épouser la fille du roi ; rar. avec double acc. : γάμους τοὺς πρώτους ἐγάμεε (ion.) Κύρου δύο θυγατέρας HDT en premières noces il épousait deux filles de Cyrus ; γ. ἀπό τινος ou ἔκ τινος, prendre une femme dans la famille de qqn ; direct. avec un gén. : Αδρήστοιο δ’ ἔγημε θυγατρῶν IL il épousa une des filles d’Adrestos ; Pass. être prise comme femme, être épousée;
2 prendre pour compagne en gén., sans idée de mariage;
3 ironiq. en parl. de la femme : γαμοῦσα σε EUR en t’épousant (Médée exprime ainsi son mépris pour Jason);
Moy. γαμέομαι-οῦμαι (f. γαμοῦμαι, postér. γαμήσομαι ; ao. ἐγημάμην);
1 intr. se marier en parl. de la femme, prendre pour époux, se donner en mariage (lat. nubere) : τινι à qqn ; τινι avoir qqn comme amant;
2 tr. en parl. des parents marier sa fille, donner sa fille pour femme : τινί à qqn.
Étymologie: γάμος.
Syn. ὀπυίω.