3,274,246
edits
χάζω: Difference between revisions
46
(Bailly1_5) |
(46) |
||
| Line 18: | Line 18: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>seul. ao.2 épq.</i> [[κέκαδον]] <i>p.</i> *κέχαδον <i>et f. épq.</i> [[κεκαδήσω]];<br />écarter ; séparer de, priver de, gén.;<br /><i><b>Moy.</b></i> χάζομαι (<i>f.</i> χάσομαι, <i>épq.</i> χάσσομαι, <i>ao.</i> ἐχασάμην, <i>épq.</i> χασσάμην, <i>ao.2 épq. 3ᵉ pl.</i> [[κεκάδοντο]], <i>p.</i> *κεχάδοντο) s’éloigner, se retirer de, <i>gén. ou</i> [[ἐκ]] avec le gén. ; <i>abs.</i> [[ἄψ]] IL <i>ou</i> [[ὀπίσσω]] IL se retirer en arrière, se reculer ; ὑπ’ ἔγχεος IL se reculer menacé par une lance ; avec un inf., se soustraire à, refuser de ; δὶς [[θανεῖν]] oὐ χάζομαι EUR je ne refuse pas de mourir deux fois.<br />'''Étymologie:''' R. Χα, être privé de ; cf. [[χήρα]]. | |btext=<i>seul. ao.2 épq.</i> [[κέκαδον]] <i>p.</i> *κέχαδον <i>et f. épq.</i> [[κεκαδήσω]];<br />écarter ; séparer de, priver de, gén.;<br /><i><b>Moy.</b></i> χάζομαι (<i>f.</i> χάσομαι, <i>épq.</i> χάσσομαι, <i>ao.</i> ἐχασάμην, <i>épq.</i> χασσάμην, <i>ao.2 épq. 3ᵉ pl.</i> [[κεκάδοντο]], <i>p.</i> *κεχάδοντο) s’éloigner, se retirer de, <i>gén. ou</i> [[ἐκ]] avec le gén. ; <i>abs.</i> [[ἄψ]] IL <i>ou</i> [[ὀπίσσω]] IL se retirer en arrière, se reculer ; ὑπ’ ἔγχεος IL se reculer menacé par une lance ; avec un inf., se soustraire à, refuser de ; δὶς [[θανεῖν]] oὐ χάζομαι EUR je ne refuse pas de mourir deux fois.<br />'''Étymologie:''' R. Χα, être privé de ; cf. [[χήρα]]. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=Α<br /><b>1.</b> [[αφαιρώ]] [[κάτι]] από κάποιον («ἀριστῆας κεκαδήσει θυμοῦ καὶ ψυχῆς», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> αποσύρομαι, [[οπισθοχωρώ]] («ὁ δὲ χασάμενος πολεμίχθη», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[χάζω]] (<span style="color: red;"><</span> <i>χαδjω</i>) ανάγεται στη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>ghe</i><i>ә</i><sub>1</sub>- της ΙΕ ρίζας <i>gh</i><i>ē</i>- «[[είμαι]] [[κενός]], [[εγκαταλείπω]], [[πηγαίνω]]» και έχει σχηματιστεί με οδοντική [[παρέκταση]] -<i>δ</i>-και ενεστ. [[επίθημα]] -<i>jω</i>. Σε διάφορες μεταπτωτικές βαθμίδες της ίδιας ρίζας θεωρείται ότι ανάγονται [[επίσης]] οι τ. [[κιχάνω]], [[χατέω]], [[χήρα]], πιθ. [[χώρα]], [[καθώς]] και τα αρχ. ινδ. <i>jah</i><i>ā</i><i>ti</i> «[[εγκαταλείπω]]» και αρχ. άνω γερμ. <i>g</i><i>ā</i><i>n</i> «[[πηγαίνω]]» (<b>πρβλ.</b> γερμ. <i>gehen</i>). Αντίθετα, το ρ. δεν [[πρέπει]] να συνδέεται ετυμολογικά με τους τ. μέλλ. [[κεκαδήσω]] και αναύξητου αορ. <i>κέκαδον</i>, που απαντούν στους επικ. ποιητές ως ρηματ. τ. του [[χάζω]] (<b>βλ. λ.</b> [[κεκαδήσω]]). Τέλος, ο τ. που παραδίδει ο <b>Ησύχ.</b> [[αὐχάττειν]]- <i>ἀναχωρεῖν καὶ</i> τὸ <i>ἐμμένειν</i> -<i>ἐγ</i>-<i>χάττειν</i> (<b>βλ.</b> και λ. <i>αυ</i>) οδηγεί στην [[υπόθεση]] ενός αμάρτυρου ενεστ. <i>χάττω</i>, άλλου τ. του [[χάζω]] (<b>πρβλ.</b> [[σφάττω]], αττ. τ. του [[σφάζω]])]. | |||
}} | }} | ||