3,273,728
edits
πορεύω: Difference between revisions
6
(33) |
(6) |
||
| Line 27: | Line 27: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ΝΜΑ [[πόρος]]<br /><b>μέσ.</b> [[πορεύομαι]]<br />α) [[βαδίζω]], [[οδοιπορώ]], [[πηγαίνω]] [[κάπου]] («ὥστ' ἐφ' ἑνὸς πορεύονται σκέλους ἀσκωλίζοντες», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) [[πλέω]] διά θαλάσσης, [[ταξιδεύω]] (α. «βραδέως επορεύετο το [[σκάφος]]», Καλλιγ. β. «[[νέας]] τὰς ἀρίστας ἐπιλεξάμενος... ἐπορεύετο περὶ τὰ πότιμα ὕδατα», <b>Ηρόδ.</b>)<br />γ) [[περνώ]] τη ζωή, ζω («με φρόνεψι πορεύεται, με γνώσιν ορδινιάζει», <b>Ερωτόκρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (ενεργ. και μέσ.) [[εξοικονομώ]] τα [[προς]] το ζην («καλά τά πόρεψα» — τά κατάφερα)<br /><b>2.</b> (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) [[πορεμένος]], -<i>η</i>, -<i>ο</i><br />[[εύπορος]], [[ευκατάστατος]]<br /><b>3.</b> <b>παροιμ.</b> «[[έβγα]] έξω και πομπέψου, [[έμπα]] [[μέσα]] και πορέψου» — λέγεται για εκείνους που δέχονται εξευτελισμούς [[έναντι]] υλικής ωφέλειας<br /><b>2.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> α) «και τ' αρφανό πορεύεται κι η [[χήρα]] κυβερνιέται» — για όλους υπάρχει [[θεός]] και [[κανείς]] δεν χάνεται<br />β) «πορεύου εν [[ειρήνη]]» — πήγαινε στην [[ευχή]] του θεού<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[πεθαίνω]], [[βαδίζω]] την ύστατη οδό<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[οδηγώ]], [[μεταφέρω]] κάποιον [[κάπου]]<br /><b>2.</b> [[διαπορθμεύω]] κάποιον, [[περνώ]] κάποιον [[απέναντι]] με [[σκάφος]] («γυναῑκ' ἀρίσταν λίμναν Ἀχεροντίαν πορεύσας ἐλάτᾳ δικώπῳ», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[προσκομίζω]] («τάσδ' ἐπιστολὰς πατρὶ ταχεῑ 'πόρευσαν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> [[εξευρίσκω]], [[προμηθεύομαι]]<br /><b>5.</b> [[θέτω]] σε [[κίνηση]]<br /><b>6.</b> <b>μέσ.</b> α) [[εισέρχομαι]]<br />β) [[ακολουθώ]] ορισμένη μέθοδο<br />γ) [[προβαίνω]] σε δικαστική [[πράξη]], [[εγείρω]] [[αγωγή]]<br /><b>7.</b> <b>παθ.</b> οδηγούμαι («πρὸς βίαν [[πορεύομαι]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> α) «[[πορεύομαι]] [[παρά]] τινος» — [[μεταβαίνω]] κατ' εντολήν ή εκ μέρους κάποιου<br />β) «[[πορεύομαι]] εἴς τι» — [[πέφτω]] [[μέσα]]<br />γ) «[[πορεύομαι]] ἐπὶ τι» — [[προχωρώ]] στην [[εκτέλεση]] ενός έργου, στην [[πραγματοποίηση]] μιας ενέργειας. | |mltxt=ΝΜΑ [[πόρος]]<br /><b>μέσ.</b> [[πορεύομαι]]<br />α) [[βαδίζω]], [[οδοιπορώ]], [[πηγαίνω]] [[κάπου]] («ὥστ' ἐφ' ἑνὸς πορεύονται σκέλους ἀσκωλίζοντες», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) [[πλέω]] διά θαλάσσης, [[ταξιδεύω]] (α. «βραδέως επορεύετο το [[σκάφος]]», Καλλιγ. β. «[[νέας]] τὰς ἀρίστας ἐπιλεξάμενος... ἐπορεύετο περὶ τὰ πότιμα ὕδατα», <b>Ηρόδ.</b>)<br />γ) [[περνώ]] τη ζωή, ζω («με φρόνεψι πορεύεται, με γνώσιν ορδινιάζει», <b>Ερωτόκρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (ενεργ. και μέσ.) [[εξοικονομώ]] τα [[προς]] το ζην («καλά τά πόρεψα» — τά κατάφερα)<br /><b>2.</b> (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) [[πορεμένος]], -<i>η</i>, -<i>ο</i><br />[[εύπορος]], [[ευκατάστατος]]<br /><b>3.</b> <b>παροιμ.</b> «[[έβγα]] έξω και πομπέψου, [[έμπα]] [[μέσα]] και πορέψου» — λέγεται για εκείνους που δέχονται εξευτελισμούς [[έναντι]] υλικής ωφέλειας<br /><b>2.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> α) «και τ' αρφανό πορεύεται κι η [[χήρα]] κυβερνιέται» — για όλους υπάρχει [[θεός]] και [[κανείς]] δεν χάνεται<br />β) «πορεύου εν [[ειρήνη]]» — πήγαινε στην [[ευχή]] του θεού<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[πεθαίνω]], [[βαδίζω]] την ύστατη οδό<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[οδηγώ]], [[μεταφέρω]] κάποιον [[κάπου]]<br /><b>2.</b> [[διαπορθμεύω]] κάποιον, [[περνώ]] κάποιον [[απέναντι]] με [[σκάφος]] («γυναῑκ' ἀρίσταν λίμναν Ἀχεροντίαν πορεύσας ἐλάτᾳ δικώπῳ», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[προσκομίζω]] («τάσδ' ἐπιστολὰς πατρὶ ταχεῑ 'πόρευσαν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> [[εξευρίσκω]], [[προμηθεύομαι]]<br /><b>5.</b> [[θέτω]] σε [[κίνηση]]<br /><b>6.</b> <b>μέσ.</b> α) [[εισέρχομαι]]<br />β) [[ακολουθώ]] ορισμένη μέθοδο<br />γ) [[προβαίνω]] σε δικαστική [[πράξη]], [[εγείρω]] [[αγωγή]]<br /><b>7.</b> <b>παθ.</b> οδηγούμαι («πρὸς βίαν [[πορεύομαι]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> α) «[[πορεύομαι]] [[παρά]] τινος» — [[μεταβαίνω]] κατ' εντολήν ή εκ μέρους κάποιου<br />β) «[[πορεύομαι]] εἴς τι» — [[πέφτω]] [[μέσα]]<br />γ) «[[πορεύομαι]] ἐπὶ τι» — [[προχωρώ]] στην [[εκτέλεση]] ενός έργου, στην [[πραγματοποίηση]] μιας ενέργειας. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''πορεύω:''' ([[πόρος]]), μέλ. <i>-σω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐπόρευσα</i> — Μέσ. και Παθ., μέλ. <i>πορεύσομαι</i> και <i>πορευθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐπορευσάμην</i> και <i>ἐπορεύθην</i>, παρακ. <i>πεπόρευμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> Ενεργ., [[στέλνω]], [[φέρω]], [[μεταβιβάζω]], σε Πίνδ., Σοφ.· με διπλ. αιτ., [[μεταφέρω]] ή [[διαπορθμεύω]], <i>Νέσσος ποταμὸν βροτοὺς ἐπόρευσε</i>, σε Σοφ.· <i>γυναῖκ' ἀρίσταν λίμναν πορεύσας</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, [[φέρω]], [[παρέχω]], [[παραχωρώ]], [[βρίσκω]], στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> Παθ. και Μέσ., οδηγούμαι ή μεταφέρομαι, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[πορεύομαι]], [[βαδίζω]], [[βηματίζω]], [[οδηγώ]] κάποιον, σε Ηρόδ., Αττ.· περνώ [[απέναντι]], [[διαβαίνω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· με αιτ. τόπου, εισάγομαι, [[μπαίνω]], [[πορεύω]] στέγας, σε Σοφ. κ.λπ.· με σύστ. αντ., μακρὰν ὁδὸν [[πορεύω]], σε Ξεν.· με αιτ. τόπου, [[διαβαίνω]], [[διέρχομαι]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> [[βαδίζω]], [[βαίνω]], δηλ. ζω, σε Σοφ. | |||
}} | }} | ||