τετράγωνος: Difference between revisions

6
(41)
(6)
Line 30: Line 30:
{{grml
{{grml
|mltxt=-η, -ο / [[τετράγωνος]], -ον, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> αυτός που έχει [[σχήμα]] τετραγώνου, δηλ. αυτός που έχει [[τέσσερεις]] γωνίες ορθές και [[τέσσερεις]] πλευρές ίσες (α. «τετράγωνα [[ιστία]]» β. «δοκοὺς τετραγώνους», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[τέλειος]] όπως το [[τετράγωνο]], [[σταθερός]], [[θετικός]], [[σοβαρός]] (α. «τετράγωνη [[λογική]]» β. «[[τετράγωνο]] [[κεφάλι]]» — [[θετικός]] [[νους]], πρακτικό [[μυαλό]]<br />γ. «χερσί τε καὶ ποσὶ καὶ νόῳ [[τετράγωνος]] τετυγμένος», <b>Σιμων.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ονομασία]] που δόθηκε σε πολλούς μυς του σώματος λόγω του σχήματός τους (α. «[[τετράγωνος]] [[μηριαίος]]» β. «[[τετράγωνος]] [[οσφυϊκός]]» γ. «[[τετράγωνος]] του άνω χείλους»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>αστρολ.</b> αυτός που αποτελεί [[τετράγωνο]] με κάποιον [[άλλο]]<br /><b>2.</b> (<b>το αρσ. ως κύριο όν.</b>) <i>ὁ Τετράγωνος</i><br />[[προσωνυμία]] του Ερμού<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <b>βλ.</b> [[τετράγωνο]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ἱμάτιον]] τετράγωνον» — η [[χλαίνη]] η οποία κρεμόταν τετράγωνη, ενώ η [[χλαμύδα]] είχε κυκλοτερές [[σχήμα]]<br />β) «[[τετράγωνος]] [[ἀριθμός]]» — [[αριθμός]] που προέρχεται από δύο ίσους παράγοντες<br />γ) «[[κύκλος]] [[τετράγωνος]] ταῑς ἐπιφανείαις» — [[κρίκος]] που έχει [[τέσσερεις]] επιφάνειες τών οποίων το [[πλάτος]] της εσωτερικής και της εξωτερικής [[είναι]] ίσο με το [[πλάτος]] τών δύο άλλων επιφανειών <b>(Πτολ.)</b>. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[τετραγώνως]] ΜΑ<br />σε [[σχήμα]] τετραγώνου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>τετρ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>γωνος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[γωνία]]), <b>πρβλ.</b> <i>πεντά</i>-<i>γωνος</i>].
|mltxt=-η, -ο / [[τετράγωνος]], -ον, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> αυτός που έχει [[σχήμα]] τετραγώνου, δηλ. αυτός που έχει [[τέσσερεις]] γωνίες ορθές και [[τέσσερεις]] πλευρές ίσες (α. «τετράγωνα [[ιστία]]» β. «δοκοὺς τετραγώνους», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[τέλειος]] όπως το [[τετράγωνο]], [[σταθερός]], [[θετικός]], [[σοβαρός]] (α. «τετράγωνη [[λογική]]» β. «[[τετράγωνο]] [[κεφάλι]]» — [[θετικός]] [[νους]], πρακτικό [[μυαλό]]<br />γ. «χερσί τε καὶ ποσὶ καὶ νόῳ [[τετράγωνος]] τετυγμένος», <b>Σιμων.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ονομασία]] που δόθηκε σε πολλούς μυς του σώματος λόγω του σχήματός τους (α. «[[τετράγωνος]] [[μηριαίος]]» β. «[[τετράγωνος]] [[οσφυϊκός]]» γ. «[[τετράγωνος]] του άνω χείλους»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>αστρολ.</b> αυτός που αποτελεί [[τετράγωνο]] με κάποιον [[άλλο]]<br /><b>2.</b> (<b>το αρσ. ως κύριο όν.</b>) <i>ὁ Τετράγωνος</i><br />[[προσωνυμία]] του Ερμού<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <b>βλ.</b> [[τετράγωνο]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ἱμάτιον]] τετράγωνον» — η [[χλαίνη]] η οποία κρεμόταν τετράγωνη, ενώ η [[χλαμύδα]] είχε κυκλοτερές [[σχήμα]]<br />β) «[[τετράγωνος]] [[ἀριθμός]]» — [[αριθμός]] που προέρχεται από δύο ίσους παράγοντες<br />γ) «[[κύκλος]] [[τετράγωνος]] ταῑς ἐπιφανείαις» — [[κρίκος]] που έχει [[τέσσερεις]] επιφάνειες τών οποίων το [[πλάτος]] της εσωτερικής και της εξωτερικής [[είναι]] ίσο με το [[πλάτος]] τών δύο άλλων επιφανειών <b>(Πτολ.)</b>. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[τετραγώνως]] ΜΑ<br />σε [[σχήμα]] τετραγώνου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>τετρ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>γωνος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[γωνία]]), <b>πρβλ.</b> <i>πεντά</i>-<i>γωνος</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''τετράγωνος:''' [ᾰ], -ον ([[γωνία]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> αυτός που έχει [[τέσσερις]] γωνίες ίσες, [[ορθογώνιος]] ή [[τετράγωνος]], Λατ. [[quadratus]], σε Ηρόδ.· <i>δοκοὶ τετράγωνοι</i>, τετράγωνοι δοκοί, σε Θουκ.· <i>τετράγωνον</i>, <i>τό</i>, σε Πλάτ.· στρατιωτικό [[σώμα]] παρατεταγμένο σε [[σχήμα]] τετραγώνου, Λατ. [[agmen]] [[quadratum]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[τετράγωνος]] [[ἀριθμός]], δηλ. [[αριθμός]] πολλαπλασιαζόμενος με τον εαυτό του, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., [[τέλειος]], όπως το [[τετράγωνο]], σε Σιμων. [[παρά]] Πλάτ.
}}
}}