αἴρω: Difference between revisions

αἴρω (view source)

Revision as of 11:48, 31 December 2018

5,314 bytes added , 31 December 2018

1

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,274,408

edits

@@ Line 33: / Line 33: @@
 {{lsm
 |lsmtext='''αἴρω:''' (Επικ. και ποιητ. [[ἀείρω]], βλ. αυτ.), μέλ. [[ἀρῶ]] [ᾰ], που πρέπει να διακριθεί από το [[ἀρῶ]] [ᾱ], συνηρ. του [[ἀερῶ]], μέλ. του [[ἀείρω]]· αόρ. αʹ [[ἦρα]], προστ. [[ἆρον]], βʹ ενικ. υποτ. [[ἄρῃς]], ευκτ. βʹ ενικ. [[ἄρειας]], μτχ. [[ἄρας]] [ᾱ]· παρακ. [[ἦρκα]]· γʹ πληθ. υπερσ. <i>ἤρκεσαν</i> — Μέσ., παρατ. <i>ᾐρόμην</i>, μέλ. [[ἀροῦμαι]] [ᾰ], ποιητ. [[ἀρέομαι]]· αόρ. αʹ [[ἠράμην]]· στους Επικ. ποιητές, επίσης, αόρ. βʹ [[ἀρόμην]] [ᾰ], Επικ. βʹ ενικ. υποτ. [[ἄρηαι]], γʹ ενικ. [[ἄρηται]]· ευκτ. [[ἀροίμην]], απαρ. [[ἀρέσθαι]], μτχ. [[ἀρόμενος]]· παρακ. (με Μέσ. [[σημασία]]) [[ἦρμαι]] — Παθ., μέλ. [[ἀρθήσομαι]], αόρ. αʹ [[ἤρθην]], παρακ. [[ἦρμαι]], [[αλλά]] με Μέσ. [[σημασία]], σε Σοφ.<br /><b class="num">Α.</b> Ενεργ.,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[σηκώνω]], [[υψώνω]], [[ανυψώνω]], [[ανασηκώνω]], [[εγείρω]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· αἴρειν [[βῆμα]], [[βαδίζω]], [[περπατώ]], σε Ευρ.· αἴρειν [[σημεῖον]], κάνω [[σήμα]], [[σινιάλο]], σε Ξεν. — Παθ. [[ανέρχομαι]], αναβιβάζομαι, [[ανεβαίνω]] [[ψηλά]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται [[συχνά]] για στρατεύματα και πλοία, [[αἴρω]] [[τὰς]] [[ναῦς]], [[απομακρύνω]] τα πλοία απ' την [[ξηρά]], σε Θουκ.· επίσης ως αμτβ., είμαι [[έτοιμος]] για [[αναχώρηση]], [[ξεκινώ]], [[αναχωρώ]]· [[ἆραι]] τῷ στρατῷ, στον ίδ.· ομοίως σε Μέσ. και Παθ., σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> [[υποφέρω]], [[βαστώ]], [[υφίσταμαι]]· [[μόρον]], σε Αισχύλ.· [[ἆθλον]], σε Σοφ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[ανυψώνω]], [[εξυμνώ]], [[εκθειάζω]], σε Αισχύλ.· λέγεται για [[πάθη]], [[εξερεθίζω]], [[εξάπτω]], [[αυξάνω]], [[διεγείρω]]· [[ὑψοῦ]] αἴρειν θυμόν, εξάπτομαι διαρκώς όλο και περισσότερο, σε Σοφ.· αἴρειν [[θάρσος]], [[αντλώ]], [[παίρνω]] [[θάρρος]], σε Ευρ. κ.λπ. — Παθ., οὐκ ἤρθη [[νοῦν]] ἐς ἀτασθαλίην, σε Σιμων.<br /><b class="num">2.</b> [[εξυψώνω]] με [[λόγια]], [[εγκωμιάζω]], [[εκθειάζω]], [[υμνώ]], [[μεγαλύνω]], σε Ευρ., Δημ.<br /><b class="num">IV.</b> [[αφαιρώ]], [[απομακρύνω]], [[μετακινώ]], σε Αισχύλ. κ.λπ.· [[βγάζω]] από τη [[μέση]], [[φονεύω]], σε Καινή Διαθήκη <b>Β.</b> Μέσ.,<br /><b class="num">I.</b> με Παθ. παρακ. [[ἦρμαι]] (βλ. ανωτ.), [[λαμβάνω]], [[αποκομίζω]] [[κάτι]] για τον εαυτό μου ή [[αποκομίζω]] ό,τι μου ανήκει· [[αποσπώ]], [[κερδίζω]], [[αποκτώ]]· [[κλέος]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἀέθλια</i> (λέγεται για άλογα), στο ίδ.· [[κῦδος]], σε Όμηρ.· απ' όπου, [[απλώς]] [[λαμβάνω]], [[παίρνω]], [[δέχομαι]]· [[ἕλκος]] [[ἀρέσθαι]], σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης, <i>δειλίαν ἀρεῖ</i>, θα επισύρεις την [[κατηγορία]] της δειλίας, σε Σοφ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[παίρνω]] πάνω μου, [[υφίσταμαι]], [[υποφέρω]], [[σηκώνω]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[αναλαμβάνω]], [[επιχειρώ]], [[αρχίζω]], [[ξεκινώ]]· <i>πόλεμον</i>, σε Θουκ. κ.λπ.· φυγὴν [[ἀρέσθαι]], Λατ. fugam capere, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">III.</b> [[ανεγείρω]], αναψύνω· <i>σωτῆρά τινι</i>, σε Σοφ.· λέγεται για ήχο, <i>αἴρεσθαι φωνήν</i>, [[υψώνω]] τον τόνο της φωνής μου, σε Αριστοφ.
+}}
+{{elru
+|elrutext='''αἴρω:''' эп.-ион. [[ἀείρω]] (aor. [[ἦρα]], [[ἤειρα]] и ἄειρα, pf. [[ἦρκα]]; med.: aor. 1 [[ἠράμην]], pf. [[ἦρμαι]]; pass.: fut. [[ἀρθήσομαι]], aor. [[ἤρθην]], pf. [[ἦρμαι]]) тж. med.<br /><b class="num">1)</b> поднимать ([[ὑψόσε]] τι Hom.; τινὰ ἀπὸ γῆς Plat.): ὁ αἰετὸς ἐς αἰθέρα ἀέρθη Hom. орел поднялся в небо; ὀρθὸν αἴ. [[κάρα]] Aesch., поднимать голову; ἡ μάχαιρά οἱ [[ἄωρτο]] Hom. (сбоку) у него был подвешен нож; τινὸς [[ἄντα]] [[ἔγχος]] ἀεῖραι Hom. поднять копье на кого-л.; [[ὅπλα]] [[ἀρέσθαι]] Xen. пустить в ход оружие; τὰ σημεῖα ἤρθη Thuc. сигнальные значки были подняты (к бою); ὀφθαλμὸν [[ἄρας]], εἶδέ με Soph. подняв глаза он увидел меня; [[κοῦφον]] αἴ. [[βῆμα]] ἔς τι Eur. спешить куда-л.; αἴ. τινὰ εἰς [[ὕψος]] или ἐπαίνῳ [[ὑψηλόν]] Eur. превозносить кого-л. до небес; τὰ [[ἱστία]] ἀείρασθαι Hom. или ἱστοὺς [[ἀρέσθαι]] Xen. поднять паруса; τὸ [[ὕδωρ]] ᾔρετο Xen. вода поднялась; αἴ. θεούς Plat. или μηχανὴν αἴ театр. Plut. поднимать на сцену машину с богами (для развязки драматического действия), перен. пускать в ход чрезвычайные средства; ζυγὸν ἀ. Thuc. принять на себя ярмо;<br /><b class="num">2)</b> возводить, строить ([[τεῖχος]] Thuc.): [[ὄλβος]], ὃν [[Δαρεῖος]] ἦρεν Aesch. процветание, которое создал Дарий;<br /><b class="num">3)</b> захватывать, похищать, уводить (μῆλα ἐξ Ἰθάκης Hom.): [[ἀρθῆναι]] φόβῳ Aesch. или δείμασι Eur. быть охваченным страхом;<br /><b class="num">4)</b> убирать прочь, удалять (τινὰ ἐκ τῆς πόλεως Plat.): ἀρθείσης τῆς τραπέζης Plut. когда стол был унесен; εἰ θενεῖς τὸν ἄνδρα τοῦτον, αὐτὸς ἀρθήσει [[τάχα]] Arph. если ударишь его, сам будешь немедленно уничтожен; συνθήκας [[ἄρασθαι]] Diog. L. отменять (расторгать) договоры;<br /><b class="num">5)</b> лог. отрицать ([[οὔτε]] αἴρειν τι, [[οὔτε]] τίθεσθαι Sext.);<br /><b class="num">6)</b> подниматься: [[ἕως]] ἂν [[ἥλιος]] αἴρῃ Soph. пока будет восходить солнце;<br /><b class="num">7)</b> стойко выдерживать, переносить ([[μόρον]] πολυπενθῆ Aesch.; [[ἆθλον]] Soph.);<br /><b class="num">8)</b> med. приобретать, получать: [[ἕλκος]] [[ἀρέσθαι]] Hom. получить рану; [[κῦδος]] [[ἀρέσθαι]] Hom. стяжать славу; νίκας [[ἀρέσθαι]] Pind. одержать победы; ὄγκον [[ἀρέσθαι]] Soph. возгордиться;<br /><b class="num">9)</b> med. брать (что-л.) на себя, предпринимать (πόλεμον Aesch., Her., Thuc., Xen.; πόνον Eur.): πατρὶ δίκας [[ἀρέσθαι]] τῶν φονευσάντων [[πάρα]] Soph. покарать убийц отца;<br /><b class="num">10)</b> восстанавливать: ἀπὸ σμικροῦ [[μέγα]] τι αἴ. Aesch. вернуть былое величие чему-л.;<br /><b class="num">11)</b> преподносить, подавать (οῖνόν τινι Arph.): αἶρε τὸ [[νᾶμα]] Theocr. принеси воды;<br /><b class="num">12)</b> воен. отправлять: τὰς [[ναῦς]] ἄραντες ἀπὸ τῆς γῆς Thuc. выйдя на кораблях в море; στόλον ἀπὸ τῆς χώρας [[ἆραι]] Aesch. отплыть с флотом;<br /><b class="num">13)</b> воен. отправляться: [[ἄρας]] τῷ στρατῷ Thuc. выступив в поход с войском; [[ἆραι]] ἐκ τῶν Ἀχαρνῶν Thuc. покинуть район Ахарны; νόστον [[ἀρέσθαι]] Eur. пуститься в обратный путь;<br /><b class="num">14)</b> увеличивать, расширять: [[ὑψοῦ]] αἴ. θυμὸν λύπαισι Soph. целиком предаваться своему горю; ἡ [[δύναμις]] τῶν Ἀθηναίων ᾔρετο Thuc. могущество афинян возросло; τῷ λόγῳ τὸ [[πρᾶγμα]] αἴ. Dem. раздувать вопрос, преувеличивать значение дела; ῇρθη [[μέγας]] Dem. он достиг большого могущества.
 }}