χημικός: Difference between revisions

m
Text replacement - "<i>η [[" to "η [["
(46)
 
m (Text replacement - "<i>η [[" to "η [[")
 
Line 1: Line 1:
{{grml
{{grml
|mltxt=-ή, -ό, Ν<br /><b>1.</b> αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στη [[χημεία]] («χημική [[βιομηχανία]]»)<br /><b>2.</b> (το αρσ. ή το θηλ. ως ουσ.) <i>ο</i>, <i>η [[χημικός]]<br />[[επιστήμονας]] ειδικευμένος στη [[χημεία]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «χημική [[ανάλυση]]·»<br /><b>χημ.</b> i) [[τομέας]] της χημείας που ασχολείται [[κυρίως]] με τις μεθόδους χημικών χαρακτηρισμών και μετρήσεων και του οποίου [[σκοπός]] [[είναι]] ο [[καθορισμός]] της χημικής σύστασης της ύλης, ανεξάρτητα από τη [[στερεά]], υγρά ή [[αέρια]] κατάστασή της<br />ii) η [[εφαρμογή]] και το [[αποτέλεσμα]] μιας τέτοιας ενέργειας<br />β) «χημική [[αντίδραση]]»<br /><b>χημ.</b> διεργασία μεταβολής, [[κατά]] την οποία δύο ή περισσότερες ενώσεις μεταβάλλονται συγχρόνως ή μία [[ένωση]] μεταβάλλεται [[προς]] δύο [[τουλάχιστον]] ενώσεις<br />γ) «χημική [[ένωση]]»<br /><b>χημ.</b> χημικό [[είδος]] που προκύπτει από τον συνδυασμό δύο ή περισσότερων χημικών στοιχείων και του οποίου τα συστατικά, άτομα, ιόντα ή μόρια, δέν [[είναι]] δυνατόν να διαχωριστούν με φυσικές μεθόδους<br />δ) «χημική [[εξίσωση]]»<br /><b>χημ.</b> συμβολική [[γραφή]] μιας χημικής αντίδρασης με τη [[μορφή]] τών δύο μελών μιας ισότητας τα οποία συνδέονται [[μεταξύ]] τους με ένα [[βέλος]] [[αντί]] του αριθμητικού συμβόλου «=» και της οποίας το πρώτο από τα δύο [[μέλη]] περιλαμβάνει τους χημικούς τύπους τών αντιδρώντων σωμάτων και το δεύτερο [[μέλος]] τους τύπους τών προϊόντων αντίδρασης<br />ε) «χημική [[θερμοδυναμική]]»<br />(χημ.-φυσ.) [[τομέας]] της φυσικοχημείας που μελετά τις χημικές μεταβολές με [[βάση]] τις αρχές της θερμοδυναμικής<br />στ) «χημική [[ισορροπία]]»<br /><b>χημ.</b> [[κατάσταση]] ενός χημικού συστήματος [[κατά]] την οποία η σύστασή του παραμένει σταθερή με την πάροδο του χρόνου και η οποία [[είναι]] δυνατόν να οφείλεται [[είτε]] στην [[απουσία]] οποιασδήποτε χημικής αντίδρασης [[μέσα]] στο [[σύστημα]] ή στην [[παρουσία]] δύο αντίστροφων αντιδράσεων που πραγματοποιούνται με την [[ίδια]] [[ταχύτητα]]<br />ζ) «χημική κινητική»<br /><b>χημ.</b> [[τομέας]] της φυσικοχημείας ο [[οποίος]] έχει ως [[αντικείμενο]] τη [[μελέτη]] της ταχύτητας και του μηχανισμού τών χημικών αντιδράσεων<br />η) «χημική [[μεταβολή]]»<br /><b>χημ.</b> [[φαινόμενο]] που συνίσταται στην [[ανακατάταξη]] τών ατόμων, ιόντων ή ριζών μιας ή περισσοτέρων ουσιών και οδηγεί στον σχηματισμό νέων ουσιών με εντελώς διαφορετικές ιδιότητες<br />θ) «χημική [[ρόφηση]]»<br /><b>χημ.</b> [[φαινόμενο]] προσρόφησης, ο [[μηχανισμός]] του οποίου ερμηνεύεται με τη [[βοήθεια]] χημικών αλληλεπιδράσεων, αλλ. [[χημορρόφηση]]<br />ι) «χημική [[συγγένεια]]»<br /><b>χημ.</b> <b>βλ.</b> [[συγγένεια]]<br />ια) «χημική [[σύνθεση]]»<br /><b>χημ.</b> χημική [[διαδικασία]] η οποία συνίσταται στην [[παρασκευή]] μιας χημικής ένωσης από τα στοιχεία που τήν αποτελούν ή από άλλες, απλούστερες ενώσεις<br />ιβ) «χημικό ισοδύναμο»<br /><b>χημ.</b> [[ονομασία]] τών αριθμών που εκφράζουν τις αναλογίες υπό τις οποίες τα χημικά στοιχεία ενώνονται [[μεταξύ]] τους για τον σχηματισμό διαφόρων χημικών ενώσεων ή αντικαθίστανται αμοιβαία σε αυτές<br />ιγ) «χημικό [[στοιχείο]]»<br />(χημ.-πυρην.-αστρον.-γεωλ.) καθένα από τα θεμελιώδη υλικά από τα οποία συντίθεται η ύλη και που αποτελούνται από ομοειδή άτομα και δεν [[είναι]] δυνατόν να διαχωριστούν σε απλούστερα σώματα με τις συνήθεις χημικές διαδικασίες<br />ιδ) «[[χημικός]] [[δεσμός]]»<br /><b>χημ.</b> η [[αλληλεπίδραση]] [[μεταξύ]] όμοιων ή διαφορετικών ατόμων, που έχει ως [[αποτέλεσμα]] τη [[δημιουργία]] τών χημικών ενώσεων<br />ιε) «[[χημικός]] [[τύπος]]»<br /><b>χημ.</b> <b>βλ.</b> [[τύπος]]<br />ιστ) «χημικό [[σύμβολο]]»<br /><b>χημ.</b> <b>βλ.</b> [[σύμβολο]]<br />ιζ) «χημικοί διαχωρισμοί και καθαρισμοί»<br /><b>χημ.</b> διαδικασίες που μεταβάλλουν τις σχετικές αναλογίες τών συστατικών ενός μίγματος και οι οποίες [[είναι]] δυνατόν να εφαρμοστούν για την [[κατεργασία]] τόσο πλήρως ομογενών συστημάτων, διαλυμάτων, όσο και ετερογενών συστημάτων, όπως [[είναι]] λ.χ. ένα [[αιώρημα]] στερεάς ουσίας σε [[υγρό]] [[μέσο]] διασποράς, οδηγώντας τελικά στην πλήρη ή μερική [[απομάκρυνση]] ενός ή περισσότερων συστατικών από το αρχικό [[μίγμα]]<br />ιη) «χημικά όπλα» — τα προϊόντα, [[αέρια]], υγρά ή [[στερεά]], που προορίζονται για [[χρήση]] σε καιρό πολέμου εξαιτίας τών άμεσων τοξικών φαινομένων που προκαλούν σε ανθρώπους, ζώα ή φυτά<br />ιθ) «[[χημικός]] [[πόλεμος]]» — <b>βλ.</b> [[πόλεμος]]<br />κ) «[[επιστήμη]] χημικού μηχανικού»<br /><b>τεχνολ.</b> [[τεχνολογικός]] [[επιστημονικός]] [[κλάδος]] με [[αντικείμενο]] την [[ανάπτυξη]] μεθόδων και την [[σχεδίαση]] και [[εκμετάλλευση]] εργοστασίων στα οποία διάφορα υλικά υφίστανται μεταβολές της φυσικής ή χημικής τους κατάστασης. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>χημικώς</i> και <i>χημικά</i> Ν<br />με χημικές μεθόδους.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[χημεία]]. Το θηλ. <i>χημική</i> μαρτυρείται από το 1802 στον Θ. Ηλιάδη, ενώ το επίρρ. <i>χημικώς</i>, στον λόγιο τ. <i>χημικῶς</i>, από το 1897 στο <i>Λεξικόν Ελληνογαλλικόν</i> του Άγγ. Βλάχου].
|mltxt=-ή, -ό, Ν<br /><b>1.</b> αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στη [[χημεία]] («χημική [[βιομηχανία]]»)<br /><b>2.</b> (το αρσ. ή το θηλ. ως ουσ.) <i>ο</i>, η [[χημικός]]<br />[[επιστήμονας]] ειδικευμένος στη [[χημεία]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «χημική [[ανάλυση]]·»<br /><b>χημ.</b> i) [[τομέας]] της χημείας που ασχολείται [[κυρίως]] με τις μεθόδους χημικών χαρακτηρισμών και μετρήσεων και του οποίου [[σκοπός]] [[είναι]] ο [[καθορισμός]] της χημικής σύστασης της ύλης, ανεξάρτητα από τη [[στερεά]], υγρά ή [[αέρια]] κατάστασή της<br />ii) η [[εφαρμογή]] και το [[αποτέλεσμα]] μιας τέτοιας ενέργειας<br />β) «χημική [[αντίδραση]]»<br /><b>χημ.</b> διεργασία μεταβολής, [[κατά]] την οποία δύο ή περισσότερες ενώσεις μεταβάλλονται συγχρόνως ή μία [[ένωση]] μεταβάλλεται [[προς]] δύο [[τουλάχιστον]] ενώσεις<br />γ) «χημική [[ένωση]]»<br /><b>χημ.</b> χημικό [[είδος]] που προκύπτει από τον συνδυασμό δύο ή περισσότερων χημικών στοιχείων και του οποίου τα συστατικά, άτομα, ιόντα ή μόρια, δέν [[είναι]] δυνατόν να διαχωριστούν με φυσικές μεθόδους<br />δ) «χημική [[εξίσωση]]»<br /><b>χημ.</b> συμβολική [[γραφή]] μιας χημικής αντίδρασης με τη [[μορφή]] τών δύο μελών μιας ισότητας τα οποία συνδέονται [[μεταξύ]] τους με ένα [[βέλος]] [[αντί]] του αριθμητικού συμβόλου «=» και της οποίας το πρώτο από τα δύο [[μέλη]] περιλαμβάνει τους χημικούς τύπους τών αντιδρώντων σωμάτων και το δεύτερο [[μέλος]] τους τύπους τών προϊόντων αντίδρασης<br />ε) «χημική [[θερμοδυναμική]]»<br />(χημ.-φυσ.) [[τομέας]] της φυσικοχημείας που μελετά τις χημικές μεταβολές με [[βάση]] τις αρχές της θερμοδυναμικής<br />στ) «χημική [[ισορροπία]]»<br /><b>χημ.</b> [[κατάσταση]] ενός χημικού συστήματος [[κατά]] την οποία η σύστασή του παραμένει σταθερή με την πάροδο του χρόνου και η οποία [[είναι]] δυνατόν να οφείλεται [[είτε]] στην [[απουσία]] οποιασδήποτε χημικής αντίδρασης [[μέσα]] στο [[σύστημα]] ή στην [[παρουσία]] δύο αντίστροφων αντιδράσεων που πραγματοποιούνται με την [[ίδια]] [[ταχύτητα]]<br />ζ) «χημική κινητική»<br /><b>χημ.</b> [[τομέας]] της φυσικοχημείας ο [[οποίος]] έχει ως [[αντικείμενο]] τη [[μελέτη]] της ταχύτητας και του μηχανισμού τών χημικών αντιδράσεων<br />η) «χημική [[μεταβολή]]»<br /><b>χημ.</b> [[φαινόμενο]] που συνίσταται στην [[ανακατάταξη]] τών ατόμων, ιόντων ή ριζών μιας ή περισσοτέρων ουσιών και οδηγεί στον σχηματισμό νέων ουσιών με εντελώς διαφορετικές ιδιότητες<br />θ) «χημική [[ρόφηση]]»<br /><b>χημ.</b> [[φαινόμενο]] προσρόφησης, ο [[μηχανισμός]] του οποίου ερμηνεύεται με τη [[βοήθεια]] χημικών αλληλεπιδράσεων, αλλ. [[χημορρόφηση]]<br />ι) «χημική [[συγγένεια]]»<br /><b>χημ.</b> <b>βλ.</b> [[συγγένεια]]<br />ια) «χημική [[σύνθεση]]»<br /><b>χημ.</b> χημική [[διαδικασία]] η οποία συνίσταται στην [[παρασκευή]] μιας χημικής ένωσης από τα στοιχεία που τήν αποτελούν ή από άλλες, απλούστερες ενώσεις<br />ιβ) «χημικό ισοδύναμο»<br /><b>χημ.</b> [[ονομασία]] τών αριθμών που εκφράζουν τις αναλογίες υπό τις οποίες τα χημικά στοιχεία ενώνονται [[μεταξύ]] τους για τον σχηματισμό διαφόρων χημικών ενώσεων ή αντικαθίστανται αμοιβαία σε αυτές<br />ιγ) «χημικό [[στοιχείο]]»<br />(χημ.-πυρην.-αστρον.-γεωλ.) καθένα από τα θεμελιώδη υλικά από τα οποία συντίθεται η ύλη και που αποτελούνται από ομοειδή άτομα και δεν [[είναι]] δυνατόν να διαχωριστούν σε απλούστερα σώματα με τις συνήθεις χημικές διαδικασίες<br />ιδ) «[[χημικός]] [[δεσμός]]»<br /><b>χημ.</b> η [[αλληλεπίδραση]] [[μεταξύ]] όμοιων ή διαφορετικών ατόμων, που έχει ως [[αποτέλεσμα]] τη [[δημιουργία]] τών χημικών ενώσεων<br />ιε) «[[χημικός]] [[τύπος]]»<br /><b>χημ.</b> <b>βλ.</b> [[τύπος]]<br />ιστ) «χημικό [[σύμβολο]]»<br /><b>χημ.</b> <b>βλ.</b> [[σύμβολο]]<br />ιζ) «χημικοί διαχωρισμοί και καθαρισμοί»<br /><b>χημ.</b> διαδικασίες που μεταβάλλουν τις σχετικές αναλογίες τών συστατικών ενός μίγματος και οι οποίες [[είναι]] δυνατόν να εφαρμοστούν για την [[κατεργασία]] τόσο πλήρως ομογενών συστημάτων, διαλυμάτων, όσο και ετερογενών συστημάτων, όπως [[είναι]] λ.χ. ένα [[αιώρημα]] στερεάς ουσίας σε [[υγρό]] [[μέσο]] διασποράς, οδηγώντας τελικά στην πλήρη ή μερική [[απομάκρυνση]] ενός ή περισσότερων συστατικών από το αρχικό [[μίγμα]]<br />ιη) «χημικά όπλα» — τα προϊόντα, [[αέρια]], υγρά ή [[στερεά]], που προορίζονται για [[χρήση]] σε καιρό πολέμου εξαιτίας τών άμεσων τοξικών φαινομένων που προκαλούν σε ανθρώπους, ζώα ή φυτά<br />ιθ) «[[χημικός]] [[πόλεμος]]» — <b>βλ.</b> [[πόλεμος]]<br />κ) «[[επιστήμη]] χημικού μηχανικού»<br /><b>τεχνολ.</b> [[τεχνολογικός]] [[επιστημονικός]] [[κλάδος]] με [[αντικείμενο]] την [[ανάπτυξη]] μεθόδων και την [[σχεδίαση]] και [[εκμετάλλευση]] εργοστασίων στα οποία διάφορα υλικά υφίστανται μεταβολές της φυσικής ή χημικής τους κατάστασης. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>χημικώς</i> και <i>χημικά</i> Ν<br />με χημικές μεθόδους.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[χημεία]]. Το θηλ. <i>χημική</i> μαρτυρείται από το 1802 στον Θ. Ηλιάδη, ενώ το επίρρ. <i>χημικώς</i>, στον λόγιο τ. <i>χημικῶς</i>, από το 1897 στο <i>Λεξικόν Ελληνογαλλικόν</i> του Άγγ. Βλάχου].
}}
}}