ἀλλάσσω: Difference between revisions

|Definition=later Att. [[ἀλλάττω]] <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prm.</span>139a</span>: impf. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ἤλλαττον <span class="bibl">Men.<span class="title">Epit.</span> 466</span>: fut. -άξω <span class="bibl">Thgn.21</span>: aor. ἤλλαξα <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>661</span>: pf. [[ἤλλᾰχα]] (ἀπ-) <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.13.6</span>, (δι-) Dionys. Com.<span class="bibl">2.10</span>:—Med., fut. ἀλλάξομαι <span class="bibl">Luc. <span class="title">Tyr.</span>7</span>, (ἀντ-) <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>1088</span>: aor. ἠλλαξάμην <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>103</span>, <span class="bibl">Antipho 5.79</span>, <span class="bibl">Th.8.82</span>, etc.: pf. (in med. sense) [[ἤλλαγμαι]] (<b class="b3"> ἐν</b>-) <span class="bibl">S. <span class="title">Aj.</span>208</span>:—Pass., fut. [[ἀλλαχθήσομαι]] Trag. and Com., (ἀπ-) <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>878</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>940</span>; [[ἀλλαγήσομαι]] in early Prose, (ἀπ-) <span class="bibl">Hdt.2.120</span>, (ἐξαπ-) <span class="bibl">Th.4.28</span>: aor. [[ἠλλάχθην]] and [[ἠλλάγην]], former more freq. in S. and E., latter in Prose: pf. ἤλλαγμαι <span class="bibl">Antiph. 176</span>, <span class="title">AP</span>9.67, al.: plpf. ἤλλακτο <span class="bibl">Hdt.2.26</span>. (More common in compds., esp. in later Gk.): ([[ἄλλος]]):—[[make other than it is]], [[change]], [[alter]], τόπον <span class="bibl">Parm.8.41</span>; μορφήν <span class="bibl">Emp.137</span>; χροιάν <span class="bibl">E. <span class="title">Med.</span>1168</span>; ἤλλαττε χρώματ' <span class="bibl">Men.<span class="title">Epit.</span>466</span>; τὸ ἑαυτοῦ εἶδος εἰς πολλὰς μορφάς <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 380d</span>; χώραν <span class="bibl">Id.<span class="title">Prm.</span>139a</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> ἀ. τί τινος = [[give in exchange]], [[barter]] one thing [[for]] another, τῆς σῆς λατρείας τὴν ἐμὴν δυσπραξίαν . . οὐκ ἂν ἀλλάξαιμ' ἐγώ <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span> 967</span>; τι ἀντί τινος <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>661</span>:— Med., τὴν παραντίκα ἐλπίδα . . οὐδενὸς ἂν ἠλλάξαντο <span class="bibl">Th.8.82</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[repay]], [[requite]], φόνον φονεῦσιν <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>89</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[leave]], [[quit]], οὐράνιον φῶς <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>944</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>193</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> Med., [[ἔξω]] τρίβου ἀλλάσσεσθαι [[ἴχνος]] = [[move]] one's [[position]], <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>103</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> [[take]] one thing [[in exchange for]] another, κάκιον τοὐσθλοῦ παρεόντος <span class="bibl">Thgn.21</span>; πόνῳ πόνον ἀ. to [[exchange]] one [[suffering]] [[with]] another (nisi leg. πόνου), <span class="title">Trag.Adesp.</span>7.3; ἠλλαττόμεσθ' ἂν δάκρυα δόντες χρυσίον = should take in [[exchange]], <span class="bibl">Philem.73</span>: ἀ. θνητὸν [[εἶδος]] [[assume]] it, <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>53</span>, cf. <span class="bibl">1331</span>:—more freq. in Med., τί τινος one thing [[for]] another, [[εὐδαιμονία]]ς [[κακοδαιμονία]]ν <span class="bibl">Antipho 5.79</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>733b</span>; τὰ οἰκήϊα κακὰ ἀλλάξασθαι τοῖσι πλησίοισι = [[exchange]] them with them, <span class="bibl">Hdt.7.152</span>: hence, [[buy]], τι ἀντ' ἀργυρίου <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>371c</span>; διά τινος ὠνῆς ἢ καὶ πράσεως ἀλλάττεσθαί τί τινι <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span> 915d</span>, <span class="bibl">915e</span>; τοῦ παντὸς ἀ. [[prize above]] all things, <span class="bibl">Ph.<span class="title">Bel.</span>56.30</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[take a new position]], i.e. [[go to]] a place, ἀ.Ἅιδα θαλάμους <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>483</span>; πόλιν ἐκ πόλεως <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>289e</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> abs., [[have dealings]], as buyer or seller, in Med., πρός τινα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>915e</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[alternate]], <span class="bibl">Emp.17.6</span>; σκῆπτρ' ἔειν ἐνιαυτὸν ἀλλάσσοντε = to [[enjoy]] [[power]] [[in turn]], <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span> 74</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>42c</span>:—Pass., ἀρεταὶ . . ἀλλασσόμεναι [[in turns]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>11.38</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span>940a15</span>. ϝ. Pass., to [[be reconciled]], <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>997</span>.</span>

|lsmtext='''ἀλλάσσω:''' μεταγεν. Αττ. -ττω, μέλ. <i>-άξω</i>, αόρ. αʹ [[ἤλλαξα]], παρακ. <i>ἤλλᾰχα</i> — Μέσ. μέλ. <i>ἀλλάξομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἠλλαξάμην</i> — Παθ. μέλ. <i>ἀλλαχθήσομαι</i>, μέλ. βʹ [[ἀλλαγήσομαι]], αόρ. αʹ [[ἠλλάχθην]], αόρ. βʹ [[ἠλλάγην]] [ᾰ], παρακ. [[ἤλλαγμαι]]· γʹ ενικ. υπερσ. <i>ἤλλακτο</i>· ([[ἄλλος]])·<br /><b class="num">I.</b> κάνω [[κάτι]] διαφορετικό απ' ό,τι είναι, [[αλλάζω]], [[μετατρέπω]], σε Ευρ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> <i>ἀλλ. τί τινος</i>, [[δίνω]] εις [[αντάλλαγμα]], [[απαλλάσσω]] το ένα για το [[άλλο]], σε Αισχύλ.· τι [[ἀντί]] τινος, σε Ευρ.· ομοίως στη Μέσ., σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> [[ξεπληρώνω]], [[ανταποδίδω]], εκδικούμαι, <i>φόνον φονεῦσιν</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> [[παραιτούμαι]], [[εγκαταλείπω]], [[παρατώ]], οὐράνιον [[φῶς]], σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> [[παίρνω]] [[κάτι]] [[έναντι]] άλλων, [[κάκιον]] τοὐσθλοῦ, σε Θέονγ.· ἀλλ. θνητὸν [[εἶδος]], [[προσλαμβάνω]] θνητή [[μορφή]], σε Ευρ. — Μέσ., <i>ἀλλάσσεσθαί τίτινος</i>, ένα [[αγαθό]] για κάποιο [[άλλο]], <i>εὐδαιμονίας</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.· απ' όπου, [[αγοράζω]], <i>τι ἀντ' ἀργυρίου</i>, σε Πλάτ.<br /><b class="num">IV.</b> [[διαδέχομαι]], εναλλάσσομαι, <i>σκῆπτρ' ἀλλάσσων ἔχειν</i>, έχει διαδοχικά την [[εξουσία]], σε Ευρ. — Παθ., <i>ἀρεταὶ ἀλλασσόμεναι</i>, που εναλλάσσονται διαδοχικά, σε Πίνδ.

|ftr='''ἀλλάσσω''': -άττω<br />{allássō-áttō}<br />'''Forms''': Aor. ἀλλάξαι<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[verändern]], [[vertauschen]] (seit Hom.).<br />'''Composita''' : Oft mit Präverb: δια-, ἐξ-, ἐν-, ἐπι-, κατα- usw.<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[ἀλλαγή]] (vgl. ἀλλαγῆναι) [[Tausch]], [[Wechsel]] (att. hell.); davon byz. [[ἀλλάγιον]] [[permutatio]], [[collegium militum]] > ngr. ἀλλάγι [[feierlicher Zug]], [[Reihenfolge]] (Psaltes Ἀρχ. Ἐφ. 27, 99ff.). — [[ἄλλαγμα]] [[Austausch]], [[Preis]] (Hp., LXX u. a.), [[ἀλλαγμός]] ib. (Man.). — [[ἄλλαξις]] [[Austausch]], [[Tauschhandel]] (Arist.); davon, bzw. direkt von [[ἀλλάσσω]], [[ἀλλάξιμα]] (scil. ἱμάτια) Pap.; Gloss. [[mutatoria]], vgl. Arbenz Die Adj. auf -ιμος 97; erweiterte Form ἀλλαξιμάριον (Pap., Olsson Symb. Oslo. 4, 62f.). — [[ἀλλακτικός]] [[zum Austausch gehörig]] (Pl., Arist. u. a.), [[ἀλλάγδην]] [[abwechselnd]] (Hdn.), [[ἀλλάξ]]· [[ἐνηλλαγμένως]] H., ἐπ-, παρ-, [[ἀμφαλλάξ]] (Hp., Th., S., X. usw.).<br />'''Etymology''' : [[ἀλλάσσω]] ist von [[ἄλλος]] abgeleitet, und zwar entweder durch Vermittlung eines nominalen Gutturalstammes ([[ἀλλάξ]]? [[ἀλλαχοῦ]], -χῆ?; weder die weite Verbreitung von [[ἀλλάσσω]] noch die Bedeutung macht direkten Zusammenhang glaubhaft) oder, nach unbekanntem Vorbild, mit suffixalem -άσσω. Vgl. Debrunner IF 21, 218f., 227, Schwyzer 725 : 4.<br />'''Page''' 1,75-76