τύπτω: Difference between revisions

|lstext='''τύπτω''': μέλλ. τύψω, πρῶτον παρὰ Νόννῳ· ἀλλ’ ἀόρ. α΄ ἔτυψα Ἰλ. Ν. 529, κ. ἀλλ., Ἡρόδ., ἀλλὰ σπάνιον παρ’ Ἀττικ., [[οἷον]] Αἰσχύλ. Εὐμ. 156 (λυρ.), Λυσίου Ἀποσπ. 10. 2, Ἀττικ. μέλλ. τυπτήσω Ἀριστοφ. Νεφ. 1444, Πλ. 20, Πλάτ. Ἱππ. Μείζ. 292Β· ἀόριστ. α΄ ἐτύπτησα πρῶτον ἐν Ἀριστ. Πολιτικ. 2. 12. 13 ([[ἔνθα]] [[ὅμως]] ὁ Muret. τι πταίσωσι)· ― ἀόρ. β΄ ἔτῠπον μόνον ἐν Εὐρ. Ἴωνι 767, Ἐπικ. μετοχ. τετυπόντες Καλλ. εἰς Ἄρτεμ. 61· ― πρκμ. τέτῠφα μόνον παρὰ τῷ Χοιροβ. σ. 564· τετύπηκα Πολυδ. Θ΄. 129, Φιλόστρ. 588. ― Μέσ., παρ’ Ἡροδ. καὶ τοῖς μεταγενεστ. πεζογράφοις: ἀόρ. α΄ ἐτυψάμην Λουκ. Ὄνος 14, (ἀπ-) Ἡρόδ. 2. 40· μέλλ. (ἐπὶ παθητ. σημασίας) τυπτήσομαι ἢ τῠπήσομαι Ἀριστοφ. Νεφ. 1379. ― Παθ., ἀόρ. α΄ ἐτύφθην Πλουτ. Γάλβ. 26, κλπ.· ἐτυπτήθην Ζηνόβ. ἐν Παροιμιογρ. 2. 68· ἀόρ. β΄ ἐτύπην [ῠ] παρ’ Ὁμήρῳ, Ἀττικ. ποιηταῖς καὶ μεταγεν. πεζογράφοις: ― πρκμ. τέτυμμαι Ἰλ. Ν. 782, Αἰσχύλ. Θήβ. 889, Εὐμ. 509 (λυρ.), ἀπαρ. τετύφθαι Ἡρόδ. 3. 64· τετύπτημαι Λουκ. Δημώνακτος Βίος 16. ― Παρὰ τοῖς δοκίμοις Ἀττικ. ὁ ἀόρ. παρελαμβάνετο ἐκ τοῦ [[παίω]] ἢ [[πατάσσω]], π. χ. τύπτει... καὶ καταβάλλει πατάξας Λυσί. 136. 22· ὁ δὲ πρκμ. ἐκ τοῦ [[πλήσσω]]· φαίνεται δὲ ὅτι ἀπέφευγον καὶ τὴν χρῆσιν τοῦ παθητ., ἴδε [[πλήσσω]] ἐν τέλει. (Ἡ √ΤΥΠ φαίνεται ἐν τῷ ἀορ. β΄, ἐν ταῖς λέξεσι τύπος, τύπανον, τυπάς, κτλ.· πρβλ. Σανσκρ. tup, tump, tump-âmi, tôp-âmi (laedo)· Σλαυ. tap-ŭ·(obt-sus), tet-i (τύπτειν) ἀλλ’ ἡ [[ῥίζα]] φαίνεται ἀποβαλοῦσα τὸ [[γράμμα]] s, πρβλ. Ἀρχ. Γερμαν. stumpf (mancus)· Ἀρχ. Σκανδιν. stúfr (stump)). Κτυπῶ, πλήττω, [[κυρίως]] διὰ ῥάβδου ἢ ξύλου. τύπτουσιν ῥοπάλοισιν (ἐξυπακ. τὸν ὄνον) Ἰλ. Λ. 561· ἀλλὰ παρ’ Ὁμήρῳ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, κτυπῶ διὰ πολεμικοῦ ὅπλου, φασγάνῳ, ἄορι, ξίφει, δουρί, ἔγχεσι τύπτειν Δ. 531, Ν. 529, κ. ἀλλ.· τ. τινὰ σκήπτρῳ ἐκ χειρὸς Σοφ. Ο. Τ. 811· μάστιγι Πλάτ., κλπ.· μετὰ συστοίχ. αἰτ., τύψον (δηλ. πληγὴν) δὲ [[σχεδίην]], «ἐκ τοῦ [[σύνεγγυς]]» (Σχόλ.), Ἰλ. Ε. 830· πληγὰς τ. τινὰ Ἀντιφῶν 127. 13, ἴδε κατωτ. ΙΙΙ. 2· ― τὸ κτυπηθὲν [[μέρος]] [[ἐνίοτε]] κατ’ αἰτ., γαστέρα γάρ μιν τύψε παρ’ ὀμφαλὸν Ἰλ. Φ. 180, πρβλ. Πινδ. Ν. 9. 62, Εὐρ., κλπ.· ἢ μετὰ προθέσεως, [αὐτὸν] κατὰ γαστέρα τύψεν Ἰλ. Ρ. 313· οὕτω, τ. εἰς τὸν ὦμον Ξεν. Κύρ. 5. 4, 5· ἐπὶ κόρρης Πλάτ. Γοργ. 527Α· ― ἀπολ., κτυπῶ, τύπτε δ’ [[ἐπιστροφάδην]] Ἰλ. Φ. 20, πρβλ. Ὀδ. Χ. 309 τ. καὶ πνίγων Ἀντιφῶν 125. 39. 2) παρὰ Πολυδ. Γ΄, 53, 4, λέγεται ἔτι καὶ ἐπὶ τῶν βαλλομένων πραγμάτων, βελῶν, ἀκοντίων καὶ τῶν τοιούτων· ἐν ᾧ ὁ Ὅμηρ. ἀντιτίθησι τὸ τύπτειν πρὸς τὸ βάλλειν, ἢ δουρὶ τυπεὶς ἢ βλημένος ἰῷ Ἰλ. Λ. 206, Ο. 495, κτλ.· ― [[ὕστερον]] [[ὡσαύτως]], κεντῶ, πλήττω διὰ κέντρου, [[ὄφις]] μ’ ἔτυψε μικρὸς Ἀνακρεόντ. 36. 10· ὑπὸ σφηκῶν τύπτεσθαι Ξεν. Ἑλλ. 4. 2, 12· [[κάκτος]] τ. [[πόδα]] τινὸς Θεόκρ. 10, 4· οἱ βασιλεῖς μελιττῶν... οὐ τύπτουσιν Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 21, 5. 3) μεταφορ., [[ἄχος]] ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε βαθεῖαν, [[ὀξεῖα]] [[θλῖψις]] ἐπλήγωσε τὴν καρδίαν του βαθέως, Ἰλ. Τ. 125· ἡ ἀληθηίη ἔτυψε Κομβύσεα Ἡρόδ. 3. 64· ἔτυπεν ὀδύνα με πνευμόνων ἔσω Εὐρ. Ἴων 767· ξυμφορᾷ τετυμμένος Αἰσχύλ. Εὐμ. 509· ἀνίαις τυπεὶς Πινδ. Ν. 1. 81. 4) ἅλα τύπτον ἐρετμοῖς Ὀδ. Δ. 580, Ι. 104, κτλ.· χθόνα μετώπῳ τύπτειν, δηλ. πίπτειν κατὰ κεφαλῆς, Χ. 86· ἴχνια πόδεσσι τύπτειν, βαίνειν ἐπὶ τὰ ἴχνη [[αὐτοῦ]], Ἰλ. Ψ. 764· ἀμφὶ δέ μιν σφυρὰ τύπτε καὶ αὐχένα δέρμα Ζ. 117· ― ἀπολ., [[Ζέφυρος]] λαίλαπι τύπτων, κτυπῶν, ὁρμῶν, προσβάλλων διὰ λαίλαπος Λ. 306, πρβλ. Πινδ. Π. 6. 13· ἴδε ἐν λ. [[ὑποτύπτω]]. ΙΙ. Μέσ., τύπτομαι, κτυπῶ ἐμαυτόν, «χτυπιοῦμαι», [[μάλιστα]] ὡς τὸ κόπτομαι, Λατιν. plangor, κτυπῶ τὰ στήθη μου ἐκ θλίψεως, Ἡρόδ. 2, 61, μετ’ αἰτιατ. προσώπ., θρηνῶ διά τινα, ὁ αὐτ. 2. 42. 61, 132· ἴδε ἐν λ. [[κόπτω]], [[τίλλω]], Heyne Tibull. 1. 7, 28. III. Παθ., τύπτομαι, κτυποῦμαι, πλήττομαι, δουρὶ τυπεὶς Ἰλ. Λ. 191· ὑπὸ δουρὶ [[αὐτόθι]] 433· δορὸς ὕπο Ἀριστοφ. Ἀχ. 1194· κράτων τυπτομένων Ὀδ. Χ. 309. 2) μετὰ συστοίχου αἰτ., [[λαμβάνω]] [[πληγάς]], κτυπήματα, ἕλκεα, ὅσσ’ ἐτύπη Ἰλ. Ω. 421· τύπτομαι πολλὰς (ἐξυπακ. πληγὰς) Ἀριστοφ. Νεφ. 972, πρβλ. Εἰρ. 644, Βατρ. 636, Αἰσχίν. 19. 30· οὕτω μετὰ δοτικ., καιρίῃ (ἐξυπακ. πληγῇ) τετύφθαι Ἡρόδ. 3. 64· ἴδε ἀνωτ. Ι. 1.