βούλομαι: Difference between revisions

|elnltext=[[βούλομαι]], ook ep. [[βόλομαι]], Lesb. [[βόλλομαι]], ep. Ion. praes. 2 sing. βούλεαι, conj. 2 sing. βούληαι, 3 plur. βουλοίατο, imperat. 2 sing. βούλεο, poët. imperf. βουλόμην, Ion. imperf. 3 plur. [[ἐβουλέατο]] ; aor. [[ἐβουλήθην]] en [[ἠβουλήθην]], imperat. 2 plur. βουλήθητε, ptc. βουληθείς ; perf. βεβούλημαι ; fut. βουλήσομαι<br /><b class="num">1.</b> willen, wensen; met acc..; ἃ [[βούλομαι]] [[λέγω]] ik zeg wat mijn wens is Aeschl. PV 929; met acc. en dat..; [[Τρώεσσι]]... βούλετο νίκην hij wilde de overwinning voor de Trojanen Il. 7.21; met acc. en inf..; βούλοντο θεοὶ μεμνῆσθαι ἐφετμέων de goden wilden dat (de mensen) hun opdrachten gedachtig zijn Od. 4.353; met inf..; ἐβούλετο [[κῦδος]] ὀρέξαι hij wilde roem schenken Od. 4.275; φράσαι τι [[βούλομαι]] ik wil iets zeggen Aristoph. Pl. 1090; uitdr.. [[εἰς]] τὸ [[βαλανεῖον]] [[βούλομαι]] ik wil naar het badhuis Aristoph. Ran. 1279.<br /><b class="num">2.</b> willen (zeggen), bedoelen, betekenen :. ὅ μοι δοκεῖ βούλεσθαι Γλαύκων wat Glauco mij lijkt te willen zeggen Plat. Resp. 362e; τί βούλεται [[εἶναι]] ; wat is de bedoeling? Plat. Resp. 595c; τί... [[ἡμῖν]] βούλεται [[οὗτος]] ὁ [[μῦθος]] wat wil dit verhaal ons te kennen geven? Plat. Tht. 156c.<br /><b class="num">3.</b> prefereren, liever willen, verkiezen; met ἤ:; βούλομ ’ ἐγὼ λαὸν σόον [[ἔμμεναι]] ἢ ἀπολέσθαι ik wil liever dat mijn leger in leven blijft dan dat het verloren gaat Il. 1.117; zonder ἤ:; πολὺ [[βούλομαι]] αὐτὴν [[οἴκοι]] ἔχειν ik wil veel liever haar in huis hebben Il. 1.112; versterkt met [[μᾶλλον]] :. οὐχὶ [[βούλομαι]] ἄλλῳ παρεῖναι [[μᾶλλον]] ἢ σῴζειν [[ἐμοί]] ik wil (de heerschappij) niet aan een ander overlaten liever dan haar voor mijzelf te behouden Eur. Phoen. 507; δυοῖν δὲ [[θάτερον]] βουλήσεται hij zal een van tweeën kiezen Aeschl. PV 867.<br /><b class="num">4.</b> idiom. gebruik, vooral in het Attisch<br /><b class="num">5.</b> [[βούλει]] als inleiding van een verzoek, in comb. met conj. deliberat. wil je dat … ; [[βούλει]] λάβωμαι ; wil je dat ik (je) beetpak? Soph. Ph. 761; [[βούλει]] τὸ [[πρᾶγμα]] τοῖς θεαταῖσιν φράσω ; wil je dat ik de zaak uiteenzet voor het publiek? Aristoph. Eq. 36; εἰ [[βούλει]] alsjeblieft:; ἀλλὰ, εἰ [[βούλει]], μένε toe, blijf alsjeblieft Xen. An. 3.4.41; [[ὅστις]] [[βούλει]] iedere willekeurige, wie je maar wilt :. [[οἷα]] τούτων [[ὅστις]] [[βούλει]] εἴργασται (prestaties) zoals wie je maar wilt van hen volbracht heeft Plat. Grg. 517b.<br /><b class="num">6.</b> ptc.:; τί βουληθεὶς [[πάρει]] ; met welke bedoeling bent u hier? Soph. El. 1100; τί βουλόμενοι ; waarom? Plat. Phaed. 63a; βουλομένῳ [[μοί]] ἐστιν (met inf.) het is οvereenkomstig mijn wens dat... Thuc. 2.3; [[αὐτῷ]] γε σοὶ βουλομένῳ ἐστὶν ἀποκρίνεσθαι het is uw eigen wens antwoord te geven Plat. Grg. 448d; subst. ὁ βουλόμενος wie (maar) wil:; [[ἐξεῖναι]] τῷ βουλομένῳ vrijstaan aan wie wil Hdt. 1.54.2; τὸ βουλόμενον wens :. οὐδ ’ ἐπὶ τὸ κείνου βουλόμενον [[ἐλήλυθα]] en evenmin ben ik aan zijn wens tegemoet gekomen Eur. IA 1270.<br /><b class="num">7.</b> gewoon zijn, de neiging hebben :. βούλεται... ὁ [[πρᾶος]] [[ἀτάραχος]] [[εἶναι]] een kalm mens is gewoonlijk onverstoorbaar Aristot. EN 1125b33; ἡ [[φύσις]] βούλεται... [[τοῦτο]] ποιεῖν de natuur heeft de neiging dat tot stand te brengen Aristot. Pol. 1255b3; βούλεταί γ ’ [[ἤδη]] [[τότε]] [[εἶναι]] [[πόλις]], [[ὅταν]]... er is gewoonlijk dan pas sprake van een polis, wanneer... Aristot. Pol. 1261b12.