βαρύνω: Difference between revisions

|dgtxt=(βᾰρύνω)<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ῠ-]<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [pas. aor. ind. 3^a plu. βάρυνθεν Pi.<i>N</i>.7.43, Hsch.β 256]<br /><b class="num">A</b> tr.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>en v. act. c. ac. de pers. [[oprimir]], [[entorpecer]], [[estorbar]] βάρυνε δέ μιν δόρυ μακρόν pero le estorbaba la larga lanza</i> a Sarpedón herido <i>Il</i>.5.664, εἵματα γὰρ ῥ' ἐβάρυνε estorbaban los vestidos</i> a Ulises náufrago <i>Od</i>.5.321, cf. Hsch.<br /><b class="num">•</b>c. otros tipos de ac. [[hacer pesar]], [[sobrecargar]] νεφέλας δ' ὕδωρ βαρύνει Anacr.7.3<br /><b class="num">•</b>del vino o los alimentos [[producir pesadez]] ὁ γλυκάζων δ' οἶνος οὐ βαρύνει τὴν κεφαλήν Ath.2.45e, cf. Arist.<i>Somn.Vig</i>.456^b26<br /><b class="num">•</b>[[endurecer]] τὴν καρδίαν LXX <i>Ex</i>.8.28.<br /><b class="num">2</b> de una herencia [[gravar]] en v. pas. τὸ τέταρτον τῆς ... οὐσίας, ἂν γέ πῃ βαρύνηται D.C.48.33.5.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>fig. en v. act. [[oprimir]], [[apesadumbrar]], [[sobrecargar]] c. ac. de pers. ὠ[δ] ῖνες a Leto, Simon.14.32, τοὺς δικαστάς X.<i>Ap</i>.9, τὸ μεσημβρινὸν ἤν σε βαρύνῃ [[δίψος]] epigr. en <i>Par.Flor</i>.24, cf. Pythag.<i>Ep</i>.7.2, cf. ἀστῶν δ' ἀκοὰ κρύφιον θυμὸν βαρύνει μάλιστ' ἐσλοῖσιν ἐπ' ἀλλοτρίοις oír hablar de méritos ajenos provoca en el fuero interno de las gentes la mayor pesadumbre</i> Pi.<i>P</i>.1.84, c. ac. de abstr. βαρῦναι τὴν ἀνίαν ... ἥτις ἐκ τοῦ στέρεσθαι κατὰ τὸν ἀναγκαῖον ἕπεται sobrecargar la aflicción que trae emparejada el hecho de verse privado de lo imprescindible</i> Ph.2.425.<br /><b class="num">2</b> en v. med. [[sufrir o llevar mal]], [[soportar difícilmente]] c. ac. int. Ἀστερίῃ δ' οὐδέν τι βαρύνομαι no me irrito contra Asteria</i> Call.<i>Del</i>.244, ἵνα ... τὰ λυπηρὰ τῆς τύχης ἧττον βαρύνωνται para que les pesen menos las penalidades de su suerte</i> D.H.4.14, [[γῆρας]] I.<i>BI</i> 1.624, δύναμιν [[αὐτοῦ]] Plu.<i>Cor</i>.31, τὴν ἐπιδημίαν D.Chr.43.6, τὸ σκήνωμα τῆς ψυχῆς Sext.<i>Sent</i>.320, cf. 337, tb. c. compl. de pers. Θησέα Plu.<i>Thes</i>.32, cf. <i>POxy</i>.298.26 (I d.C.).<br /><b class="num">B</b> intr. en v. med.-pas.<br /><b class="num">1</b> c. suj. de miembros o partes del cuerpo [[pesar]] βαρύνεται γυῖα pesan los miembros</i>, <i>Il</i>.19.165, cf. Ibyc.(?) en <i>ZPE</i> 57.1984.27, <i>AP</i> 16.265, βαρύνεται ὄμμα E.<i>Alc</i>.385, βαρύνεται τὸ σκέλος Ar.<i>Ach</i>.220, cf. Pl.<i>Phd</i>.117d, [[γοῦνα]] A.R.2.202, τὰ πτερὰ καὶ τὰ μέλη (κολοιῶν) ... βαρύνονται D.P.<i>Au</i>.3.19, tb. de pers. c. ac. de rel. ὁ δέ μιν μένε χεῖρα βαρυνθείς él le esperó con el brazo entorpecido</i> por una herida <i>Il</i>.20.480, τὸν πλοῦτον ὁ τραγωδὸς ἐβαρύνετο Eun.<i>Hist</i>.48.1, de anim. οἳ (ὄρνιθες) πολλὰ ἐκ γῆς λαβόντες καὶ βαρυνθέντες ὑψοῦ πτῆναι ἀδυνατοῦσι Plot.5.9.1, de abstr. (ψυχαί) Plot.4.3.15.<br /><b class="num">2</b> [[sufrir]], [[estar apesadumbrado]] c. suj. de pers. en sent. físico c. dat. κακῇ ὀσμῇ S.<i>Ph</i>.890, c. gen. ὀσμῆς S.<i>Fr</i>.697, en sent. fig. c. dat. πήμασιν A.<i>A</i>.836, ἀπλοίᾳ A.<i>A</i>.188, χόλῳ S.<i>Ai</i>.41, ξυντυχίαισι Cratin.171.5, πόνοις LXX <i>Si</i>.3.27, c. prep. διὰ τὸ ἐν τῷ αὐτῷ καθημένους βαρύνεσθαι Th.5.7, ἐκ παθέων Timo <i>SHell</i>.783.3, ὑπὸ κόπου D.H.1.39, ὑπὸ τῶν φυλάκων Nic.Dam.52, cf. <i>PTeb</i>.23.5 (II a.C.), abs. βάρυνθεν περισσὰ Δελφοὶ ξεναγέται hondísimo pesar sintieron los hospitalarios delfios</i> Pi.l.c., κἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέραν μόλις κατέσχον yo, dolido, apenas me contuve aquel día</i> S.<i>OT</i> 781, στερόμενοι καὶ ἰδίᾳ [[ἕκαστος]] καὶ ἡ πόλις ... ἐβαρύνοντο Th.8.1, μόλις ... τὴν κεφαλὴν ἐπαίρει βαρυνόμενος καὶ καθελκόμενος Ph.1.38, cf. Simon.126D., S.<i>El</i>.820, Plb.3.10.3.<br /><b class="num">3</b> [[estar, encontrarse pesado]] διὰ τὰς τῶν σιτίων πληρώσεις ἢ ἐνδείας a consecuencia de malas digestiones, Arist.<i>Phgn</i>.810^b22.<br /><b class="num">4</b> de una mujer [[estar grávida, embarazada]] τόκοις βαρύνεται E.<i>IT</i> 1228, βαρυνομένη τε καὶ κινδυνεύουσα περὶ τοῦ βίου X.<i>Mem</i>.2.2.5, cf. Nonn.<i>D</i>.26.270, tb. c. ac. de rel. βαρύνεσθαι τὴν γαστέρα Luc.<i>Merc.Cond</i>.34.<br /><b class="num">5</b> [[pronunciar con acento grave]] A.D.<i>Synt</i>.120.4, Hdn.Gr.1.18, tb. en v. act., Ath.2.52f.