γλῶσσα: Difference between revisions

|dgtxt=-ης, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> át. γλῶττα; jón. [[γλάσσα]] Herod.3.84, 6.16, <i>Sokolowski</i> 44.7 (Mileto V/IV a.C.), <i>Sokolowski</i> 2.78.7 (Quíos II a.C.); dud. cret. [[γλᾶθις]] q.u.<br /><b class="num">I</b> anat. [[lengua]] de pers. y anim. ἀντικρὺ δ' ἀν' ὀδόντας ὑπὸ γλῶσσαν τάμε χαλκός <i>Il</i>.5.74, cf. 16.161, Parm.B 7.5, διαρθροῖ δὲ τὸν φθόγγον τὰ χείλεα καὶ ἡ γ. Hp.<i>Morb</i>.4.56, cf. Hp.<i>Epid</i>.2.1.8, 6.8.7, <i>Mul</i>.1.2, γλōσα ἀπεστραμένα (l. ἀπεστραμμένα) <i>IGDS</i> 37a, b (Selinunte V a.C.), cf. Arist.<i>HA</i> 494^b12, Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.231, Mnesith.Ath.20.20, Vett.Val.5.1, 104.9, 392.4, ὦτ[α] μοῦνον καὶ γλάσσαι Herod.6.16, de un animal <i>Od</i>.3.332.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>fig. [[lengua como órgano del habla]] οὐδ' εἴ μοι [[δέκα]] μὲν γλῶσσαι ... εἶεν <i>Il</i>.2.489, ἀπὸ γλώσσης μέλιτος γλυκίων ῥέεν [[αὐδή]] <i>Il</i>.1.249, ἡ γ. ὀμώμοχ', ἡ δὲ φρὴν [[ἀνώμοτος]] la lengua ha jurado, pero el corazón no</i> E.<i>Hipp</i>.612, γ. ματαία lengua necia</i> A.<i>Pr</i>.329, γλώσσης [[ἀκρατής]] que no es dueño de su lengua</i> A.<i>Pr</i>.884, γλώσσῃ [[δεινός]] hábil de lengua</i>, elocuente</i> S.<i>OC</i> 806, cf. Orph.<i>H</i>.28.10, κακὰ γ. calumnia</i>, lengua viperina</i> Pi.<i>P</i>.4.283, S.<i>Fr</i>.314.151, <i>AP</i> 7.345, γ. [[βλάσφημος]] Sext.<i>Sent</i>.83, μέλαινα δεινὴ γ. Βρεττία παρῆν Ar.<i>Fr</i>.638, πᾶσαν γλῶτταν βασάνιζε emplea toda clase de palabras</i> Ar.<i>V</i>.547, εὐκλέα κέλευθον γλῶσσαν B.5.196, γλῶτταν ἀγαθὴν πέμπετε haced alarde de vuestra buena lengua</i> Pl.Com.51.3, cf. 52.1, οἷόν γε πού 'στι γ. κἀνθρώπου λόγος Eup.342, πᾶσαν ἱέναι γλῶσσαν ὡς dar rienda suelta a la lengua</i> S.<i>El</i>.596, ἀκαρτεῖν γλώσσης no controlar la propia lengua</i> Call.<i>Fr</i>.75.9, [[δείδια]] γὰρ δήμου γλῶσσαν Call.<i>Fr</i>.384.58, ὅσσην δὲ καὶ τὴν γλάσσαν, οὗτος, ἔσχηκας Herod.3.84<br /><b class="num">•</b>en distintas constr. ἀπὸ γλώσσας con libertad de lenguaje</i>, con franqueza</i> Pi.<i>O</i>.6.13, pero ἀπὸ γλώσσης de palabra</i> op. ἐκ θυμοῦ Thgn.63, op. ‘por escrito’, Hdt.1.123, Th.7.10, Arr.<i>An</i>.2.14.1, δίκας γὰρ οὐκ ἀπὸ γλώσσης θεοὶ κλύοντες los dioses que juzgan los pleitos no ya basándose en las palabras (sino en los hechos)</i>, A.<i>A</i>.813, ἀπὸ γλώττης φράσειν decir de memoria</i> op. γράμμασιν Cratin.128, ἐν κερτομίοις γλώσσαις con palabras impías</i>, con blasfemias</i> S.<i>Ant</i>.961, κηκάδι σὺν γλώσσῃ con lengua perversa</i> Call.<i>Fr</i>.656, μὴ διὰ γλώσσης no por medio de la lengua</i>, e.e. sin hablar</i> E.<i>Supp</i>.112, ἐν ὄμμασιν πατρὸς δεδορκὼς κοὐ κατὰ γλῶσσαν κλύων habiendo visto con mis propios ojos (la desgracia de mi padre) y no oyéndola en boca de otro</i> S.<i>Tr</i>.747, γλώσσης χάριν por hablar</i> Hes.<i>Op</i>.709, A.<i>Ch</i>.266, ἐν γλώσσῃ ψευδεῖ LXX <i>Psalm.Salom</i>.12.3.<br /><b class="num">2</b> fig. de una pers. [[una lengua]], [[un orador elocuente]] ref. Pericles μεγίστη γ. τῶν Ἑλληνίδων Cratin.324<br /><b class="num">•</b>ταμιείου γ. trad. de <i>aduocatus fisci</i> Philostr.<i>VS</i> 621.<br /><b class="num">III</b> <b class="num">1</b>[[lengua]], [[lenguaje]], [[dialecto]] ἄλλη δ' ἄλλων γ. πολυσπερέων ἀνθρώπων <i>Il</i>.2.804, cf. <i>Od</i>.19.175, Call.<i>Fr</i>.11.6, γλῶσσαν ἱέναι hablar la lengua (doria)</i>, Hdt.1.57, cf. A.<i>Pers</i>.406, Th.3.112, γλῶσσαν νομίζειν emplear una lengua</i> Hdt.1.142, γλώσσῃ χρῆσθαι Hdt.4.109, κατὰ γλῶσσαν en dialecto</i> op. κατὰ κοινόν o κύριον Aen.Tact.24.2, ἡ Ἀττικὴ γ. el dialecto ático</i> Demetr.<i>Eloc</i>.177, ἡ αἰγυπτιακὴ γ. <i>PMonac</i>.13.71 (VI d.C.), κατὰ τὴν ἀρχαίαν γλῶτταν Arist.<i>Rh</i>.1357^b10.<br /><b class="num">2</b> op. la lengua usual [[palabra o locución desusada]] que necesita una explicación, [[glosa]] Arist.<i>Rh</i>.1410^b12, <i>Po</i>.1460^b12, ἔπη καὶ γλώσσας καὶ περιφράσεις Plu.2.406f.<br /><b class="num">3</b> fig. αἱ γλῶσσαι [[las lenguas]] e.d. [[los pueblos que hablan diversas lenguas]] ὅπως ... πᾶσαι γλῶσσαι καὶ αἱ φυλαὶ αὐτῶν ἐπικαλέσωνται αὐτὸν εἰς θεόν LXX <i>Iu</i>.3.8, cf. <i>Apoc</i>.5.9.<br /><b class="num">IV</b> ref. cosas en forma de lengua<br /><b class="num">1</b> mús. [[lengüeta de flauta]], Eup.442, Aeschin.3.229, Arist.<i>HA</i> 565^a24, Thphr.<i>HP</i> 4.11.4, γλώττης πνεῦμα Aristid.Quint.76.1, 11, Gal.3.562, Phot.γ 154.<br /><b class="num">2</b> anat. [[glotis]] ὃ δὴ γλωττίδα τε καὶ γλῶτταν ὀνομάζω λάρυγγος Gal.7.13.<br /><b class="num">3</b> [[agujeta de un zapato]] φορεῖτε γλῶτταν ἐν ὑποδήμασιν Pl.Com.51.1, cf. Aeschin.Socr.57, Phryn.<i>PS</i> 58.<br /><b class="num">4</b> plu. [[lenguas de fuego]] ref. al Espíritu Santo <i>Act.Ap</i>.2.3.<br /><b class="num">5</b> [[lengua de tierra]] ἀπὸ τῆς ταινίας ἣ μεταξὺ τῆς λίμνης οὖσα καὶ τῆς θαλάσσης γ. ἐκαλεῖτο App.<i>Pun</i>.121, cf. 95.<br /><b class="num">6</b> [[lingote]] γ. χρυσῆ LXX <i>Io</i>.7.21.<br /><b class="num">7</b> [[señal]], [[signo]] en el hígado de los animales sacrificados, Hsch.<br /><b class="num">8</b> [[hoja en forma de lengua]], <i>Cyran</i>.1.21.115.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Gener. rel. c. γλώξ, [[γλῶχες]] ‘barbas del trigo’ haciendo ref. a la forma puntiaguda de la lengua. Otros postulan un ide. *<i>dn̥ghu̯ā</i> < *<i>dn̥ghu̯iH1</i> cf. alat. <i>dingua</i>, gót. <i>tuggo</i> c. cambios debidos al tabú lingüíst. Otros parten de γλ- < δλ- (cf. [[γλυκύς]] de *δλυκύς) y lo rel. c. *δέλεχος (cf. [[ἐνδελεχής]]), [[δολιχός]] ‘largo’, het. <i>dalugi</i>-, ai. <i>dīrghá</i>-.