στόμα: Difference between revisions

|btext=ατος (τό) :<br /><b>A.</b> bouche :<br /><b>I.</b> la bouche, <i>chez l'homme et chez les animaux ; p. ext.</i> face, visage : ἐξεκυλίσθη ἐπὶ [[στόμα]] IL il roula tombant sur la face ; ἐπὶ [[στόμα]] ὠθεῖν IL faire tomber qqn sur la face ; κατὰ [[στόμα]] ESCHL en face ; <i>p. anal.</i> :<br /><b>1</b> face, front d'une armée : κατὰ [[στόμα]] en face, de front;<br /><b>2</b> <i>en parl. d'une arme</i> pointe;<br /><b>II.</b> la bouche comme organe de l'alimentation : [[τι]] [[ἐς]] τὸ [[στόμα]] λαμβάνειν XÉN porter qch (des aliments) à sa bouche ; κορέσαι [[στόμα]] SOPH <i>litt.</i> rassasier sa bouche ; <i>fig.</i> ce qui sert à engloutir, à dévorer, gouffre ; πολέμοιο IL, ὑσμίνης IL gouffre de la guerre, du combat (<i>càd l'endroit où la guerre, où le combat dévorent le plus de victimes</i>);<br /><b>III.</b> la bouche comme organe de la parole : [[στόμα]] οἴγειν ESCHL ouvrir la bouche ; λύειν EUR délier la bouche ; κινεῖν SOPH mettre la bouche en mouvement ; κοιμᾶν ESCHL laisser reposer sa bouche ; [[σῖγα]] ἔχειν EUR tenir sa bouche silencieuse ; ἀπὸ στόματος [[εἰπεῖν]] XÉN parler de bouche, de mémoire ; διὰ στόματος ἔχειν XÉN <i>ou</i> διὰ [[στόμα]] ἄγεσθαι IL <i>ou</i> [[ἐν]] στόματι ἔχειν IL avoir sans cesse à la bouche ; διὰ στόματος [[εἶναι]] <i>ou</i> γίγνεσθαι THCR venir sans cesse sur les lèvres <i>en parl. d'une parole, d'un propos, etc.</i> ; [[ἐξ]] ἑνὸς στόματος AR d'une seule voix ; parole, langage : [[στόμα]] ἀνόσιον SOPH langage impie ; [[στόμα]] [[θεῖον]] SOPH bouche <i>ou</i> voix des dieux, oracle;<br /><b>B.</b> <i>p. anal.</i> embouchure d'un fleuve, de la mer ; orifice, ouverture, entrée (d'un port, d'un golfe, d'une ville, d'une rue, d'une maison) ; <i>fig.</i> [[στόμα]] [[τοῦ]] βίου terme de la vie.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. <i>avest.</i> staman « gueule de chien ».

}}

}}

{{Autenrieth

|lsmtext='''στόμα:''' Δωρ. [[στύμα]], <i>-ατος</i>, <i>τό</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[στόμα]], στοματική [[κοιλότητα]], Λατ. os, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[στόμα]] ως όργανο της ομιλίας, [[δέκα]] μὲν γλῶσσαι, [[δέκα]] δὲ στόματ', σε Ομήρ. Ιλ.· [[στόμα]] τὸ [[δῖον]], το [[στόμα]] του [[Δία]], σε Αισχύλ.· Μοισᾶν [[στόμα]], [[στόμα]], [[στόμιο]] του μουσικού οργάνου των Μουσών, σε Θεόκρ.· με προθέσεις· ἀνὰ [[στόμα]] ἔχειν, έχω [[πάντοτε]] στο [[στόμα]] μου, το έχω [[πάντοτε]] [[πρόχειρο]] να το πω, σε Ευρ.· <i>ἀπὸ στόματος</i>, από το [[στόμα]], δηλ. από μνήμης, από στήθους, σε Ξεν. κ.λπ.· διὰ [[στόμα]], ήταν σε όλων τα στόματα, σε Αισχύλ.· <i>πᾶσι διὰ στόματος</i>, είναι η [[κοινή]] [[ομιλία]], σε Θεόκρ.· <i>ἐξ ἑνὸς στόματος</i>, με μια [[φωνή]], σε Αριστοφ.· κατὰ [[στόμα]], [[πρόσωπο]] με [[πρόσωπο]], σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[στόμα]] ποταμοῦ, [[στόμα]], εκβολές, όχθες ποταμού, Λατ. ostia, σε Όμηρ. κ.λπ.· ομοίως, ἠιόνος [[στόμα]] [[μακρόν]], εκτεταμένο [[στόμιο]], [[είσοδος]] παραλίας, σε Ομήρ. Ιλ.· [[στόμα]] τοῦ Πόντου, Λατ. [[fauces]] Ponti, σε Ηρόδ.· επίσης, [[χάσμα]] ή [[ρωγμή]] στην [[επιφάνεια]] της γης, απ' όπου αναβλύζει ένα [[ρυάκι]], στον ίδ.· τὸ [[ἄνω]], τὸ [[κάτω]] [[στόμα]] τοῦ ὀρύγματος, [[άνοιγμα]] ή [[εύρος]] μιας διόδου ή ενός ορύγματος στην [[κορυφή]], στις παρυφές, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[άνοιγμα]], [[κάθε]] [[έξοδος]] ή [[είσοδος]], σε Ομήρ. Οδ., Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> εμπρόσθιο [[μέρος]], [[πρόσοψη]], [[πρόσωπο]], [[μέτωπο]]·<br /><b class="num">1.</b> λέγεται για όπλα, [[αιχμή]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[ακμή]], [[κόψη]] ξίφους, σε Καινή Διαθήκη· επίσης, όπως το Λατ. [[acies]], [[μέτωπο]], πολεμικό [[μέτωπο]], πρώτη [[γραμμή]] μάχης, <i>στόμαπολέμοιο</i>, <i>ὑσμίνης</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως και μόνο του, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> γενικά, [[ἄκρον]] [[στόμα]] πύργων, [[κορυφή]] πύργων, σε Ευρ.· τὸ [[στόμα]] τοῦ βίου, το ακρότατο όριο της ζωής, σε Ξεν.

}}

}}

{{etym