3,274,246
edits
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2") |
||
Line 18: | Line 18: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=-ῶ :<br /><i>f.</i> κινήσω, <i>ao.</i> ἐκίνησα, <i>pf.</i> κεκίνηκα;<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> mouvoir, mettre en mouvement, remuer, agiter, acc. : ὅπλα THC mettre en mouvement, <i>càd</i> prendre sa lance, ses armes ; <i>◊ [[proverb|prov.]]</i> κινεῖν [[πᾶν]] [[χρῆμα]] HDT mettre en mouvement tous les moyens, <i>càd</i> remuer ciel et terre ; <i>◊ [[proverb|prov.]]</i> κινεῖν τὰ ἀκίνητα HDT remuer ce qu’il ne faut pas remuer, <i>càd</i> employer tous les moyens <i>ou</i> faire l'impossible;<br /><b>2</b> déplacer, changer de place, acc. : ἀνδριάντα HDT une statue ; <i>fig.</i> τὰ χρήματα [[ἐς]] ἄλλο [[τι]] THC employer de l'argent à qqe autre entreprise ; κινεῖν [[τῶν]] χρημάτων THC emporter une partie de l'argent (d'Olympie, <i>etc.</i>);<br /><b>3</b> mouvoir <i>ou</i> déplacer violemment, agiter, troubler : σφῆκας IL des guêpes ; <i>fig.</i> [[φόβος]] κινεῖ ESCHL la crainte trouble ; presser, poursuivre ; κινεῖν φυγάδα SOPH poursuivre un fugitif, presser sa fuite ; κινεῖν ἐπιρρόθοις κακοῖσιν SOPH assaillir de maux;<br /><b>4</b> <i>sans idée de violence</i> pousser légèrement, toucher du doigt;<br /><b>5</b> exciter, stimuler : κακά SOPH causer des maux;<br /><b>6</b> mettre en mouvement ; produire au dehors : λόγῳ κινεῖν ἐξάγιστα SOPH révéler des mystères sacrés;<br /><b>7</b> remuer, bouleverser, changer ; νόμαια πάτρια HDT les coutumes des ancêtres ; τὰ καθεστῶτα ISOCR les coutumes, les institutions, le gouvernement établi;<br /><b>8</b> <i>c.</i> [[βινέω]] AR;<br /><b>II.</b> <i>intr. (s.e.</i> [[στρατόπεδον]] <i>ou</i> στρατόν) lever le camp, marcher en avant;<br /><i><b>Pass.-Moy.</b> (f.</i> κινήσομαι <i>ou</i> κινηθήσομαι <i>et ao.</i> ἐκινήθην <i>au sens Moy.</i>) se mouvoir, <i>càd</i> se mettre en mouvement, s'ébranler <i>en parl. de troupes</i> : κ. [[ἐκ]] τῆς τάξεως XÉN se déplacer de son rang, quitter son rang ; <i>en gén.</i> aller, marcher : πρὸς [[ἄστυ]] SOPH vers la ville.<br />'''Étymologie:''' R. κιν, développement de la R. κι, mouvoir, > [[κίω]], aller, cf. <i>lat.</i> cio, cieo. | |btext=-ῶ :<br /><i>f.</i> κινήσω, <i>ao.</i> ἐκίνησα, <i>pf.</i> κεκίνηκα;<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> mouvoir, mettre en mouvement, remuer, agiter, acc. : ὅπλα THC mettre en mouvement, <i>càd</i> prendre sa lance, ses armes ; <i>◊ [[proverb|prov.]]</i> κινεῖν [[πᾶν]] [[χρῆμα]] HDT mettre en mouvement tous les moyens, <i>càd</i> remuer ciel et terre ; <i>◊ [[proverb|prov.]]</i> κινεῖν τὰ ἀκίνητα HDT remuer ce qu’il ne faut pas remuer, <i>càd</i> employer tous les moyens <i>ou</i> faire l'impossible;<br /><b>2</b> déplacer, changer de place, acc. : ἀνδριάντα HDT une statue ; <i>fig.</i> τὰ χρήματα [[ἐς]] ἄλλο [[τι]] THC employer de l'argent à qqe autre entreprise ; κινεῖν [[τῶν]] χρημάτων THC emporter une partie de l'argent (d'Olympie, <i>etc.</i>);<br /><b>3</b> mouvoir <i>ou</i> déplacer violemment, agiter, troubler : σφῆκας IL des guêpes ; <i>fig.</i> [[φόβος]] κινεῖ ESCHL la crainte trouble ; presser, poursuivre ; κινεῖν φυγάδα SOPH poursuivre un fugitif, presser sa fuite ; κινεῖν ἐπιρρόθοις κακοῖσιν SOPH assaillir de maux;<br /><b>4</b> <i>sans idée de violence</i> pousser légèrement, toucher du doigt;<br /><b>5</b> exciter, stimuler : κακά SOPH causer des maux;<br /><b>6</b> mettre en mouvement ; produire au dehors : λόγῳ κινεῖν ἐξάγιστα SOPH révéler des mystères sacrés;<br /><b>7</b> remuer, bouleverser, changer ; νόμαια πάτρια HDT les coutumes des ancêtres ; τὰ καθεστῶτα ISOCR les coutumes, les institutions, le gouvernement établi;<br /><b>8</b> <i>c.</i> [[βινέω]] AR;<br /><b>II.</b> <i>intr. (s.e.</i> [[στρατόπεδον]] <i>ou</i> στρατόν) lever le camp, marcher en avant;<br /><i><b>Pass.-Moy.</b> (f.</i> κινήσομαι <i>ou</i> κινηθήσομαι <i>et ao.</i> ἐκινήθην <i>au sens Moy.</i>) se mouvoir, <i>càd</i> se mettre en mouvement, s'ébranler <i>en parl. de troupes</i> : κ. [[ἐκ]] τῆς τάξεως XÉN se déplacer de son rang, quitter son rang ; <i>en gén.</i> aller, marcher : πρὸς [[ἄστυ]] SOPH vers la ville.<br />'''Étymologie:''' R. κιν, développement de la R. κι, mouvoir, > [[κίω]], aller, cf. <i>lat.</i> cio, cieo. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=κινέω [~ κίω] ook praes. κίνυμαι; Aeol. imperat. κίνη, med. κινεῦ; ep. aor. κίνησα, 3 sing. iter. (ἀπο)κινήσασκε; ep. aor. pass. 3 plur. ἐκίνηθεν met acc. bewegen, in beweging zetten:; κάρη het hoofd schudden Il. 17.442; ook pass.:; Δῆλος ἐκινήθη Delos werd door een aardbeving getroffen Thuc. 2.8.3; spreekw.:; κ. πᾶν χρῆμα hemel en aarde bewegen Hdt. 5.96.1; κ. πάντα λόγον elk mogelijk argument in stelling brengen Plat. Smp. 198e; seks. neuken, ook pass. tot actie bewegen, opruien, prikkelen:; τοὺς δ’ εἴ περ... ὀδίτης κινήσῃ als een voorbijganger hen (wespen) stoort Il. 16.264; κινῶν ἄνδρ ' ἀνὴρ ἐπιρρόθοις κακοῖσιν terwijl de een de ander wakker hield met luide dreigementen Soph. Ant. 413; overdr.:; φόβος κινεῖ, angst brengt hem in verwarring Aeschl. Ch. 289; μὴ κινήσῃς... ὀδύνην wek geen smart op Soph. Tr. 975; ἐξ ὕπνου κινεῖν δέμας iemand uit zijn slaap halen Eur. Ba. 690; πόλεμον κ. oorlog aanwakkeren Thuc. 6.34.3; κ. στάσεις onlusten veroorzaken NT Act. Ap. 24.5; spreekw.:; μὴ κινεῖν εὖ κείμενον geen slapende honden wakker maken Plat. Phlb. 15c; filos. discussie uitlokken, tot discussie prikkelen:. ἐν νῷ εἶχον... τινὰ τῶν πρεσβυτέρων κινεῖν ik was van plan iemand van de ouderen tot een discussie te verlokken Plat. Lys. 223a; τούτου χάριν τὰ πολλὰ καὶ ἄτοπα ταῦτα ἐκινήσαμεν daarom hebben wij die vele vreemde zaken naar voren gebracht Plat. Tht. 163a. van zijn plaats halen, verwijderen:; μὴ κινέειν τὸν ἀνδριάντα het standbeeld niet te verwijderen Hdt. 1.183.3; κινεῖν τὸ στρατόπεδον het legerkamp opbreken Xen. An. 6.4.27; overdr. veranderen, wijzigen:; τὰ χρήματα ἐς ἄλλο τι κ. het geld voor een ander doel besteden Thuc. 2.24.1; τοὺς πατρίους νόμους κ. de wetten van de voorouders wijzigen Aristot. Pol. 1268b28; abs:.: κινεῖν ἔξεστι τοῖς ἰατροῖς de artsen mogen hun behandeling veranderen Aristot. Pol. 1286a13. med.-pass., intrans. zich bewegen:; κινήθη ἀγορή de vergadering raakte in rep en roer Il. 2.144; τὰ σφέτερα αὐτῶν κινούμενα de onrustige situatie in eigen gebied Thuc. 4.76.4; προεῖπεν ὡς μηδεὶς κινήσοιτο ἐκ τῆς τάξεως hij beval dat niemand zijn post mocht verlaten Xen. Hell. 2.1.22; overdr..; κεκινημένος gepassioneerd Plat. Phaedr. 245b; κεκινημένος περί ervaren in. zich bewegen, voortgaan:. εἴπερ οἵδε κινοῦνται λόχοι πρὸς ἄστυ Θήβης als deze afdelingen naar de binnenstad van Thebe gaan Soph. OC. 1371. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''κῑνέω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[двигать]], [[шевелить]] (μέλεα Hom.; καὶ χεῖράς τε καὶ τὴν κεφαλήν Plat.; τῷ δακτύλῳ NT): κ. [[κάρη]] Hom. или κεφαλήν NT качать головой; κ. [[ὄμμα]] Soph. и ὄμματα Arst. открывать глаза; κ. [[πόδα]] Eur. отправляться, уходить; κ. [[δόρυ]] Eur. брать в руки копье, т. е. начать воевать; κ. [[ὅπλα]] Thuc. браться за оружие; χορδὰς κ. Arst. ударять по струнам; κ. [[πᾶν]] [[χρῆμα]] Her. и κ. πάντα λόγον (или [[κάλων]]) Plat. пускать в ход все средства; μὴ κ. τὰ ἀκίνητα Plat. погов. не двигать недвижимого, т. е. не касаться неприкосновенного; κινήθη [[ἀγορή]] Hom. собрание двинулось; [[Δῆλος]] ἐκινήθη Her. Делос содрогнулся; προεῖπεν ὡς μηδεὶς κινήσοιτο ἐκ τῆς τάξεως Xen. (Лисандр) приказал, чтобы никто не уходил из строя; [[αὐτοῦ]] κινηθέντος Hom. когда он шел; κινεῖσθαι πρὸς [[ἄστυ]] Θήβης Soph. двигаться на город Фивы; ἐν ὀρχήσει κινεῖσθαι Plat. носиться в пляске, плясать; ἐκινήθη ἡ [[πόλις]] [[ὅλη]] NT весь город пришел в движение; περὶ πᾶσαν τὴν μαγγανείαν κεκινημένοι Plat. возящиеся со всяческим колдовством; филос. τὸ [[πρῶτον]] κινοῦν ἀκίνητον Arst. движущее, но неподвижное первоначало;<br /><b class="num">2)</b> [[прикасаться]], [[трогать]], [[сдвигать с места]] (ἀνδριάντα Her.; λυχνίαν ἐκ τόπου τινός NT); передвигать, перемещать (γῆς [[ὅρια]] Plat.); переносить, снимать (τὸ [[στρατόπεδον]] Xen.): κ. τὰ χρήματα ἐς [[ἄλλο]] τι Thuc. употребить деньги на иные цели;<br /><b class="num">3)</b> [[трогать]], [[подталкивать]]: [[εἶπον]] κινήσας αὐτόν Plat. дотронувшись до него, я спросил;<br /><b class="num">4)</b> [[волновать]], [[раздражать]] (σφῆκας Hom.);<br /><b class="num">5)</b> [[тревожить]], [[бередить]] (ὀδύνην Soph.);<br /><b class="num">6)</b> [[будить]], [[пробуждать]] (τινα ἐξ ὕπνου Eur.);<br /><b class="num">7)</b> [[обращать в бегство]], [[гнать]], [[преследовать]] (φῶτα φυγάδα Soph.);<br /><b class="num">8)</b> [[преследовать]], [[угнетать]], [[мучить]] ([[φόβος]] κινεῖ Aesch.);<br /><b class="num">9)</b> [[возбуждать]], [[побуждать]] (ἐπιρρόθοις κακοῖσίν τινα Soph.; τὸ ὀρεκτόν Arst.): στάσιν κ. Arst. поднимать восстание; κ. χόλον Eur. вызывать гнев; κ. κακά Soph. причинять бедствия;<br /><b class="num">10)</b> [[делать явным]], [[обнаруживать]], [[разглашать]] (ἃ ἐξάγιστα λόγῳ Soph.);<br /><b class="num">11)</b> [[опрокидывать]], [[ломать]], [[изменять]], [[нарушать]] (νόμαια [[πάτρια]] Her.; τοὺς πατρίους νόμους Arst.; τὰ [[καθεστῶτα]] Isocr.): φάρμακα τὴν κοιλίαν κινοῦντα Arst. слабительные средства;<br /><b class="num">12)</b> [[трогаться с места]], [[сниматься]] (κινῆσας [[ἐκεῖθεν]], ὑπερέβαλλε τὰ Λιγγονικά, sc. ὁ [[Καῖσαρ]] Plut.);<br /><b class="num">13)</b> = [[βινέω]] Arph.;<br /><b class="num">14)</b> [[вспахивать]], [[обрабатывать]] (γῆ κεκινημένη Xen.);<br /><b class="num">15)</b> [[двигать вперед]], [[преобразовывать]], [[перерабатывать]] (τραγῳδίαν Plut.; τὴν ῥητορικήν Sext.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
Line 36: | Line 42: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''κῑνέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκίνησα</i>, Επικ. <i>κίνησα</i> — Μέσ. και Παθ., <i>κινήσομαι</i> και <i>-ηθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκινήθην</i>, Επικ. γʹ πληθ. [[ἐκίνηθεν]]· παρακ. <i>κεκίνημαι</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[θέτω]] σε [[κίνηση]], [[μετακινώ]], σε Όμηρ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[κινώ]] ή [[μετατοπίζω]] ένα [[πράγμα]] από τη [[θέση]] του, σε Ηρόδ.· <i>κ.τὰ ἀκίνητα</i>, αναμειγνύομαι σε πράγματα ιερά, στον ίδ., Σοφ.· κ. τὰ χρήματα ἐς [[ἄλλοτι]], [[μεταχειρίζομαι]] αυτό για [[άλλο]] σκοπό, σε Ηρόδ.· κ. τὸ [[στρατόπεδον]], Λατ. [[castra]] movere, σε Ξεν.· [[μεταβάλλω]], [[μετατρέπω]], [[νεωτερίζω]], <i>τὰ νόμαια</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[διαταράζω]], [[ξεσηκώνω]], λέγεται για [[φωλιά]] [[σφηκών]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[διεγείρω]], [[εξωθώ]], [[ξεσηκώνω]], σε Τραγ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> [[παράγω]], [[προξενώ]], [[προκαλώ]], σε Σοφ. κ.λπ.· παροιμ., κ. [[πᾶν]] [[χρῆμα]], [[κινώ]] [[κάθε]] [[πέτρα]], [[δοκιμάζω]] [[κάθε]] τρόπο, σε Ηρόδ. <b>Β. 1.</b> Παθ., [[θέτω]] σε [[κίνηση]], κινούμαι, [[πορεύομαι]], μετακινούμαι, αναταράζομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> κινούμαι [[μπροστά]], λέγεται για [[στράτευμα]], σε Σοφ., Ξεν. κ.λπ. | |lsmtext='''κῑνέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκίνησα</i>, Επικ. <i>κίνησα</i> — Μέσ. και Παθ., <i>κινήσομαι</i> και <i>-ηθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκινήθην</i>, Επικ. γʹ πληθ. [[ἐκίνηθεν]]· παρακ. <i>κεκίνημαι</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[θέτω]] σε [[κίνηση]], [[μετακινώ]], σε Όμηρ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[κινώ]] ή [[μετατοπίζω]] ένα [[πράγμα]] από τη [[θέση]] του, σε Ηρόδ.· <i>κ.τὰ ἀκίνητα</i>, αναμειγνύομαι σε πράγματα ιερά, στον ίδ., Σοφ.· κ. τὰ χρήματα ἐς [[ἄλλοτι]], [[μεταχειρίζομαι]] αυτό για [[άλλο]] σκοπό, σε Ηρόδ.· κ. τὸ [[στρατόπεδον]], Λατ. [[castra]] movere, σε Ξεν.· [[μεταβάλλω]], [[μετατρέπω]], [[νεωτερίζω]], <i>τὰ νόμαια</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[διαταράζω]], [[ξεσηκώνω]], λέγεται για [[φωλιά]] [[σφηκών]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[διεγείρω]], [[εξωθώ]], [[ξεσηκώνω]], σε Τραγ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> [[παράγω]], [[προξενώ]], [[προκαλώ]], σε Σοφ. κ.λπ.· παροιμ., κ. [[πᾶν]] [[χρῆμα]], [[κινώ]] [[κάθε]] [[πέτρα]], [[δοκιμάζω]] [[κάθε]] τρόπο, σε Ηρόδ. <b>Β. 1.</b> Παθ., [[θέτω]] σε [[κίνηση]], κινούμαι, [[πορεύομαι]], μετακινούμαι, αναταράζομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> κινούμαι [[μπροστά]], λέγεται για [[στράτευμα]], σε Σοφ., Ξεν. κ.λπ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym |