LSJ

ἑλίσσω: Difference between revisions

Page Discussion

ἑλίσσω (view source)

Revision as of 20:10, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 18: Line 18:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> εἵλισσον, <i>f.</i> ἑλίξω, <i>ao.</i> [[εἵλιξα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> inus., <i>ao.</i> εἱλίχθην, <i>pf.</i> εἵλιγμαι, <i>pqp.</i> [[εἱλίγμην]];<br /><b>I.</b> faire tourner : περὶ [[τέρμα]] (<i>s.e.</i> ἵππους) IL faire tourner les chevaux autour de la borne (du stade) ; <i>abs.</i> parcourir la carrière en allant et revenant ; κόνιν ESCHL soulever des tourbillons de poussière ; πλάταν SOPH faire tourner la rame, ramer ; [[φάος]] ESCHL promener sa lumière autour du monde <i>en parl. du soleil</i> ; θιάσους EUR conduire des danses en rond ; ἑλ. τινα, honorer un dieu par des danses circulaires;<br /><b>II.</b> rouler, <i>d'où</i><br /><b>1</b> enrouler : πλόκαμον περὶ ἄτρακτον HDT une tresse (de fil) autour du fuseau ; <i>Pass.</i> [[τὰς]] κεφαλὰς [[εἱλίχατο]] μίτρῃσι HDT ils avaient des turbans enroulés autour de la tête;<br /><b>2</b> dérouler ; <i>fig.</i> [[τι]], rouler qch (une pensée, <i>etc.</i>) dans son esprit;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἑλίσσομαι (<i>f.</i> ἑλίξομαι, <i>ao.</i> εἱλιξάμην);<br /><b>I.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> se rouler, s'enrouler;<br /><b>2</b> se retourner, circuler, aller et venir : [[ἀν]]’ ὅμιλον IL <i>ou</i> καθ’ ὅμιλον IL dans l'assemblée ; [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]] OD tourner ici et là, ne savoir que faire;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> s'occuper de (<i>cf. lat.</i> versari in) : [[περί]] [[τι]], de qch;<br /><b>II.</b> <i>tr.</i> faire tourner, faire tournoyer : τινα [[σφαιρηδόν]] IL qqn comme une balle.<br />'''Étymologie:''' [[ἕλιξ]].
|btext=<i>impf.</i> εἵλισσον, <i>f.</i> ἑλίξω, <i>ao.</i> [[εἵλιξα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> inus., <i>ao.</i> εἱλίχθην, <i>pf.</i> εἵλιγμαι, <i>pqp.</i> [[εἱλίγμην]];<br /><b>I.</b> faire tourner : περὶ [[τέρμα]] (<i>s.e.</i> ἵππους) IL faire tourner les chevaux autour de la borne (du stade) ; <i>abs.</i> parcourir la carrière en allant et revenant ; κόνιν ESCHL soulever des tourbillons de poussière ; πλάταν SOPH faire tourner la rame, ramer ; [[φάος]] ESCHL promener sa lumière autour du monde <i>en parl. du soleil</i> ; θιάσους EUR conduire des danses en rond ; ἑλ. τινα, honorer un dieu par des danses circulaires;<br /><b>II.</b> rouler, <i>d'où</i><br /><b>1</b> enrouler : πλόκαμον περὶ ἄτρακτον HDT une tresse (de fil) autour du fuseau ; <i>Pass.</i> [[τὰς]] κεφαλὰς [[εἱλίχατο]] μίτρῃσι HDT ils avaient des turbans enroulés autour de la tête;<br /><b>2</b> dérouler ; <i>fig.</i> [[τι]], rouler qch (une pensée, <i>etc.</i>) dans son esprit;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἑλίσσομαι (<i>f.</i> ἑλίξομαι, <i>ao.</i> εἱλιξάμην);<br /><b>I.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> se rouler, s'enrouler;<br /><b>2</b> se retourner, circuler, aller et venir : [[ἀν]]’ ὅμιλον IL <i>ou</i> καθ’ ὅμιλον IL dans l'assemblée ; [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]] OD tourner ici et là, ne savoir que faire;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> s'occuper de (<i>cf. lat.</i> versari in) : [[περί]] [[τι]], de qch;<br /><b>II.</b> <i>tr.</i> faire tourner, faire tournoyer : τινα [[σφαιρηδόν]] IL qqn comme une balle.<br />'''Étymologie:''' [[ἕλιξ]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἑλίσσω:''' и [[εἱλίσσω]], атт. [[ἑλίττω]] и [[εἱλίττω]] (impf. εἵλισσον, fut. ἑλίξω, aor. [[εἵλιξα]]; pass.: aor. εἱλίχθην, pf. εἵλιγμαι, ppf. [[εἱλίγμην]])<br /><b class="num">1)</b> [[кружить]], [[крутить]] (στρόμβοι κόνιν εἱλίσσουσι Aesch.);<br /><b class="num">2)</b> [[вращать]], [[поворачивать]]: ἑ. βλέφαρα Eur. оглядываться вокруг, озираться; ἑλίξασθαι ἔν τινι Hom. повернуться лицом к кому-л.; ἑλιξάμενος καθ᾽ ὅμιλον Hom. повернувшись к толпе; ἑλίσσεσθαι [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]] Hom. поворачиваться с боку на бок; ἑ. ([[varia lectio|v.l.]] ἐρέσσειν) πλάταν Soph. грести, плыть; ἐν τούτοις ἑλίττεται ἡ [[δόξα]] [[ἀληθής]] Plat. это и является областью правильного мнения;<br /><b class="num">3)</b> [[катить]] (αἰθὴρ κοινὸν [[φάος]] εἱλίσσων Aesch.; [[Ἣλιος]] ἵπποισιν εἱλίσσων φλόγα Eur.): ἑλίξασθαί τι [[σφαιρηδόν]] Hom. бросить что-л. словно мяч;<br /><b class="num">4)</b> [[наматывать]] ([[πλόκαμον]] περὶ ἄτρακτον Her.; [[λίνον]] ἡλακάτᾳ Eur.): τὰς κεφαλὰς [[εἱλίχατο]] μίτρῃσι Her. головы они обвязывали митрами;<br /><b class="num">5)</b> [[обвивать]], [[охватывать]], [[окружать]] (ὅπλοις Ἀργείων στρατόν Eur.): ἑλίξαι χεῖρας ἀμφὶ [[γόνυ]] τινός Eur. обнять руками чьи-л. колени; ὁ περὶ πᾶσαν εἱλισσόμενος χθόνα [[Ὠκεανός]] Aesch. обтекающий всю землю Океан;<br /><b class="num">6)</b> [[обдумывать]] (μῆτίν τινα Soph. - [[varia lectio|v.l.]] ἐρέσσειν): τοιαῦθ᾽ ἑλίσσων Soph. размышляя таким образом;<br /><b class="num">7)</b> [[объезжать]], [[огибать]] (περὶ τέρματα Hom.);<br /><b class="num">8)</b> (тж. ἑ. [[πόδα]] и ἑ. θιάσους Eur.) кружиться в пляске, водить хоровод (εἱλίσσων [[χορός]] Eur.): Λατοῦς [[γόνον]] ἑ. καλλίχορον Eur. пышными плясками славить детей Лето; εἱλισσόμεναι [[κύκλια]] κόραι Eur. ведущие хоровод девы;<br /><b class="num">9)</b> [[скручивать]], [[свивать]], [[свертывать]] (τὸ [[περιβόλαιον]] NT); med. извиваться, быть извилистым (ποταμὸς εἱλιγμένος Hes.; πόροι ἑλισσόμενοι Arst.; ὁ [[Νεῖλος]] ἐλίττεται πρὸς τὴν μεσημβρίαν Diod.);<br /><b class="num">10)</b> [[сплетать]], [[вплетать]]: [[καλῶς]] κακοὺς λόγους ἑ. Eur. искусно перемежать свои речи клеветой;<br /><b class="num">11)</b> med. [[хлопотать]], [[быть занятым]], [[трудиться]] (ἑλισσόμενος περὶ [[φύσας]] [[Ἣφαιστος]] Hom.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 39: Line 42:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἑλίσσω:''' Επικ. απαρ. <i>-[[έμεν]]</i>· Ιων. [[εἱλίσσω]]· μέλ. <i>ἑλίξω</i>, αόρ. αʹ [[εἵλιξα]] — Παθ., αόρ. αʹ <i>εἱλίχθην</i>, παρακ. <i>εἵλιγμαι</i>, Ιων. γʹ πληθ. [[εἱλίχατο]]· γʹ ενικ. υπερσ. <i>εἵλικτο</i> ([[εἵλω]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[περιστρέφω]], [[στρέφω]] το [[άρμα]] γύρω από τη [[γωνία]], σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως λέγεται και για το [[άρμα]] της Ημέρας, σε Αισχύλ., Ευρ.· <i>ἑλ. κόνιν</i>, [[απλώνω]] κυματιστά τη στροβιλιζόμενη [[σκόνη]], σε Αισχύλ.· <i>ἑλ. δίνας</i>, λέγεται για τον Εύριπο, σε Ευρ.· <i>ἑλ. βλέφαρα</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> χρησιμοποιείται για [[κάθε]] γρήγορη, ορμητική [[κίνηση]], [[ιδίως]] κυκλωτικής μορφής, <i>ἑλ.πλάταν</i>, [[χειρίζομαι]] το [[κουπί]] με [[σβελτάδα]], σε Σοφ.· ἑλ. [[πόδα]], [[περπατώ]] [[γρήγορα]], γοργοπερπατώ, σε Ευρ.· απόλ., [[χορεύω]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> [[τυλίγω]], [[περιτυλίγω]], [[κλώθω]], όπως το [[μαλλί]] γύρω από τη [[ρόκα]], σε Ηρόδ., Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> μεταφ., [[στριφογυρίζω]] στο [[μυαλό]] μου, [[περιστρέφω]], σε Σοφ.· <i>ἑλ. λόγους</i>, [[μεταχειρίζομαι]] πανούργα, πονηρά [[λόγια]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> Παθ. και Μέσ., περιστρέφομαι, περιδινίζομαι, στρέφομαι, [[γυρίζω]] προς τον [[κόλπο]], σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για [[φίδι]], συσπειρώνομαι, κουλουριάζομαι, στον ίδ.· λέγεται για [[βλήμα]], περιστρέφομαι, [[στρίβω]] στον αέρα, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> στρέφομαι εδώ κι [[εκεί]], περιφέρομαι, [[στριφογυρίζω]], στο ίδ.· επίσης όπως το Λατ. versari, είμαι [[συνεχώς]] απασχολημένος με [[κάτι]], στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> περιδινίζομαι, [[στριφογυρίζω]] κατά την όρχηση, σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> Μέσ. με Ενεργ. [[σημασία]], [[στροβιλίζω]], [[περιστρέφω]], όπως η [[σφεντόνα]] ή [[θηλειά]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">5.</b> [[τὰς]] κεφαλὰς εἰλίχατο μίτρῃσι, έχουν τα κεφάλια τους τυλιγμένα με σαρίκια, σε Ηρόδ.
|lsmtext='''ἑλίσσω:''' Επικ. απαρ. <i>-[[έμεν]]</i>· Ιων. [[εἱλίσσω]]· μέλ. <i>ἑλίξω</i>, αόρ. αʹ [[εἵλιξα]] — Παθ., αόρ. αʹ <i>εἱλίχθην</i>, παρακ. <i>εἵλιγμαι</i>, Ιων. γʹ πληθ. [[εἱλίχατο]]· γʹ ενικ. υπερσ. <i>εἵλικτο</i> ([[εἵλω]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[περιστρέφω]], [[στρέφω]] το [[άρμα]] γύρω από τη [[γωνία]], σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως λέγεται και για το [[άρμα]] της Ημέρας, σε Αισχύλ., Ευρ.· <i>ἑλ. κόνιν</i>, [[απλώνω]] κυματιστά τη στροβιλιζόμενη [[σκόνη]], σε Αισχύλ.· <i>ἑλ. δίνας</i>, λέγεται για τον Εύριπο, σε Ευρ.· <i>ἑλ. βλέφαρα</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> χρησιμοποιείται για [[κάθε]] γρήγορη, ορμητική [[κίνηση]], [[ιδίως]] κυκλωτικής μορφής, <i>ἑλ.πλάταν</i>, [[χειρίζομαι]] το [[κουπί]] με [[σβελτάδα]], σε Σοφ.· ἑλ. [[πόδα]], [[περπατώ]] [[γρήγορα]], γοργοπερπατώ, σε Ευρ.· απόλ., [[χορεύω]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> [[τυλίγω]], [[περιτυλίγω]], [[κλώθω]], όπως το [[μαλλί]] γύρω από τη [[ρόκα]], σε Ηρόδ., Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> μεταφ., [[στριφογυρίζω]] στο [[μυαλό]] μου, [[περιστρέφω]], σε Σοφ.· <i>ἑλ. λόγους</i>, [[μεταχειρίζομαι]] πανούργα, πονηρά [[λόγια]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> Παθ. και Μέσ., περιστρέφομαι, περιδινίζομαι, στρέφομαι, [[γυρίζω]] προς τον [[κόλπο]], σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για [[φίδι]], συσπειρώνομαι, κουλουριάζομαι, στον ίδ.· λέγεται για [[βλήμα]], περιστρέφομαι, [[στρίβω]] στον αέρα, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> στρέφομαι εδώ κι [[εκεί]], περιφέρομαι, [[στριφογυρίζω]], στο ίδ.· επίσης όπως το Λατ. versari, είμαι [[συνεχώς]] απασχολημένος με [[κάτι]], στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> περιδινίζομαι, [[στριφογυρίζω]] κατά την όρχηση, σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> Μέσ. με Ενεργ. [[σημασία]], [[στροβιλίζω]], [[περιστρέφω]], όπως η [[σφεντόνα]] ή [[θηλειά]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">5.</b> [[τὰς]] κεφαλὰς εἰλίχατο μίτρῃσι, έχουν τα κεφάλια τους τυλιγμένα με σαρίκια, σε Ηρόδ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἑλίσσω:''' и [[εἱλίσσω]], атт. [[ἑλίττω]] и [[εἱλίττω]] (impf. εἵλισσον, fut. ἑλίξω, aor. [[εἵλιξα]]; pass.: aor. εἱλίχθην, pf. εἵλιγμαι, ppf. [[εἱλίγμην]])<br /><b class="num">1)</b> [[кружить]], [[крутить]] (στρόμβοι κόνιν εἱλίσσουσι Aesch.);<br /><b class="num">2)</b> [[вращать]], [[поворачивать]]: ἑ. βλέφαρα Eur. оглядываться вокруг, озираться; ἑλίξασθαι ἔν τινι Hom. повернуться лицом к кому-л.; ἑλιξάμενος καθ᾽ ὅμιλον Hom. повернувшись к толпе; ἑλίσσεσθαι [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]] Hom. поворачиваться с боку на бок; ἑ. ([[varia lectio|v.l.]] ἐρέσσειν) πλάταν Soph. грести, плыть; ἐν τούτοις ἑλίττεται ἡ [[δόξα]] [[ἀληθής]] Plat. это и является областью правильного мнения;<br /><b class="num">3)</b> [[катить]] (αἰθὴρ κοινὸν [[φάος]] εἱλίσσων Aesch.; [[Ἣλιος]] ἵπποισιν εἱλίσσων φλόγα Eur.): ἑλίξασθαί τι [[σφαιρηδόν]] Hom. бросить что-л. словно мяч;<br /><b class="num">4)</b> [[наматывать]] ([[πλόκαμον]] περὶ ἄτρακτον Her.; [[λίνον]] ἡλακάτᾳ Eur.): τὰς κεφαλὰς [[εἱλίχατο]] μίτρῃσι Her. головы они обвязывали митрами;<br /><b class="num">5)</b> [[обвивать]], [[охватывать]], [[окружать]] (ὅπλοις Ἀργείων στρατόν Eur.): ἑλίξαι χεῖρας ἀμφὶ [[γόνυ]] τινός Eur. обнять руками чьи-л. колени; ὁ περὶ πᾶσαν εἱλισσόμενος χθόνα [[Ὠκεανός]] Aesch. обтекающий всю землю Океан;<br /><b class="num">6)</b> [[обдумывать]] (μῆτίν τινα Soph. - [[varia lectio|v.l.]] ἐρέσσειν): τοιαῦθ᾽ ἑλίσσων Soph. размышляя таким образом;<br /><b class="num">7)</b> [[объезжать]], [[огибать]] (περὶ τέρματα Hom.);<br /><b class="num">8)</b> (тж. ἑ. [[πόδα]] и ἑ. θιάσους Eur.) кружиться в пляске, водить хоровод (εἱλίσσων [[χορός]] Eur.): Λατοῦς [[γόνον]] ἑ. καλλίχορον Eur. пышными плясками славить детей Лето; εἱλισσόμεναι [[κύκλια]] κόραι Eur. ведущие хоровод девы;<br /><b class="num">9)</b> [[скручивать]], [[свивать]], [[свертывать]] (τὸ [[περιβόλαιον]] NT); med. извиваться, быть извилистым (ποταμὸς εἱλιγμένος Hes.; πόροι ἑλισσόμενοι Arst.; ὁ [[Νεῖλος]] ἐλίττεται πρὸς τὴν μεσημβρίαν Diod.);<br /><b class="num">10)</b> [[сплетать]], [[вплетать]]: [[καλῶς]] κακοὺς λόγους ἑ. Eur. искусно перемежать свои речи клеветой;<br /><b class="num">11)</b> med. [[хлопотать]], [[быть занятым]], [[трудиться]] (ἑλισσόμενος περὶ [[φύσας]] [[Ἣφαιστος]] Hom.).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2701477"