δήνεα: Difference between revisions

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0567.png Seite 567]] τά, [[Gedanken]], Rathschlüsse, Pläne, Anschläge, eigentl. = »Erfindungen«, εὑρήματα, inventa; denn das Wort kommt doch wohl sicher von δήω, wie [[κτῆνος]] von [[κτάομαι]], vgl. Odyss. 4, 544 ἐπεὶ οὐκ ἄνυσίν τινα δήομεν, Iliad. 9, 418 ἐπεὶ [[οὐκέτι]] δήετε [[τέκμωρ]] Ἰλίου; Apollon. Lex. Hom. 58, 12 <b class="b2">[[δήνεα]]</b>· βουλεύματα. Homer bat [[δήνεα]] dreimal: in freundlichem Sinne mit [[ἤπιος]] Iliad. 4, 361 [[οἶδα]] γὰρ ὥς τοι θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι φίλοισιν ἤπια [[δήνεα]] οἶδε· τὰ γὰρ φρονέεις ἅ τ' ἐγώ περ, in feindlichem Sinne mit ὀλοφώιος Odyss. 10, 289 πάντα δέ τοι [[ἐρέω]] ὀλοφώια [[δήνεα]] Κίρκης; unbestimmt, ohne adjectiv. Odyss. 23, 82 χαλεπόν σε θεῶν αἰειγενετάων [[δήνεα]] εἴρυσθαι, [[μάλα]] περ πολύιδριν ἐοῦσαν. – Hes. Th. 236 δίκαια καὶ ἤπια [[δήνεα]] οἶδεν; Simonid. Amorg. Mul. 78 [[δήνεα]] δὲ πάντα καὶ τρόπους ἐπίσταται, [[ὥσπερ]] [[πίθηκος]]. – Oppian. Hal. 3, 1 παναίολα [[δήνεα]] τέχνης ἰχθυβόλου φράζευ; Diodor. 5 (A. Pal. 9, 405) [[δείδια]] σόν τε φυῆς ἐρατὸν τύπον, ἠδὲ σά, κοῦρε, [[δήνεα]]. – Apollon. Rhod, 4, 559 δήνεσι Κίρκης; 4, 193 κούρης ὑπὸ δήνεσι, 3, 661 [[πάρος]] ταρπήμεναι [[ἄμφω]] δήνεσιν [[ἀλλήλων]]. – Als nomin. sing. giebt Suidas [[δήνεον]], s. v. Δηναιόν: <b class="b2">[[δήνεον]]</b> δὲ τὸ [[βούλευμα]], Hesyoh. Δήνεα· βουλεύματα, [[Δῆνος]]· [[βούλευμα]]; vgl. Etym. m. s. v. [[Δήνεα]] p. 266, 13.

|elrutext='''δήνεα:''' τά замыслы, намерения, планы Hom., Hes.

|etymtx=Grammatical information: n. pl.<br />Meaning: [[counsels]], [[plans]] (Il.; [[δῆνος]] H.).<br />Compounds: several compounds, mostly only lexically known: <b class="b3">ἀδηνής ἄκακος</b> H., EM (from where Semon. 7, 53 for text. [[ἁληνής]]), [[ἀδηνέως]] (Chios, H.), <b class="b3">ἀδανές ἀπρονόητον</b>, <b class="b3">ἀδηνείη ἀπειρία</b>, <b class="b3">πολυδηνέα πολύβουλον</b> H.<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] <b class="b2">*densos</b> <b class="b2">counsel, high spiritual power[??]</b><br />Etymology: Brugmann Sächs. Ber. 1897, 187 (Grundr.2 2: 1, 518) assumed <b class="b3">*δάνσεα</b> with analogical [[α]] from [[δαῆναι]], [[δαΐφρων]] (s. vv.) for <b class="b3">*δένσεα</b>, <b class="b3">*δένσος</b> = Skt. <b class="b2">dáṃsas-</b> n. [[wonderful craft]], Av. <b class="b2">daŋhah-</b> n. [[adroitness]], IE <b class="b2">*dénsos</b> beside <b class="b2">*dn̥s-</b> in <b class="b3">δα-ῆναι</b>, <b class="b3">δα-ί-φρων</b>. But one would rather expext <b class="b3">*δάος</b>; see the objections in Bechtel Lex. 99 and Lasso de la Vega Emerita 22, 92, who also has semantic problems. (Wackernagel KZ 29, 137 prefers connection with [[δήω]],which is not better.) - Ruijgh, Lingua 25 (1970) 319f. thinks the word is Myc., where <b class="b2">*dens-</b> would have given <b class="b3">δην-</b> (cf. <b class="b3">τελη-(Ϝ)εντ-</b> < <b class="b3">*τελεσ-Ϝεντ-</b>). Also Schmitt, Dicht. 161.

|ftr='''δήνεα''': {dḗnea}<br />'''Grammar''': n. pl.<br />'''Meaning''': [[Ratschläge]], [[Anschläge]] (ep. seit Il., [[δῆνος]] H.).<br />'''Composita''': Mehrere Komposita, vorwiegend nur lexikalisch belegt: [[ἀδηνής]]· [[ἄκακος]] H., ''EM'' (woraus auch Semon. 7, 53 für überlief. ἁληνής), [[ἀδηνέως]] (Chios, H.), [[ἀδανές]]· ἀπρονόητον, [[ἀδηνείη]]· [[ἀπειρία]], πολυδηνέα· πολύβουλον H.<br />'''Etymology''': Wahrscheinlich mit Brugmann Sächs. Ber. 1897, 187, (Grundr.² 2: 1, 518) aus *δάνσεα mit analogischem α nach den verwandten [[δαῆναι]], [[δαΐφρων]] (s. dd.) für *δένσεα, *δένσος = aind. ''dáṃsas''- n. [[Wunderkraft]], [[kluge Tat]], aw. ''daŋhah''- n. [[Geschicklichkeit]], [[Gewandtheit]], idg. *''dénsos'' neben *''dn̥s''- in [[δαῆναι]], [[δαί]]-φρων. Allerdings hätte man wie bei [[πάθος]] für [[πένθος]] eher vollständige Angleichung zu *[[δάος]] erwartet; vgl. noch die lautlichen Bedenken bei Bechtel Lex. 99 und bei Lasso de la Vega Emerita 22, 92, der auch aus semantischen Gründen die Verwandtschaft mit ''dáṃsas''- ablehnt und mit Wackernagel KZ 29, 137 bei [[δήω]] (wozu nach W. noch [[δαῆναι]] usw.) Anschluß finden will.<br />'''Page''' 1,382