καταχέω: Difference between revisions

|Definition=<span class="bibl">Il.6.496</span> (tm.), al.: aor. 1 [[κατέχεα]], Ep. and Lyr. [[κατέχευα]] (v. infr.):—Med., Ep.aor. 1 <span class="sense"><span class="bld">A</span> κατεχεύατο <span class="bibl">Call.<span class="title">Hec.</span>1.1.11</span>; inf. -χέασθαι <span class="bibl">Hdt.1.50</span>:—Pass., pf. [[κατακέχυμαι]] Orac. ap. <span class="bibl">Hdt.7.140</span> (tm.): aor. -εχύθην <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>854</span> (lyr.): Ep.aor.Pass. (freq.in tm.) [[κατέχυτο]], [[κατέχυντο]], <span class="bibl">Il.20.282</span>, <span class="bibl">Od.12.411</span>, <span class="bibl"><span class="title">h.Ven.</span>228</span>:—[[pour down upon]], [[pour over]], c. dat., κὰδ δέ οἱ ὕδωρ χεῦαν <span class="bibl">Il.14.435</span>; so ἥ ῥά οἱ ἀχλὺν θεσπεσίην κατέχευε <span class="bibl">Od.7.42</span>; ὄρεος κορυφῇσι Νότος κατέχευεν ὀμίχλην <span class="bibl">Il.3.10</span>; τῷ γε χάριν κατέχευεν' Ἀθήνη <span class="bibl">Od.2.12</span>, etc.; σφιν… πλοῦτον κατέχευε Κρονίων <span class="bibl">Il.2.670</span>; μὴ σφῶϊν ἐλεγχείην καταχεύῃ <span class="bibl">23.408</span>, cf. <span class="bibl">Od.14.38</span>; οἷ… κατ' αἶσχος ἔχευε <span class="bibl">11.433</span>; ἐμῇ κεφαλῇ κατ' ὀνείδεα χεῦαν <span class="bibl">22.463</span>; νεφέλαν κρατὶ κατέχευας <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.8</span>; <b class="b3">ἀντιπάλοις φόνον</b> Epigr. ap. <span class="bibl">Plu. <span class="title">Marc.</span>30</span>:—Pass., κὰδ δ' ἄχος οἱ χύτο ὀφθαλμοῖσι <span class="bibl">Il.20.282</span>; <b class="b3">κατὰ… ὀρόφοισιν αἷμα… κέχυται</b> Orac. ap. Hdt. l. c.; <b class="b3">δάκρυσι βλέφαρα-χυθέντα</b> E.l.c.; οἱ -χυθέντες <span class="bibl">J.<span class="title">BJ</span>3.7.29</span>:—also Act. c. gen., rarely in Hom., ὅς σφωϊν… ἔλαιον χαιτάων κατέχευε <span class="bibl">Il.23.282</span>, cf. <span class="bibl">765</span>: freq. later, καταχέουσι αἷμα τοῦ ἀκινάκεος <span class="bibl">Hdt.4.62</span>; κατάχει σὺ τῆς χορδῆς τὸ μέλι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>1040</span>; <b class="b3">ἔτνος τοὐλατῆρος</b> ib.<span class="bibl">246</span>; τοῦ δήμου καταχεῖν… πλουθυγίειαν <span class="bibl">Id.<span class="title">Eq.</span>1091</span>; ἵππερόν μου κατέχεεν τῶν χρημάτων <span class="bibl">Id.<span class="title">Nu.</span>74</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Pl.</span>790</span>; βλασφημίαν τῶν ἱερῶν κ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>8o</span>od; also κὰδ δὲ χευάτω μύρον… κὰτ τὼ στήθεος <span class="bibl">Alc.36</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>398a</span>:—Med., <b class="b3">κατὰ τῶν ἱματίων καταχεόμενοι [ἄκρατον</b>] [[letting]] it [[be poured over]]... <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>637e</span>:— Pass., κατὰ τοῖν κόραιν ὕπνου τι καταχεῖται γλυκύ <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span>simply, [[pour]], [[shower down]], <b class="b3">χιόνα, νιφάδας ἐπὶ χθονί</b>, <span class="bibl">Od.19.206</span>, <span class="bibl">Il.12.158</span>; ψιάδας κ. ἔραζε <span class="bibl">16.459</span>; so κατὰ δ' ἠέρα πουλὺν ἔχευεν <span class="bibl">8.50</span>; κατὰ δ' ὕπνον ἔχευεν <span class="bibl">Od.11.245</span>:—Med., <b class="b3">νότος… χύσιν κατεχεύατο φύλλων</b> Call.l.c.:—Pass., ἴδρως κακχέεται Sapph.2.13. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[throw]], [[cast down]], θύσθλα χαμαὶ κατέχευαν <span class="bibl">Il.6.134</span>; κατὰ δ' ἡνία χεῦεν ἔραζε <span class="bibl">17.619</span>; <b class="b3">ὅπλα τε πάντα εἰς ἄντλον κατέχυνθ</b>' <span class="bibl">Od.12.411</span>; <b class="b3">πέπλον μὲν… κατέχευεν ἐπ' οὔδει</b> [[let]] the robe [[fall upon]] the floor, <span class="bibl">Il.5.734</span>; τεῖχος… εἰς ἅλα πᾶν κ. <span class="bibl">7.461</span>:—Med., <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>41d</span>; [[χαίταν]] [[let fall]], Call.<span class="title">Cer.</span> </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> c. metaph., κοινολογίας… ἡδονὴν -χεούσης Phld.<span class="title">D.</span>3.14. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> Pass., to [[be poured over]] the ground, [[be there in heaps]], ὁ χῶρος, ἐν ᾧ αἱ ἄκανθαι [τῶν ὀφίων] κατακεχύαται <span class="bibl">Hdt.2.75</span>; of persons, to [[be spread]], [[dispersed]], <span class="bibl">Eun.<span class="title">Hist.</span>p.239</span> D. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[cause to flow]], [[run]], [χρυσὸν] ἐς πίθους τήξας κ. <span class="bibl">Hdt.3.96</span>:—Med., <b class="b3">χρυσὸν καταχέασθαι</b> to have it [[melted down]], <span class="bibl">Id.1.50</span>.</span>

|btext=<i>ao.</i> κατέχεα, <i>ao. Pass.</i> κατεχύθην;<br /><b>1</b> répandre sur : [[τί]] τινος, [[τί]] τινι qch (de l'eau, de l'huile, <i>etc.</i>) sur qqn <i>ou</i> sur qch ; <i>avec un seul. rég.</i> : χιόνα OD, νιφάδας IL faire tomber de la neige ; ἠέρα πουλύν IL répandre une épaisse vapeur ; <i>fig.</i> ὕπνον OD faire descendre le sommeil;<br /><b>2</b> jeter à bas, renverser : [[τεῖχος]] [[εἰς]] ἅλα IL un mur dans la mer ; <i>ou simpl.</i> laisser tomber : [[ἡνία]] [[ἔραζε]] IL les rênes à terre;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[καταχέο]]μαι faire couler, faire fondre : χρυσόν HDT de l'or.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[χέω]].

|elnltext=κατα-χέω, ep. καταχεύω, Aeol. praes. med. 3 sing. κακχέεται; ep. stamaor. κατέχυτο ( pass. bet. ), 3 plur. κατέχυντο; Ion. perf. med.-pass. 3 plur. κατακεχύαται met acc. over... uitgieten, met acc. en dat.:; κὰδ δέ οἱ ὕδωρ χεῦαν zij goten water over hem heen Il. 14.436 (tmesis); overdr.:; θεσπεσίην δ’ ἄρα τῷ γε χάριν κατέχευν Ἀθήνη over hem goot Athene een goddelijke charme uit Od. 2.12; met acc. en gen.:; ἔλαιον χαιτάων κατέχευε hij goot olijfolie over hun manen Il. 23.282; ook med.: κατὰ τῶν ἱματίων καταχεόμενοι ( ἄκρατον ) terwijl zij de wijn over hun kleren laten stromen Plat. Lg. 637e. over... verspreiden, met acc. en gen.:; τοῦ δήμου κ. πλουθυγίειαν gezonde rijkdom over het volk verspreiden Aristoph. Eq. 1091; ook med.: λιγυρὴν καταχεύετ’ ἀοιδήν hij (krekel) verspreidde een helder gezang Hes. Op. 583. uitstorten, laten vallen:. νιφάδες... ἅς τ’ ἄνεμος... κατέχευε sneeuwvlokken die de wind laat vallen Il. 12.158; πέπλον μέν... κατέχευεν ἐπ’ οὔδει zij liet haar kleed op de grond vallen Il. 5.734. intrans. stromen, zich verspreiden:. τῆς... κατ’ ἀσβέστη κέχυτο φλόξ een onblusbare vlam verspreidde zich hierover (het schip) Il. 16.123 (tmesis); ἴδρως κακχέεται het zweet stroomt omlaag Sapph. 31.13; κατὰ... ὀρόφοισιν αἷμα... κέχυται over de daken stroomt bloed Hdt. 7.140.3 (in orakel; tmesis). causat. med. laten smelten:. χρυσὸν καταχέασθαι goud laten smelten Hdt. 1.50.2.

|elrutext='''καταχέω:''' (fut. κατεχεῶ, aor. κατέχεα - эп. [[κατέχευα]]; aor. pass. κατεχύθην), Hes. [[καταχεύομαι]] (только praes.) часто in tmesi<br /><b class="num">1</b> [[выливать]], [[разливать]], [[поливать]] ([[ὕδωρ]] и ἔλαιόν τινι Hom. - тж. in tmesi; [[αἷμα]] τοῦ ἀκινάκεος Her.; [[γάλα]] κατὰ τοῦ προσώπου Plut.; [[μύρον]] ἐπὶ τὴν κεφαλήν и κατὰ [[τῇς]] κεφαλῆς τινος NT): ὄρεος κορυφῇσι [[Νότος]] κατέχευεν ὀμίχλην Hom. Нот окутал горные вершины туманом; βλέφορα δάκρυσι καταχυθέντα Eur. вежды, омоченные слезами;<br /><b class="num">2</b> [[лить]], [[струить]] (αἱματοέσσας ψιάδας [[ἔραζε]] Hom.); med.-pass. литься вниз, стекать (εἰς [[ὕδωρ]] Arst.), перен. стекаться (εἰς μίαν οὐσίαν Plut.);<br /><b class="num">3</b> [[сыпать в изобилии]] (νιφάδας ἐπὶ χθονί, χιόνα Hom.): αἱ ἄκανθαι κατακεχύαται Her. наваленные во множестве остовы (змей);<br /><b class="num">4</b> перен. [[изливать]], [[осыпать]], [[обрушивать]] ([[χάριν]] τινί, πλοῦτόν τινι, ὀνείδεα κεφαλῇ τινος Hom.; βλασφημίαν τῶν ἱερῶν Plat.): [[ὕπνον]] κ. Hom. наводить сон, усыплять;<br /><b class="num">5</b> [[сбрасывать]], [[опрокидывать]] ([[τεῖχος]] εἰς ἅλα Hom.);<br /><b class="num">6</b> [[бросать]], [[валить]], [[кидать]] ([[θύσθλα]] [[χαμαί]], [[ἡνία]] [[ἔραζε]], [[ὅπλα]] εἰς [[ἄντλον]] Hom.);<br /><b class="num">7</b> тж. med. [[лить]], [[расплавлять]], [[переливать]] (χρυσὸν ἐς πίθους Her.);<br /><b class="num">8</b> [[опускать]] ([[πέπλον]] ἐπ᾽ οὔδει Hom.); pass. опускаться ([[κάτω]] Arst.);<br /><b class="num">9</b> [[распространять]], [[распускать]] ([[δόξαν]] ἀνθρώπων Plat.).

|auten=aor. [[κατέχευα]], inf. καταχεῦαι, [[mid]]. aor. 3 pl. [[κατέχυντο]]: [[pour]] down, [[shower]] down, [[shed]] [[over]] (τινί τι); [[not]] of fluids only, [[but]] [[variously]], of letting [[fall]] a [[garment]], Il. 5.734; throwing down wands, Il. 6.134; levelling a [[wall]], Il. 7.461; and [[often]] metaph., [[χάριν]], πλοῦτον, ὀνείδεα, Od. 2.12, Β, Od. 14.38; [[mid]]., ὅπλα [[εἰς]] [[ἄντλον]], ‘[[fell]] in a [[heap]],’ Od. 12.411.

|sltr=[[καταχέω]] (ep. aor. -έχευα.) [[pour]] down [[upon]] met., c. dat. κελαινῶπιν δ' [[ἐπί]] οἱ νεφέλαν ἀγκύλῳ [[κρατί]], γλεφάρων ἁδὺ κλάιθρον, κατέχευας (sc. [[φόρμιγξ]]) (P. 1.8)

|lsmtext='''καταχέω:''' μέλ. <i>-χεῶ</i>, αόρ. αʹ <i>κατέχεα</i>, Επικ. [[κατέχευα]] — Παθ., γʹ ενικ. και πληθ. Επικ. αορ. βʹ <i>κατέχῠτο</i>, [[κατέχυντο]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[περιχύνω]], [[ρίχνω]] από πάνω, <i>τίτινι</i>, σε Όμηρ.·επίσης, <i>κατ. τί τινος</i>, σε Ηρόδ., Αττ. — Παθ., κατὰ [[τοῖν]] κόραιν ὕπνου τι καταχεῖται, [[λίγος]] ύπνος χύνεται, ρίχνεται πάνω στα μάτια, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[ρίχνω]] ή [[επιχέω]], σε Όμηρ.· [[ρίχνω]] ή [[επιρρίπτω]], στον ίδ.· [[πέπλον]] κατέχευεν ἐπ' οὔδει, άφησε το [[μανδύα]] να πέσει στο [[πάτωμα]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> Παθ., περιχύνομαι στο [[έδαφος]], βρίσκομαι σε σωρούς, ὁ [[χῶρος]], <i>ἐν ᾧ αἱ ἄκανθαι</i> ([[τῶν]] [[ὀφίων]]) <i>κατακεχύαται</i> (Ιων. γʹ πληθ. Παθ. παρακ.), σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[λιώνω]], [[τήκω]], <i>χρυσὸν ἐς πίθους</i>, στον ίδ.· και στη Μέσ., <i>χρυσὸν καταχέασθαι</i>, έχοντας τον λιωμένο, στον ίδ.

|mdlsjtxt=fut. -χεῶ aor1 κατέχεα epic [[κατέχευα]] Pass., 3rd sg. epic aor2 κατέχῠτο Pass., 3rd pl. epic aor2 [[κατέχυντο]]<br /><b class="num">I.</b> to [[pour]] down [[upon]], [[pour]] [[over]], τί τινι Hom.; also, κατ. τί τινος Hdt., [[attic]]:—Pass., κατὰ ταῖν κόραιν ὕπνου τι καταχεῖται a bit of [[sleep]] is poured [[over]] the eyes, Ar.<br /><b class="num">2.</b> to [[pour]] or [[shower]] down, Hom.: to [[throw]] or [[cast]] down, Hom.; [[πέπλον]] κατέχευεν ἐπ' οὔδει let the [[robe]] [[fall]] [[upon]] the pavement, Il.<br /><b class="num">3.</b> Pass. to be poured [[over]] the [[ground]], lie in heaps, ὁ [[χῶρος]], ἐν ᾧ αἱ ἄκανθαι [τῶν [[ὀφίων]] κατακεχύαται (ionic 3rd pl. perf. [[pass]].), Hdt.<br /><b class="num">II.</b> to [[melt]] down, χρυσὸν ἐς πίθους Hdt.; and in Mid., χρυσὸν καταχέασθαι to [[have]] it [[melted]] down, Hdt.<br />B. καταχέυω<br />epic imperf. mid., [[τέττιξ]] καταχεύετ' ἀοιδήν, Hes.