ἀναβάλλω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> ép., dór. ἀμβ-<br /><b class="num">A</b> ἀνα- en el sent. ‘[[hacia arriba]]’ c. ac. de pers. y cosas<br /><b class="num">I</b> en gener.<br /><b class="num">1</b> [[echar hacia arriba]] esp. [[sacar tierra]] ἐκ δὲ τοῦ ὀρύγματος ἀνέβαλλον ... τὸν χοῦν Th.4.90, τάφρος ... ἀναβεβλημένη foso cuya tierra ha sido amontonada en el borde</i> X.<i>An</i>.5.2.5, ἀναβεβλημένον χοῦν <i>POxy</i>.729.6 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[arrojar]], [[tirar]] ἂν ... ὁ ἵππος ... ἀναβάλλοι τὸν ἀναβάτην X.<i>Eq</i>.8.7, φιάλην χρυσῆν ἀναβαλεῖν Plb.12.4d.8<br /><b class="num">•</b>[[quitar]] ἀνάβαλλ' [[ἄνω]] τὸ [[γῆρας]] <i>Carm.Pop</i>.26.1<br /><b class="num">•</b>del mareo [[remover]], [[revolver]] σπλάγχνοισι κακῶς ἀναβαλλομένοισι Aristeas Epic.5[7.6]<br /><b class="num">•</b>[[hacer brotar]], [[manar]] κρήνη λευκὸν ὕδωρ ἀνέβαλλεν Call.<i>Fr</i>.546, (λουτρά) Ant.Lib.4.1<br /><b class="num">•</b>[[vomitar]], [[arrojar]] τὸ χλιαρόν <i>Vit.Aesop.G</i> 3<br /><b class="num">•</b>fig. [[lanzar]], [[emitir]] φωνάς Plu.<i>Aem</i>.26.<br /><b class="num">2</b> [[elevar]], [[levantar]] ἀνὰ ματρὶ χεῖρας ἔβαλλον tendían las manos hacia su madre</i> B.3.50, τὰ ὄμματα poner los ojos en blanco</i> Arist.<i>Pr</i>.876^a31, τὰ λευκὰ τῶν ὀφθαλμῶν Ctes.1pγ.<br /><b class="num">3</b> [[hacer saltar]], [[levantar]] τὸ ὀστέον Hp.<i>VC</i> 21<br /><b class="num">•</b>de un tumor [[quitar]], [[extirpar]] Antyll. en Orib.45.17.6<br /><b class="num">•</b>[[tirar]], [[deshacerse de]] ἀ[ω] άβαλε τὸν ... κιθῶνα <i>PMeyer</i> 20.24 (III a.C.).<br /><b class="num">4</b> [[dar la vuelta]] a un vestido, en v. pas. εἰ θέλεις ... ἀναβληθῆναι ... στολήν <i>PGiss</i>.20.16 (II a.C.), pero en la lengua técnica de los tejedores ἀναβάλλειν ἱμάτιον, [[δίασμα]] montar el telar</i>, <i>Ostr</i>.1154, 1155, 1156.<br /><b class="num">II</b> c. ref. a un segundo término<br /><b class="num">1</b> [[poner sobre]], [[montar]] βασιλέα ἐπὶ τὸν ἵππον ἀνέβαλλεν X.<i>An</i>.4.4.4, en el potro de tortura ἀνέβαλον αὐτὸν ἐπὶ τὸν τροχόν [[LXX]] 4<i>Ma</i>.9.12<br /><b class="num">•</b>[[colocar]], [[poner]] ladrillos <i>IG</i> 2².1672.59 (IV a.C.), Hyp.<i>Fr</i>.103<br /><b class="num">•</b>[[cargar]] σῖτον <i>POxy</i>.522.21 (II a.C.).<br /><b class="num">2</b> [[echarse por encima]], [[ponerse]] un vestido ἀναβαλεῖς τὸ Κρητικόν Eup.117 (cj.), esp. en v. med. τηνδί δὲ χλαῖναν ἀναβαλοῦ échate por encima este manto</i> Ar.<i>V</i>.1132.<br /><b class="num">3</b> en v. med. [[recogerse]] ἀναβάλλεσθαι ... ἐπιδέξια ἐλευθερίως recogerse (el manto) sobre el hombro derecho a la manera de un hombre libre</i> Pl.<i>Tht</i>.175e<br /><b class="num">•</b>[[remangarse]], [[levantarse]] tb. de un vestido εἰ ... τις ἀναβαλλομένη δείξειε τὸν Φορμίσιον si una al remangarse el vestido enseñara el «formisio»</i> Ar.<i>Ec</i>.97, [[ἀναβεβλημένος]] [[ἄνω]] τοῦ γόνατος καθιζάνειν sentarse con la ropa remangada por encima de la rodilla</i> Thphr.<i>Char</i>.4.7.<br /><b class="num">4</b> fig. [[tomar sobre sí]], [[arrostrar]] [[ἐγώ]] σφε θάψω κἀνὰ κίνδυνον βαλῶ A.<i>Th</i>.1028, μάχας Hdt.5.49.<br /><b class="num">III</b> mús. [[preludiar]], [[tocar unos acordes iniciales]] antes del canto c. el mismo sent. en act. y med. ἀνεβάλλετο καλὸν ἀείδειν <i>Od</i>.1.155, 8.266, cf. Theoc.6.20, Nonn.<i>D</i>.24.242, ᾖδον ὑμηναίους οὐκ ἀναβαλλομένους Call.<i>Fr</i>.75.43<br /><b class="num">•</b>abs. ἀναβάλεο Pi.<i>N</i>.7.77, cf. Ar.<i>Pax</i> 1269<br /><b class="num">•</b>c. ac. [[iniciar]] μέλος ἀμβάλευ Theoc.10.22, ἁρμονίην ἀνεβάλλετο Nonn.<i>D</i>.19.102, εὐχήν Philostr.<i>Im</i>.1.29.<br /><b class="num">B</b> ἀνα- temporal<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[aplazar]], [[diferir]], [[demorar]] c. ac. de cosa ἀνάβαλλε ... ἄεθλον <i>Od</i>.19.584, ἀμβάλλων κα[κό] τατα πολὺν χρόνον Stesich. en <i>PLille</i> 75a 1.55, τὰ πράγματα D.4.14, ἀμβαλὲν ὑπερθεμένοις κατὰ τὰν ἐπιτροπὰν τὸν ... χρόνον <i>ICr</i>.1.16.4.52 (Lato II a.C.)<br /><b class="num">•</b>esp. en v. med. [[dejar atrás]] ἄλγεα Call.<i>Ap</i>.22<br /><b class="num">•</b>[[dejar para más tarde]], [[retrasar]] τὸν ... λόγον Iul.<i>Or</i>.1.17c, μηδ' ἔτι δηρὸν ἀμβαλλώμεθα ἔργον <i>Il</i>.2.436, τὴν θυσίαν Pl.<i>Alc</i>.2.151a, γάμον Pi.<i>O</i>.1.80, cf. <i>N</i>.9.29<br /><b class="num">•</b>abs. Hdt.3.85, Ammon.<i>Diff</i>.45, M.Ant.2.4, Corn.<i>ND</i> 33<br /><b class="num">•</b>πολὺν χρόνον ἀμβαλλόμενος dejando pasar mucho tiempo</i> Diotog.3, c. εἰς y ac. εἰς τὴν ὑστεραίαν ἀναβαλέσθαι D.21.84, εἰς ὅντινα ... καιρόν Pl.<i>Phd</i>.107a, ἐς τ' [[αὔριον]] Hes.<i>Op</i>.410, cf. Pl.<i>Mx</i>.234b<br /><b class="num">•</b>tb. en v. pas. [[diferir]], [[llevar]] εἰς τοὺς παῖδας ἀναβληθήσεσθαι τὰς τιμωρίας Isoc.11.25<br /><b class="num">•</b>en v. med. c. inf. de aor. o fut. ἀναβάλλεται ποιήσειν τὰ [[δέοντα]] aplaza hacer lo que se debe</i> D.3.9, ἀνεβάλλοντο ἐς τὴν ὑστεραίην ὑποκρίνασθαι Hdt.9.8, οὐκέτι ἀνεβάλλοντο μὴ οὐ τὸ πᾶν μηχανήσασθαι Hdt.6.88.<br /><b class="num">2</b> c. ac. de pers. gener. en v. med. [[conceder un aplazamiento]] ἀνεβάλετο αὐτούς <i>Act.Ap</i>.24.22<br /><b class="num">•</b>[[hacer demorarse]] ἀναβάλλουσι μὲν ὑμᾶς D.8.52<br /><b class="num">•</b>abs. [[εἰσαῦθις]] ἀναβεβλήμεθα lo hemos dejado para mejor ocasión</i> Ar.<i>Ec</i>.983<br /><b class="num">•</b>[[demorarse]], [[detenerse]] D.C.41.47.1, 42.47.4.<br /><b class="num">3</b> [[diferir un pago]] τὸ δ' ἀναβαλοῦ μοι difiéremelo</i>, dame tiempo</i> Ar.<i>Nu</i>.1139, τῶνδ' ἀναβαλέσθαι δεόμενος pidiendo a estos otros un plazo</i> Isoc.3.33, τὰ μὴ τέρποντα ὑπερπίθοντε ἀνα[βαλλό] μενοι τὰς ἡμέρας dan largas a los asuntos desagradables difiriendo los plazos de pago</i>, <i>BGU</i> 984.12 (IV a.C.).<br /><b class="num">II</b> en v. med. c. prep. y ac. [[declinar la responsabilidad en alguien]] ἀναβαλλόμενος εἰς τὸν φυλακίτην <i>PTeb</i>.22.9 (II a.C.), ἐπὶ σὲ τὸ πᾶν ἀνεβαλόμεθα Luc.<i>Pisc</i>.15.<br /><b class="num">III</b> [[poner en marcha de nuevo]], [[reparar]] τὴν μηχανήν <i>POxy</i>.729.28 (II a.C.), τὴν π[ο] τίστραν el canal</i>, <i>SB</i> 12203.3 (III/IV a.C.).