ἀνίημι: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [Hom. -ῐ- pero a veces -ῑ-; át. -ῑ- pero Pl.Com.153 -ῐ-]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. ind. 2.^a sg. ἀνιεῖς <i>Il</i>.5.880; impf. 2.^a y 3.^a sg. Hom., át. ἀνίεις, ἀνίει, jón. 3.^a sg. ἀνίη <i>SIG</i> 1.3 (Abu Simbel VI a.C.), iter. ἀνίεσκε Hes.<i>Th</i>.157; fut. ἀνήσω <i>Il</i>.2.276; aor. ind. ép. jón. ἀνέηκα <i>Il</i>.5.882, ἀνῆκα Hdt.1.213, subj. ép. 3.^a sg. [[ἀνήῃ]] <i>Il</i>.2.34, imperat. 2.^a sg. ἄνες A.<i>Ch</i>.489, S.<i>Ant</i>.1101; perf. med.-pas. ind. 3.^a plu. ἀνέωνται Hdt.2.165, inf. [[ἀνhεῶσθαι]] <i>TEracl</i>.1.153]<br /><b class="num">A</b> [[tr]].<br /><b class="num">I</b> c. mov., c. ac.<br /><b class="num">1</b> c. ac. de cosas<br /><b class="num">a)</b> sobre todo del viento y fluidos [[echar]], [[lanzar]] ἀήτας (Ζεφύροιο) Ὠκεανὸς ἀνίησιν <i>Od</i>.4.568, ἀφρόν A.<i>Eu</i>.183, σταγόνας (αἵματος) S.<i>OT</i> 1277, ἵνα τὸ σίαλον ἀνιέναι δύνηται (ὁ κάμνων) para que (el enfermo) pueda expectorar</i> Hp.<i>Morb</i>.3.15, πῦρ καὶ φλόγα las ramas de los árboles al rozar entre sí a causa del viento, Th.2.77, fig. ἀλλ' ἐνθένδ' ἀνίει τἀγαθά Ar.<i>Ra</i>.1462<br /><b class="num">•</b>c. ac. y εἰς c. ac. ἐπὴν δὲ ἀνῇ τὴν ἕλξιν ἐς τὰς ἀδένας Hp.<i>Gland</i>.7, cf. en v. pas., Hp.<i>Oss</i>.18<br /><b class="num">•</b>c. ac. y ἐκ c. gen. πνεῦμ' ἀνεὶς ἐκ πλευμόνων E.<i>Or</i>.277<br /><b class="num">•</b>c. ac. y dat. de pers. fig. ὅς γε καὶ τοῖς [[ἐνθάδε]] τοσαῦτα ἀγαθὰ ἀνίησιν Pl.<i>Cra</i>.403e<br /><b class="num">•</b>abs. de Caribdis τρὶς μὲν [[γάρ]] τ' ἀνίησιν ἐπ' ἤματι, τρὶς δ' ἀναροιβδεῖ <i>Od</i>.12.105<br /><b class="num">•</b>part. pas. subst. τὸ δ' εἰς ἀδικίαν καὶ πλεονεξίαν ἀνειμένον la inclinación a la injusticia y la ambición</i> Plu.<i>Num</i>.16;<br /><b class="num">b)</b> c. ac. de plantas, frutos, fuentes: de la tierra [[producir]] καρπόν <i>h.Cer</i>.332<br /><b class="num">•</b>fig. δρακονθόμιλον δυσμενῆ ξυνοικίαν A.<i>Supp</i>.266, (γάμοι) φυτεύσαντες πάλιν ἀνεῖτε ταὐτὸν σπέρμα S.<i>OT</i> 1405<br /><b class="num">•</b>de los dioses [[hacer salir]], [[hacer brotar]] εὔχομαι θεοὺς μήτ' ἀροτὸν αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινά ruego a los dioses que no les hagan brotar fruto alguno de la tierra</i> S.<i>OT</i> 270<br /><b class="num">•</b>[[alumbrar]] fuentes κρήνας ἃς ἀνῆκ' αὐταῖς θεός E.<i>Ba</i>.766<br /><b class="num">•</b>en v. pas. en mecánica ἀνειμένον ... τόρμιον pasador que sobresale</i> Ph.<i>Bel</i>.75.43;<br /><b class="num">c)</b> c. ac. del cabello ἀ. κόμην dejar crecer el pelo</i> Plu.<i>Lys</i>.1.<br /><b class="num">2</b> c. ac. de pers. [[dejar partir]] a un ejército enemigo οἱ δὲ ἀπὸ Φυλῆς ἔτι μὲν ἐπεχείρησαν μὴ ἀνιέναι αὐτούς X.<i>HG</i> 2.4.11, cf. 7.2.12, a almas que salen del Hades ἀνείης ... θεῖον ἀνάκτορα Δαριᾶνα A.<i>Pers</i>.650, a un condenado que sale de prisión κόρην μὲν ἐκ κατώρυχος στέγης ἄνες S.<i>Ant</i>.1101, tb. en v. pas. παῖδας τῆς παρανόμου φυλακῆς ἀνεθῆναι <i>PGrenf</i>.2.78.21 (IV a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[dejar libre]] en v. pas. ἀνεθεὶς τοῦ φόβου Chrys.M.59.202<br /><b class="num">•</b>[[dejar sin castigo]] ἄφρονα τοῦτον <i>Il</i>.5.761, οὔτε ὅσιον οὔτε νόμιμον ὑμῖν ἐστιν ἀνεῖναι Ἀγόρατον τουτονί Lys.13.93, cf. <i>Il</i>.5.880, X.<i>HG</i> 2.3.51.<br /><b class="num">3</b> c. ac. de anim. [[dejar ir]], [[soltar]] ἵππον S.<i>El</i>.721, cf. X.<i>Eq.Mag</i>.3.2, τὰς κύνας X.<i>Cyn</i>.7.7, τὰς ὄνους [[LXX]] 1<i>Re</i>.9.5, en v. pas. καὶ σκιρτήσετε ὡς μοσχάρια ἐκ δεσμῶν ἀνειμένα y brincaréis como becerros libres de sus ataduras</i> [[LXX]] <i>Ma</i>.3.20, pero ἀνιέναι· δέρειν Hsch.<br /><b class="num">•</b>en v. med. [[desollar]] αἶγας <i>Od</i>.2.300<br /><b class="num">•</b>c. ac. diversos [[desatar]] δεσμόν <i>Od</i>.8.359<br /><b class="num">•</b>[[cortar]] κόμαν E.<i>Ph</i>.323<br /><b class="num">•</b>en v. med.-pas. [[soltarse]] κόλπον <i>Il</i>.22.80, cf. en v. pas. πέπλοι ἀνειμένοι E.<i>Andr</i>.598<br /><b class="num">•</b>[[abrir]] πύλας <i>Il</i>.21.537, cf. en v. pas. D.H.10.14<br /><b class="num">•</b>[[romper]] σήμαντρα E.<i>IA</i> 325<br /><b class="num">•</b>de ahí [[detener]] πολὺ νῦν, ἄνες τὴν χεῖρά σου ¡basta ya, deten tu mano!</i> [[LXX]] 2<i>Re</i>.24.16, 1<i>Pa</i>.21.15.<br /><b class="num">II</b> sin mov., c. ac., fig.<br /><b class="num">1</b> en gener., de pers. [[dejar]], [[abandonar]] ἄνετε μ', ἄνετε, παράγοροι dejadme, dejadme, consoladoras mías</i> S.<i>El</i>.229, ὁ θεός σου ... οὐ μή σε ἀνῇ οὔτε μή σε ἐγκαταλίπῃ [[LXX]] <i>De</i>.31.6, cf. 1<i>Pa</i>.28.20<br /><b class="num">•</b>tb. c. dat. ἄνες μοι [[LXX]] <i>Ps</i>.38.14<br /><b class="num">•</b>usos fig. ἐμὲ δὲ γλυκὺς ὕπνος ἀνῆκεν <i>Il</i>.2.71, cf. Pl.<i>Prt</i>.310d, ἐμὲ δ' οὐδ' ὧς θυμὸν ἀνίει ... ὁδύνη <i>Il</i>.15.24, ὥς μιν ὅ τε οἶνος ἀνῆκε cuando se le pasaron los efectos del vino</i> Hdt.1.213.<br /><b class="num">2</b> de pers. [[perdonar]] αὐτούς [[LXX]] <i>Is</i>.2.9, tb. πάντα τὸν τόπον [[LXX]] <i>Ge</i>.18.24<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. de cosa (culpas, castigos, etc.) τὰ ἁμαρτήματα [[LXX]] <i>Io</i>.24.19, c. dat. de pers. y ac. de cosa ἄνες θάνατόν μοι E.<i>Andr</i>.531, ἔχθρας καὶ κολάσεις ἀνιέντες ἀνθρώποις πονηροῖς Plu.2.536a, cf. Plu.<i>Sol</i>.15, D.C.64.8.2, c. dat. de pers. e inf., D.C.<i>Epit.Xiph</i>.72.2.3.<br /><b class="num">3</b> de pers., peyor. [[dejar a su aire]], [[dejar sin freno]] τὸν λεὼν ... ἀνεῖναι πρὸς ἔργα τε καὶ θυσίας Hdt.2.129, cf. 2.173, abs. ἐὰν δ' ἀνῇς, ὕβριστόν <ἐστι> χρῆμα κἀκόλαστον de la mujer, Pl.Com.98, tb. en v. pas. μήτε λίαν ἀνεθεὶς μήτε βιαζόμενος (ὁ δῆμος) Sol.5.8<br /><b class="num">•</b>part. perf. pas. [[desenfrenado]] ἀνειμένη μέν, ὡς ἔοικας, αὖ στρέφῃ S.<i>El</i>.516, ἀνειμένων ... πρεσβυτῶν γένος E.<i>Andr</i>.727, cf. S.<i>Ant</i>.579, Pl.<i>R</i>.549d, υἱὸς [[ἀνειμένος]] ἐκβαίνει προαλής hijo consentido sale insolente</i> [[LXX]] <i>Si</i>.30.8.<br /><b class="num">4</b> de la tierra y plantas [[dejar sin cultivar]] τέμενος Th.4.116, τὴν χώραν Isoc.14.31, τὰς ἀρούρας Thphr.<i>HP</i> 8.11.9, τὴν γῆν [[LXX]] <i>Ex</i>.23.11, τὸν ἀμπελῶνά μου [[LXX]] <i>Is</i>.5.6.<br /><b class="num">5</b> gener. c. ac. de abstr. [[aflojar]], [[debilitar]] χἠμεῖς αὐτῷ τότε τῆς ὀργῆς ὀλίγον τὸν κόλλοπ' ἀνεῖμεν Ar.<i>V</i>.574, τὴν ... ἔχθραν Th.3.10, ἀρχήν Th.1.76, τῷ δήμῳ τὰς ἡνίας ἀνεὶς ὁ Περικλῆς Plu.<i>Per</i>.11, cf. Pherecr.145.4, Pl.<i>R</i>.411b, D.21.186, 56.25<br /><b class="num">•</b>[[suavizar]] οἱ πάγοι τὰς φλόγας ἀνιᾶσιν Arist.<i>Mu</i>.397^b2, ἀλλ' ἄνες λόγον E.<i>Hel</i>.442<br /><b class="num">•</b>[[interrumpir]] τὸν πόλεμον Th.7.18, τὴν φυλακήν Th.4.27, cf. E.<i>Supp</i>.1042, ἄσκησιν X.<i>Cyr</i>.7.5.70, οὐδ' ἀνίεσαν στέρνων ἀραγμοὺς οὐδὲ παμμήκεις γόους S.<i>OC</i> 1608<br /><b class="num">•</b>en part. perf. pas. χεῖρες ἀνειμέναι manos desfallecidas</i> [[LXX]] <i>Is</i>.35.3, del acento ἀνειμένη τάσις acento grave</i> Sch.D.T.130.7<br /><b class="num">•</b>tb. c. sent. peyor. [[relajado]], [[disoluto]] ἡδοναὶ ἀνειμέναι Pl.<i>R</i>.573a, πολιτεῖαι ἀνειμέναι καὶ μαλακαί Arist.<i>Pol</i>.1290^a28, [[δίαιτα]] Th.1.6, Arist.<i>Pol</i>.1270^b32, cf. Pratin.6, Arist.<i>Pol</i>.1342^b22, Thphr.<i>CP</i> 5.4.4, 5.7.1<br /><b class="num">•</b>ret. περίοδος ... ἀνειμένη período vago, indeterminado</i> Demetr.<i>Eloc</i>.21<br /><b class="num">•</b>tb. ref. al λόγος [[lento]] γοργότητι γὰρ ἐναντίον τὸ ἀνειμένον καὶ ὕπτιον Hermog.<i>Id</i>.2.1 (p.312)<br /><b class="num">•</b>subst. ἐν τῷ ἀνειμένῳ αὐτῶν τῆς γνώμης en la debilidad de su mente</i> Th.5.9 (pero cf. A I 1 a), II 3).<br /><b class="num">III</b> c. inf.<br /><b class="num">1</b> [[permitir]] τρίχας αὔξεσθαι Hdt.2.36, αὐτοὺς ὅτι βούλονται ποιεῖν Pl.<i>La</i>.179a, οὔτε γενέσθαι οὔτε ὄλλυσθαι ἀνῆκε Δίκη Parm.B 8.14, αὐτῷ θηρᾶν X.<i>Cyr</i>.4.6.3.<br /><b class="num">2</b> [[impulsar]] μαργαίνειν <i>Il</i>.5.882, ὅς μ' ... ἀνῆκεν Αἴγυπτόνδ' ἰέναι <i>Od</i>.17.425, cf. 8.73, <i>Il</i>.5.422, <i>PPetr</i>.3.53p.4 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>tb. sin inf. μέγας δέ σε θυμὸς ἀνῆκεν <i>Il</i>.7.25, θρασυμήδεα δῖον ἀνῆκεν <i>Il</i>.17.705, οὐδέ κε Τηλέμαχον κεχολωμένον ὧδ' ἀνιείης <i>Od</i>.2.185.<br /><b class="num">B</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[brotar]] el fruto, Thphr.<i>CP</i> 5.1.5.<br /><b class="num">2</b> [[disminuir]], [[cesar]] ἡ ὀδύνη Hp.<i>Morb</i>.3.13, ὁ πόνος καὶ ὁ σπασμός Hp.<i>Int</i>.54, ὁ πυρετός Hp.<i>Epid</i>.7.40, τὸ πνεῦμα Hdt.4.152, S.<i>Ph</i>.639, τὸ κακόν Hdt.1.94, τὸ πῆμα S.<i>Ph</i>.764<br /><b class="num">•</b>[[cejar]] Κῦρος οὐδὲν μᾶλλον ἀνίει X.<i>Cyr</i>.1.4.22, cf. <i>HG</i> 2.3.46, de una víbora ἐμφῦσα οὐκ ἀνίει πρὶν [ἄν] διαφάγῃ Hdt.3.109, διὰ Ιερουσαλημ οὐκ ἀνήσω [[LXX]] <i>Is</i>.62.1<br /><b class="num">•</b>c. part. pred. ὕων οὐκ ἀνίει no deja de llover</i> Hdt.4.28, οὐ γὰρ ἀνίει ἐπιῶν ὁ [[Δαρεῖος]] Hdt.4.125, ἡμεῖς δ' οὐκ ἀνίεμεν πέτροις βάλλοντες E.<i>IT</i> 318, τιμῶντες ... μὴ ἀνίετε Pl.<i>Lg</i>.741a<br /><b class="num">•</b>c. gen. [[desistir de]] μωρίας E.<i>Med</i>.457, τῆς ὀργῆς Ar.<i>Ra</i>.700, τῆς φιλονικίας Th.5.32, ἀ. τοῦ ἐξελθεῖν desistir de ir a la campaña</i> [[LXX]] 1<i>Re</i>.23.13, τοῦ ζητεῖν με [[LXX]] 1<i>Re</i>.27.1<br /><b class="num">•</b>en v. med. [[relajarse]] ὁ νόμος ἀνεῖται E.<i>Or</i>.941, hablando de la tensión muscular τοῖς δὲ γεγηρακόσιν ἤδη ἀνεῖται ἡ συντονία Arist.<i>GA</i> 787^b13, de las cuerdas de un instrumento musical, Pl.<i>Ly</i>.209b, <i>R</i>.442a, X.<i>Mem</i>.3.10.7, νεῦρα Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.123, ἕξεις Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.141.<br /><b class="num">3</b> en v. med. [[despertarse]] οὐκ ἀνιεμένου δ' [[αὐτοῦ]] ... οἱ φίλοι μόγις διήγειραν τὸν Ἀλέξανδρον D.S.17.56.<br /><b class="num">4</b> perf. en v. med. [[estar consagrado a los dioses]] c. dat. νῦν δ' οὗτος ἀνεῖται στυγερῷ δαίμονι S.<i>Ai</i>.1214, τὰ θεοῖσι ἀνειμένα δένδρεα Call.<i>Cer</i>.46<br /><b class="num">•</b>[[entregarse a]], [[dedicarse a]] c. ἐς y ac. ἐς τὸ μάχιμον Hdt.2.165, ἐς τὸν πόλεμον Hdt.2.167, ἐς τὸ ἐλεύθερον Hdt.7.103, ἐς τὸ κέρδος E.<i>Heracl</i>.3.<br /><b class="num">5</b> de lugares en v. med. [[quedar abierto]] ἡ θάλασσα ἀνίεται πᾶσιν Clem.Al.<i>Ecl</i>.28.1.