3,274,216
edits
σκότος: Difference between revisions
m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") Tags: Mobile edit Mobile web edit |
|||
| (33 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=skotos | |Transliteration C=skotos | ||
|Beta Code=sko/tos | |Beta Code=sko/tos | ||
|Definition=ὁ, more rarely [[σκότος]], | |Definition=ὁ, more rarely [[σκότος]], σκότεος, τό (v. sub fin.),<br><span class="bld">A</span> [[darkness]], [[gloom]], Od.19.389, Emp.121.4, Pi.''Fr.''142, etc.; opp. [[φάος]], A.''Ch.''319 (lyr.), E.''Hipp.''417, etc.; opp. [[ἡμέρα]], Pl.''Def.''411b.<br><span class="bld">2</span> in Il. always of the [[darkness]] of [[death]], mostly in phrase τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψεν 4.461, al.; στυγερὸς δ' ἄρα μιν σ. εἷλεν 5.47, 13.672; so in Trag. and Com., σκότῳ [[θανεῖν]] E.''Hipp.''837 (lyr.); <b class="b3">ἤδη με περιβάλλει σκότος</b> Id.''Ph.''1453; σκότος γίγνεται Pherecr.40; σκότον εἶναι τεθνηκότος (''[[sc.]]'' [[Αἰσχύλος|Αἰσχύλου]]) = it has been [[dark]] since he died Ar.''Fr.'' 643.<br><span class="bld">3</span> of the [[nether world]], Pi.''Fr.''130; σκότον νέμονται Τάρταρόν τε A.''Eu.''72, cf. ''Pers.''223; τὸν ἀεὶ κατὰ γᾶς σ. [[εἱμένος]] [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''1701 (lyr.); <b class="b3">παῖδες ἀρχαίου Σκότου</b> ib.106; ἰὼ σ., ἐμὸν φάος Id.''Aj.''394 (lyr.); γῆς σκότῳ κέκρυπται E.''Hel.''62; σκότου πύλαι Id.''Hec.''1.<br><span class="bld">4</span> the [[darkness]] of the [[womb]], φυγόντα [[μητρόθεν]] σκότον = when he escaped the [[darkness]] of his mother's [[womb]] A.''Th.''664: pl., ἐν σκότοισι νηδύος τεθραμμένη Id.''Eu.''665.<br><span class="bld">5</span> of [[blindness]], σκότου νέφος [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]'' 1313 (lyr.); <b class="b3">ὁθούνεκ' . . ἐν σκότῳ . . ὀψοίατο</b>, i.e. <b class="b3">οὐκέτι ὀψοίατο</b>, ib.1273; <b class="b3">βλέποντα νῦν μὲν ὄρθ', ἔπειτα δὲ σκότον</b>, i.e. [[μηδέν]], ib.419; σκότον δεδορκώς E.''Ph.''377, cf. ''HF''563.<br><span class="bld">b</span> [[dizziness]], [[vertigo]], Hp.''Epid.'' 5.23; σκότοι πρὸ τῶν ὀμμάτων [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''584a3; cf. [[σκοτόδινος]], [[σκοτοδινιάω]].<br><span class="bld">6</span> metaph., σκότῳ [[κρύπτειν]] = [[hide]] in [[darkness]], S.''El.''1396 (lyr.), cf. Pi.''Frr.''42.5, 228; <b class="b3">σκότον ἔχειν</b> to be in [[darkness]], [[obscurity]], Id.''N.''7.13, E.''Fr.''1052.8; [[ἀπορία]] καὶ σκότος [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''837a; περικαλύψαι τοῖσι πράγμασι σκότον [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''1522: with Preps., <b class="b3">διὰ σκότους ἡ ὁδός</b> it is [[dark]] and [[uncertain]], X.''An.''2.5.9; ἐν σκότῳ [[καθήμενος]] Pi.''O.''1.83; μηδὲν ἐν σκότῳ τεχνωμένων [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''494; κατὰ σκότον Id.''Ph.''578; ὑπὸ σκότου Id.''Ant.''692, [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''1457 (lyr.), [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''4.6.4; ὑπὸ σκότῳ [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1030 (lyr.), E.''Ph.''1214.<br><span class="bld">7</span> of a person, [[Μητρότιμος]] ὁ σκότος, like ὁ [[σκοτεινός]], the [[mystery]]-[[man]], Hippon.78; also, [[darkness]], i.e. [[ignorance]], D.19.226; [[deceit]], σκότος καὶ [[ἀπάτη]] [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''864c.<br><span class="bld">8</span> pl., [[σκότη]] = [[shadow]]s in a [[picture]], Paus.Gr.''Fr.''300, Suid. [[sub verbo|s.v.]] [[ἀπεσκοτωμένα]] = [[darkened]] (ones), [[stained]] (ones), Eust.953.51.—Ael.Dion. ''Fr.''217 regarded the masc. as the Att. form: the neut. never occurs in Ar., and is nowhere required by the metre in Trag., though it sometimes occurs in codd., [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''831, ''HF''1159, ''Fr.''534, [[varia lectio|v.l.]] in [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''40, dub. l. in A.''Fr.''6; it is found, however, without v.l., in Pi.''Fr.''42.5 and Att. Prose, Pl.''R.''516e, ''Cra.''418c, D.18.159, etc.; also in [[Herodotus|Hdt.]]2.121. έ, X.''An.''2.5.9, 7.4.18; the word is always neut. in [[LXX]] and [[NT]]. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0905.png Seite 905]] ὁ, [[ | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0905.png Seite 905]] ὁ, [[Finsternis]], [[Dunkelheit]], [[Dunkel]]; Od. 19, 389; häufiger ist das Wort in der Il., hier aber immer das Todesdunkel, z. B. τὸν δὲ [[σκότος]] [[ὄσσε]] κάλυψεν, Il. 4, 461 u. öfter, στυγερὸς δ' ἄρα μιν [[σκότος]] εἷλεν, 5, 47 u. öfter; wie vom Dunkel der Unterwelt Soph. Ai. 388, τὸν ἀεὶ κατὰ γᾶς σκότον [[εἱμένος]] O. C. 1698; ἐπεὶ γῆς σκότῳ κέκρυπται, Eur. Hel. 62. – Überh. Dunkelheit, Verborgenheit; ἐν σκότῳ καθήμενος, Pind. Ol. 1, 83; γνώμαν σκότῳ κυλίνδει, N. 4, 40; αἱ μεγάλαι ἀλκαὶ σκότον πολὺν ὕμνων ἔχοντι δεόμεναι, die verborgen, unbekannt bleiben, 7, 13; οὐδ' ἐν σκότοισι νηδύος τεθραμμένη, Aesch. Eum. 635; σκότῳ [[φάος]] ἰσόμοιρον, Ch. 317, u. oft; δόλον σκότῳ κρύψας, Soph. El. 1388; vom Dunkel der Blindheit, O. R. 1313, vgl. βλέποντα νῦν μὲν ὄρθ', [[ἔπειτα]] δὲ σκότον, 419. 1273; Eur. oft, auch περικαλύψαι τοῖσι πράγμασι σκότον, Ion 1522; u. in Prosa: <span class="ggns">Gegensatz</span> τὸ φῶς, Plat. Crat. 418 c; auch übrtr., πᾶσαν ἀπορίαν καὶ σκότον ἀπεργάζεται, Legg. VIII, 837 a; οἱ ἐν σκότῳ ὄντες, die im Verborgenen leben, Xen. Cyr. 2, 1, 25; ὑπὸ σκότου τὸν φθόνον κατέχειν, den Neid verhehlen, 4, 6, 4. – Auch neutr. τὸ [[σκότος]], im dat. σκότει, ταύταν σκότει κρύπτειν ἔοικεν, Pind. frg. 171, vgl. ib. 106, was nach Moeris mehr attisch sein soll; so Eur. ἐκ τοῦ σκότους, Hec. 831; [[σκότος]] ἀμπίσχον, Hipp. 192; πέπλοισι κρατὶ περιβάλω σκό- τος, Herc. F. 1159; u. in Prosa: ὥσπερ ἐν σκότει, Plat. Phaed. 99 b; ἐν σκότει = bei Nacht, Xen. Cyr. 1, 6, 40; ἐπίκουρον σκότους, Mem. 4, 3, 7. Vgl. Piers. Moeris 355 Schäfer Greg. Cor. 22. 615. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<span class="bld">1</span> | |btext=<span class="bld">1</span>σκότου (ὁ) :<br /><b>I.</b> [[ténèbres]], [[obscurité]] : [[ἐν σκότῳ]], [[ὑπὸ σκότῳ]], [[ὑπὸ σκότου]], [[κατὰ σκότον]] = [[dans l'obscurité]] <i>ou</i> [[dans l'ombre]] <i>au propre et au fig.</i> ; [[ὑπὸ σκότου]] SOPH [[furtivement]] ; ὁ Σκότος les Ténèbres personnifiées ; <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> [[ténèbres de la mort]];<br /><b>2</b> [[ténèbres des enfers]] ; [[les enfers]];<br /><b>3</b> [[cécité]];<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> [[obscurité]], [[incertitude]], [[aveuglement de l'esprit]] ; [[ignorance]].<br />'''Étymologie:''' apparenté à [[σκιά]].<br /><span class="bld">2</span><i>ion.</i> -εος, <i>att.</i> -ους (τό) :<br /><i>c.</i> ὁ [[σκότος]]. | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=σκότος | |elnltext=σκότος σκότου, ὁ, ook σκότος σκότους, τό [[duisternis]], het donker poët. duisternis (van de dood of de onderwereld):;... μιν σκότος εἷλε duisternis nam bezit van hem Il. 5.47; τὸν ἀεὶ κατὰ γᾶς σκότον de eeuwige duisternis onder de aarde Soph. OC 1701; als plaatsnaam Σκότος de Duisternis (gezegd van de Onderwereld); christ.. τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον de buitenste duisternis (van de Hel) NT Mt. 8.12. trag. [[duisternis]] (van [[blindheid]]):; ἰὼ σκότου νέφος oh, nevel van duisternis Soph. OT 1313; met ww. van zien:. σκότον δεδορκώς duisternis ziende (d.w.z. blind) Eur. Phoen. 377. overdr. [[duisterheid]], [[onhelderheid]], [[verborgenheid]]:; ἀπορία καὶ σ. moeilijkheid en duisterheid Plat. Lg. 837a; spec. met prep..; διὰ σκότους ἡ ὁδός de route is duister Xen. An. 2.5.9; [[διὰ σκότου]] = [[ἐν σκότῳ]] = [[κατὰ σκότον]] = [[ὑπὸ σκότου]] = [[ὑπὸ σκότῳ]] = [[in duisternis]], [[in het geheim]]; van pers. [[onwetendheid]]:. πολύ τι σκότος... ἐστὶν παρ’ ὑμῖν πρὸ τῆς ἀληθείας bij jullie is de waarheid geblokkeerd door grote onwetendheid (of bij jullie staat grote duisternis de waarheid in de weg) Dem. 18.226. geneesk. duisternis (van het verliezen van het bewustzijn). | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''σκότος:''' ὁ, атт. тж. [[σκότος]], | |elrutext='''σκότος:''' ὁ, атт. тж. [[σκότος]], σκότεος τό<br /><b class="num">1</b> [[темнота]], [[тьма]], [[мрак]] Hom., Pind.: ἐν σκότει Xen. во тьме, ночью; [[βλέπειν]] σκότον Soph. [[видеть тьму]], т. е. [[быть слепым]]; σκότον δεδορκώς Eur. [[слепой]]; σκότοι πρὸ τῶν ὀμμάτων Arst. [[потемнение в глазах]];<br /><b class="num">2</b> [[смертная тень]], [[смерть]] (τὸν δὲ σ. [[ὄσσε]] κάλυψεν Hom.): σκότῳ [[θανεῖν]] Eur. [[быть похищенным смертью]];<br /><b class="num">3</b> [[подземный мир]], [[царство тьмы]] Trag.: σκότου πύλαι Eur. [[врата подземного царства]];<br /><b class="num">4</b> [[глубь]], [[недра]]: ἐν σκότοισι νηδύος Aesch. в недрах (материнского) чрева;<br /><b class="num">5</b> перен. [[тьма]], [[тайна]]: δόλον σκότῳ κρύψας Soph. скрыв (свою) [[хитрость]]; ἐν σκότῳ и κατὰ σκότον Soph., [[ὑπὸ σκότῳ]] Aesch. и [[ὑπὸ σκότου]] Xen. [[в темноте]], [[втайне]];<br /><b class="num">6</b> [[неизвестность]]: διὰ σκότους εἶναι Xen. [[быть неизвестным]];<br /><b class="num">7</b> [[непонятность]], [[неясность]] ([[ἀπορία]] καὶ σ. Plat.);<br /><b class="num">8</b> [[духовная темнота]], [[неведение]] ([[κωφότης]] καὶ σ. Dem.). | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 29: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{eles | {{eles | ||
|esgtx=[[oscuridad]] | |esgtx=[[oscuridad]], [[ignorancia]], [[ceguera]] | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
| Line 35: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-ους, το / [[σκότος]], -εος, ΝΜΑ, και συν. ποιητ. [[σκότος]], -ου, ὁ Α<br /><b>1.</b> [[απουσία]] φωτός σε έναν χώρο, η οποία καθιστά αφανή ή δυσδιάκριτα τα πρόσωπα ή τα αντικείμενα που βρίσκονται σε αυτόν, [[σκοτάδι]], [[σκοτίδι]] (α. «ο [[ήλιος]] διέλυσε τα σκότη της νύχτας» β. «καὶ διεχώρισεν ὁ θεὸς ἀνὰ [[μέσον]] τοῦ φωτός, καὶ ἀναμέσον τοῦ σκότους», ΠΔ<br />γ. «[[αὐτάρ]] Ὀδυσσεὺς ἴζεν ἐπ' [[ἐσχαρόφιν]], [[ποτὶ]] δὲ σκότον ἐτράπετ' [[αἶψα]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[άγνοια]], [[έλλειψη]] πνευματικής ή άλλης ανάπτυξης, [[απουσία]] προόδου (α. «βρίσκεται στο [[σκότος]] της αμάθειας» β. «επανερχόμαστε στα σκότη της βαρβαρότητας» γ. «ἐκάλεσεν ἡμᾶς ἀπὸ σκότους εἰς φῶς, ἀπὸ ἀγνωσίας εἰς ἐπίγνωσιν...», Κλήμ. Αλ.<br />δ. «[[σκότος]] καλεῖ τὴν ἄγνοιαν...», Θεοδώρ.)<br /><b>3.</b> [[ασάφεια]], [[μυστήριο]] (α. «[[σκότος]] πυκνό καλύπτει την [[υπόθεση]] της δραπέτευσης αυτής» β. «ἐνταῡθα [[σκότος]] τὴν παντελῆ ἀκαταληψίαν ἔφη», Μάξ. Ομολ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>τα σκότη</i><br />το [[έρεβος]] του θανάτου, ο Άδης («μια [[μέρα]] θα μισέψουμε στα σκότη» Φιλύρας)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «το αιώνιο [[σκότος]]» <br />α) η [[κατάσταση]] του τυφλού, η [[τυφλότητα]]<br />β) [[θάνατος]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[νύχτα]] («ὑπὸ δὲ τούτου τοῦ σκότου... προέπεμψαν... τὴν Μαγδαληνήν...», ΚΔ)<br /><b>2.</b> (στις δυαδιστικές αιρέσεις) η [[αρχή]], η [[δύναμη]], ο [[θεός]] του κακού, το [[κακό]], σε [[αντιδιαστολή]] με το φώς που [[είναι]] η [[αρχή]] του καλού («δύο θεούς... φῶς τῷ ἑνὶ [[ὄνομα]] θέμενος καὶ τῷ ἑτέρῳ [[σκότος]]...», Ηγεμόν.)<br /><b>3.</b> η ειδωλολατρεία, τα ειδωλολατρικά δόγματα («τὸ [[σκότος]] τῶν ασεβῶν δογμάτων», Ωριγ.)<br /><b>4.</b> η [[πλάνη]], η [[ασέβεια]], ο [[αθεϊσμός]] («[[σκότος]] ἐνταῡθα οὐ τὸ αἰσθητὸν καλῶν, ἀλλὰ τὴν πλάνην καὶ τὴν ἀσέβειαν», Ιωάνν. Χρυσ.)<br /><b>5.</b> οι πονηρές, οι κακές πράξεις (α. «[[σκότος]] ἐνταῡθα [[πάλιν]] τὰς πονηρὰς πράξεις καλῶν...», Ιωάνν. Χρυσ.<br />β. «ἔργα δὲ τοῦ σκότους τὰς παρανόμους πράξεις», Θεοδώρ.)<br /><b>6.</b> οι κακοτυχίες, οι συμφορές («[[σκότος]]... ποτὲ μὲν... ποτὲ δὲ τὰς συμφορὰς ὀνομάζει», Θεοδώρ.)<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> «ὁ [[ἄρχων]] τοῦ σκότους» — ο [[σατανάς]] (Μεθόδ. Ολ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο [[θάνατος]] («τὸν δὲ [[σκότος]] [[ὄσσε]] κάλυψεν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> ο [[κάτω]] [[κόσμος]], ο Άδης («[[ἐπεὶ]] κακὸν σκότον νέμονται Τάρταρόν θ' ὑπὸ χθονός», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> η [[ανυπαρξία]] [[πριν]] από τη [[γέννηση]], το [[σκοτάδι]] της μήτρας («ἀλλ' [[οὔτε]] νιν φυγόντα [[μητρόθεν]] σκότον», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>4.</b> [[έλλειψη]] οράσεως, [[τυφλότητα]] («βλέποντα νῦν μὲν ὄρθ' [[ἔπειτα]] δὲ σκότον», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>5.</b> [[ζάλη]], [[σκοτοδίνη]], [[ίλιγγος]] («μετὰ δὲ τὰς συλλήψεις οἱ | |mltxt=-ους, το / [[σκότος]], -εος, ΝΜΑ, και συν. ποιητ. [[σκότος]], -ου, ὁ Α<br /><b>1.</b> [[απουσία]] φωτός σε έναν χώρο, η οποία καθιστά αφανή ή δυσδιάκριτα τα πρόσωπα ή τα αντικείμενα που βρίσκονται σε αυτόν, [[σκοτάδι]], [[σκοτίδι]] (α. «ο [[ήλιος]] διέλυσε τα σκότη της νύχτας» β. «καὶ διεχώρισεν ὁ θεὸς ἀνὰ [[μέσον]] τοῦ φωτός, καὶ ἀναμέσον τοῦ σκότους», ΠΔ<br />γ. «[[αὐτάρ]] Ὀδυσσεὺς ἴζεν ἐπ' [[ἐσχαρόφιν]], [[ποτὶ]] δὲ σκότον ἐτράπετ' [[αἶψα]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[άγνοια]], [[έλλειψη]] πνευματικής ή άλλης ανάπτυξης, [[απουσία]] προόδου (α. «βρίσκεται στο [[σκότος]] της αμάθειας» β. «επανερχόμαστε στα σκότη της βαρβαρότητας» γ. «ἐκάλεσεν ἡμᾶς ἀπὸ σκότους εἰς φῶς, ἀπὸ ἀγνωσίας εἰς ἐπίγνωσιν...», Κλήμ. Αλ.<br />δ. «[[σκότος]] καλεῖ τὴν ἄγνοιαν...», Θεοδώρ.)<br /><b>3.</b> [[ασάφεια]], [[μυστήριο]] (α. «[[σκότος]] πυκνό καλύπτει την [[υπόθεση]] της δραπέτευσης αυτής» β. «ἐνταῡθα [[σκότος]] τὴν παντελῆ ἀκαταληψίαν ἔφη», Μάξ. Ομολ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>τα σκότη</i><br />το [[έρεβος]] του θανάτου, ο Άδης («μια [[μέρα]] θα μισέψουμε στα σκότη» Φιλύρας)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «το αιώνιο [[σκότος]]» <br />α) η [[κατάσταση]] του τυφλού, η [[τυφλότητα]]<br />β) [[θάνατος]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[νύχτα]] («ὑπὸ δὲ τούτου τοῦ σκότου... προέπεμψαν... τὴν Μαγδαληνήν...», ΚΔ)<br /><b>2.</b> (στις δυαδιστικές αιρέσεις) η [[αρχή]], η [[δύναμη]], ο [[θεός]] του κακού, το [[κακό]], σε [[αντιδιαστολή]] με το φώς που [[είναι]] η [[αρχή]] του καλού («δύο θεούς... φῶς τῷ ἑνὶ [[ὄνομα]] θέμενος καὶ τῷ ἑτέρῳ [[σκότος]]...», Ηγεμόν.)<br /><b>3.</b> η ειδωλολατρεία, τα ειδωλολατρικά δόγματα («τὸ [[σκότος]] τῶν ασεβῶν δογμάτων», Ωριγ.)<br /><b>4.</b> η [[πλάνη]], η [[ασέβεια]], ο [[αθεϊσμός]] («[[σκότος]] ἐνταῡθα οὐ τὸ αἰσθητὸν καλῶν, ἀλλὰ τὴν πλάνην καὶ τὴν ἀσέβειαν», Ιωάνν. Χρυσ.)<br /><b>5.</b> οι πονηρές, οι κακές πράξεις (α. «[[σκότος]] ἐνταῡθα [[πάλιν]] τὰς πονηρὰς πράξεις καλῶν...», Ιωάνν. Χρυσ.<br />β. «ἔργα δὲ τοῦ σκότους τὰς παρανόμους πράξεις», Θεοδώρ.)<br /><b>6.</b> οι κακοτυχίες, οι συμφορές («[[σκότος]]... ποτὲ μὲν... ποτὲ δὲ τὰς συμφορὰς ὀνομάζει», Θεοδώρ.)<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> «ὁ [[ἄρχων]] τοῦ σκότους» — ο [[σατανάς]] (Μεθόδ. Ολ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο [[θάνατος]] («τὸν δὲ [[σκότος]] [[ὄσσε]] κάλυψεν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> ο [[κάτω]] [[κόσμος]], ο Άδης («[[ἐπεὶ]] κακὸν σκότον νέμονται Τάρταρόν θ' ὑπὸ χθονός», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> η [[ανυπαρξία]] [[πριν]] από τη [[γέννηση]], το [[σκοτάδι]] της μήτρας («ἀλλ' [[οὔτε]] νιν φυγόντα [[μητρόθεν]] σκότον», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>4.</b> [[έλλειψη]] οράσεως, [[τυφλότητα]] («βλέποντα νῦν μὲν ὄρθ' [[ἔπειτα]] δὲ σκότον», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>5.</b> [[ζάλη]], [[σκοτοδίνη]], [[ίλιγγος]] («μετὰ δὲ τὰς συλλήψεις οἱ γυναῖκες βαρύνονται τὸ [[σῶμα]] πᾶν, καὶ σκότοι πρὸ τῶν ὀμμάτων», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>6.</b> το σκοτεινό [[μέρος]], η [[σκιά]] εικόνας<br /><b>7.</b> [[δόλος]], σκοτεινή [[διάθεση]] («τὸ δὲ μετὰ σκότους καὶ ἀπάτης [[λαθραίως]] γιγνόμενον», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>8.</b> (ως επίθ. που προσδιορίζει κύριο όν.) [[σκοτεινός]], [[μυστηριώδης]] («Μητρότιμος ὁ [[σκότος]]», Ιππων.)<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> «σκότον ἔχω» — ζω, [[υπάρχω]] στο [[σκοτάδι]] της αφάνειας και της ασημότητας.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[σκότος]] ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>skot</i>- με σημ. «[[σκιά]], [[σκοτάδι]]» και συνδέεται με αντίτοιχους γερμ. και κελτ. τ., <b>πρβλ.</b> τα: γοτθ. <i>skadus</i>, αρχ. άνω γερμ. <i>scato</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>skadu</i>-) και αρχ. ιρλδ. <i>sc</i><i>ā</i><i>th</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>sk</i><i>ō</i><i>to</i>), [[καθώς]] και τα νεώτερα: αγγλ. <i>[[shade]]</i>, <i>[[shadow]]</i> και γερμ. <i>[[Schatten]]</i>. Η λ. [[σκότος]] απαντά σε αρσ. [[γένος]] στον Όμ., στους μτγν. ποιητές και στους τραγικούς, [[μάλλον]] για μετρικούς λόγους, ενώ το ουδ. [[γένος]] του τ., που οφείλεται πιθ. σε αναλογική [[επίδραση]] του αντώνυμου [[φάος]], χρησιμοποιήθηκε [[ευρέως]] από τους αττ. πεζογράφους και επικράτησε τελικά ώς [[σήμερα]]. Η λ. [[σκότος]], [[τέλος]], αντικατέστησε τους αρχαϊκούς τ. για το [[σκοτάδι]]: [[δνόφος]], [[ζόφος]], [[κνέφας]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
| Line 59: | Line 59: | ||
}} | }} | ||
{{elmes | {{elmes | ||
|esmgtx=τό 1 [[oscuridad]] en sentido vulgar βάλε αὐτὸν εἰς κύθραν καινὴν κ(αὶ) ἄφης τὴν κύθραν εἰς σ. κ(αὶ) γέμισον τὴν κύθραν νερόν <b class="b3">ponla en una fuente nueva, deja la fuente en la oscuridad y llénala con agua</b> SM 97ue 26 2 [[oscuridad]] en sentido teológico y cosmogónico como advocación, de la divinidad δεῦρό μοι, τὸ πρωτοφαὲς σ. καὶ κρύψον με <b class="b3">ven a mí, oscuridad que te manifiestas primero, y ocúltame</b> P XIII 268 de Selene σ., βυθός, φλόξ, ... | |esmgtx=τό 1 [[oscuridad]] en sentido vulgar βάλε αὐτὸν εἰς κύθραν καινὴν κ(αὶ) ἄφης τὴν κύθραν εἰς σ. κ(αὶ) γέμισον τὴν κύθραν νερόν <b class="b3">ponla en una fuente nueva, deja la fuente en la oscuridad y llénala con agua</b> SM 97ue 26 2 [[oscuridad]] en sentido teológico y cosmogónico como advocación, de la divinidad δεῦρό μοι, τὸ πρωτοφαὲς σ. καὶ κρύψον με <b class="b3">ven a mí, oscuridad que te manifiestas primero, y ocúltame</b> P XIII 268 de Selene σ., βυθός, φλόξ, ... εἰσῆλθας; <b class="b3">oscuridad, abismo, llama, ¿has venido?</b> P IV 2338 como residencia de la divinidad ἐπικαλοῦμαί σε, τὸν ἐν τῷ ἀοράτῳ σκότει καθήμενον <b class="b3">te invoco a ti, el que está sentado en la invisible oscuridad</b> P XIV 1 | ||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[tenebrae]]'', [[darkness]], [[gloom]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.4.2/ 2.4.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.23.4/ 3.23.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.42.1/ 8.42.1]. | |||
}} | }} | ||
{{trml | {{trml | ||
|trtx=Abkhaz: алашьцара; Albanian: terr, errësirë, mugëtirë; Arabic: ظَلَام, ظُلْمَة; South Levantine Arabic: عتمة; Armenian: խավար, մթություն; Aromanian: ãntunearic, ntunearic, scutidi; Asturian: escuridá; Azerbaijani: qaranlıq, zülmət; Belarusian: | |trtx====[[darkness]]=== | ||
Abkhaz: алашьцара; Albanian: terr, errësirë, mugëtirë; Arabic: ظَلَام, ظُلْمَة; South Levantine Arabic: عتمة; Armenian: խավար, մթություն; Aromanian: ãntunearic, ntunearic, scutidi; Asturian: escuridá; Azerbaijani: qaranlıq, zülmət; Belarusian: цемра, змрок; Bulgarian: мрак, тъмнина; Catalan: foscor; Central Atlas Tamazight: ⵜⴰⵍⵍⴰⵙⵜ; Cherokee: ᎤᎳᏏᎬᎢ; Chinese Mandarin: 黑暗; Czech: tma, temnota; Danish: mørke; Dutch: [[duisternis]], [[donkerheid]]; Esperanto: mallumo; Estonian: pimedus; Ewe: viviti; Finnish: pimeys; French: [[obscurité]], [[ténèbres]], [[sombreur]], [[noirceur]]; Galician: escuridade, tebras, mourén, foscume, escureza, calixen; Georgian: სიბნელე, წყვდიადი, უკუნეთი; German: [[Dunkelheit]], [[Finsternis]]; Gothic: 𐍂𐌹𐌵𐌹𐍃; Greek: [[σκοτάδι]], [[έρεβος]], [[ζόφος]]; Ancient Greek: [[ἀμυδρά]], [[γνόφος]], [[δνόφος]], [[ἔρεβος]], [[Ἔρεβος]], [[ζοφερόν]], [[ζόφος]], [[κνέφας]], [[ὄρφνα]], [[ὄρφνη]], [[σκοτασμός]], [[σκοτεινόν]], [[σκοτεινότης]], [[σκοτία]], [[σκότος]], [[σκοτωδία]], [[ψέφας]], [[ψέφος]]; Haitian Creole: fènwa; Hebrew: אֲפֵלָה, חֹשֶׁךְ, עֲלָטָה; Hindi: अंधेरा, अन्धेरा; Hungarian: sötétség; Hunsrik: tunkelheet; Icelandic: myrkur, dimma, nifl, ljósleysa; Ido: tenebro; Indonesian: kegelapan; Istriot: tienabre; Italian: [[buio]], [[oscurità]], [[tenebre]]; Japanese: 闇, 暗黒; Javanese: pepeteng; Kapampangan: kedalumduman; Kazakh: қараңғылық, түнек; Khmer: ភាពងងឹត; Korean: 암흑(暗黑), 어두움); Kurdish Central Kurdish: تاریکی; Latgalian: timss, tymsums; Latin: [[tenebrae]], [[caligo]], [[obscuritas]], [[nox]]; Latvian: tumsa; Lithuanian: tamsa; Lombard: scur; Luxembourgish: Däischtert, Donkelheet; Macedonian: темнина, мрак; Malagasy: ny maìzina; Malayalam: ഇരുട്ട്; Maltese: dlam; Maori: hinapouri, taipouri, whēuriuri; Marathi: अंधार; Middle English: derknesse; Mongolian: харанхуй; Mwani: kisi; Navajo: chahałheeł; Ngazidja Comorian: hidza class Northern Sami: seavdnjat, seavdnjadas; Norwegian Bokmål: mørke; Nynorsk: mørker, mørke; Occitan: foscor; Old Church Slavonic Cyrillic: тьма; Old English: þīestru; Oromo: dukkana; Persian: تیرگی, تاریکی; Polish: ciemność, mrok; Portuguese: [[escuridão]], [[trevas]]; Punjabi Shahmukhi: ہَنیر, ہَنیرا; Quechua: laqha; Romagnol: bur; Romanian: întuneric, întunecime; Russian: [[темнота]], [[тьма]], [[мрак]], [[потёмки]]; Sanskrit: रजस्, ध्वान्त, अन्धकार, तमस्; Scottish Gaelic: dubhar, dorchadas, dubh; Serbo-Croatian Cyrillic: тама; Roman: tama, tamnoća, mračnina, mračnost; Slovak: tma, temnota; Slovene: tema; Somali: mugddi; Spanish: [[oscuridad]]; Sumerian: 𒂿, 𒋯, 𒌖, 𒀯𒅊, 𒍪𒈬𒊌, 𒌓𒄷𒄭; Swedish: mörker; Tagalog: kadiliman; Tamil: இருள்; Telugu: చీకటి, అంధకారము; Thai: ความมืด; Tibetan: མུན་པ; Tocharian B: orkamo; Tok Pisin: tudak; Turkish: karanlık; Udi: беъиънкъ, байинкъ; Ugaritic: 𐎎𐎄𐎂𐎚; Ukrainian: темрява, тьма, морок, темнота, темнота; Urdu: اندھیرا; Vietnamese: bóng tối; Welsh: tywyllwch; West Frisian: tsjusternis; Yiddish: פֿינצטערניש or; Yoruba: òkùnkùn; Yámana: akuš | |||
===[[ignorance]]=== | |||
Afrikaans: onkunde; Albanian: injorancë; Arabic: جَهْل, جَهَالَة; Armenian: անգիտություն, տգիտություն; Asturian: inorancia, inoranza; Azerbaijani: cəhalət, zülmət, nadanlıq, avamlıq; Belarusian: неву́цтва, няве́данне; Bulgarian: неве́жество, незна́ние, неве́дение; Catalan: ignorància; Cebuano: katagaw; Cherokee: ᎤᎧᏁᎳ; Chinese Mandarin: 無知, 无知; Czech: neznalost, nevědomost; Danish: uvidenhed; Dutch: [[onwetendheid]], [[ignorantie]], [[onkunde]]; Esperanto: nescio; Estonian: teadmatus, asjatundmatus, võhiklikkus, ignorantsus; Faroese: fávitska, fákunna; Finnish: tietämättömyys; French: ignorance; Galician: ignorancia; Georgian: უვიცობა; German: [[Unwissenheit]], [[Unwissen]], [[Nichtwissen]]; Gothic: 𐌿𐌽𐍆𐍂𐍉𐌳𐌴𐌹; Greek: [[άγνοια]]; Ancient Greek: [[ἀβλεψία]], [[ἀγνόημα]], [[ἀγνοησία]], [[ἀγνόησις]], [[ἀγνοία]], [[ἄγνοια]], [[ἀγνοίη]], [[ἀγνωμοσύνη]], [[ἀγνωσία]], [[ἀγνωσίη]], [[ἀδαημονία]], [[ἀδαημονίη]], [[ἀδαημοσύνη]], [[ἀδήνεια]], [[ἀδμωλή]], [[ἀδμωλία]], [[ἀϊδρεΐα]], [[ἀϊδρείη]], [[ἀϊδρεΐη]], [[ἀϊδρηίη]], [[ἀϊδρηΐη]], [[ἀϊδρίη]], [[ἀμάθεια]], [[ἀμαθία]], [[ἀμαθίη]], [[ἀμυδρά]], [[ἀνεπιγνωμοσύνη]], [[ἀνεπιστημοσύνη]], [[ἀνηκοΐα]], [[ἀνοησία]], [[ἀνοητία]], [[ἀπαιδευσία]], [[ἀπαιδευσίη]], [[ἀπαιδία]], [[ἀπειραγαθία]], [[ἀπειρία]], [[ἀσοφία]], [[δύσγνοια]], [[δυσσυνεσία]], [[σκότος]], [[τὸ ἀβασάνιστον]], [[τὸ ἀνεπιστῆμον]]; Gujarati: અજ્ઞાન, અવિદ્યા; Hebrew: בּוּרוּת; Hindi: अज्ञान, अविद्या, बेखबरी, नासमझी, नादानी, बेसमझी; Hungarian: tudatlanság; Icelandic: fáfræði, fáviska, vanþekking, þekkingarleysi, fákunnátta, vankunnátta; Ido: nesavo; Inari Sami: tietimettumvuotâ; Indonesian: ketidaktahuan; Interlingua: inscientia; Irish: aineolas, ainbhios; Italian: ignoranza; Japanese: 無知; Kannada: ಅಜ್ಞಾನ; Khmer: ភាពល្ងង់ខ្លៅ; Korean: 무지; Kurdish Central Kurdish: نەزانی; Northern Kurdish: nezanî; Kyrgyz: билбестик; Latin: [[ignorantia]]; Latvian: nezināšana; Lithuanian: nežinojimas; Lun Bawang: falung; Macedonian: незнаење; Malagasy: tsifahalalana; Malayalam: അജ്ഞത; Manx: neufys, neuhoiggaltys; Maore Comorian: ujinga; Maori: kūaretanga; Ngazidja Comorian: udjinga; Northern Sami: diehtemeahttunvuohta; Norwegian Bokmål: uvitenhet or; Occitan: ignorància; Old English: nytennes; Oriya: ଅଜ୍ଞତା; Persian: جهل, جهالت, نادانی; Polish: ignorancja, niewiedza, nieuctwo, nieznajomość, nieświadomość; Portuguese: ignorância; Punjabi: ਬੇਖ਼ਬਰ, ਬੇਸਮਝ, ਨਦਾਨ, ਅਣਜਾਣ, ਅਗਿਆਨ; Romanian: ignoranță; Russian: [[невежество]], [[неведение]], [[незнание]], [[неосведомлённость]]; Sanskrit: अज्ञान, अविद्या; Scottish Gaelic: ainfhios, ainfhiosrachd, aineolas; Serbo-Croatian Cyrillic: незнање; Roman: neznanje; Skolt Sami: tieʹđǩanivuõtt; Slovak: neznalosť, nevedomosť; Slovene: nevednost; Spanish: [[ignorancia]]; Swahili: ujinga; Swedish: okunnighet, ignorans, okunskap; Tagalog: kamangmangan, ignoransiya; Tamil: அறியாமை; Telugu: నేరమి, అజ్ఞానం, అజ్ఞానము; Thai: ความไม่รู้; Turkish: cehalet, bilgisizlik; Ukrainian: неві́гластво, неу́цтво, незнання́; Urdu: اگیان; Vietnamese: sự thiếu hiểu biết, sự dốt nát; Welsh: anwybodaeth; Yiddish: אומוויסנהײַט | |||
===[[blindness]]=== | |||
Arabic: عَمًى; Armenian: կուրություն; Aromanian: urbari, urbeatsã; Asturian: ceguera; Belarusian: слепата; Bengali: অন্ধত্ব; Bulgarian: слепота; Catalan: ceguesa; Chichewa: khungu; Chinese Mandarin: 盲目性; Czech: slepota; Danish: blindhed; Dutch: [[blindheid]]; Esperanto: blindeco; Estonian: pimedus; Faroese: blindleiki, blindi, blindni; Finnish: sokeus; French: [[cécité]]; Galician: cegueira; Georgian: სიბრმავე, უსინათლობა; German: [[Blindheit]]; Greek: [[τύφλωση]], [[τυφλότητα]]; Ancient Greek: [[ἀβλεψία]], [[ἀθεησίη]], [[ἀλάωσις]], [[ἀλαωτύς]], [[ἀμαυρότης]], [[ἀνοψίη]], [[ἀορασία]], [[ἀποτύφλωσις]], [[βάλιος]], [[ἕλκος ἀλαόν]], [[ὀφθαλμία]], [[ὀφθαλμίη]], [[πάθη τῶν ὀφθαλμῶν]], [[πήρωσις]], [[πώρωσις]], [[σκότος]], [[τυφλότης]], [[τύφλωσις]]; Hebrew: עיוורון; Hindi: अन्धता; Hungarian: vakság; Irish: daille; Italian: [[cecità]]; Japanese: 盲目; Kalmyk: бала; Khmer: ភាពពិការភ្នែក, ភាពខ្វាក់; Korean: 장님; Kurdish Central Kurdish: کوێری, kwêrî; Northern Kurdish: korî, korahî; Latin: [[caecitas]]; Macedonian: слепило; Malayalam: അന്ധത; Mongolian: сохор; Norwegian Bokmål: blindhet; Nynorsk: blindskap; Persian: نابینایی; Polish: ślepota; Portuguese: [[cegueira]]; Romanian: orbire; Russian: [[слепота]]; Scottish Gaelic: doille; Serbo-Croatian Cyrillic: слепило / сљепило, слепоћа / сљепоћа; Roman: slepilo / sljepilo, slepoća / sljepoća; Slovak: slepota; Slovene: slepota; Spanish: [[ceguera]]; Swahili: upofu; Swedish: blindhet; Telugu: అంధత్వము, గుడ్డితనం; Turkish: körlük; Turkmen: körlük; Ukrainian: сліпота | |||
}} | }} | ||