εἴκω: Difference between revisions

|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> to [[be like]], [[seem likely]], v. [[ἔοικα]].</span><span class=head>εἴκω</span><span class="bld">εἴκω</span>, <span class="bibl">Il. 12.48</span>, etc.: impf. <span class="sense"><span class="bld">A</span> εἶκον <span class="bibl">16.305</span> ([[ὑπό]]-), <span class="bibl">Hdt.8.3</span>: fut. εἴξω <span class="bibl">Th. 1.141</span>, etc.: aor. 1 εἶξα <span class="bibl">Il. 24.718</span>, etc., poet. [[ἔειξα]] or ἔϝειξα <span class="bibl">Alcm. 31</span>, Ion. εἴξασκε <span class="bibl">Od.5.332</span>: pf. part. [[ἐεικώς]] <span class="title">Chron.Lind.</span> D.96:—[[give way]], [[retire]], ὀπίσσω εἴκετε <span class="bibl">Il.5.606</span>; ὅππῃ τ' ἰθύσῃ τῇ τ' εἴκουσι στίχες ἀνδρῶν <span class="bibl">12.48</span>: c. dat., [[make way for]], οὐρεῦσι <span class="bibl">24.716</span>; [[yield]] to pressure, Gal. 18(1).97. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. dat. pers. et gen. loci, <b class="b3">μηδ' εἴκετε χάρμης Ἀργείοις</b> [[shrink]] not [[from]] the fight for them, 4.509; εἴκειν τινὶ τῆς ὁδοῦ <span class="bibl">Hdt. 2.80</span>; εἴξατέ μοι νίκης <span class="bibl">Coluth. 171</span>: c. gen. only, <b class="b3">εἴκειν πολέμου καὶ δηϊοτῆτος</b> [[withdraw from]] war and strife, <span class="bibl">Il.5.348</span>; [[εἶκε]], [[γέρον]], [[προθύρου]] [[retire from]] the door, <span class="bibl">Od.18.10</span>, cf. <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>2.67b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[give way]], as a mark of honour, <span class="bibl">Il.24.100</span>, <span class="bibl">Od.2.14</span>; τῇ πατρίδι <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>8.246a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[give way to]] any passion or impulse, ᾧ θυμῷ εἴξας <span class="bibl">Il.9.598</span>; ὄκνῳ καὶ ἀφραδίῃσι <span class="bibl">10.122</span>; ὕβρει <span class="bibl">Od.14.262</span>; <b class="b3">βίῃ καὶ κάρτεϊ εἴκειν</b> [[give full play to]] one's might and strength, <span class="bibl">13.143</span>; ὀργῇ δ' εἶξα μᾶλλον ἤ μ' ἐχρῆν <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>80</span>; τῇ ἡλικίῃ εἴκειν <span class="bibl">Hdt.7.18</span>; of circumstances, πενίῃ εἴκων <span class="bibl">Od.14.157</span>; κακοῖς <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>322</span>; ἀνάγκῃ <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>1071</span>; ξυμφοραῖς <span class="bibl">Th.1.84</span>; [[ζημίαις]] [[to the force of]] punishment, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.6.21</span>:—in <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>718</span> [[θυμοῦ]] should prob. be read for [[θυμῷ]]. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> <b class="b3">εἴκειν τινί τι</b> [[yield to]] another [[in]] a thing, <b class="b3">τὸ ὃν μένος οὐδενὶ εἴκων</b> [[inferior to]] none [[in]]... <span class="bibl">Il. 22.459</span>, <span class="bibl">Od.11.515</span>: c. acc. cogn., <b class="b3">εἴκοντας ἃ δεῖ</b> [[yielding]] in... <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span> 172</span> (lyr.), cf. <span class="bibl"><span class="title">Aj.</span>1243</span>: also c. dupl. dat., <b class="b3">ἕλεσκον ἀνδρῶν… ὅ τέ μοι εἴξειε πόδεσσι</b> whoever [[was inferior to]] me [[in]] swiftness of foot, <span class="bibl">Od. 14.221</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> c. gen., [[retire from]], [[ἰερατείας]] <span class="title">Chron.Lind.</span>l.c. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> trans., [[yield up]], [[give up]], <b class="b3">εἶξαί τέ οἱ ἡνία</b> [[give]] [the horse] the rein, <span class="bibl">Il.23.337</span>; <b class="b3">Εὖρος Ζεφύρῳ εἴξασκε διώκειν</b> [[gave up]] [the ship] to Zephyrus to chase, <span class="bibl">Od.5.332</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[grant]], [[allow]], ὁπηνίκ' ἂν θεὸς πλοῦν ἡμὶν εἴκῃ <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>465</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> impers., [[it is allowable]] or [[possible]], ὅπῃ εἴξειε μάλιστα <span class="bibl">Il.22.321</span>: c. inf., ὅθι σφίσιν εἶκε λοχῆσαι <span class="bibl">18.520</span>; φώναισ' οὐδὲν ἔτ' εἴκει Sapph.2.8; <b class="b3">φερόμενοι πρὸς τὸ εἶκον</b> attacking on the [[line of least resistance]], <span class="bibl">Plu.<span class="title">Fab.</span>16</span>.</span>

|auten=(ϝεικω), imp. [[εἶκε]], [[part]]. εἴκων, aor. εῖξα, iter. [[εἴξασκε]]: [[yield]], [[give]] [[way]], [[withdraw]] ([[from]] [[anything]], τινός, [[before]] [[one]], τινί), be [[inferior]] (to [[one]], τινί, in [[some]] [[respect]], τὶ, [[sometimes]] τινί); [[εἰσορόων]] [[χρόα]] κᾶλόν, [[ὅπῃ]] ϝείξειε [[μάλιστα]], [[where]] it, i. e. the [[body]] of [[Hector]], would [[best]] ‘[[yield]]’ to a [[blow]], Il. 22.321 ; εἴ [[πέρ]] [[τίς]] σε βίῃ καὶ κάρτεϊ ϝείκων &#x007C; οὔ σε τίει, ‘[[yielding]]’ to [[violent]] impulses, Od. 13.143 ; μηδ' εἴκετε χάρμης &#x007C; Ἀργείοις, ‘[[fall]] [[not]] [[back]] [[from]] [[battle]] [[before]] the Greeks,’ Il. 4.509 ; [[ἀνδρῶν]] [[δυσμενέων]] ὅ τέ μοι ϝείξειε πόδεσσιν, [[whoever]] ‘[[was]] [[inferior]]’ to me in [[running]], Od. 14.221; aor. 1 trans., εἶξαι [[ἡνία]] ἵππῳ, ‘[[give]] him [[free]] [[rein]],’ Il. 23.337.

|lsmtext='''εἴκω:''' (<i>√ϜΙΚ</i>, πρβλ. Λατ. vi-to αντί vic-to) μέλ. <i>εἴξω</i>, αόρ. αʹ [[εἶξα]], Ιων. γʹ ενικ. [[εἴξασκε]]· πρβλ. [[εἰκαθεῖν]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ενδίδω]], [[υποχωρώ]], [[οπισθοχωρώ]], αποσύρομαι, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ. προσ. και γεν. τόπου, <i>μηδ' εἴκετε [[χάρμης]] Ἀργείοις</i>, μην υποχωρείτε από τη [[μάχη]] για την υπεράσπισή τους, στο ίδ.· <i>εἴκειν τινὶ τῆς ὁδοῦ</i>, Λατ. concedere alicui de [[via]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> με δοτ. προσ. μόνο, [[ενδίδω]] σε, [[υποχωρώ]] σε, [[είτε]] στη [[μάχη]], [[είτε]] ως [[ένδειξη]] [[τιμής]], σε Όμηρ.· [[έπειτα]], [[ενδίδω]] σε οποιοδήποτε [[πάθος]] ή [[ορμή]], <i>ᾧ θυμῷ εἴξας</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>αἰδοῖ</i>, σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, λέγεται για περιστάσεις, <i>πενίῃεἴκων</i>, στο ίδ.· <i>κακοῖς</i>, <i>ἀνάγκῃ</i>, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">4.</b> <i>εἴκειν τινί τι</i>, όπου η αιτ. είναι επιρρηματική, [[μένος]] οὐδένι εἴκων, δεν υποκύπτει σε κανέναν που έχει [[εξουσία]], σε Όμηρ.· με σύστ. αντ., εἴξαντας ἃ [[δεῖ]], υποχωρώντας σε..., σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> μτβ., [[παραδίδω]], [[αφήνω]], <i>εἶξαί τέ οἱ ἥνια</i>, [[βάζω]] στο [[άλογο]] τα [[ηνία]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[παραχωρώ]], [[επιτρέπω]], Λατ. concedere, ὁπηνίκ' ἂν θεὸς πλοῦν [[ἡμῖν]] εἴκῃ, σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> απρόσ., όπως το <i>παρείκει</i>, αυτό επιτρέπεται ή είναι δυνατό, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">• [[εἴκω]]:</b> [[μοιάζω]], [[φαίνομαι]] όμοιος με, βλ. [[ἔοικα]].

|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[give way]], [[yield]].<br />Other forms: Aor. [[εἶξαι]] (<b class="b3">ἔ(Ϝ)ειξε</b> Alkm., [[γῖξαι]] [i. e. [[Ϝεῖξαι]]] [[χωρῆσαι]] H.), fut. [[εἴξω]], <b class="b3">-ομαι</b> (Il.; cf. Trümpy Fachausdrücke 229f.), perf. ptc. [[ἐεικώς]] (Chron. Lind.)<br />Compounds: With prefix: <b class="b3">ὑπ(ο</b>)-, <b class="b3">παρ-</b>, <b class="b3">συν-είκω</b> a. o. Lengthened form. (<b class="b3">ὑπ-</b>, <b class="b3">παρ)εἰκάθειν</b> or <b class="b3">-θεῖν</b> (S., Pl.; Schwyzer 703 n. 6).<br />Derivatives: [[ὕπειξις]] [[yielding]] (Pl.; vgl. Holt Les noms d'action en [[σις]] 164; [[εἶξις]] Plu.) with [[ὑπεικτικός]] (Arist.; [[εἰκτικός]] Phld.).<br />Origin: IE [Indo-European] [1130] <b class="b2">*ueik/g-</b> [[give way]], [[yield]]<br />Etymology: Among the many verbs based on IE. <b class="b2">u̯eik-</b> (WP. 1, 232ff.; s. also W.-Hofmann s. [[vicis]] und [[vincō]]) there is no semantically convincing connection. Semantically agrees to <b class="b3">(Ϝ)είκω</b> Skt. <b class="b2">vijáte</b> (younger [[vejate]]) [[fly]], [[give way]] and Germ. pres, e. g. OS. [[wīcan]], OHG [[wīhhan]] <b class="b2">weichen etc.</b>, both from IE <b class="b2">*u̯eig-</b>, not <b class="b2">u̯eik-</b> as in <b class="b3">(Ϝ)είκω</b>. The variation may be due to assimilation to consonantic endings; cf. the Skt. aorist forms [[vik-thās]], [[vik-ta]] . S. also [[ἐπίεικτος]].

|ftr='''εἴκω''': {eíkō}<br />'''Forms''': Aor. εἶξαι (ἔ(ϝ)ειξε Alkm., γῖξαι [d. h. ϝεῖξαι]· χωρῆσαι H.), Fut. εἴξω, -ομαι (seit Il.; vgl. Trümpy Fachausdrücke 229f.), Perf. Ptz. ἐεικώς (''Chron''. ''Lind''.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[weichen]], [[zurückgehen]], [[nachstehen]].<br />'''Composita''': Mit Präfix: ὑπ(ο)-, παρ-, [[συνείκω]] u. a. Erweiterte Form. (ὑπ-, παρ-)εἰκάθειν od. -θεῖν (S., Pl. usw.; Schwyzer 703 A. 6 m. Lit.).<br />'''Derivative''': Seltene Ableitungen: [[ὕπειξις]] [[das Zurückweichen]], [[das Nachgeben]] (Pl., Thphr. u. a.; vgl. Holt Les noms d'action en σις 164; [[εἶξις]] Plu. u. a.) mit [[ὑπεικτικός]] (Arist.; [[εἰκτικός]] Phld. usw.). Mit seinem hochstufigen thematischen Wurzelpräsens und seinem sigmatischen Aorist bietet (ϝ)είκω ein regelmäßiges Bild dar, das wahrscheinlich durch Ausmerzung älterer Unregelmäßigsten zustande gekommen ist.<br />'''Etymology''': Unter den vielen auf idg. ''u̯eik''- zurückgehenden Verba (WP. 1, 232ff.; s. auch W.-Hofmann s. ''vicis'' und ''vincō'') gibt keines eine semantisch überzeugende Anknüpfung. Dagegen stimmen bedeutungsmäßig gut zu (ϝ)είκω das schwundstufige aind. ''vijáte'' (jünger ''vejate'') [[fliehen vor]], [[zurückweichen]] und das hochstufige germ. Präsens, z. B. ags. ''wīcan'', ahd. ''wīhhan'' ‘''weichen''’, beide indessen aus idg. ''u̯eig''- gegenüber ''u̯eik''- in (ϝ)είκω. Der Gutturalwechsel kann unschwer aus Assimilation an konsonantisch anlautende Endungen erklärt werden; vgl. z. B. die aind. Aoristformen ''vik''-''thās'', ''vik''-''ta'' (Medialformen zu ϝεῖξαι?). Alle die genannten Sprachen haben aber offenbar verschiedene Neuerungen eingeführt mit dem Resultat, daß die Paradigmata ganz auseinandergehen. — Lit. bei WP. und W.-Hofmann a. a. O. S. auch [[ἐπίεικτος]].<br />'''Page''' 1,454