βόσκω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Grafía:</b> graf. βοσχ- <i>SEG</i> 38.1236.3 (Lidia II/III d.C.)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [ép. impf. βόσκε <i>Il</i>.15.548, iterat. βοσκέσκοντο <i>Od</i>.12.355; med. fut. 2^a plu. [[βώσεσθε]] A.R.1.685, dór. βοσκησεῖσθε Theoc.5.103]<br /><b class="num">A</b> en v. act. tr.<br /><b class="num">I</b> c. obj. del ser alimentado<br /><b class="num">1</b> [[apacentar]] c. suj. de pers. y compl. de anim. herbívoros ὁ δ' ... εἰλίποδας βοῦς βόσκ' <i>Il</i>.l.c., cf. Theoc.4.2, αἰπόλια <i>Od</i>.14.102, Theoc.5.103, βόσκε τὰ ἀρνία μου <i>Eu.Io</i>.21.15, cf. Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.21.15, ταὧν ... οὓς βόσκεθ' Stratt.28, χοίρους <i>Eu.Luc</i>.15.15<br /><b class="num">•</b>part. subst. ὁ βόσκων [[el apacentador]], [[el cuidador]] τὰς καμήλους Arist.<i>HA</i> 540^a18, χοίρους <i>Eu.Matt</i>.8.33<br /><b class="num">•</b>c. suj. no de pers. [[alimentar]], [[nutrir]] μέλισσαι κηφῆνας βόσκουσι Hes.<i>Th</i>.595, συκῆ πετραίη πολλὰς βόσκουσα κορόνας cabrahigo que da de comer a muchas cornejas</i> dicho irón. de una hetera, Archil.17.1, de un pájaro-hombre χρὴ ῥύγχος βόσκειν σε τὸ λοιπόν te hace falta criar pico en el futuro</i> Ar.<i>Au</i>.479, (πολύποδες) ἑαυτοὺς ... βόσκουσι Ael.<i>NA</i> 14.26<br /><b class="num">•</b>c. compl. de pers. νιν αὐτὸς βόσκε a Erisictión atacado de bulimia, Call.<i>Cer</i>.104, p. ext. tb. c. compl. de órganos digestivos o enfermedades especialmente voraces γαστέρα <i>Od</i>.17.559, cf. 228, 18.364, βόσκων τὴν ἀδηφάγον νόσον alimentando una enfermedad devoradora</i> S.<i>Ph</i>.313, cf. 1167<br /><b class="num">•</b>fig. ἐλπὶς γὰρ ἡ βόσκουσα τοὺς πολλοὺς βροτῶν S.<i>Fr</i>.948, cf. 591.4, E.<i>Ph</i>.396.<br /><b class="num">II</b> en sent. más amplio que la simple alimentación<br /><b class="num">1</b> [[criar]] δελφῖνάς τε ... καὶ ... μεῖζον ... κῆτος, ἃ μυρία βόσκει ... [[Ἀμφιτρίτη]] <i>Od</i>.12.97, cf. Ael.<i>NA</i> 4.9, βόσκει γαῖα ... ἀνθρώπους <i>Od</i>.11.365, cf. E.<i>Heracl</i>.826, <i>Fr</i>.777, τὴν ... πάντα βόσκουσαν φλόγα a la llama que todo lo cría</i>, e.d. el Sol, S.<i>OT</i> 1425, abs. ὁ βόσκων el criador</i> de Febo, E.<i>Io</i> 137, cf. 183<br /><b class="num">•</b>fig. πράγματα βόσκειν criar molestias</i> dicho de un hijo, Ar.<i>V</i>.313 (= E.<i>Fr</i>.385).<br /><b class="num">2</b> [[dar de comer]], [[mantener]], [[sustentar]] c. compl. de pers., esp. mujeres, que se supone dependen de otros τὸ γένος οὐκ ἔβοσκέ με el ser de buena familia no me daba de comer</i> E.<i>Ph</i>.405, γυναῖκας Ar.<i>Lys</i>.260<br /><b class="num">•</b>no individualmente νύ κεν ἐς δεκάτην γενεὴν ἕτερον γ' ἔτι βόσκοι (riquezas) que mantendrían a uno más hasta la décima generación</i>, <i>Od</i>.14.325, βοσκήσεις θ' οἵ κέ σ' ἔχωσι χειρὸς ἀπ' ἀλλοτρίης sustentarás a los que te posean por mano ajena</i> de la isla de Delos <i>h.Ap</i>.59, ἐπικούρους Hdt.6.39, ναυτικόν Th.7.48, εἴκοσιν ἄνδρας Ar.<i>V</i>.708, αὗται (νεφέλαι) βόσκουσι σοφιστάς Ar.<i>Nu</i>.331, cf. 334, <i>V</i>.720, <i>Lys</i>.260, 1204, Herod.7.44.<br /><b class="num">3</b> [[administrar]] οἶκον [[LXX]] 3<i>Re</i>.12.16.<br /><b class="num">B</b> en v. med.<br /><b class="num">I</b> intr. y tr.<br /><b class="num">1</b> [[apacentarse]] c. suj. de anim.: yeguas τάων ... βοσκομενάων <i>Il</i>.20.223, cf. <i>Od</i>.16.151, ganado bovino ταῦρος βοσκόμενος λειμῶνι <i>Od</i>.21.49, <i>h.Merc</i>.193, βοσκομένης ἀγέλης <i>Il</i>.17.62, cf. <i>Eu.Matt</i>.8.30, <i>Eu.Marc</i>.5.11, βοσκομένας ... βόας ... Ἠελίου <i>Od</i>.11.108, cf. 12.128, 355, Hierocl.<i>Facet</i>.128, caprino y ovino (αἰπόλια) <i>Od</i>.14.104, cf. Call.<i>Ap</i>.52, μῆλα ... βόσκεται αἰεὶ Ἠελίοιο <i>h.Ap</i>.412, cf. Colluth.106, πρόβατα Hdt.9.93, <i>PTeb</i>.298.53 (II d.C.), Herm.<i>Sim</i>.6.2.4, [[ἔλαφος]] <i>Od</i>.4.338, 17.129, cf. Call.<i>Dian</i>.155, aves ὀρνίθων ... ποταμὸν πάρα βοσκομενάων <i>Il</i>.15.691<br /><b class="num">•</b>c. suj. de pers., sent. peyor. βόσκῃ; ¿paces?</i> e.d. ¿llevas una vida animalizada?</i> M.Ant.9.39.<br /><b class="num">2</b> [[apacentarse de]], [[pacer]], [[pastar]] c. obj. del alimento o de la extensión en que se encuentra βόες ... βοσκόμεναι λειμῶνας ἀκηρασίους <i>h.Merc</i>.72, cf. Anacr.78.5, Hp.<i>Art</i>.8, (χέλυς) βοσκομένη προπάροιθε δόμων ἐριθηλέα ποίην <i>h.Merc</i>.27, cf. 232<br /><b class="num">•</b>[[nutrirse]], [[sustentarse]], [[alimentarse de]] (οἰωνοί) κηρία βόσκονται <i>h.Merc</i>.559, (αἰετοί) βοσκόμενοι λαγίναν ... γένναν A.<i>A</i>.119, μύρτα Ar.<i>Au</i>.1099, βόσκεται τὸ πράσον (un pez) se alimenta del alga zoster</i> Arist.<i>HA</i> 591^a16<br /><b class="num">•</b>c. suj. de órganos corporales ἡ γὰρ μεγάλη ἀρτηρίη βόσκεται τὴν γαστέρα pues la arteria aorta se nutre del vientre</i> Hp.<i>Cord</i>.11<br /><b class="num">•</b>fig. ἀνεθήλεεν αἴ[γλη] βοσκομένη τινὰ χῶρον floreció el resplandor (del alba) sustentándose de cierto espacio (abierto entre las nubes)</i>, Pamprepius 3.73.<br /><b class="num">II</b> [[solo intr]].<br /><b class="num">1</b> [[sustentarse]], [[mantenerse]], [[criarse]] c. suj. de mujeres y pers. dependientes de otros πόθεν δ' ἐβόσκου πρὶν γάμοις εὑρεῖν βίον; ¿de qué vivías antes de encontrar un medio de vida en el matrimonio?</i> E.<i>Ph</i>.400, πῶς τῆμος [[βώσεσθε]], δυσάμμοροι; de mujeres viejas, A.R.1.685<br /><b class="num">•</b>fig. τὸ ... νεάζον ἐν τοιοῖσδε βόσκεται χώροισιν [[αὑτοῦ]] la juventud se cría en espacios propios</i> S.<i>Tr</i>.144, c. cierto sent. peyor. ἐν τἀγορᾷ γὰρ κρινόμενος ἐβοσκόμην Ar.<i>Eq</i>.1258, cf. 256.<br /><b class="num">2</b> intr., fig. [[alimentarse]], [[cebarse]] c. dat. instrum. τούτῳ γὰρ Ἄρης βόσκεται, φόνῳ βροτῶν A.<i>Th</i>.244, cf. S.<i>Fr</i>.140, ἰυγμοῖσι βόσκεται κέαρ el corazón se harta de lágrimas</i> A.<i>Ch</i>.26, ἐλπίσιν ... βόσκομαι S.<i>Ant</i>.1246, cf. E.<i>Ba</i>.617, κούφοις πνεύμασιν βόσκου aliméntate de frescas brisas</i> S.<i>Ai</i>.558<br /><b class="num">•</b>[[cebarse]], [[alimentar la pasión]] περὶ δειρὴν ... ἀργυφέην <i>AP</i> 5.272 (Paul.Sil.).<br /><b class="num">• Etimología:</b> Quizá formado a partir de la r. <i>g^u̯eHu̯</i>3- ‘[[vaca]]’ y rel. lituan. <i>gúotas</i>, <i>gaujà</i> ‘[[rebaño]]’.