κινέω: Difference between revisions

4,417 bytes removed ,  26 May 2023
m
LSJ1 replacement
m (Text replacement - "ἐς " to "ἐς ")
m (LSJ1 replacement)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=kineo
|Transliteration C=kineo
|Beta Code=kine/w
|Beta Code=kine/w
|Definition=aor. [[ἐκίνησα]], Ep. <span class="sense"><span class="bld">A</span> κίνησα <span class="bibl">Il.23.730</span>, etc.:—Med. and Pass., fut. [[κινήσομαι]] (in pass. sense) <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>182c</span>, <span class="bibl">D.9.51</span>, -ηθήσομαι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span> 796</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>545d</span>, etc.: aor. Med. (Ep.) κινήσαντο <span class="bibl">Opp.<span class="title">C.</span>2.582</span>: aor. Pass. [[ἐκινήθην]], Ep.3pl. ἐκίνηθεν <span class="bibl">Il.16.280</span>: (cf. [[κίω]]):—[[set in motion]], <b class="b3">ἄγε κινήσας</b>, of Hermes leading the souls, <span class="bibl">Od.24.5</span>; simply, [[move]], οὐδέ τι κινῆσαι μελέων ἦν <span class="bibl">8.298</span>; κ. θύρην <span class="bibl">22.394</span>; κ. κάρη <span class="bibl">Il.17.442</span>, etc.; Ζέφυρος κ. λήϊον <span class="bibl">2.147</span>; κ. ὄμμα <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>866</span>; ναῦς ἐκίνησεν πόδα <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>940</span> (lyr.), etc.; <b class="b3">σκληρὰ ἡ γῆ ἔσται κινεῖν</b>, i.e. plough, <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>16.11</span>; <b class="b3">κ. δόρυ</b>, of a warrior about to attack, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>607</span>; κ. στρατιάν <span class="bibl">Id.<span class="title">Rh.</span>18</span> (anap.); κ. ὅπλα <span class="bibl">Th.1.82</span>; <b class="b3">κ. σκάφην</b> [[rock]] a cradle, <span class="bibl">Phylarch.36</span> J. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> in later Gr., [[set in motion]] a process of law, etc., <span class="title">PKlein.Form.</span>405, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[remove]] a thing from its place, ἀνδριάντα <span class="bibl">Hdt.1.183</span>; γῆς ὅρια <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span> 842e</span>; <b class="b3">κ. τι τῶν ἀκινήτων</b> [[meddle with]] things sacred, <span class="bibl">Hdt.6.134</span>, cf. <span class="bibl">S. <span class="title">Ant.</span>1061</span>, <span class="bibl">Th.4.98</span>; <b class="b3">κ. τὰ χρήματα ἐς ἄλλο τι</b> [[apply]] them to an alien purpose, <span class="bibl">Id.2.24</span>; κ. τῶν χρημάτων <span class="bibl">Id.1.143</span>, <span class="bibl">6.70</span>; κ. τὸ στρατόπεδον <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>6.4.27</span>, etc. ([[κινεῖν]] alone, <span class="bibl">Plb.2.54.2</span>, cf. <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Ge.</span>20.1</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Dio</span> 27</span>); [[change]], [[innovate]], νόμαια <span class="bibl">Hdt.3.80</span>; τοὺς πατρίους νόμους <span class="bibl">Arist. <span class="title">Pol.</span>1268b28</span>; τῶν κειμένων νόμων Zaleuc. ap. Stob.4.2.19:—Pass., νόμιμα κινούμενα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>797b</span>; ἰατρικὴ κινηθεῖσα παρὰ τὰ πάτρια <span class="bibl">Arist. <span class="title">Pol.</span>1268b35</span>: so abs. in Act., [[change treatment]], ib.<span class="bibl">1286a13</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> Gramm., [[inflect]], τὰ ῥήματα ἐκίνει τὸ τέλος <span class="bibl">A.D.<span class="title">Pron.</span>104.15</span>:—more usually in Pass., <b class="b3">κατὰ τὸ τέλος κινεῖσθαι</b> ib.<span class="bibl">104.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[alter]] a manuscript reading, <span class="bibl">Str.7.3.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[disturb]], of a wasps' nest, τοὺς δ' εἴ πέρ τις… κινήσῃ ἀέκων <span class="bibl">Il.16.264</span>; [[arouse]], κ. τινὰ ἐξ ὕπνου <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>690</span>; [[urge on]], φόβος κ. τινά <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>289</span>; <b class="b3">φυγάδα πρόδρομον κινήσασα</b> [[having driven]] him in headlong flight, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>109</span> (lyr.); <b class="b3">κ. ἐπιρρόθοις κακοῖσιν</b> [[attack]], [[assail]], ib.<span class="bibl">413</span>; μήτηρ κ. κραδίαν, κ. δὲ χόλον <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>99</span> (anap.); ἐάν με κινῇς καὶ ποιήσῃς τὴν χολὴν… ζέσαι <span class="bibl">Anaxipp.2</span>; <b class="b3">κ. τινά</b> [[incite]] or [[stir]] one [[up]] to speak, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>329e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ly.</span>223a</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>4.2.2</span>; <b class="b3">κ. τὰ πολλὰ καὶ ἄτοπα</b> [[stir up]]… questions, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>163a</span>; [[call in question]] an assumption, τὰ μέγιστα κ. τῶν μαθηματικῶν <span class="bibl">Arist.<span class="title">Cael.</span>271b11</span>, cf. <span class="bibl">Phld.<span class="title">Sign.</span>27</span>; κ. τὸ τὰ ἄκρα… ἀνταίρειν <span class="bibl">Str.2.1.12</span>, cf. <span class="bibl">Plot.2.1.6</span>; ὁ κινῶν [τὰ φαινόμενα] λόγος <span class="bibl">S.E.<span class="title">M.</span>8.360</span>:—Pass., <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1526</span>; <b class="b3">κινεῖται γὰρ εὐθύς μοι χολή</b> my bile [[is stirred]], <span class="bibl">Pherecr.69.5</span>; κεκινῆσθαι πρός τι <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>8.1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[set going]], [[cause]], [[call forth]], φθέγματα <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>18</span>; πατρὸς στόμα <span class="bibl">Id.<span class="title">OC</span> 1276</span>; μῦθον <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>302</span>; λόγον περί τινος <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>450a</span>; πάντα κ. λόγον <span class="bibl">Id.<span class="title">Phlb.</span>15e</span>; κ. ὀδύνην <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>974</span> (anap.); κακά <span class="bibl">Id.<span class="title">OT</span>636</span>; πάθος Phld. <span class="title">Mus.</span>p.4 K.; [[πόλεμον]], [[πολέμους]], <span class="bibl">Th.6.34</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>566e</span>; Ἐμπεδοκλέα… πρῶτον ῥητορικὴν κεκινηκέναι <span class="bibl">Arist.<span class="title">Fr.</span>65</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> Medic., <b class="b3">κ. οὔρησιν, οὖρα</b>, Dsc.2.109, 127; [[κοιλίαν]] ib.6. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[sensu obsceno|sens. obsc.]], κ. γυναῖκα <span class="bibl">Eup.233.3</span> ([[nisi legendum|nisi leg.]] [[ἐβίνουν]]), cf.<span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>1052</span> ([[varia lectio|v.l.]]), <span class="bibl"><span class="title">Eq.</span>364</span>, <span class="bibl"><span class="title">Nu.</span>1103</span> (lyr., Pass.), al., <span class="title">AP</span>11.7 (Nicander); κ. τὰ σκέλεα <span class="bibl">Herod.5.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> phrases: <b class="b3">κ. πᾶν χρῆμα</b> [[turn]] every stone, [[try]] every way, <span class="bibl">Hdt.5.96</span>; <b class="b3">μὴ κ. εὖ κείμενον</b> 'let sleeping dogs lie', <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phlb.</span>15c</span>; <b class="b3">μὴ κίνει Καμάριναν, ἀκίνητος γὰρ ἀμείνων</b> Orac. ap. St.Byz.; <b class="b3">κινεῦντα μηδὲ κάρφος</b> 'not [[stirring]] a finger', <span class="bibl">Herod.3.67</span>, cf. <span class="bibl">1.55</span>; μηδ' ὀδόντα κινῆσαι <span class="bibl">Id.3.49</span>; <b class="b3">κ. τὸν ἀπ' ἴρας πύματον λίθον</b> 'play the last card', <span class="bibl">Alc.82</span> ([[si vera lectio|s.v.l.]]). </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> in Law, <b class="b3">πολιτικῶς κ. κατά τινος</b> [[employ]] civil [[action]] against, <span class="title">Cod.Just.</span>4.20.13.1. </span><span class="sense"><span class="bld">B</span> Pass., to [[be put in motion]], [[go]], <span class="bibl">Il.1.47</span>; <b class="b3">&lt;κι&gt;νηθεὶς ἐπῄει</b> dub. in <span class="bibl">Pi.<span class="title">Fr.</span>101</span>: generally, to [[be moved]], [[stir]], <b class="b3">κινήθη ἀγορή, ἐκίνηθεν φάλαγγες</b>, <span class="bibl">Il.2.144</span>, <span class="bibl">16.280</span>; of an earthquake, Δῆλος ἐκινήθη <span class="bibl">Hdt.6.98</span>, <span class="bibl">Th.2.8</span>; θύελλα κινηθεῖσα <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1660</span>; <b class="b3">τί κεκίνηται</b>; what [[motion is]] this? <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>1226</span> (anap.); [[κινεῖσθαι]], opp. [[ἑστάναι]], [[motion]], opp. [[rest]], <span class="bibl">Pl. <span class="title">Sph.</span>250b</span>, etc.; <b class="b3">ὥσπερ χορδαὶ ἐν λύρᾳ συμπαθῶς κινηθεῖσαι</b> [[vibrating]] in unison, <span class="bibl">Plot.4.4.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of persons, to [[be moved]], [[stirred]], <b class="b3">ὁ κεκινημένος</b> [[one who is agitated]], [[excited]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>245b</span>, cf. <span class="bibl">Vett.Val.45.25</span>, al.; κ. παθητικῶς Phld.<span class="title">Rh.</span>1.193 S. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of dancing, κ. τῷ σώματι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>656a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[move forward]], of soldiers, <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1371</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>139</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ph.</span>107</span>; but <b class="b3">κ. ἐκ τῆς τάξεως</b> [[leave]] the ranks, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>2.1.22</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> to [[be disturbed]] or [[in rebellion]], <span class="bibl">D.C.39.54</span>, <span class="bibl">42.15</span>, al. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> <b class="b3">κεκινημένος περί τι</b>, Lat. [[versatus in]]... <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>908d</span>.</span>
|Definition=aor. [[ἐκίνησα]], Ep.<br><span class="bld">A</span> κίνησα Il.23.730, etc.:—Med. and Pass., fut. [[κινήσομαι]] (in pass. sense) Pl.''Tht.''182c, D.9.51, -ηθήσομαι Ar.''Ra.'' 796, Pl.''R.''545d, etc.: aor. Med. (Ep.) κινήσαντο Opp.''C.''2.582: aor. Pass. [[ἐκινήθην]], Ep.3pl. ἐκίνηθεν Il.16.280: (cf. [[κίω]]):—[[set in motion]], <b class="b3">ἄγε κινήσας</b>, of Hermes leading the souls, Od.24.5; simply, [[move]], οὐδέ τι κινῆσαι μελέων ἦν 8.298; κ. θύρην 22.394; κ. κάρη Il.17.442, etc.; Ζέφυρος κ. λήϊον 2.147; κ. ὄμμα S.''Ph.''866; ναῦς ἐκίνησεν πόδα E.''Hec.''940 (lyr.), etc.; <b class="b3">σκληρὰ ἡ γῆ ἔσται κινεῖν</b>, i.e. plough, X.''Oec.''16.11; <b class="b3">κ. δόρυ</b>, of a warrior about to attack, E.''Andr.''607; κ. στρατιάν Id.''Rh.''18 (anap.); κ. ὅπλα Th.1.82; <b class="b3">κ. σκάφην</b> [[rock]] a cradle, Phylarch.36 J.<br><span class="bld">b</span> in later Gr., [[set in motion]] a process of law, etc., ''PKlein.Form.''405, etc.<br><span class="bld">2</span> [[remove]] a thing from its place, ἀνδριάντα Hdt.1.183; γῆς ὅρια Pl.''Lg.'' 842e; <b class="b3">κ. τι τῶν ἀκινήτων</b> [[meddle with]] things sacred, Hdt.6.134, cf. S. ''Ant.''1061, Th.4.98; <b class="b3">κ. τὰ χρήματα ἐς ἄλλο τι</b> [[apply]] them to an alien purpose, Id.2.24; κ. τῶν χρημάτων Id.1.143, 6.70; κ. τὸ στρατόπεδον X.''An.''6.4.27, etc. ([[κινεῖν]] alone, Plb.2.54.2, cf. [[LXX]] ''Ge.''20.1, Plu.''Dio'' 27); [[change]], [[innovate]], νόμαια Hdt.3.80; τοὺς πατρίους νόμους Arist. ''Pol.''1268b28; τῶν κειμένων νόμων Zaleuc. ap. Stob.4.2.19:—Pass., νόμιμα κινούμενα Pl.''Lg.''797b; ἰατρικὴ κινηθεῖσα παρὰ τὰ πάτρια Arist. ''Pol.''1268b35: so abs. in Act., [[change treatment]], ib.1286a13.<br><span class="bld">3</span> Gramm., [[inflect]], τὰ ῥήματα ἐκίνει τὸ τέλος A.D.''Pron.''104.15:—more usually in Pass., <b class="b3">κατὰ τὸ τέλος κινεῖσθαι</b> ib.104.10.<br><span class="bld">4</span> [[alter]] a manuscript reading, Str.7.3.4.<br><span class="bld">II</span> [[disturb]], of a wasps' nest, τοὺς δ' εἴ πέρ τις… κινήσῃ ἀέκων Il.16.264; [[arouse]], κ. τινὰ ἐξ ὕπνου E.''Ba.''690; [[urge on]], φόβος κ. τινά A.''Ch.''289; <b class="b3">φυγάδα πρόδρομον κινήσασα</b> [[having driven]] him in headlong flight, S.''Ant.''109 (lyr.); <b class="b3">κ. ἐπιρρόθοις κακοῖσιν</b> [[attack]], [[assail]], ib.413; μήτηρ κ. κραδίαν, κ. δὲ χόλον E.''Med.''99 (anap.); ἐάν με κινῇς καὶ ποιήσῃς τὴν χολὴν… ζέσαι Anaxipp.2; <b class="b3">κ. τινά</b> [[incite]] or [[stir]] one [[up]] to speak, Pl.''R.''329e, ''Ly.''223a, X.''Mem.''4.2.2; <b class="b3">κ. τὰ πολλὰ καὶ ἄτοπα</b> [[stir up]]… questions, Pl.''Tht.''163a; [[call in question]] an assumption, τὰ μέγιστα κ. τῶν μαθηματικῶν Arist.''Cael.''271b11, cf. Phld.''Sign.''27; κ. τὸ τὰ ἄκρα… ἀνταίρειν Str.2.1.12, cf. Plot.2.1.6; ὁ κινῶν [τὰ φαινόμενα] λόγος S.E.''M.''8.360:—Pass., S.''OC''1526; <b class="b3">κινεῖται γὰρ εὐθύς μοι χολή</b> my bile [[is stirred]], Pherecr.69.5; κεκινῆσθαι πρός τι X.''Oec.''8.1.<br><span class="bld">2</span> [[set going]], [[cause]], [[call forth]], φθέγματα S.''El.''18; πατρὸς στόμα Id.''OC'' 1276; μῦθον E.''El.''302; λόγον περί τινος Pl.''R.''450a; πάντα κ. λόγον Id.''Phlb.''15e; κ. ὀδύνην S.''Tr.''974 (anap.); κακά Id.''OT''636; πάθος Phld. ''Mus.''p.4 K.; [[πόλεμον]], [[πολέμους]], Th.6.34, Pl.''R.''566e; Ἐμπεδοκλέα… πρῶτον ῥητορικὴν κεκινηκέναι Arist.''Fr.''65.<br><span class="bld">3</span> Medic., <b class="b3">κ. οὔρησιν, οὖρα</b>, Dsc.2.109, 127; [[κοιλίαν]] ib.6.<br><span class="bld">4</span> [[sensu obsceno|sens. obsc.]], κ. γυναῖκα Eup.233.3 ([[nisi legendum|nisi leg.]] [[ἐβίνουν]]), cf.Ar.''Ach.''1052 ([[varia lectio|v.l.]]), ''Eq.''364, ''Nu.''1103 (lyr., Pass.), al., ''AP''11.7 (Nicander); κ. τὰ σκέλεα Herod.5.2.<br><span class="bld">5</span> phrases: <b class="b3">κ. πᾶν χρῆμα</b> [[turn]] every stone, [[try]] every way, Hdt.5.96; <b class="b3">μὴ κ. εὖ κείμενον</b> 'let sleeping dogs lie', Pl.''Phlb.''15c; <b class="b3">μὴ κίνει Καμάριναν, ἀκίνητος γὰρ ἀμείνων</b> Orac. ap. St.Byz.; <b class="b3">κινεῦντα μηδὲ κάρφος</b> 'not [[stirring]] a finger', Herod.3.67, cf. 1.55; μηδ' ὀδόντα κινῆσαι Id.3.49; <b class="b3">κ. τὸν ἀπ' ἴρας πύματον λίθον</b> 'play the last card', Alc.82 ([[si vera lectio|s.v.l.]]).<br><span class="bld">6</span> in Law, <b class="b3">πολιτικῶς κ. κατά τινος</b> [[employ]] civil [[action]] against, ''Cod.Just.''4.20.13.1.<br><span class="bld">B</span> Pass., to [[be put in motion]], [[go]], Il.1.47; <b class="b3">νηθεὶς ἐπῄει</b> dub. in Pi.''Fr.''101: generally, to [[be moved]], [[stir]], <b class="b3">κινήθη ἀγορή, ἐκίνηθεν φάλαγγες</b>, Il.2.144, 16.280; of an earthquake, Δῆλος ἐκινήθη Hdt.6.98, Th.2.8; θύελλα κινηθεῖσα S.''OC''1660; <b class="b3">τί κεκίνηται</b>; what [[motion is]] this? E.''Andr.''1226 (anap.); [[κινεῖσθαι]], opp. [[ἑστάναι]], [[motion]], opp. [[rest]], Pl. ''Sph.''250b, etc.; <b class="b3">ὥσπερ χορδαὶ ἐν λύρᾳ συμπαθῶς κινηθεῖσαι</b> [[vibrating]] in unison, Plot.4.4.8.<br><span class="bld">2</span> of persons, to [[be moved]], [[stirred]], <b class="b3">ὁ κεκινημένος</b> [[one who is agitated]], [[excited]], Pl.''Phdr.''245b, cf. Vett.Val.45.25, al.; κ. παθητικῶς Phld.''Rh.''1.193 S.<br><span class="bld">3</span> of dancing, κ. τῷ σώματι Pl.''Lg.''656a.<br><span class="bld">4</span> [[move forward]], of soldiers, S.''OC''1371, E.''Rh.''139, ''Ph.''107; but <b class="b3">κ. ἐκ τῆς τάξεως</b> [[leave]] the ranks, X.''HG''2.1.22.<br><span class="bld">5</span> to [[be disturbed]] or [[in rebellion]], D.C.39.54, 42.15, al.<br><span class="bld">6</span> <b class="b3">κεκινημένος περί τι</b>, Lat. [[versatus in]]... Pl.''Lg.''908d.
}}
}}
==Quotes==
==Quotes==
Line 20: Line 20:
}}
}}
{{elnl
{{elnl
|elnltext=κινέω [~ κίω] ook praes. κίνυμαι; Aeol. imperat. κίνη, med. κινεῦ; ep. aor. κίνησα, 3 sing. iter. (ἀπο)κινήσασκε; ep. aor. pass. 3 plur. ἐκίνηθεν met acc. bewegen, in beweging zetten:; κάρη het hoofd schudden Il. 17.442; ook pass.:; Δῆλος ἐκινήθη Delos werd door een aardbeving getroffen Thuc. 2.8.3; spreekw.:; κ. πᾶν χρῆμα hemel en aarde bewegen Hdt. 5.96.1; κ. πάντα λόγον elk mogelijk argument in stelling brengen Plat. Smp. 198e; seks. neuken, ook pass. tot actie bewegen, opruien, prikkelen:; τοὺς δ’ εἴ περ... ὀδίτης κινήσῃ als een voorbijganger hen (wespen) stoort Il. 16.264; κινῶν ἄνδρ ' ἀνὴρ ἐπιρρόθοις κακοῖσιν terwijl de een de ander wakker hield met luide dreigementen Soph. Ant. 413; overdr.:; φόβος κινεῖ, angst brengt hem in verwarring Aeschl. Ch. 289; μὴ κινήσῃς... ὀδύνην wek geen smart op Soph. Tr. 975; ἐξ ὕπνου κινεῖν δέμας iemand uit zijn slaap halen Eur. Ba. 690; πόλεμον κ. oorlog aanwakkeren Thuc. 6.34.3; κ. στάσεις onlusten veroorzaken NT Act. Ap. 24.5; spreekw.:; μὴ κινεῖν εὖ κείμενον geen slapende honden wakker maken Plat. Phlb. 15c; filos. discussie uitlokken, tot discussie prikkelen:. ἐν νῷ εἶχον... τινὰ τῶν πρεσβυτέρων κινεῖν ik was van plan iemand van de ouderen tot een discussie te verlokken Plat. Lys. 223a; τούτου χάριν τὰ πολλὰ καὶ ἄτοπα ταῦτα ἐκινήσαμεν daarom hebben wij die vele vreemde zaken naar voren gebracht Plat. Tht. 163a. van zijn plaats halen, verwijderen:; μὴ κινέειν τὸν ἀνδριάντα het standbeeld niet te verwijderen Hdt. 1.183.3; κινεῖν τὸ στρατόπεδον het legerkamp opbreken Xen. An. 6.4.27; overdr. veranderen, wijzigen:; τὰ χρήματα ἐς ἄλλο τι κ. het geld voor een ander doel besteden Thuc. 2.24.1; τοὺς πατρίους νόμους κ. de wetten van de voorouders wijzigen Aristot. Pol. 1268b28; abs:.: κινεῖν ἔξεστι τοῖς ἰατροῖς de artsen mogen hun behandeling veranderen Aristot. Pol. 1286a13. med.-pass., intrans. zich bewegen:; κινήθη ἀγορή de vergadering raakte in rep en roer Il. 2.144; τὰ σφέτερα αὐτῶν κινούμενα de onrustige situatie in eigen gebied Thuc. 4.76.4; προεῖπεν ὡς μηδεὶς κινήσοιτο ἐκ τῆς τάξεως hij beval dat niemand zijn post mocht verlaten Xen. Hell. 2.1.22; overdr..; κεκινημένος gepassioneerd Plat. Phaedr. 245b; κεκινημένος περί ervaren in. zich bewegen, voortgaan:. εἴπερ οἵδε κινοῦνται λόχοι πρὸς ἄστυ Θήβης als deze afdelingen naar de binnenstad van Thebe gaan Soph. OC. 1371.
|elnltext=κινέω [~ κίω] ook praes. κίνυμαι; Aeol. imperat. κίνη, med. κινεῦ; ep. aor. κίνησα, 3 sing. iter. (ἀπο)κινήσασκε; ep. aor. pass. 3 plur. ἐκίνηθεν met acc. bewegen, in beweging zetten:; κάρη het hoofd schudden Il. 17.442; ook pass.:; Δῆλος ἐκινήθη Delos werd door een aardbeving getroffen Thuc. 2.8.3; spreekw.:; κ. πᾶν χρῆμα hemel en aarde bewegen Hdt. 5.96.1; κ. πάντα λόγον elk mogelijk argument in stelling brengen Plat. Smp. 198e; seks. neuken, ook pass. tot actie bewegen, opruien, prikkelen:; τοὺς δ’ εἴ περ... ὀδίτης κινήσῃ als een voorbijganger hen (wespen) stoort Il. 16.264; κινῶν ἄνδρ ' ἀνὴρ ἐπιρρόθοις κακοῖσιν terwijl de een de ander wakker hield met luide dreigementen Soph. Ant. 413; overdr.:; φόβος κινεῖ, angst brengt hem in verwarring Aeschl. Ch. 289; μὴ κινήσῃς... ὀδύνην wek geen smart op Soph. Tr. 975; ἐξ ὕπνου κινεῖν δέμας iemand uit zijn slaap halen Eur. Ba. 690; πόλεμον κ. oorlog aanwakkeren Thuc. 6.34.3; κ. στάσεις onlusten veroorzaken NT Act. Ap. 24.5; spreekw.:; μὴ κινεῖν εὖ κείμενον geen slapende honden wakker maken Plat. Phlb. 15c; filos. discussie uitlokken, tot discussie prikkelen:. ἐν νῷ εἶχον... τινὰ τῶν πρεσβυτέρων κινεῖν ik was van plan iemand van de ouderen tot een discussie te verlokken Plat. Lys. 223a; τούτου χάριν τὰ πολλὰ καὶ ἄτοπα ταῦτα ἐκινήσαμεν daarom hebben wij die vele vreemde zaken naar voren gebracht Plat. Tht. 163a. van zijn plaats halen, verwijderen:; μὴ κινέειν τὸν ἀνδριάντα het standbeeld niet te verwijderen Hdt. 1.183.3; κινεῖν τὸ στρατόπεδον het legerkamp opbreken Xen. An. 6.4.27; overdr. veranderen, wijzigen:; τὰ χρήματα ἐς ἄλλο τι κ. het geld voor een ander doel besteden Thuc. 2.24.1; τοὺς πατρίους νόμους κ. de wetten van de voorouders wijzigen Aristot. Pol. 1268b28; abs:.: κινεῖν ἔξεστι τοῖς ἰατροῖς de artsen mogen hun behandeling veranderen Aristot. Pol. 1286a13. med.-pass., intrans. zich bewegen:; κινήθη ἀγορή de vergadering raakte in rep en roer Il. 2.144; τὰ σφέτερα αὐτῶν κινούμενα de onrustige situatie in eigen gebied Thuc. 4.76.4; προεῖπεν ὡς μηδεὶς κινήσοιτο ἐκ τῆς τάξεως hij beval dat niemand zijn post mocht verlaten Xen. Hell. 2.1.22; overdr..; κεκινημένος gepassioneerd Plat. Phaedr. 245b; κεκινημένος περί ervaren in. zich bewegen, voortgaan:. εἴπερ οἵδε κινοῦνται λόχοι πρὸς ἄστυ Θήβης als deze afdelingen naar de binnenstad van Thebe gaan Soph. OC. 1371.
}}
}}
{{elru
{{elru
Line 41: Line 41:
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''κῑνέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκίνησα</i>, Επικ. <i>κίνησα</i> — Μέσ. και Παθ., <i>κινήσομαι</i> και <i>-ηθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκινήθην</i>, Επικ. γʹ πληθ. [[ἐκίνηθεν]]· παρακ. <i>κεκίνημαι</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[θέτω]] σε [[κίνηση]], [[μετακινώ]], σε Όμηρ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[κινώ]] ή [[μετατοπίζω]] ένα [[πράγμα]] από τη [[θέση]] του, σε Ηρόδ.· <i>κ.τὰ ἀκίνητα</i>, αναμειγνύομαι σε πράγματα ιερά, στον ίδ., Σοφ.· κ. τὰ χρήματα ἐς [[ἄλλοτι]], [[μεταχειρίζομαι]] αυτό για [[άλλο]] σκοπό, σε Ηρόδ.· κ. τὸ [[στρατόπεδον]], Λατ. [[castra]] movere, σε Ξεν.· [[μεταβάλλω]], [[μετατρέπω]], [[νεωτερίζω]], <i>τὰ νόμαια</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[διαταράζω]], [[ξεσηκώνω]], λέγεται για [[φωλιά]] [[σφηκών]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[διεγείρω]], [[εξωθώ]], [[ξεσηκώνω]], σε Τραγ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> [[παράγω]], [[προξενώ]], [[προκαλώ]], σε Σοφ. κ.λπ.· παροιμ., κ. [[πᾶν]] [[χρῆμα]], [[κινώ]] [[κάθε]] [[πέτρα]], [[δοκιμάζω]] [[κάθε]] τρόπο, σε Ηρόδ. <b>Β. 1.</b> Παθ., [[θέτω]] σε [[κίνηση]], κινούμαι, [[πορεύομαι]], μετακινούμαι, αναταράζομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> κινούμαι [[μπροστά]], λέγεται για [[στράτευμα]], σε Σοφ., Ξεν. κ.λπ.
|lsmtext='''κῑνέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκίνησα</i>, Επικ. <i>κίνησα</i> — Μέσ. και Παθ., <i>κινήσομαι</i> και <i>-ηθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκινήθην</i>, Επικ. γʹ πληθ. [[ἐκίνηθεν]]· παρακ. <i>κεκίνημαι</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[θέτω]] σε [[κίνηση]], [[μετακινώ]], σε Όμηρ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[κινώ]] ή [[μετατοπίζω]] ένα [[πράγμα]] από τη [[θέση]] του, σε Ηρόδ.· <i>κ.τὰ ἀκίνητα</i>, αναμειγνύομαι σε πράγματα ιερά, στον ίδ., Σοφ.· κ. τὰ χρήματα ἐς [[ἄλλοτι]], [[μεταχειρίζομαι]] αυτό για [[άλλο]] σκοπό, σε Ηρόδ.· κ. τὸ [[στρατόπεδον]], Λατ. [[castra]] movere, σε Ξεν.· [[μεταβάλλω]], [[μετατρέπω]], [[νεωτερίζω]], <i>τὰ νόμαια</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[διαταράζω]], [[ξεσηκώνω]], λέγεται για [[φωλιά]] [[σφηκών]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[διεγείρω]], [[εξωθώ]], [[ξεσηκώνω]], σε Τραγ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> [[παράγω]], [[προξενώ]], [[προκαλώ]], σε Σοφ. κ.λπ.· παροιμ., κ. [[πᾶν]] [[χρῆμα]], [[κινώ]] [[κάθε]] [[πέτρα]], [[δοκιμάζω]] [[κάθε]] τρόπο, σε Ηρόδ. <b>Β. 1.</b> Παθ., [[θέτω]] σε [[κίνηση]], κινούμαι, [[πορεύομαι]], μετακινούμαι, αναταράζομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> κινούμαι [[μπροστά]], λέγεται για [[στράτευμα]], σε Σοφ., Ξεν. κ.λπ.
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[set in movement]], [[drive away]], [[shake]] (Il.).<br />Other forms: Aor. [[κινῆσαι]].<br />Compounds: often with prefix, e. g. <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">μετα-</b>, <b class="b3">παρα-</b>, <b class="b3">συν-</b>,<br />Derivatives: [[κίνημα]], [[κίνησις]] [[movement]], [[agitation]] (IA.) with <b class="b3">παρα-κινηματικός</b> (Ph.), [[κινητικός]] [[moving]], [[movable]] (IA.; Chantraine Étude sur le vocab. gr. 101); [[κινηθμός]] [[movement]] (Pi.; on the meaning Benveniste Origines 201); [[κινώ]] = [[κίνησις]] (Emp. 123, 2; after H. Dor.); [[κινητήρ]] [[mover]], [[agitator]] (h. Hom., Pi.; of Poseidon; cf. Fraenkel Nom. ag. 1, 108; 153; Benveniste Noms d'agent 39 a. 42) with [[κινητήριος]] (A.); [[κινητής]] <b class="b2">id.</b> (Ar., Plb.); [[κίνηθρον]] (Poll.), <b class="b3">-ητρον</b> (Eust.) <b class="b2">spoon (for stirring)</b>; [[κινητήριον]] [[brothel]] (Eup.; from [[κινεῖν]] [[sensu obsceno|sens. obsc.]]); - a back-formation from <b class="b3">ἀπο-κινεῖν</b> is [[ἀπόκινος]] m. name of a comic dance (Com.). - Besides [[κίνυμαι]] <b class="b2">move oneself, κινέομαι</b> only present-stem (Il.), incid. with <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b> (Q. S.); intensive lengthening is [[κινύσσομαι]] [[be heavily moved]], [[be excited]] (A. Ch. 196; Schwyzer 716) with [[κίνυγμα]] [[moved]], [[light object]], [[playing ball]], [[toy]] (A. Pr. 158, anap.).<br />Origin: IE [Indo-European] [538] <b class="b2">*ḱei-</b> [[set in movement]]<br />Etymology: Because of [[κίνυμαι]] we must assume for [[κινέω]] an older <b class="b3">*κινέϜ-ω</b>, for <b class="b3">*κι-νευ-μι</b>; the non-present forms <b class="b3">κινῆ-σαι</b> etc. are therefore analogical formations. Schwyzer 696 w. n. 5. <b class="b3">κι-νυ-μαι</b>, <b class="b3">*κι-νευ-μι</b> is an old <b class="b3">νυ-</b>present; s. [[κίω]], also [[σεύω]].<br />See also: s. [[κίω]], auch [[σεύω]].
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[set in movement]], [[drive away]], [[shake]] (Il.).<br />Other forms: Aor. [[κινῆσαι]].<br />Compounds: often with prefix, e. g. <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">μετα-</b>, <b class="b3">παρα-</b>, <b class="b3">συν-</b>,<br />Derivatives: [[κίνημα]], [[κίνησις]] [[movement]], [[agitation]] (IA.) with <b class="b3">παρα-κινηματικός</b> (Ph.), [[κινητικός]] [[moving]], [[movable]] (IA.; Chantraine Étude sur le vocab. gr. 101); [[κινηθμός]] [[movement]] (Pi.; on the meaning Benveniste Origines 201); [[κινώ]] = [[κίνησις]] (Emp. 123, 2; after H. Dor.); [[κινητήρ]] [[mover]], [[agitator]] (h. Hom., Pi.; of Poseidon; cf. Fraenkel Nom. ag. 1, 108; 153; Benveniste Noms d'agent 39 a. 42) with [[κινητήριος]] (A.); [[κινητής]] <b class="b2">id.</b> (Ar., Plb.); [[κίνηθρον]] (Poll.), <b class="b3">-ητρον</b> (Eust.) <b class="b2">spoon (for stirring)</b>; [[κινητήριον]] [[brothel]] (Eup.; from [[κινεῖν]] [[sensu obsceno|sens. obsc.]]); - a back-formation from <b class="b3">ἀπο-κινεῖν</b> is [[ἀπόκινος]] m. name of a comic dance (Com.). - Besides [[κίνυμαι]] <b class="b2">move oneself, κινέομαι</b> only present-stem (Il.), incid. with <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b> (Q. S.); intensive lengthening is [[κινύσσομαι]] [[be heavily moved]], [[be excited]] (A. Ch. 196; Schwyzer 716) with [[κίνυγμα]] [[moved]], [[light object]], [[playing ball]], [[toy]] (A. Pr. 158, anap.).<br />Origin: IE [Indo-European] [538] <b class="b2">*ḱei-</b> [[set in movement]]<br />Etymology: Because of [[κίνυμαι]] we must assume for [[κινέω]] an older <b class="b3">*κινέϜ-ω</b>, for <b class="b3">*κι-νευ-μι</b>; the non-present forms <b class="b3">κινῆ-σαι</b> etc. are therefore analogical formations. Schwyzer 696 w. n. 5. <b class="b3">κι-νυ-μαι</b>, <b class="b3">*κι-νευ-μι</b> is an old <b class="b3">νυ-</b>present; s. [[κίω]], also [[σεύω]].<br />See also: s. [[κίω]], auch [[σεύω]].
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj