ἀείδω: Difference between revisions

ἀείδω (view source)

Revision as of 09:36, 31 March 2024

16 bytes added , 31 March

m

no edit summary

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,273,505

edits

@@ Line 9: / Line 9: @@
 |Beta Code=a)ei/dw
 |Definition=Ion. and ''poet.'' form used by Hom., Pi., and sometimes in Trag. and Com. (even in trim., A.''Ag.''16, E.''Fr.''188; intetram., Cratin. 305), also in Ion. Prose; contr. [[ᾄδω]] (also Anacr.45, Theoc.), Trag., Pl., etc.: impf.<br><span class="bld">A</span> ἤειδον Od., Ep. [[ἄειδον]] Il., etc.; Trag. and Att. [[ᾖδον]] E.''Alc.''761, Th.2.21: fut. ἀείσομαι Od.22.352, Thgn.943, but ᾄσομαι ''h.Hom.''6.2, 32.19, Thgn.243, and alwaysin Att. ([[ᾄσεις]], [[σουσιν]] in Ar. ''Pax''1297, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''666d are corrupt); rarely in act. form [[ἀείσω]], Sapph. 11, Thgn.4, Ar.''Lys.''1243 (Lacon.), and late Poets, as [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 13.47 (in E.''HF''681 [[ἀείδω]] is restored by Elmsl.); still more rarely [[ᾄσω]], Babr. 12.13, Men.Rh.p.381S., Him.''Or.''1.6; Dor. [[ᾀσεῦμαι]] Theoc.3.38, ᾀσῶ Id.1.145: aor. ἤεισα Call.''Epigr.''23.4, Opp.''C.''3.1, Ep. <b class="b3">ἄεισα</b> [ᾰ] Od.21.411; ἄεισον E.''Tr.''513 (lyr.); ἀείσατε Ar.''Th.''115 (lyr.); ᾖσα Ar.''Nu.'' 1371, Pl.''Ti.''21b:—Med., aor. ἀεισάμην (in act. sense) ''PMag.Lond.'' 47.43, imper. ἀείσεο ''h.Hom.''17.1 ([[nisi legendum|nisi leg.]] [[ἀείσεο]]):—Pass., ἀείδομαι Pi., [[Herodotus|Hdt.]]: ''poet.'' impf. ἀείδετο Pi.: aor. ᾔσθην, v. infr. 11.1: pf. ᾖσμαι Pl.Com.69.11. ([[ἀϝείδω]], cf. [[αὐδή]], [[ὑδέω]].) [ᾰ: but ᾱ metri gr. Od. 17.519, ''h.Hom.''12.1, 27.1, Il.Parv..1, Thgn.4, Theoc.7.41, etc.]:—[[sing]], Il.1.604, etc.: hence of all kinds of vocal sounds, [[crow]] as cocks, Pl.Smp..223c; [[hoot]] as owls, Arat.1000; [[croak]] as frogs, Arist. ''Mir.''835b3, [[Theophrastus]] ''Sign.''3.5, etc.; <b class="b3">οἱ τέττιγες χαμόθεν ᾄσονται</b> Stes. ap.Arist.''Rh.''1412a23:—of other sounds, [[twang]], of the bow-string, Od.21.411; [[whistle]], of the wind through a tree, Mosch.''Fr.''1.8; [[ring]], of a stone when struck, Theoc.7.26:—[[proverb|prov.]], [[πρὶν νενικηκέναι ᾄδειν]] = [[crow]] [[before]] [[win]]ning, 'to [[crow too soon]]', [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''164c.—Constr.:—<b class="b3">ἀ. τινί</b> [[sing]] to one, Od.22.346; also, [[vie with]] one in singing, Theoc.8.6; <b class="b3">ᾄ. πρὸς αὐλὸν ἢ λύραν</b> [[sing]] to... Arist.Pr..918a23; ὑπ' αὐλοῖς Plu.2.41c:—<b class="b3">ἀείσας.. χαίρειν Δημοκλέα</b>, ''poet.'' for [[εἰπών]], ''Epigr.Gr.''237.7 (Smyrna).<br><span class="bld">II</span> trans.,<br><span class="bld">1</span> c. acc. rei, [[sing of]], [[chant]], μῆνιν ἄειδε Il.1.1; παιήονα 1.473; <b class="b3">κλέα ἀνδρῶν, νόστον</b>, 9.189, Od.1.326; τὸν Βοιώτιον νόμον [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''966: c. gen. (''[[sc.]]'' [[μέλος]]), [[sing]] an air of... Φρυνίχου Ar.''V.''269, cf. 1225: abs., <b class="b3">ἀ. ἀμφί τινος</b> to [[sing]] in one's [[praise]], Od.8.266; ἀμφί τινα Terp.2, cf. E.''Tr.''513; εἴς τινα Ar.''Lys.'' 1243: later, simply = [[καλεῖν]], Ael.''NA''3.28:—Pass., of songs, to [[be sung]], [[Herodotus|Hdt.]]4.35; τὰ λεχθέντα καὶ ᾀσέντα Pl.''Ly.''205e; <b class="b3">ᾆσμα καλῶς ᾀσθέν</b>, opp. <b class="b3">λόγος καλῶς ῥηθείς</b>, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''3.3.55; [[ᾄδεται λόγος]] the [[story]] [[run]]s, Ph.1.189.<br><span class="bld">2</span> of persons, places, etc., [[sing]], [[praise]], [[celebrate]], B.6.6, etc.:—Pass., <b class="b3">ἀείδεται θρέψαισ' ἥρωας</b> is [[celebrate]]d as the [[nurse]] of [[hero]]es, Pi.''P.''8.25, cf. 5.24.<br><span class="bld">3</span> Pass., to [[be filled with song]], ἀείσετο πᾶν τέμενος.. θαλίαις Pi.''O.''10(11).76.
-}}
-{{DGE
-|dgtxt=v. [[ᾄδω]].
 }}
 {{pape
-|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0039.png Seite 39]] att. ᾄδω, singen, besingen, fut. ἀείσομαι und att. ᾄσομαι Thuc. 2, 54; ἀείσω Theogn. 4; Eur. Herc. Fur. 681; ᾀσῶ Theocr. 1, 145 neben ᾄσομαι 8, 55 u. ᾀσεῦμαι 3, 38, ᾀσεῖ 7, 72; ᾄσουσι auch Plat. Legg. II, 666 d; ᾖσεν Ion 535 at ᾖσται Plat. com. Ath. XV, 665 (v. 11); ᾀσθέν Xen. Cyr. 3, 3, 55; – ἀείσεο imper. futur. oder aor., wie z. B. ἐπιβήσεο, hymn. Hom. 19, 1. – In Ilias u. Odyssee oft praes. [[ἀείδω]], impft. ἄειδον, ἤειδον, fut. ἀεισόμενος Od. 22, 352, aor. ἀεῖσαι Od. 14, 464, ἄεισον ([[varia lectio|v.l.]] ἄειδε Apoll. I. ex. Hom. 10, 13) 8, 492, niemals die contrah. Att. Formen; μῆνιν ἄειδε, [[θεά]] Iliad. 1, 1, ἄειδε δ'ἄρα κλέα ἀνδρῶν 9, 189, μοῦσ' ἄρ'ἀοιδὸν ἀνῆκεν ἀειδέμεναι κλέα ἀνδρῶν Od. 8, 73, ἀοιδόν, ὅς τε θεοῖσι καὶ ἀνθρώποισιν [[ἀείδω]] 22, 346; das α steht auch in der Arsis, Odyss. 17, 519 ἀείδῃ [[δεδαώς]], u. so auch bei anderen Dichtern; wahrscheinlich hatte das Wort ein Digamma, ἀFείδω, verdoppelt ἀFFείδω, welche Erscheinung auch in andern Wörtern sich zeigt. – Pind. oft das praes., ἀεῖσαι Ol. 11, 26; ἀείσομαι I. 8, 39; pass-, ἀείδετο δὲ [[πᾶν]] [[τέμενος]] θαλίαις P. 11, 79; – Aesch. Ag. 16, 691; sp. Ep.; Ar. Lys. 1243; in Prosa überall; [[ἅπερ]] αἱ γραῖαι ᾄδουσιν, wovon sie immer sprechen, Plat. Lys. 203 c, u. so Sp., ᾄδεται παρὰ πάντων Luc. Somn. 12, u. Plut.; oft abs., singen; auch [[μέλος]], ein Lied singen, Plat. Ion 535 a, ποιήματα ᾀδέσθω Legg. VIII, 829 d; φρουράς (so Bekker, Andere φρουρᾶς), Wachtlieder singen. = ἀγρυπνεῖν Ar. Nub. 711. Auch von Vögeln, Theocr. 7, 141; Ael. H. A. 6, 19; bes. vom Krähen des Hahnes, Plat. Conv. 223 c Theaet. 164 c.
+|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0039.png Seite 39]] att. [[ᾄδω]], [[singen]], [[besingen]], fut. ἀείσομαι und att. ᾄσομαι Thuc. 2, 54; ἀείσω Theogn. 4; Eur. Herc. Fur. 681; ᾀσῶ Theocr. 1, 145 neben ᾄσομαι 8, 55 u. ᾀσεῦμαι 3, 38, ᾀσεῖ 7, 72; ᾄσουσι auch Plat. Legg. II, 666 d; ᾖσεν Ion 535 at ᾖσται Plat. com. Ath. XV, 665 (v. 11); ᾀσθέν Xen. Cyr. 3, 3, 55; – ἀείσεο imper. futur. oder aor., wie z. B. ἐπιβήσεο, hymn. Hom. 19, 1. – In Ilias u. Odyssee oft praes. [[ἀείδω]], impft. ἄειδον, ἤειδον, fut. ἀεισόμενος Od. 22, 352, aor. ἀεῖσαι Od. 14, 464, ἄεισον ([[varia lectio|v.l.]] ἄειδε Apoll. I. ex. Hom. 10, 13) 8, 492, niemals die contrah. Att. Formen; μῆνιν ἄειδε, [[θεά]] Iliad. 1, 1, ἄειδε δ'ἄρα κλέα ἀνδρῶν 9, 189, μοῦσ' ἄρ'ἀοιδὸν ἀνῆκεν ἀειδέμεναι κλέα ἀνδρῶν Od. 8, 73, ἀοιδόν, ὅς τε θεοῖσι καὶ ἀνθρώποισιν [[ἀείδω]] 22, 346; das α steht auch in der Arsis, Odyss. 17, 519 ἀείδῃ [[δεδαώς]], u. so auch bei anderen Dichtern; wahrscheinlich hatte das Wort ein Digamma, ἀFείδω, verdoppelt ἀFFείδω, welche Erscheinung auch in andern Wörtern sich zeigt. – Pind. oft das praes., ἀεῖσαι Ol. 11, 26; ἀείσομαι I. 8, 39; pass-, ἀείδετο δὲ [[πᾶν]] [[τέμενος]] θαλίαις P. 11, 79; – Aesch. Ag. 16, 691; sp. Ep.; Ar. Lys. 1243; in Prosa überall; [[ἅπερ]] αἱ γραῖαι ᾄδουσιν, wovon sie immer sprechen, Plat. Lys. 203 c, u. so Sp., ᾄδεται παρὰ πάντων Luc. Somn. 12, u. Plut.; oft abs., singen; auch [[μέλος]], ein Lied singen, Plat. Ion 535 a, ποιήματα ᾀδέσθω Legg. VIII, 829 d; φρουράς (so Bekker, Andere φρουρᾶς), Wachtlieder singen. = ἀγρυπνεῖν Ar. Nub. 711. Auch von Vögeln, Theocr. 7, 141; Ael. H. A. 6, 19; bes. vom Krähen des Hahnes, Plat. Conv. 223 c Theaet. 164 c.
-}}
-{{bailly
-|btext=<i>impf.</i> ἤειδον, <i>f.</i> ἀείσω <i>ou</i> ἀείσομαι, <i>ao.</i> ἤεισα, <i>pf. inus;<br />poét. c.</i> [[ᾄδω]].
-}}
-{{elnl
-|elnltext=[[ἀείδω]] ep. poët. Ion. voor [[ᾄδω]].
 }}
 {{elru
-|elrutext='''ἀείδω:''' стяж. [[ᾄδω]] (ᾰ, in crasi тж. ᾱ; fut. [[ᾄσομαι]] - эп. тж. [[ἀείσομαι]] - редко ἀείσω и [[ᾄσω]], дор. [[ᾀσεῦμαι]] и [[ᾀσῶ]], impf. [[ᾖδον]] - эп. [[ἤειδον]] и [[ἄειδον]], aor. [[ᾖσα]] - эп. ἄεισα и ἄεισον; aor. pass. [[ᾔσθην]])<br /><b class="num">1</b> [[петь]] (παιήονα Hom.; ᾄσματα καὶ σκώμματα Plut.; πρὸς и ὑπ᾽ αὐλόν Arst., Plut.): ἀλεκτρυόνων ᾀδόντων Plat. с пением петухов; πρὶν νενικηκέναι ᾄ. погов. Plat. петь до одержания победы (о бойцовых петухах); τὰ λεχθέντα καὶ ᾀσθέντα Plat. повествования и песни; ἀ. τινί Hom. петь во славу кого-л., Theocr. состязаться в пении с кем-л.;<br /><b class="num">2</b> [[воспевать]], [[славить песнями]] (μῆνιν Ἀχιλῆος, [[κλέα]] [[ἀνδρῶν]] Hom.; τινά Pind.): νευρὴ ἄεισε Hom. тетива запела; ἀ. [[ἀμφί]] τινος Hom. и ᾄ. εἴς τινα Arph. петь в чью-л. честь; παρὰ πάντων ᾄδεσθαι Luc. быть прославляемым всеми;<br /><b class="num">3</b> pass. оглашаться: ἀείδετο [[τέμενος]] θαλίαις Pind. храм оглашался песнями.
+|elrutext='''ἀείδω:''' стяж. [[ᾄδω]] (ᾰ, in crasi тж. ᾱ; fut. [[ᾄσομαι]] - эп. тж. [[ἀείσομαι]] - редко ἀείσω и [[ᾄσω]], дор. [[ᾀσεῦμαι]] и [[ᾀσῶ]], impf. [[ᾖδον]] - эп. [[ἤειδον]] и [[ἄειδον]], aor. [[ᾖσα]] - эп. ἄεισα и ἄεισον; aor. pass. [[ᾔσθην]])<br /><b class="num">1</b> [[петь]] (παιήονα Hom.; ᾄσματα καὶ σκώμματα Plut.; πρὸς и ὑπ᾽ αὐλόν Arst., Plut.): ἀλεκτρυόνων ᾀδόντων Plat. с пением петухов; πρὶν νενικηκέναι ᾄ. погов. Plat. петь до одержания победы (о бойцовых петухах); τὰ λεχθέντα καὶ ᾀσθέντα Plat. повествования и песни; ἀ. τινί Hom. петь во славу кого-л., Theocr. состязаться в пении с кем-л.;<br /><b class="num">2</b> [[воспевать]], [[славить песнями]] (μῆνιν Ἀχιλῆος, [[κλέα]] [[ἀνδρῶν]] Hom.; τινά Pind.): νευρὴ ἄεισε Hom. тетива запела; ἀ. [[ἀμφί]] τινος Hom. и ᾄ. εἴς τινα Arph. петь в чью-л. честь; παρὰ πάντων ᾄδεσθαι Luc. быть прославляемым всеми;<br /><b class="num">3</b> pass. [[оглашаться]]: ἀείδετο [[τέμενος]] θαλίαις Pind. храм оглашался песнями.
 }}
 {{etym
@@ Line 45: / Line 36: @@
 {{FriskDe
 |ftr='''ἀείδω''': att. [[ᾄδω]]<br />{aeídō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[singen]], [[besingen]].<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[ἀοιδή]], [[ᾠδή]] [[Gesang]], [[Lied]], woraus [[ἀοίδιμος]], [[ᾠδικός]]. Nom. agentis [[ἀοιδός]], [[ᾠδός]] [[Sänger]]. Davon (oder von [[ἀοιδή]]) [[ἀοιδιάω]] ep. = [[ἀείδω]] (vgl. Schwyzer 732 β); von [[ᾠδή]] [[Ὠιδεῖον]] Gebäude (in Athen) für musische Wettkämpfe (vgl. Chantraine Formation 61). Ferner [[ἄεισμα]], [[ᾆσμα]] n. [[Gesang]], [[Lied]] (ion. att.) mit [[ᾀσμάτιον]] (Pl. Kom.). [[ᾀσμός]] m. ib. (Pl. Kom.).<br />'''Etymology''': Zu [[αὐδή]], aber nähere Beziehungen unklar. Nach der geistreichen Annahme Wackernagels KZ 29, 151f. ist [[ἀείδω]] aus einem reduplizierten Aorist *ἀϝεϝδεεν entsprungen, der zuerst durch Dissimilation *ἀϝειδεῖν ergeben hätte, wie (ϝ)ειπεῖν für *ϝεϝπεεν steht. Zu dem so neugeschaffenen Präsens [[ἀείδω]] ferner [[ἀοιδός]] usw. Aber nach [[ἀλκή]], [[ἀλαλκεῖν]] (neben [[ἀλέξω]]) zu schließen, hätte man neben [[αὐδή]] einen Aorist *ἀϝαυδεῖν erwartet. — Die Zerlegung in eine Wurzel αὐ- (s. ἄβα) mit zwei Erweiterungen: ηι (> ει oder η) und δ: ἀϝείδ-ω, ἀϝη-δών neben αὐδ-ή (Specht KZ 59, 119ff., Ursprung 281) ist sehr künstlich. Abzulehnen Diehl RhM 89, 96f., über den Gebrauch ebenda 91f.<br />'''Page''' 1,22-23
+}}
+{{DGE
+|dgtxt=v. [[ᾄδω]].
+}}
+{{bailly
+|btext=<i>impf.</i> ἤειδον, <i>f.</i> ἀείσω <i>ou</i> ἀείσομαι, <i>ao.</i> ἤεισα, <i>pf. inus;<br />poét. c.</i> [[ᾄδω]].
+}}
+{{elnl
+|elnltext=[[ἀείδω]] ep. poët. Ion. voor [[ᾄδω]].
 }}