μετάθεσις: Difference between revisions

μετάθεσις (view source)

Revision as of 12:18, 24 October 2024

5,758 bytes added , 24 October

m

no edit summary

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,273,733

edits

@@ Line 18: / Line 18: @@
 {{elru
 |elrutext='''μετάθεσις:''' μεταθέσεως ἡ<br /><b class="num">1</b> [[перемещение]], [[перестановка]] ([[ταῦτα]], ὅσων ἡ [[φύσις]] ἡ αὐτὴ μένει τῇ μεταθέσει Arst.);<br /><b class="num">2</b> грам. [[метатез]], [[метатезис]], [[перестановка букв]] (напр. [[καρδία]] &gt; [[κραδίη]]);<br /><b class="num">3</b> [[смена]], [[перемена]] (ἐπὶ τὸ [[βέλτιον]] Polyb.): ἐξ ἀνάγκης καὶ νόμου μ. γίνεται погов. NT по нужде и закону перемена бывает; замена (ὀνομάτων Plut.);<br /><b class="num">4</b> [[мена]], [[торговый обмен]], [[товарооборот]] (ἀλλαγαὶ καὶ μεταθέσεις [[οἷον]] ἐμπορίῳ Polyb.);<br /><b class="num">5</b> [[устранение]], [[исправление]] (τον ἁμαρτημάτων Polyb.);<br /><b class="num">6</b> юр. [[право внесения изменений]]: γεγράφθαι τὴν μετάθεσιν Thuc. (право) внести изменения (в договор);<br /><b class="num">7</b> [[переход]] (ἡ μ. πρός τινα Polyb.).
+}}
+{{grml
+|mltxt=η (ΑM [[μετάθεσις]]) [[μετατίθημι]]<br /><b>1.</b> [[μετακίνηση]] από μια [[θέση]] σε [[άλλη]], [[μεταβολή]], [[αλλαγή]] θέσης<br /><b>2.</b> η [[αλλαγή]] της θέσης τών φθόγγων [[μέσα]] στην [[ίδια]] [[λέξη]] όπως π.χ. [[φούχτα]]: [[χούφτα]], [[κροκόδειλος]]: κορκοδειλος, [[κραδίη]]: [[καρδία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (με χρονική [[σημασία]]) [[αναβολή]] («η [[μετάθεση]] της ημερομηνίας της συνάντησης κορυφής»)<br /><b>2.</b> <b>μουσ.</b> η [[εκτέλεση]] ενός τεμαχίου ή ενός μουσικού αποσπάσματος από ένα ηχητικό ύψος σε [[άλλο]], [[χωρίς]] να μεταβληθούν τα διαστήματα<br /><b>3.</b> <b>μαθημ.</b> [[πράξη]] που συνίσταται στη [[μεταφορά]] στοιχείων από μια ορισμένη [[σειρά]] διαδοχής σε [[άλλη]] [[σειρά]] διαδοχής τών ίδιων στοιχείων<br /><b>4.</b> <b>βιολ.</b> [[αναδιάταξη]] της χρωμοσωμικής δομής που επιφέρει την [[αλλαγή]] θέσης τών τμημάτων τών χρωματοσωμάτων [[καθώς]] και τών ακολουθιών τών γονιδίων που αυτά περιέχουν<br />5<br /><b>χημ.</b> α) οργανική [[αντίδραση]] [[κατά]] την οποία σε ένα [[μόριο]] πραγματοποιείται [[αντικατάσταση]] ενός ατόμου ή μιας ρίζας από [[άλλο]] [[άτομο]] ή [[άλλη]] [[ρίζα]]<br />β) οργανική [[αντίδραση]] [[κατά]] την οποία ένα ή περισσότερα άτομα του ίδιου μορίου ανακατατάσσονται, με [[αποτέλεσμα]] την [[πραγματοποίηση]] ισομερίωσης ή άλλης ασυνήθους διαδικασίας<br /><b>6.</b> <b>(ψυχαναλ.)</b> η θετική ή αρνητική έντονη συναισθηματική [[σύνδεση]] του ασθενούς με τον θεραπευτή, [[κατά]] την οποία ο [[πρώτος]] ξαναβιώνει καταστάσεις της παιδικής του ηλικίας απωθημένες στο [[ασυνείδητο]] και τίς προβάλλει στο ουδέτερο [[πρόσωπο]] του ψυχαναλυτή<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «[[μετάθεση]] ευθυνών» — η [[προσπάθεια]] επίρριψης τών ευθυνών που βαραίνουν κάποιον σε [[άλλο]] [[πρόσωπο]]<br />β) «αμοιβαία [[μετάθεση]]» — η [[εναλλαγή]] της θέσης δύο υπαλλήλων<br />γ) «[[δυσμενής]] [[μετάθεση]]» — η [[μετακίνηση]] υπαλλήλου σε μειονεκτική [[περιφέρεια]] ή [[δικαιοδοσία]]<br />δ) «[[μετάθεση]] ποσότητας»<br /><b>γλωσσ.</b> η [[αντιμεταχώρηση]]<br />ε) «[[μετάθεση]] συχνότητας»<br /><b>(ραδιοηλ.)</b> η [[μετατόπιση]] μιας περιοχής του φάσματος συχνοτήτων σε [[άλλη]] [[περιοχή]] του<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />η [[τοποθέτηση]] υπαλλήλου σε [[άλλη]] [[θέση]] από αυτήν που υπηρετεί<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[μετοίκηση]], [[μετανάστευση]]<br /><b>2.</b> [[μεταβίβαση]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[μεταβολή]], [[μετατροπή]], [[αλλαγή]] («θεὸς οὐδεμίαν ἐπιδεχόμενος μετάθεσιν», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[αλλαγή]] φρονήματος ή γνώμης («δυοῖν γὰρ [[ὄντως]] τρόπων πᾶσιν ἀνθρώποις τῆς ἐπὶ τὸ βέλτιον μεταθέσεως», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> [[μετάσταση]] από κάποιον, [[μετατόπιση]] («πρὸς τὴν μετάθεσιν τῆς τοῦ θεοῦ γενέσεως», <b>Διόδ.</b> Σικ.)<br /><b>3.</b> η [[μετάβαση]] από μια [[μερίδα]] σε [[άλλη]], η [[προσχώρηση]]<br /><b>4.</b> το [[δικαίωμα]] να μεταβαίνει [[κάποιος]] από έναν συνασπισμό σε [[άλλο]], δηλ. να μπορεί να αλλάζει συμμάχους («δίκαιον γὰρ [[εἶναι]] πᾱσι τοῖς ξυμμάχοις γεγράφθαι τὴν μετάθεσιν», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>5.</b> [[ανταλλαγή]], [[πώληση]] εμπορευμάτων<br /><b>6.</b> <b>γραμμ.</b> η [[μετατροπή]], η [[αλλαγή]] ενός γράμματος, π.χ. <i>φηρσί</i> [[αντί]] <i>θηρσί</i><br /><b>7.</b> [[κλοπή]] πνευματικής ιδιοκτησίας, [[λογοκλοπία]]<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> «[[μετάθεσις]] αἰτιας»<br /><b>(ρητ.)</b> [[ρητορικός]] [[τρόπος]] έκφρασης [[κατά]] τον οποίο ο [[ρήτορας]], επιδιώκοντας εναργέστερη [[διατύπωση]], επιρρίπτει υποθετικά σε [[άλλο]] [[πρόσωπο]] ή σε [[άλλο]] [[γεγονός]] εκείνα για τα οποία πραγματεύεται.
 }}
 {{ls