3,274,313
edits
ἀναλύω: Difference between revisions
m
Text replacement - "X.''Cyn.''" to "X.''Cyn.''"
(Autenrieth) |
Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (69 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=analyo | |Transliteration C=analyo | ||
|Beta Code=a)nalu/w | |Beta Code=a)nalu/w | ||
|Definition=(A), | |Definition=(A), [[cause to wander]], [[unsettle]], βασιλέα Philostr.''VA''5.35.<br /><br />(B), Ep. [[ἀλλύω]] ([[ἀνλύω]] ''Hymn.Is.''145): (v. [[λύω]] for the tenses and prosody: Hom. has [[ἀλλύουσα]], [[ἀλλύεσκε]] with ῡ):—<br><span class="bld">A</span> [[unloose]], [[undo]], of [[Penelope]]'s [[web]], νύκτας δ' ἀλλύεσκεν Od.2.105; <b class="b3">ἀλλύουσαν.. ἀγλαὸν ἱστόν</b> ib.109, etc.; <b class="b3">ἀνά τε πρυμνήσια λῦσαι</b> ib. 9.178, etc.<br><span class="bld">2</span> [[unloose]], [[set free]], <b class="b3">ἐμὲ δ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν</b> ib. 12.200 (never in Il.), cf. Ant.Lib.22.4; ὀφθαλμόν, φωνάν Pi.''N.''10.90; τινὰ καταδίκης Ael.''VH''5.18.<br><span class="bld">3</span> Medic., [[relax]], in Pass., Arist. ''GA''728a15, Men.213, Dsc.5.3.<br><span class="bld">II</span> [[undo]] in various senses:<br><span class="bld">1</span> [[unloose]], [[ζώνη]]ν Call.''Del.''237; in Med., [[unwind]] a [[cocoon]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''551b14.<br><span class="bld">2</span> Astrol., [[nullify]], of [[planetary]] [[influence]], Ptol. ''Tetr.'' 133 (Pass.).<br><span class="bld">3</span> [[dissolve]] [[matter]] into its [[element]]s, ἐς αὐτὰ ταῦτα Ti.Locr.102d:—Pass., of snow, [[melt]], Plu.2.898a.<br><span class="bld">b</span> [[resolve into its elements]], οὐ καλὸν ἁρμονίην ἀναλυέμεν ἀνθρώποιο Ps.-Phoc.102:—[[investigate analytically]], [[διάγραμμα]] [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1112b20, Plu.2.792d, etc.:—Pass., Archim.''Sph.Cyl.''1.4; ὁ [[ἀναλυόμενος]] [[τόπος]] = the [[treasury]] of [[analysis]], Papp.634.2; ἀναλύοντες καὶ ἀναλυόμενοι Dam.''Pr.''2; ἀ. τοὺς μύθους ἐς λόγους πιθανούς Jul.''Or.''2.74d.<br><span class="bld">4</span> in the Logic of Arist., [[reduce]] a [[syllogism]], ''APr.''47a4, al.; cf. [[ἀνάλυσις]] 1.4.<br><span class="bld">5</span> [[reduce]], σχοινία εἰς ὀργυιάς Hero ''*Geom''.5.8.<br><span class="bld">6</span> Gramm., [[resolve]], κτητικὰ εἰς γενικάς A.D.''Synt.''292.17.<br><span class="bld">7</span> [[do away]], [[cancel]], μόρσιμ' ἀ. Ζεὺς οὐ τολμᾷ Pi.''Pae.''6.94, cf. D.21.218, Plu.''Sol.''25, etc.: mostly in Med., [[cancel faults]], πάντα ταῦτα X.''HG''7.5.18; ἁμαρτίας D.14.34; <b class="b3">ἀλλύοιτό κα τὸ χρέος</b> [[discharge]] the [[debt]], prob. in ''GDI''1151 (Olymp.).<br><span class="bld">8</span> [[suspend]], τὰ περὶ [[κυνηγέσιον]] [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''5.34.<br><span class="bld">9</span> [[solve the problem]] of a thing, <b class="b3">τὸν Ἰνδὸν ἀναλύω</b> [[trace]] its [[source]], Plu.2.133c.<br><span class="bld">10</span> [[release from a spell]], Luc.''Vit.Auct.''25, cf. [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]:—Pass., Men.''Her.Fr.''6.<br><span class="bld">11</span> [[relieve]], Ptol.''Tetr.''133 (Pass.).<br><span class="bld">III</span> intr., [[loose from moorings]], [[weigh anchor]], and so, [[depart]], [[go away]], Plb.3.69.14, Babr.42.8, etc.: metaph., of [[death]], ἐς θεοὺς ἀνέλυσα ''Epigr.Gr.'' 340.7 (Macestus): abs., [[die]], Ep.Phil.1.23, ''IG''14.1794; ἀ. ἐκ τοῦ [[ζῆν]] Diog.Oen.2.<br><span class="bld">2</span> [[return]], Ev.Luc.12.36; ἐξ ᾅδου [[LXX]] ''Wi.''2.1. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> ép. y dór. [[ἀλλύω]] <i>Od</i>.2.105, <i>ICr</i>.4.72.6.49 (V a.C.); ἀνλύω <i>Hymn.Is</i>.145<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [tema de pres. ῡ, menos ép. ῠ, excepto ἀλλουσα <i>Od</i>.2.109, ἀλλεσκε <i>Od</i>.2.105; tema de fut. y aor. act. ῡ; tema de fut. y aor. act. y med. ῡ; tema de perf. y aor. pas. ῠ]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. inf. eol. ἀναλυέμεν Ps.Phoc.102, dór. ἀναλύεν Pi.<i>Fr</i>.52f.94, med.-pas. cret. ἀλλύεθθαι <i>ICr</i>.4.72.2.30 (V a.C.); impf. ἀλλύεσκεν <i>Od</i>.2.105; aor. part. med. cret. ἀλλυσαμένοι <i>ICr</i>.4.72.6.49 (V a.C.); aor. act. falsa graf. ἀναλῆσαι Hsch.]<br /><b class="num">A</b> tr.<br /><b class="num">I</b> de cosas y seres animados<br /><b class="num">1</b> en gener. c. ac. de cosas [[soltar hacia arriba]], [[abrir]] ἱερὴν ... κίστην Euph.9.5<br /><b class="num">•</b>pero en gener. simpl. [[soltar]] [[ἀνά]] τε πρυμνήσια λῦσαι <i>Od</i>.9.178<br /><b class="num">•</b>de la tela de Penélope [[soltar]], [[destejer]] νύκτας δ' ἀλλύεσκεν (ἱστόν) <i>Od</i>.2.105, cf. 109<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent., del capullo de un gusano, Arist.<i>HA</i> 551<sup>b</sup>14<br /><b class="num">•</b>[[soltar]] de los cables de una nave, Nonn.<i>D</i>.39.217<br /><b class="num">•</b>gener. en v. med. [[soltarse]], [[desanudarse]] μίτρας τ' ἀλλύσαντο Hes.<i>Fr</i>.1.4, μίτρην, ἀναλύεται Call.<i>Del</i>.222, ζώνην Call.<i>Del</i>.237<br /><b class="num">•</b>[[soltarse]], [[desabrocharse]] περόνας τ' ἀναλυσαμένα Ibyc.35<br /><b class="num">•</b>fig. ἀνὰ δ' ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, ἔπειτα δὲ φωνάν ... Κάστορος dejó en libertad la vista (le abrió los ojos), y luego la voz ... de Cástor e.d. le devolvió la vida</i> Pi.<i>N</i>.10.90.<br /><b class="num">2</b> c. ac. de pers. o anim. y gen. o prep. c. gen. [[soltar]], [[librar]] ἐμέ τ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν <i>Od</i>.12.200, τὸ ἀναίτιον ... [[βρέφος]] ... τῆς [[καταδίκη]]ς Ael.<i>VH</i> 5.18, πόρδαλιν ... λεπάδνων Nonn.<i>D</i>.42.20<br /><b class="num">•</b>en v. med. [[rescatar]] ἐπὶ τοι ἀλλυσαμένοι ɛ̄μεν <i>ICr</i>.4.72.6.49 (Gortina V a.C.), cf. Hsch.s.u. ἀναλυσάμενος, en v. pas. <i>ICr</i>.4.72.2.30, 34 (Gortina V a.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. med. [[librar de una deuda]] πρίν κ' ἀλλύσɛ̄ται ὁ καταθένς <i>ICr</i>.4.72.10.26 (Gortina V a.C.).<br /><b class="num">3</b> [[librar de un hechizo]], [[desencantar]] ἀνάλυσόν με ... καὶ ... ποίησον ἄνθρωπον Luc.<i>Vit.Auct</i>.25, cf. Ant.Lib.22.4<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser desintoxicado]] tras la [[ingestión]] de [[veneno]] o [[droga]], Men.<i>Her.Fr</i>.5.<br /><b class="num">II</b> de abstr. [[deshacer]], [[anular]] μόρσιμ' ἀνα[λ] ύεν Ζεὺς ... οὐ τόλμα Pi.<i>Fr</i>.52f.94, cf. D.21.218, Plu.<i>Sol</i>.25, la influencia planetaria, Ptol.<i>Tetr</i>.3.11.15, ὁ ὀνειδισμὸς τὰ τετυλωμένα ἀναλύων τῶν παθῶν Clem.Al.<i>Paed</i>.1.8.65<br /><b class="num">•</b>[[derrocar]] βασιλέα Philostr.<i>VA</i> 5.35<br /><b class="num">•</b>[[suspender]] τὰ περὶ τὸ κυνηγέσιον πάντα X.<i>Cyn</i>.5.34<br /><b class="num">•</b>[[reparar]], [[saldar]] faltas, X.<i>HG</i> 7.5.18, D.14.34, χρέος <i>IO</i> 16.8.<br /><b class="num">III</b> cien.<br /><b class="num">1</b> [[descomponer en sus elementos]] τὰ σώματα ... ἐς αὔταυτα ἀναλύοντα Ti.Locr.102d, οὐ καλὸν ἁρμονίην ἀναλυέμεν ἀνθρώποιο Ps.Phoc.102<br /><b class="num">•</b>esp. en sent. mat. y lóg. [[analizar]], [[reducir a sus elementos]] ἀναλύειν ... ὥσπερ [[διάγραμμα]] Arist.<i>EN</i> 1112<sup>b</sup>20, <i>SE</i> 175<sup>a</sup>28, cf. Plu.2.792d, Papp.634.2, en v. pas. ἑκάτερα δὲ ταῦτα ἐπὶ τέλει ἀναλυθήσεται Archim.<i>Sph.Cyl</i>.2.4, ἀναλυόμενος τόπος corpus analítico</i> de enunciados geométricos, Papp.672.4, a veces simpl. ὁ ἀναλυόμενος Papp.636.18<br /><b class="num">•</b>gener. de otras cosas [[analizar]], [[estudiar]] τὸ σύστημα τῶν σωματικῶν ἀγαθῶν Ph.1.257, cf. Dam.<i>Pr</i>.2, τοὺς μύθους ... ἀναλύοντος ἐς λόγους πιθανούς Iul.<i>Or</i>.3.74d, ἀναλύω τὸν Ἴνδον = [[analizar]] el [[curso]] del [[Indo]]</i> Plu.2.133b.<br /><b class="num">2</b> otros usos cien.: lóg. [[reducir]] el [[silogismo]] a sus diferentes figuras, Arist.<i>APr</i>.47<sup>a</sup>4<br /><b class="num">•</b>mat. [[reducir]], [[convertir]] τὰ σχοινία εἰς ὀργυιάς Hero <i>Geom</i>.5.8 (p.204.30), cf. <i>PMich</i>.145.3.3.2 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>gram. [[reducir]], [[transformar]] πᾶσα κτητικὴ [[ἀντωνυμία]] ... εἰς γενικὴν ἀναλύεται todo pronombre posesivo ... puede reducirse a genitivo posesivo</i> A.D.<i>Synt</i>.62.15.<br /><b class="num">B</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[retirarse]] de pers., Plb.3.69.14, I.<i>AI</i> 6.52, 11.34, Babr.42.8, μεθ' ἡσυχίας <i>UPZ</i> 8.17, cf. 161.30, 162.2.16 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>de la asamblea [[levantarse]], [[disolverse]] ἡ σύνοδος [[ἀναλύειν]] ἤμελλε Eus.<i>VC</i> 3.21<br /><b class="num">•</b>esp. de la vida ἐς δὲ θεοὺς ἀνέλυσα καὶ ἀθανάτοισι μέτειμι <i>GVI</i> 961.7 (Misia II/III a.C.), ἐκ τοῦ ζῆν Diog.Oen.2.2.11<br /><b class="num">•</b>[[morir]], <i>Ep.Phil</i>.1.23, <i>IG</i> 14.1794 (Roma).<br /><b class="num">2</b> [[volver]], [[regresar]] ἐκ εὐωχίας Call.<i>Dieg</i>.4.38 (<i>Fr</i>.102), ἐξ ᾅδου [[LXX]] <i>Sap</i>.2.1, ἐκ τῶν γάμων <i>Eu.Luc</i>.12.36, τὴν αὐτὴν ὁδόν Plb.4.68.4, εἰς τὸ τεταγμένον a su puesto</i>, <i>PTaur</i>.1.2.16 (II a.C.), πρὸς τὴν μητέρ' αὐτοῦ <i>UPZ</i> 19.29 (II a.C.).<br /><b class="num">3</b> en v. med. [[relajarse]] αἱ κοιλίαι Arist.<i>GA</i> 728<sup>a</sup>15, Dsc.5.3.<br /><b class="num">4</b> en v. med. [[fundirse]], [[derretirse]] la [[nieve]], Plu.2.898a. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0197.png Seite 197]] ion. u. Hom. ἀλλύω, 1) wieder auflösen, was geknüpft war, ἱστόν, die Fäden eines Gewebes, Od. 2, 105. 109; etwas angeknüpftes loslösen, losknüpfen, πρυμνήσια 9, 178 u. öfter in tmesi; vou Fesseln befreien, ἐμέ τ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν 12, 200; wie δέσμ' ἀναλῦσαι Ar. Pax 1038; vgl. ἀνελύσατο χαίτην Diosc. 15 (IX, 340); Pind. ἀνὰ δ' ἔλυσεν ὀφθαλμόν, er lös'te das vom Todesdunkel umfangene Auge, erlangte für ihn das Leben, N. 10, 90, übh. retten. In der Schiffersprache mit u. ohne ἄγκυραν, die Anker lichten, das Schiff losbinden, abfahren, u. allgemeiner auch zu Lande; vom Heere, weggehen, aufbrechen, ἀνέλυσαν ἐκ τῶν τόπων Pol. 2, 32; ἀνέλυε τὴν αὐτὴν ὁδόν, ἐν ᾑπερ ἧκε 4, 68; εἰς τόπον 5, 29, 8, u. so Sp. – 2) aufheben, zerstören, bes. Gesetze, Verfassungen abschaffen oder ändern (gewöhnlicher καταλύειν), Plut. Flam. 19; ἀναλύσοιτο ist pass., Xen. Hell. 7, 5, 18; ἁμαρτίας ἀναλύεσθαι, wieder gut machen, Dem. 14, 34; vgl. Xen. Hell. 7, 5, 18. – 3) Schwierigkeiten lösen, Fragen beantworten, bes. von Aristot. an; auch geometrische Aufgaben, Plut. [υ bleibt kurz im perf. u. aor. pass., ist aber abweichend lang in den hom. Formen ἀλλύεσκεν u. ἀλλύουσα, u. bei Ap. Rh. 4, 150 in ἀνελύετο, wo υ in der Arsis steht.]. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0197.png Seite 197]] ion. u. Hom. ἀλλύω, 1) wieder auflösen, was geknüpft war, ἱστόν, die Fäden eines Gewebes, Od. 2, 105. 109; etwas angeknüpftes loslösen, losknüpfen, πρυμνήσια 9, 178 u. öfter in tmesi; vou Fesseln befreien, ἐμέ τ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν 12, 200; wie δέσμ' ἀναλῦσαι Ar. Pax 1038; vgl. ἀνελύσατο χαίτην Diosc. 15 (IX, 340); Pind. ἀνὰ δ' ἔλυσεν ὀφθαλμόν, er lös'te das vom Todesdunkel umfangene Auge, erlangte für ihn das Leben, N. 10, 90, übh. retten. In der Schiffersprache mit u. ohne ἄγκυραν, die Anker lichten, das Schiff losbinden, abfahren, u. allgemeiner auch zu Lande; vom Heere, weggehen, aufbrechen, ἀνέλυσαν ἐκ τῶν τόπων Pol. 2, 32; ἀνέλυε τὴν αὐτὴν ὁδόν, ἐν ᾑπερ ἧκε 4, 68; εἰς τόπον 5, 29, 8, u. so Sp. – 2) aufheben, zerstören, bes. Gesetze, Verfassungen abschaffen oder ändern (gewöhnlicher καταλύειν), Plut. Flam. 19; ἀναλύσοιτο ist pass., Xen. Hell. 7, 5, 18; ἁμαρτίας ἀναλύεσθαι, wieder gut machen, Dem. 14, 34; vgl. Xen. Hell. 7, 5, 18. – 3) Schwierigkeiten lösen, Fragen beantworten, bes. von Aristot. an; auch geometrische Aufgaben, Plut. [υ bleibt kurz im perf. u. aor. pass., ist aber abweichend lang in den hom. Formen ἀλλύεσκεν u. ἀλλύουσα, u. bei Ap. Rh. 4, 150 in ἀνελύετο, wo υ in der Arsis steht.]. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<b>1</b> [[délier]] : [[ἱστόν]] OD [[défaire une trame]] ; ἐκ δεσμῶν τινα OD dégager qqn de ses liens ; <i>fig.</i> [[ἀν]]. τινὰ καταδίκης ÉL absoudre qqn d'une accusation;<br /><b>2</b> [[dissoudre]];<br /><b>3</b> [[analyser]] ; [[examiner en détail]];<br /><b>4</b> [[résoudre]] (un problème);<br /><b>5</b> [[détruire]], [[abolir]] : [[ἀναλύω εὐχήν]] LUC [[faire qu'une prière reste sans effet]];<br /><b>6</b> <i>abs.</i> [[lever l'ancre]] ; [[partir]];<br />[[NT]]: [[revenir]] ; [[mourir]].<br />'''Étymologie:''' [[ἀνά]], [[λύω]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἀναλύω:''' эп. [[ἀλλύω]]<br /><b class="num">1</b> [[распускать]] ([[ἱστόν]] Hom., Plut.; med. χαίτην Anth.);<br /><b class="num">2</b> [[раскручивать]], [[разматывать]] (τὰ [[βομβύκια]] Arst.);<br /><b class="num">3</b> воен. [[развертывать]] (τὴν παράταξιν Plut.);<br /><b class="num">4</b> [[развязывать]], [[распутывать]] ([[δεσμά]] Arph.);<br /><b class="num">5</b> [[растапливать]], [[плавить]]: τῆς χιόνος ἀναλυομένης Plut. во время таяния снега;<br /><b class="num">6</b> [[освобождать]] (τινὰ ἐκ δεσμῶν Hom.): ἀ. ὀφθαλμόν Pind. in tmesi возвращать зрение, перен. [[воскрешать]];<br /><b class="num">7</b> [[разлагать]], [[расчленять]] (τι εἴς τι Plat., Arst., Plut.);<br /><b class="num">8</b> [[исследовать]], [[анализировать]] (τὰ σχήματα τῶν κατηγοριῶν Arst.);<br /><b class="num">9</b> [[разрешать]], [[решать]] (''[[sc.]]'' τὰ γεωμετρικὰ προβλήματα Plut.);<br /><b class="num">10</b> преимущ. med. [[заглаживать]], [[искупать]] (τὰς πρός τινα ἁμαρτίας Dem.);<br /><b class="num">11</b> [[отменять]], [[аннулировать]] (πάσας ἐκδώσεις καὶ μισθώσεις καὶ ὠνάς Plut.);<br /><b class="num">12</b> [[приостанавливать]], [[прекращать]] (τὰ περὶ [[κυνηγέσιον]] πάντα Xen.);<br /><b class="num">13</b> [[сниматься с якоря]], перен. [[отправляться]], [[уходить]] (ἐκ τῶν τόπων Polyb.): εἰς παραχειμασίαν ἀναλῦσαι Polyb. [[отправиться на зимние квартиры]];<br /><b class="num">14</b> [[отходить]] (в вечность), [[умирать]] NT;<br /><b class="num">15</b> [[возвращаться]]: προσδέχεσθαί τινα, [[πότε]] ἀναλύσῃ NT поджидать кого-л., пока он не вернется. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἀναλύω''': Ἐπ. ἀλλύω· ἀνλύω Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 1028. 55: μέλλ. ἀναλύσω: (ἴδε λύω διὰ τοὺς σχηματισμοὺς καὶ τὴν προσῳδίαν: ὁ Ὅμ. ἔχει ἀλλύουσα, ἀλλύεσκε | |lstext='''ἀναλύω''': Ἐπ. ἀλλύω· ἀνλύω Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 1028. 55: μέλλ. ἀναλύσω: (ἴδε λύω διὰ τοὺς σχηματισμοὺς καὶ τὴν προσῳδίαν: ὁ Ὅμ. ἔχει ἀλλύουσα, ἀλλύεσκε μετὰ ῠ). Λύω, «λύνω», [[διαλύω]], ἐπὶ τοὺ ἱστοῦ τῆς Πηνελόπης, νύκτας δ’ ἀλλύεσκεν, ἀνέλυεν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἠματίη μὲν ὑφαίνεσκεν, ὕφαινεν, Ὀδ. Β. 105· ἀλλύουσαν .. ἀγλαὸν ἱστόν, ἀναλύουσαν, [[αὐτόθι]] Β. 109, κτλ.· ἀνά τε πρυμνήσια λῦσαι [[αὐτόθι]] Ι. 178, κτλ. 2) [[ἀπολύω]], ἀπελευθερῶ, ἐμέ τ’ ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν [[αὐτόθι]] Μ. 200 ([[οὐδαμοῦ]] ἐν Ἰλιάδι)· [[ἀπαλλάσσω]], «τὸ ἀναίτιον οὖν [[βρέφος]] ἀναλύοντες τῆς καταδίκης» Αἰλ. Π. Ἱ. 5. 18. ΙΙ. μεθ’ Ὅμ., λύω κατὰ διαφόρους ἐννοίας: 1) «λύνω», [[οὐδέποτε]] ζώνην ἀναλύεται Καλλ. εἰς Δῆλ. 237, κατὰ μέσ. τύπον, πρβλ. Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 5. 19, 11. 2) ἀποδίδω εἰς νεκρὸν τὴν χρῆσιν τῶν ὀφθαλμῶν αὑτοῦ καὶ τῆς γλώσσης, ἀνὰ δ’ ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, [[ἔπειτα]] δὲ φωνάν χαλκομίτρα Κάστορος Πινδ. Ν. 10 ἐν τέλ. 3) [[διαλύω]] τὴν ὕλην εἰς τὰ συστατικὰ αὑτῆς ἢ στοιχεῖα, ἐς αὐτὰ [[ταῦτα]] Τίμ. Λοκρ. 102D: [[διαλύω]], [[τήκω]] χιόνια, κττ., Πλούτ. 2. 898Α. β) [[ἀναλύω]] τι εἰς τὰ στοιχεῖα αὑτοῦ, [[ἐξετάζω]], Ψευδο-Φωκυλ. 96: - ἐρευνῶ τι ἀναλυτικῶς, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 3. 3. 11. 4) ἐν τῇ λογικῇ τοῦ Ἀριστ., [[ἀναλύω]] συλλογισμὸν εἰς τὰ στοιχεῖα αὑτοῦ, ὁ αὐτ. Ἀναλυτ. Πρ. 1. 32, 2, καὶ ἀλλ.: πρβλ. [[ἀνάλυσις]] Ι. 3. 5) ἀκυρῶ, [[διαγράφω]], Δημ. 584. 16, πρβλ. 187. 25, Πλούτ., κτλ., ἀλλ’ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ κατὰ μέσ. τύπον [[ἐξαλείφω]], [[κάμνω]] τι νὰ λησμονηθῇ, ἐπὶ σφαλμάτων, πάντα [[ταῦτα]] Ξεν. Ἑλλ. 7. 5, 18· ἁμαρτίας Δημ. 187. 24. 6) [[καταπαύω]], [[διακόπτω]], θέτω [[τέρμα]] εἴς τι, καὶ [[ὅταν]] [[ἀναγρία]] ἐμπίπτῃ, ἀναλύειν χρὴ τὰ περὶ [[κυνηγέσιον]] πάντα Ξεν. Κυν. 5. 34. 7) λύω [[πρόβλημα]], κτλ., Πλούτ. 2. 792D, Βυττεμ. [[αὐτόθι]] 133Β. 8) λύω τὴν μαγγανείαν, «ξεμαγεύω», «πεφαρμάκευσ’, ὦ γλυκύτατε, ἀναλυθεὶς [[μόλις]]», «ξεμαγευθείς», Μένανδ. ἐν «Ἥρῳ» 4, πρβλ. Ἀλβέρτ. Ἡσύχ. σ. 330. ΙΙΙ. ἀμετάβ., λύω τὰ πρυμνήσια καλῴδια, αἵρω τὴν ἄγκυραν καὶ ἑπομ. [[ἀποπλέω]], [[ἀπέρχομαι]], Πολύβ. 3. 69. 14, Βαβρ. 42, 8, Χρησμ. Σιβυλλ. 8. 55, κτλ.: - μεταφ., ἐπὶ τοῦ θανάτου, ἐς θεοὺς ἀνέλυσα Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 340. 7· [[ὅθεν]] καὶ ἀπολύτως, [[ἀποθνήσκω]] (πρβλ. [[ἀνάλυσις]] ΙΙ.), Ἐπιστ. πρὸς Φιλ. α΄, 23, Ἐπιγρ. Ἑλλ. 713. 2) [[ὑποστρέφω]], [[ἐπανέρχομαι]], Εὐαγγ. κ. Λουκ. ιβ΄, 36· ἐξ ᾅδου Ἑβδ. (Σοφ. Σολ. β΄, 1). | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
|auten=[[part]]. [[ἀλλύουσα]], ipf. iter. [[ἀλλύεσκεν]], aor. ἀνέλῦσαν, [[mid]]. fut. ἀναλύσεται: [[unite]], [[unravel]]. (Od.) | |auten=[[part]]. [[ἀλλύουσα]], ipf. iter. [[ἀλλύεσκεν]], aor. ἀνέλῦσαν, [[mid]]. fut. ἀναλύσεται: [[unite]], [[unravel]]. (Od.) | ||
}} | |||
{{Slater | |||
|sltr=<b>ἀνᾰλῠω</b> [[loosen]] ἀνὰ δ' ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, [[ἔπειτα]] δὲ φωνὰν χαλκομίτρα Κάστορος ''[[sc.]]'' [[Ζεύς]] i. e. freed, revived (N. 10.90) μόρσιμ' ἀνα[λ]ύεν [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὁ [[θεῶν]] σκοπὸς οὐ [[τόλμα]] (i. e. [[undo]], met. [[from]] [[spinning]]) (Pae. 6.94) | |||
}} | |||
{{StrongGR | |||
|strgr=from [[ἀνά]] and [[λύω]]; to [[break]] up, i.e. [[depart]] ([[literally]] or [[figuratively]]): [[depart]], [[return]]. | |||
}} | |||
{{Thayer | |||
|txtha=[[future]] ἀναλύσω; 1st aorist ἀνέλυσα;<br /><b class="num">1.</b> to [[unloose]], [[undo]] [[again]] (as, [[woven]] threads).<br /><b class="num">2.</b> to [[depart]], German aufbrechen, [[break]] up ([[see]] [[ἀνάλυσις]], 2), so [[very]] [[often]] in Greek writings; to [[depart]] from [[life]]: Lucian, Philops c. 14 [[ὀκτωκαιδεκαέτης]] ὤν ἀνελυεν; [[add]] Aelian v. h. 4,23; (ἀνέλυσεν ὁ [[ἐπίσκοπος]] [[Πλάτων]] ἐν κυρίῳ, Acta et [[mart]]. Matth. § 31)). to [[return]], ἐκ τῶν γάμων, Buttmann, 145 (127); for examples) cf. Kuinoel (and Wetstein) at the [[passage]]; Grimm on 2 Maccabees 8:25. | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=(Α [[ἀναλύω]])<br /><b>1.</b> [[χωρίζω]] [[κάτι]] σύνθετο στα συστατικά του στοιχεία<br /><b>2.</b> [[διαλύω]] [[σώμα]] στερεάς μορφής, [[λειώνω]] (στα αρχ. στην παθ.)<br /><b>3.</b> [[ερευνώ]], [[εξετάζω]] αναλυτικά, [[διερευνώ]], [[λεπτολογώ]]<br /><b>4.</b> [[εκτυλίσσω]], [[ξετυλίγω]] (στα αρχ. στη μέσ.)<br /><b>5.</b> (στη Λογική) [[αναλύω]] συλλογισμό στα στοιχεία του<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[χωρίζω]] μια [[σύνθεση]] σε μικρότερες ενότητες, [[απλοποιώ]], [[απλουστεύω]]<br /><b>2.</b> [[καταστρέφω]], [[αφανίζω]]<br /><b>3.</b> <b>μέσ.</b> κινούμαι με [[δυσκολία]] λόγω σωματικής αδυναμίας<br /><b>4.</b> <b>παθ.</b> [[παραλύω]] από σωματική ή ψυχική [[αιτία]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[φεύγω]] από τη ζωή, [[πεθαίνω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[λύνω]], ξεδένω<br /><b>2.</b> (για ύφασμα) [[ξεϋφαίνω]], [[ξεπλέκω]]<br /><b>3.</b> [[ελευθερώνω]], [[απαλλάσσω]]<br /><b>4.</b> [[ξεφεύγω]], [[γλυτώνω]]<br /><b>5.</b> [[ακυρώνω]], [[καταργώ]], [[αχρηστεύω]]<br /><b>6.</b> (για λάθη) [[κάνω]] να λησμονηθεί, [[εξαλείφω]], [[διαγράφω]]<br /><b>7.</b> [[αποδίδω]] σε νεκρό τη [[χρήση]] τών ματιών και της γλώσσας του<br /><b>8.</b> (στην Ιατρ.) [[ηρεμώ]], ξεκουράζομαι, [[χαλαρώνω]]<br /><b>9.</b> [[λύνω]] κάποιο [[πρόβλημα]], [[επιλύω]]<br /><b>10.</b> [[λύνω]] το [[μάγια]], [[ξεμαγεύω]]<br /><b>11.</b> [[επανορθώνω]]<br /><b>12.</b> απομακρύνομαι, [[αναχωρώ]], [[φεύγω]]<br /><b>13.</b> [[σηκώνω]] την [[άγκυρα]], [[αποπλέω]]<br /><b>14.</b> [[επανέρχομαι]], [[επιστρέφω]]<br /><b>15.</b> βάζα [[τέρμα]] σε [[κάτι]], [[διακόπτω]], [[καταπαύω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <i>ανα</i>- <span style="color: red;">+</span> <i>λύω</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ανάλυση]] (<i>ις</i>), [[αναλύτης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ἀναλυτήρ]], [[ἀνάλυτος]] <b>μσν.-νεοελλ.</b> [[αναλύσιμος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ανάλυμα]], [[αναλυμός]], [[αναλυτής]], [[αναλυτός]]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἀναλύω:''' Επικ. ἀλ-[[λύω]]· Επικ. γʹ ενικ. παρατ. [[ἀλλύεσκε]] [ῡ]· Επικ. θηλ. μτχ. [[ἀλλύουσα]]· μέλ. <i>-λύσω</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[χαλαρώνω]], [[λύνω]], λέγεται για τον ιστό της Πηνελόπης, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">2.</b> [[ελευθερώνω]], [[αποδεσμεύω]], [[απολύω]], <i>ἐκ δεσμῶν</i>, στο ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[μετά]] τον Όμηρ., <i>ἀν. ὀφθαλμόν</i>, <i>φωνάν</i>, δηλ. [[αποκαθιστώ]] τη [[χρήση]] της όρασης και της φωνής σε νεκρό, σε Πίνδ.<br /><b class="num">2.</b> [[αναλύω]], σε Αριστ.<br /><b class="num">3.</b> [[τερματίζω]] [[κάτι]], σε Ξεν.· [[καταργώ]], [[ακυρώνω]], σε Δημ. — Μέσ., [[εξαλείφω]] λάθη, σε Ξεν., Δημ.<br /><b class="num">III. 1.</b> αμτβ., [[λύνω]] τα πρυμνήσια [[σχοινιά]], [[σηκώνω]] την [[άγκυρα]], [[αποπλέω]], σε Πολύβ.· μεταφ., λέγεται για θάνατο, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">2.</b> [[επανέρχομαι]], [[επιστρέφω]], στο ίδ. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> to [[unloose]], [[undo]], of [[Penelope]]'s web, Od.<br /><b class="num">2.</b> to [[unloose]], set [[free]], [[release]], ἐκ δεσμῶν Od.<br /><b class="num">II.</b> [[after]] Hom., ἀν. ὀφθαλμόν, φωνάν, i. e. to [[restore]] to a [[dead]] man the use of his eyes and [[voice]], Pind.<br /><b class="num">2.</b> to [[analyse]], Arist.<br /><b class="num">3.</b> to put an end to a [[thing]], Xen.:— to [[abolish]], [[cancel]], Dem.:—Mid. to [[cancel]] faults, Xen., Dem.<br /><b class="num">III.</b> intr. to [[loose]] a [[ship]] from its moorings, [[weigh]] [[anchor]], [[depart]], Polyb.: —metaph., of [[death]], NTest.<br /><b class="num">2.</b> to [[return]], NTest. | |||
}} | |||
{{Chinese | |||
|sngr='''原文音譯'''：¢nalÚw 安那-呂哦<br />'''詞類次數'''：動詞（2）<br />'''原文字根'''：向上-釋放<br />'''字義溯源'''：離散，歸回，釋放，回來，離開；由（[[ἀνά]]）*=上，回復）與（[[λύω]]）*=解開）組成。<br />'''同義字'''：1） （[[ἀναλύω]]）離散 2） （[[ἀναχωρέω]]）退去 3） （[[ἀνίημι]]）鬆開 4） （[[ἀπαλλάσσω]]）轉離 5） （[[ἀπέρχομαι]]）離去 6） （[[ἀποβαίνω]]）上岸 7） （[[ἀπολείπω]]）棄置 8） （[[ἀπολύω]]）完全自由 9） （[[ἀποχωρέω]]）走開 10） （[[ἀφίημι]] / [[ἐναφίημι]]）遣去 11） （[[ἀφίστημι]]）除去 12） （[[διαχωρίζω]]）完全移開 13） （[[ἐγκαταλείπω]]）離棄 14） （[[ἐλευθερόω]]）釋放 15） （[[ἐξαιρέω]]）撕開 16） （[[ἔξειμι1]]）發出 17） （[[ἐξέρχομαι]] / [[διεξέρχομαι]] / [[ἐκβαίνω]]）出來 18） （[[ἡσυχάζω]]）安歇 19） （[[καταλείπω]]）留下 20） （[[καταπαύω]]）歇息 21） （[[κοπάζω]]）困倦 22） （[[λύω]]）解開 23） （[[μεταίρω]]）去，離開 24） （[[παράγω]]）領近 25） （[[παύω]]）止住 26） （[[πορεύομαι]]）走過 27） （[[ὑπάγω]]）被帶去 28） （[[χαρίζομαι]]）恩待 29） （[[χωρέω]]）進到<br />'''出現次數'''：總共（2）；路（1）；腓（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 離（1） 腓1:23；<br />2） 回來（1） 路12:36 | |||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=[[deshacer]], [[librarse de]] c. ac. καταδέσμους ἀναλύσεις καὶ ἐχθροὺς νικήσεις <b class="b3">te librarás de encantamientos y vencerás a los enemigos</b> P IV 2177 ἀνάλυσόν μου τὴν σαπρὰν εἱμαρμένην <b class="b3">libérame de mi maligno destino</b> P XIII 634 abs. πρὸς φόβον καὶ ἀναλύων λέγε δυοῖν διὰ μαχαιρῶν διηχῆ λόγον <b class="b3">contra el miedo y para liberar di esta fórmula entre dos espadas</b> P LXX 26 | |||
}} | }} | ||