μορύσσω
καλῶς δρῶν ἐξαμαρτεῖν μᾶλλον ἢ νικᾶν κακῶς → I would prefer to fail with honor than to win by evil | I prefer to fail by acting rightly rather than win by acting wrongly | Better fail by doing right, than win by doing wrong (Sophocles, Philoctetes 95)
English (LSJ)
Ep. Verb,
A = μολύνω, soil, defile, in pf. part. Pass. μεμορυγμένα (v.l. μεμορυχμένα in Od. and Nic.), [εἵματα] καπνῷ Od.13.435; Ὀδυσῆα μ. αἵματι Q.S.5.450; μέλαν κυάνοιο . . μ. ἄνθος black mixed with blue, Opp.C.3.39; μ. ἀφρῷ, ὄξει, Nic.Al.318, 330. II = μωλύνω 1, μελισσάων καμάτῳ ἔνι παῦρα μορύξαις (aor. opt.) ῥίζεα ib. 144 (cf. Sch.).
German (Pape)
[Seite 208] be lud ein, verunreinigen; εἵματα ῥυπόωντα, κακῷ μεμορυγμένα καπνῷ, Od. 13, 435; sp. D., wie Opp. Cyn. 3, 39; Nic. Al. 144 in allgemeiner Bdtg, μέλαν κυάνοιο μεμορυγμένον ἄνθος, schwarz mit blau gemischte Farbe.
Greek (Liddell-Scott)
μορύσσω: Ἐπικ. ῥῆμα, = μολύνω, παῦρα μορύξαις (ἀόρ. εὐκτ.) Νικ. Ἀλεξιφ. 144· - ἀλλαχοῦ μόνον κατὰ μετοχ. παθητ. πρκμ., μεμορυγμένα [εἵματα] καπνῷ Ὀδ. Ξ. 435· Ὀδυσῆα κεῖσθαι ὀϊόμενος μεμορυγμένον αἵματι πολλῷ Κόϊντ. Σμ. 5. 450· μέλαν κυάνοιο... μεμ. ἄνθος, μέλαν μεμιγμένον μετὰ κυανοῦ, Ὀππ. Κυν. 3. 39· μ. ἀφρῷ, ὄξει Νικ. Ἀλεξιφ. 318. 330.
French (Bailly abrégé)
seul. ao. Act. et pf. Pass. μεμορυγμένος;
noircir, tacher, souiller.
Étymologie: DELG peu clair.
English (Autenrieth)
only pass. perf. part., μεμορυγμένα (-χμένα), stained, Od. 13.435†.
Greek Monolingual
μορύσσω (Α)
1. μολύνω, λερώνω, βρομίζω
2. αναμιγνύω, ανακατώνω
3. μωλύνω.
[ΕΤΥΜΟΛ. Οι τ. μορύσσω και μόρυχος εμφανίζουν πιθ. την ετεροιωμένη βαθμίδα mor(-u-) της ΙΕ ρίζας mer- «σκούρα χρώματα, βρόμικη κηλίδα» (με παρέκταση -u-) και συνδέονται πιθ. με σλαβικές λέξεις με σημ. «αλείφω, λερώνω» (πρβλ. ρωσ. mara-ju,-ti «ρυπαίνω», maraška «κηλίδα» και ίσως με τα μόρτος, μόρφνος). Η λ. μορύσσω, που εμφανίζει εκφραστικό επίθημα -σσω, είναι πιθ. μετονοματικό παράγωγο του μόρυχος, που εμφανίζει εκφραστικό επίθημα -χος (πρβλ. βόστρυχος, ήσυ-χος). Κατ' άλλη άποψη, ο τ. μόρυχος θεωρείται υποχωρητ. παρ. του μορύσσω.
Greek Monotonic
μορύσσω: = μολύνω, λερώνω, κηλιδώνω, στιγματίζω: μτχ. Παθ. παρακ., μεμορυγμένα καπνῷ, σε Ομήρ. Οδ.
Russian (Dvoretsky)
μορύσσω: делать черным, покрывать сажей, копотью (μεμορυγμένος или μεμορυχμένος καπνῷ Hom.).
Frisk Etymological English
Meaning: only ptc. pf. μεμορυχμένος (v.l. -γ-) defiled, blackened (ν 435, Nic., Q. S., Opp.), also opt. aor. 2. sg. μορύξαις one should besmear (Nic. Al. 144).
Derivatives: Beside μορυχώτερον comp. as adv. darker (v.l. in Arist. Metaph. 987 a 10), Μόρυχος surn. of Dionysos in Sicily (Sophr. 94; as his face was besmeart with yeast at the wine-harvest ), also name of a tragic poet (Ar.) with Μορυχία οἰκία (Pl. Phdr. 227b); s. Praechter Herm. 42, 647. On Μόρυχος cf. ἥσυχος, βόστρυχος uad the popular words in -χος, s. Chantraine Form. 402 ff.; a backformation from μορύσσω (with anal. -ύσσω, Schwyzer 733) is possible.
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: On Μόρυχος cf. ἥσυχος, βόστρυχος and the popular words in -χος, s. Chantraine Form. 402 ff.; a backformation from μορύσσω (with anal. -ύσσω, Schwyzer 733) is possible. Possible Greek cognates are mentioned under μόρφνος (s..); outside Greek some Slavic words for smear etc. may be considered, e.g. Russ. mará-ju, -tь smear, stain etc. (IE mōr-), s. Vasmer s.v. with more forms. Uncertain considerations from Armenian (after H. Petersson LUÅ 1916, 40) in WP. 2, 280, Pok. 734, Hofmann Et. Wb. s. v. Other combinations (to μύρον, σμύρις; after L. Meyer 4, 404f., Torp in Fick 3, 527) in Bq. - If the word is Pre-Greek, it could stand for *μαρυ-.
Middle Liddell
μορύσσω, = μολύνω
to soil, stain, defile: perf. pass. part. μεμορυγμένα καπνῷ Od.