φθέγγομαι

English (LSJ)

Od.10.228, etc.: fut.

   A φθέγξομαι Il.21.341: aor. ἐφθεγξάμην, Ep. and poet. φθεγξάμην 18.218, Pi.O.6.14: pf. ἔφθεγμαι, 2sg. ἔφθεγξαι Pl.Lg.830c, 3sg. ἔφθεγκται (trans.) Arist.APo.77a2, (Pass.) Id.Cael.279a23: —utter a sound or voice, esp. speak loud and clear, freq. in Hom., φθεγξάμενος παρὰ νηός Il.11.603, cf. 10.67, al., Pl. R.336b (properly of all animals that have lungs, Arist.HA535a30):    I of the human voice, ἀνθρωπηΐῃ φωνῇ φ. Hdt.2.57; ἀπὸ γλώσσας Pi. l.c.; διὰ τοῦ στόματος Pl.Sph.238b; [ψυχῆς] φθεγξαμένης ἀΐων Xenoph.7.5; φθεγξαμένου τευ ἢ αὐδήσαντος Od.9.497; with a part. expressing the kind of cry, φθέγξομ' ἐγὼν ἰάχουσα Il. 21.341; τοὶ δ' ἐφθέγγοντο καλεῦντες Od.10.229, cf. 12.249; so σφοδρῷ τῷ πνεύματι φ. Archyt.1; φ. μετὰ βοῆς Pl.Lg.791e, etc.; μέγιστον ἁπάντων D.19.206; καλὸν καὶ μέγα ib.216, cf. 337; ἐλεύθερον καὶ μέγα Pl.Grg.485e; also of weak, small voice, φθεγξάμενος ὀλίγῃ ὀπί Od.14.492; τυτθὸν φθεγξαμένη Il.24.170; of the battle-cry, X.An. 1.8.18; of the recitative of the chorus, Id.Oec.8.3; οὐκέτι πόρρω διθυράμβων φ. Pl.Phdr.238d; οὐδ' ἂν φθέγξασθαι δυνηθείη would not be able to utter a syllable, Isoc.15.192, cf. Pl.R.368c; opp. silence, X.Mem.4.2.6; εἶτα σὺ φθέγγει . . ; open your mouth . . ? D.18.283; of children just born, Arist.HA587a27:—Constr.:—c. acc. cogn., utter, ἔπος Hdt.5.106; ἀγέλαστα Heraclit.92; ὀδυρμοὺς καὶ γόους ἀνωφελεῖς A.Pr.34; καίρια S.Ph.862 (lyr.); ἀράς, λόγους, βλασφημίαν, E.Ph.475, Med.1307, Ion 1189; ῥῆμα μοχθηρόν SIG1175.19 (Piraeus, Tab. Defix., iv/iii B. C.); τἀληθῆ Pl.Phlb.49b; ὑπέρογκα ματαιότητος φ. 2 Ep.Pet.2.18: the pers. addressed added with a Prep., φ. εἰς ἡμᾶς E.Ph.l.c.; πρός τινα Pl.Ion534d; later τισί, Plu.Crass.27; φ. τι περί τινος Isoc.10.13; τὸ φθεγγόμενον, abs., that which uttered the sound, Hdt.8.65.    2 of animals, as a horse, neigh, whinny, Id.3.84,85; of an eagle, scream, X.An.6.1.23; of a raven, croak, Thphr.Sign.16; of a fawn, cry, Theoc.13.62; of birds, opp. ἄφωνοί εἰσι, Arist.HA618a5; ἐν τῷ θέρει ᾄδει [κόττυφος], τοῦ χειμῶνος . . φ. θορυβῶδες ib.632b17; of worms, φ. οἷον τριγμόν Thphr. CP5.10.5; of certain fish, Arist.Fr.300, Opp.H.1.135.    3 of inanimate things, of a door, creak, Ar.Pl.1099; of thunder, X.Cyr. 7.1.3; of trumpets, Id.An.4.2.7, 5.2.14; of the flute, Id.Smp.6.3, Thgn.532; of the lyre, φόρμιγξ φ. ἱρὸν μέλος Id.761, cf. Arist. Metaph.1019b15; of an earthen pot, εἴτε ὑγιὲς εἴτε σαθρὸν φ. whether it rings sound or cracked, Pl.Tht.179d; φ. παλάμῃσι to clap with the hands, Nonn.D.5.106, cf. AP9.505.17 (dub.).    II = ὀνομάζω, to name, call by name, Pl.R.527a, Phlb.25c, 34a; τῷ πλέγματι τούτῳ τὸ ὄνομα ἐφθεγξάμεθα λόγον gave it the name of λόγος, Id.Sph.262d; φ. εἴδωλον ἐπὶ πᾶσιν ὡς ἓν ὄν ib.240a; φ. γιγνόμενα speak of things as coming into existence, Id.Tht.157b; καὶ τὸν κύλλαστιν φθέγγου use the word κ., Ar.Fr.257; also τῇ δυνάμει ταὐτὸν φ. have the same meaning, Pl.Cra.394c.    III c. acc. pers., sing, or celebrate one aloud, Pi.O.1.36; also, tell of, recount, θεῶν ἔργα Xenoph.12.1.

German (Pape)

[Seite 1270] dep. med., einen Laut, eine Stimme, einen Ton, Klang von sich geben, die Stimme erheben, bes. die Stimme mit Kraft erheben, laut reden, schreien; bei Hom. immer von der menschlichen Stimme, auch von schwächern Stimmen, ὀλίγῃ ὀπὶ φθεγξάμενος Od. 14, 492; τυτθὸν φθεγξαμένη Il. 24, 170; ἀπὸ γλώσσας ἐφθέγξατο Pind. Ol. 6, 14; χορὸς φθεγγόμενος διὰ στομάτων frg. 138; u. mit dem acc. der Person, laut preisen oder besingen, Ol. 1, 36, wie mit dem acc. der Sache, Etwas ertönen lassen, ausrufen, sagen, ἐφθέγξατο τοιαῦτα P. 8, 58, u. öfter; – Tragg.: φθέγγου χέουσα σεμνὰ τοῖσιν εὔφροσιν Aesch. Ch. 107; πολλοὺς δ' ὀδυρμοὺς καὶ γόους ἀνωφελεῖς φθέγξῃ Prom. 34; βλέπ', εἰ καίρια φθέγγει Soph. Phil. 850; ἀκούεθ', οἷα φθέγγεται O. C. 885; ἀράς, ἃς Οἰδίπους ἐφθέγξατ' εἰς ἡμᾶς Eur. Phoen. 478; Med. 1307 u. oft; ἔπος φθέγγεσθαι, ein Wort ertönen lassen, Her. 7, 103; φθ. φωνῇ ἀνθρωπηίῃ 2, 57; ὅτι ἤδη ἔπη φθέγγομαι Plat. Phaedr. 241 e; γελοίους τοιούτους φάσκων εἶναι τἀληθῆ φθέγξει Phil. 49 b, u. oft. – Vom Kriegsgeschrei der Soldaten beim Anfange der Schlacht, Xen. An. 1, 8,18. – Auch von den Stimmen der Thiere, vom Wiehern des Pferdes Her. 3, 84. 85, vom Adler Xen. An. 6, 1,23; u. von den Tönen der Instrumente, z. B. von der σάλπιγξ, erschallen, 4, 2,7 u. öfter, u. A.; selbst vom Donner, Xen. Cyr. 7, 1,3; φθέγγεσθαι παλάμαις, klatschen, Jac. A. P. p. 580; von der knarrenden Thür, Ar. Plut. 1099; ὁ τρίπους φθέγγεται, vom Orakel, Luc. Phal. 2, 12. – Auch = ὀνομάζω, benennen, beim Namen nennen, Plat. Theaet. 157 b Phil. 34 a Soph. 262 d u. öfter. – Τὸ φθεγγόμενον = ὁ φθόγγος, Her. 8, 65.