3,274,408
edits
ὀργή: Difference between revisions
From LSJ
29
(T21) |
(29) |
||
| Line 24: | Line 24: | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=ὀργῆς, ἡ (from [[ὀργάω]] to [[teem]], denoting an [[internal]] [[motion]], [[especially]] [[that]] of plants and fruits [[swelling]] [[with]] [[juice]] ([[Curtius]], § 152); cf. Latin turgere alicui for irasci alicui in Plautus Cas. 2,5, 17; Most. 3,2, 10; cf. German arg, Aerger), in Greek writings from [[Hesiod]] [[down]] "the [[natural]] [[disposition]], [[temper]], [[character]]; [[movement]] or [[agitation]] of [[soul]], [[impulse]], [[desire]], [[any]] [[violent]] [[emotion]]," [[but]] [[especially]] (and [[chiefly]] in Attic) [[anger]]. In Biblical Greek [[anger]], [[wrath]], [[indignation]] (on the [[distinction]] [[between]] it and [[θυμός]], [[see]] [[θυμός]], 1): μετ' ὀργῆς, [[indignant]] (A. V. [[with]] [[anger]]), [[χωρίς]] ὀργῆς, [[anger]] exhibited in punishing, [[hence]], used for the [[punishment]] itself ([[Demosthenes]] or. in [[middle]] § 43): of the punishments inflicted by magistrates, [[διά]] [[τήν]] ὀργήν, i. e. [[because]] [[disobedience]] is visited [[with]] [[punishment]], [[ὀργή]] attributed to God in the N. T. is [[that]] in God [[which]] stands opposed to [[man]]'s [[disobedience]], [[obduracy]] ([[especially]] in resisting the gospel) and [[sin]], and manifests itself in punishing the [[same]]: ἡ [[ὀργή]], Winer's Grammar, 594 (553)); [[σκεύη]] ὀργῆς, vessels [[into]] [[which]] [[wrath]] [[will]] be poured (at the [[last]] [[day]]), explained by the [[addition]] κατηρτισμένα [[εἰς]] ἀπώλειαν, ἡ μελλουσα [[ὀργή]], [[which]] at the [[last]] [[day]] [[will]] be exhibited in penalties, ἡ [[ὀργή]] ἡ ἐρχομένη, [[ἡμέρα]] ὀργῆς, the [[day]] on [[which]] the [[wrath]] of God [[will]] be made [[manifest]] in the [[punishment]] of the [[wicked]] (cf. Winer's Grammar, § 30,2a.), ἡ [[ἡμέρα]] ἡ [[μεγάλη]] τῆς ὀργῆς [[αὐτοῦ]] ([[ἡμέρα]], 3at the [[end]]); ἔρχεται ἡ [[ὀργή]] [[τοῦ]] Θεοῦ [[ἐπί]] τινα, the [[wrath]] of God cometh [[upon]] [[one]] in the [[infliction]] of [[penalty]] (cf. Winer's Grammar, § 40,2a.), T Tr WH [[omit]]; L brackets [[ἐπί]] etc.); ἔφθασε (ἔφθακεν L [[text]] WH marginal [[reading]]) ἐπ' αὐτούς ἡ [[ὀργή]], ἡ [[ὀργή]] passes [[over]] [[into]] the [[notion]] of [[retribution]] and [[punishment]], τέκνα ὀργῆς, men [[exposed]] to [[divine]] [[punishment]], [[εἰς]] ὀργήν, [[unto]] [[wrath]], i. e. to [[undergo]] [[punishment]] in [[misery]], [[ὀργή]] is attributed to Christ [[also]] [[when]] he comes as Messianic Judges , Sept. for עֶבְרָה, [[wrath]], [[outburst]] of [[anger]], זַעַם, חֵמָה, חָרון, קֶצֶף, etc.; [[but]] [[chiefly]] for אַף.) Cf. Ferd. Weber, Vom Zorne Gottes. Erlang. 1862; Ritschl, Die christl. Lehre v. d. Rechtfertigung u. Versöhnung, ii., p. 118ff. | |txtha=ὀργῆς, ἡ (from [[ὀργάω]] to [[teem]], denoting an [[internal]] [[motion]], [[especially]] [[that]] of plants and fruits [[swelling]] [[with]] [[juice]] ([[Curtius]], § 152); cf. Latin turgere alicui for irasci alicui in Plautus Cas. 2,5, 17; Most. 3,2, 10; cf. German arg, Aerger), in Greek writings from [[Hesiod]] [[down]] "the [[natural]] [[disposition]], [[temper]], [[character]]; [[movement]] or [[agitation]] of [[soul]], [[impulse]], [[desire]], [[any]] [[violent]] [[emotion]]," [[but]] [[especially]] (and [[chiefly]] in Attic) [[anger]]. In Biblical Greek [[anger]], [[wrath]], [[indignation]] (on the [[distinction]] [[between]] it and [[θυμός]], [[see]] [[θυμός]], 1): μετ' ὀργῆς, [[indignant]] (A. V. [[with]] [[anger]]), [[χωρίς]] ὀργῆς, [[anger]] exhibited in punishing, [[hence]], used for the [[punishment]] itself ([[Demosthenes]] or. in [[middle]] § 43): of the punishments inflicted by magistrates, [[διά]] [[τήν]] ὀργήν, i. e. [[because]] [[disobedience]] is visited [[with]] [[punishment]], [[ὀργή]] attributed to God in the N. T. is [[that]] in God [[which]] stands opposed to [[man]]'s [[disobedience]], [[obduracy]] ([[especially]] in resisting the gospel) and [[sin]], and manifests itself in punishing the [[same]]: ἡ [[ὀργή]], Winer's Grammar, 594 (553)); [[σκεύη]] ὀργῆς, vessels [[into]] [[which]] [[wrath]] [[will]] be poured (at the [[last]] [[day]]), explained by the [[addition]] κατηρτισμένα [[εἰς]] ἀπώλειαν, ἡ μελλουσα [[ὀργή]], [[which]] at the [[last]] [[day]] [[will]] be exhibited in penalties, ἡ [[ὀργή]] ἡ ἐρχομένη, [[ἡμέρα]] ὀργῆς, the [[day]] on [[which]] the [[wrath]] of God [[will]] be made [[manifest]] in the [[punishment]] of the [[wicked]] (cf. Winer's Grammar, § 30,2a.), ἡ [[ἡμέρα]] ἡ [[μεγάλη]] τῆς ὀργῆς [[αὐτοῦ]] ([[ἡμέρα]], 3at the [[end]]); ἔρχεται ἡ [[ὀργή]] [[τοῦ]] Θεοῦ [[ἐπί]] τινα, the [[wrath]] of God cometh [[upon]] [[one]] in the [[infliction]] of [[penalty]] (cf. Winer's Grammar, § 40,2a.), T Tr WH [[omit]]; L brackets [[ἐπί]] etc.); ἔφθασε (ἔφθακεν L [[text]] WH marginal [[reading]]) ἐπ' αὐτούς ἡ [[ὀργή]], ἡ [[ὀργή]] passes [[over]] [[into]] the [[notion]] of [[retribution]] and [[punishment]], τέκνα ὀργῆς, men [[exposed]] to [[divine]] [[punishment]], [[εἰς]] ὀργήν, [[unto]] [[wrath]], i. e. to [[undergo]] [[punishment]] in [[misery]], [[ὀργή]] is attributed to Christ [[also]] [[when]] he comes as Messianic Judges , Sept. for עֶבְרָה, [[wrath]], [[outburst]] of [[anger]], זַעַם, חֵמָה, חָרון, קֶצֶף, etc.; [[but]] [[chiefly]] for אַף.) Cf. Ferd. Weber, Vom Zorne Gottes. Erlang. 1862; Ritschl, Die christl. Lehre v. d. Rechtfertigung u. Versöhnung, ii., p. 118ff. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=η (ΑΜ [[ὀργή]])<br />έντονη ψυχική [[διέγερση]] από [[κάτι]] δυσάρεστο ή προσβλητικό που εκδηλώνεται με βίαιη [[συμπεριφορά]], η [[αγανάκτηση]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «[[δίνω]] [[τόπο]] στην [[οργή]]» — [[συγκρατώ]] τον θυμό μου και τα [[νεύρα]] μου, [[υποχωρώ]]<br />β) «[[θεία]] [[οργή]]» ή «[[οργή]] θεού» — [[μεγάλη]] [[καταστροφή]], [[θεομηνία]]<br />γ) «[[φωνή]] λαού, [[οργή]] θεού» — όταν ο [[λαός]] εξεγείρεται η δύναμή του [[είναι]] ακατανίκητη<br />δ) «στην [[οργή]] του θεού» ή «[[άντε]] στην [[οργή]]» — λέγεται ως [[κατάρα]]<br />ε) «να πάρει η [[οργή]]» — λέγεται ως [[έκφραση]] αγανάκτησης<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[φυσική]] [[τάση]] ή [[διάθεση]]<br /><b>2.</b> [[ήθος]], [[χαρακτήρας]], [[ιδιοσυγκρασία]] («ὀργῆς νοσούσης εἰσὶν ἰατροὶ λόγοι», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> (η δοτ. ως επίρρ.) <i>ὀργῇ</i><br />με θυμό, οργισμένα<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ἐπιφέρω]] [[ὀργάς]] τινι» — [[προσαρμόζω]] τη [[διάθεση]] μου στη [[διάθεση]] κάποιου<br />β) «[[ἀνίημι]] τῆς ὀργῆς» ή «ὀργὴν χαλῶ» — [[μετριάζω]] τον θυμό μου, [[ηρεμώ]]<br />γ) «ὀργὴν [[κατέχω]]» ή «ὀργῆς κρατῶ» — [[συγκρατώ]] τον θυμό μου<br />δ) «ὀργῆς [[τυγχάνω]]» — [[γίνομαι]] [[δεκτός]] με [[αγανάκτηση]]<br />ε) «Πανὸς ὀργαί» — [[αιφνίδιος]] [[φόβος]] τον οποίο διεγείρει η [[οργή]] του Πανός στα ζώα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η λ. έχει αναχθεί σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>werg</i>- / <i>worg</i>- «[[φουσκώνω]] από [[οργή]], [[δύναμη]]» και έχει συνδεθεί με αρχ. ινδ. <i>ū</i><i>rj</i><i>ā</i> «[[τροφή]], [[σθένος]], [[ανδρεία]]». Η [[εξέλιξη]] στη σημ. του [[ὀργή]] από «[[φυσική]] [[διάθεση]], [[ιδιοσυγκρασία]]» σε «βίαιη [[συμπεριφορά]], [[θυμός]]» παρατηρείται και στο αρχ. ιρλδ. <i>ferc</i> «[[θυμός]]». Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], ελάχιστα πιθανή, η λ. [[ὀργή]] έχει προέλθει με [[συγκοπή]] από τ. <i>ὀρ</i>(<i>ο</i>)<i>γά</i> (<span style="color: red;"><</span> [[ὀρέγω]] «[[εκτείνω]], [[απλώνω]]» και «[[επιθυμώ]] πολύ»). Η λ. [[ὀργή]] με αρχική σημ. «[[φυσική]] [[διάθεση]], [[χαρακτήρας]], [[ιδιοσυγκρασία]]» εξελίχθηκε στη σημ. «βίαιη [[συμπεριφορά]], [[αγανάκτηση]], [[θυμός]]» και μ' αυτή τη σημ. χρησιμοποιείται στη Νέα Ελληνική. Η [[χρησιμοποίηση]], εξάλλου, της λ. [[ὀργή]] στα παράγωγα <i>ὀργῶ</i> και [[ὀργάς]] με τις σημ. «αρδεύομαι καλά για [[παραγωγή]] καρπού» και «γη που καλλιεργείται και ποτίζεται τακτικά, [[εύφορος]] [[αγρός]]», αντίστοιχα, με τη σημ. τών [[εργασιών]] που εκτελεί ο [[γεωργός]] για να βελτιώσει και να αυξήσει την [[παραγωγικότητα]] του εδάφους, οδήγησε στην παρετυμολογική [[σύνδεση]] της οικογένειας τών [[ὀργή]], <i>ὀργῶ</i>, [[ὀργάς]] (<b>πρβλ.</b> και [[οργώνω]]) με την [[οικογένεια]] τών <i>ἔργο</i>, [[ἔρδω]]. Η λ. [[ὀργή]], [[τέλος]], διακρίνεται από τη λ. [[χόλος]] που έχει και τη σημ. της πικρίας, της λύπης, της μνησικακίας, η οποία δεν χαρακτηρίζει την [[ὀργή]]. Η [[ὀργή]] [[επίσης]] διαφέρει σημασιολογικά και από τη συνώνυμή της λ. [[θυμός]] στο ότι η τελευταία καλύπτει ένα ευρύτερο σημασιολογικό [[πεδίο]] από την πρώτη (<b>βλ. λ.</b> [[θυμός]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[οργίζω]], [[οργίλος]], [[οργώ]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[οργαίνω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>όργητα</i>, [[οργώνω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> <i>άνοργος</i>, [[δύσοργος]], [[εύοργος]], [[νέοργος]], [[περιοργής]], [[φιλοργής]]. | |||
}} | }} | ||
