3,274,408
edits
(thayer-88-linked) |
(33) |
||
Line 30: | Line 30: | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=[[πολλή]] (from an [[older]] [[form]] [[πολλός]], [[found]] in [[Homer]], [[Hesiod]], [[Pindar]]), [[πολύ]]; (cf. [[Curtius]], § 375)); the Sept. [[chiefly]] for רַב; [[much]]; used a. of [[multitude]], [[number]], etc., [[many]], [[numerous]], [[great]]: [[ἀριθμός]], [[λαός]], [[ὄχλος]], L T Tr WH); [[πλῆθος]], [[abundant]], [[plenteous]] (A. V. [[often]] [[much]]), [[καρπός]], [[θερισμός]] (the [[harvest]] to be gathered), γῆ, [[χόρτος]], [[οἶνος]], πολλοί τελῶναι, πολλοί προφῆται, σοφοί, πατέρες, δυνάμεις, ὄχλοι, L T WH [[omit]]; Tr brackets ὄχλοι); δαιμόνια, αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, her sins [[which]] are [[many]], τά [[πολλά]] γράμματα, the [[great]] [[learning]] [[with]] [[which]] I [[see]] [[that]] [[you]] are furnished, ὁ [[πολύς]] [[ὄχλος]], the [[great]] [[multitude]] of [[common]] [[people]] [[present]], ὁ [[ὄχλος]] [[πολύς]], T Tr marginal [[reading]] WH; [[see]] [[ὄχλος]], 1). Plural [[masculine]] πολλοί, [[absolutely]] and [[without]] the [[article]], [[many]], a [[large]] [[part]] of [[mankind]]: πολλοί [[simply]], ὀλίγοι, T WH [[omit]]; Tr brackets the [[clause]]); ἕτεροι πολλοί, ἄλλαι πολλαί, ἕτεραι πολλαί, πολλοί followed by a partitive genitive, as [[τῶν]] Φαρισαίων, ἐκ [[with]] a genitive of class, as πολλοί ἐκ [[τῶν]] μαθητῶν [[αὐτοῦ]], πολλοί ἐκ τῆς πόλεως, οἱ πολλοί, the [[many]] (cf. Winer's Grammar, 110 (105)): those contrasted [[with]] ὁ [[εἷς]] (i. e. [[both]] [[with]] Adam and [[with]] Christ), according to the context equivalent to the [[rest]] of [[mankind]], the [[many]] i. e. the [[most]] [[part]], the [[majority]], [[much]] equivalent to [[great]], [[strong]], [[intense]], [[large]]: [[ἀγάπη]], [[ὀδύνη]], [[θρῆνος]], [[κλαυθμός]], [[ὀδυρμός]], [[χαρά]] ( st [[χάρις]]), [[ἐπιθυμία]], [[μακροθυμία]], [[ἔλεος]], [[γογγυσμός]], [[τρόμος]], [[πόνος]] ( [[ζῆλος]]), [[ἀγών]], [[ἄθλησις]], [[θλῖψις]], [[καύχησις]], [[πεποίθησις]], [[πληροφορία]], [[παρρησία]], [[παράκλησις]], [[συζήτησις]] (T WH Tr [[text]] [[ζήτησις]]), ); [[στάσις]], [[ἀσιτία]], [[βία]], ); [[διακονία]], [[σιγή]], [[deep]] [[silence]], [[Xenophon]], Cyril 7,1, 25); [[φαντασία]], [[δύναμις]] [[καί]] [[δόξα]], [[μισθός]], [[εἰρήνη]], [[περί]] οὗ [[πολύς]] [[ἡμῖν]] ὁ [[λόγος]], [[about]] [[which]] ([[but]] [[see]] [[λόγος]], I:3a.) we [[have]] [[much]] (in [[readiness]]) to [[say]], πολύν λόγον ποιεῖσθαι [[περί]] τίνος, [[Plato]], [[Phaedo]], p. 115{d}; cf. Lex. [[Plato]], iii., p. 148).<br /><b class="num">c.</b> of [[time]], [[much]], [[long]]: πολύν χρόνον, [[μετά]] χρόνον πολύν, [[ὥρα]] [[πολλή]], [[much]] [[time]] (i. e. a [[large]] [[part]] of the [[day]]) is spent ([[see]] [[ὥρα]], 2), ὥρας πολλῆς γενομένης (Tdf. γινομένης), of a [[late]] [[hour]] of the [[day]], ibid. (so πολλῆς ὥρας, [[Polybius]] 5,8, 3; [[ἐπί]] πολλήν ὥραν, Josephus, Antiquities 8,4, 4; Ἐμάχοντο ... [[ἄχρι]] πολλῆς ὥρας, [[Dionysius]] [[Halicarnassus]], 2,54); πολλοῖς χρόνοις, for a [[long]] [[time]], οὐ πολλῷ χρόνῳ, Herodian, 1,6, 24 (8 edition, Bekker); χρόνοις πολλοῖς [[ὕστερον]], [[Plutarch]], Thes. 6; ([[see]] [[χρόνος]], [[under]] the [[end]])); [[εἰς]] ἔτη [[πολλά]], ἐκ or) [[ἀπό]] πολλῶν ἐτῶν, WH Tr [[text]] [[ἀπό]] ἱκανῶν ἐτῶν); [[ἐπί]] [[πολύ]], (for) a [[long]] [[time]], μετ' οὐ [[πολύ]], [[not]] [[long]] [[after]] ([[see]] [[μετά]], II:2b.), [[πολύ]], [[much]], substantively, equivalent to [[many]] things: [[much]], adverbially, of the [[mode]] and [[degree]] of an [[action]]: ἠγάπησε, πλανᾶσθε, ὠφελεῖ, [[πολλοῦ]] as a genitive of [[price]] (from [[Homer]] [[down]]; cf. Passow, [[under]] the [[word]], IV.<br /><b class="num">b.</b> vol. ii., p. 1013 a; (cf. Winer's Grammar, 206 (194))): πραθῆναι, for [[much]], ἐν πολλῷ, in (administering) [[much]] (i. e. [[many]] things), L T Tr WH ἐν μεγάλῳ ([[see]] [[μέγας]], 1a. γ.)). [[with]] a comparitive (cf. Winer's Grammar, § 35,1): [[πολύ]] [[σπουδαιότερον]], [[Homer]] [[down]]); πολλῷ [[πλείους]], [[many]] [[more]], πολλῷ (or [[πολύ]]) [[μᾶλλον]], [[see]] [[μᾶλλον]], 1a. [[following]] [[with]] the [[article]], τό [[πολύ]], German das Viele (opposed to τό [[ὀλίγον]]), Buttmann, 395 (338); Winer's Grammar, 589 (548)). Plural, [[πολλά]] α. [[many]] things; as, διδάσκειν, λαλεῖν, [[παθεῖν]], [[Pindar]] Ol. 13,90 [[down]]; ποιεῖν, T Tr marginal [[reading]] WH ἀπόρειν); [[πρᾶξαι]], [[πολλά]] [[καί]] [[ἀλλά]], [[καί]] ([[which]] [[see]], I:3), [[see]] Kühner, § 523,1 (or on [[Xenophon]], mem. 1,2, 24); Bäumlein, Partikeln, p. 146; Krüger, § 69,32, 3; Lob. Paral., p. 60; Herm. ad Vig., p. 835; Winer s Grammar, § 59,3at the [[end]]; Buttmann, 362 f (311). Cf. Passow, [[under]] the [[word]], I:3a.; Liddell and Scott, [[under]] II:2.) β. adverbially (cf. Winer s Grammar, 463 (432); Buttmann, § 128,2), [[much]]: Mark ( T Tr marginal [[reading]] (?) WH ([[see]] [[ἀπορέω]])); L brackets the [[clause]]); in [[many]] ways, [[with]] [[many]] words (R. V. [[much]]), [[with]] verbs of [[saying]]; as, κηρύσσειν, παρακαλεῖν, etc., [[many]] times, [[often]], [[repeatedly]]: R G Tr WH marginal [[reading]]) (and [[often]] in Greek writings from [[Homer]] [[down]]; cf. Passow, [[under]] the [[word]], V:1a. vol. ii., p. 1013{b}; (Liddell and Scott, III. a.); Stallbaum on [[Plato]], [[Phaedo]], p. 61c.); [[with]] the [[article]] [[πολλά]], for the [[most]] [[part]] (R. V. these [[many]] times) (Vulg. plurimum), L Tr marginal [[reading]] [[πολλάκις]]) (examples from Greek writings are given by Passow, the [[passage]] cited (Liddell and Scott, the [[passage]] cited), and by Fritzsche, Ep. ad Romans , iii., p. 281). | |txtha=[[πολλή]] (from an [[older]] [[form]] [[πολλός]], [[found]] in [[Homer]], [[Hesiod]], [[Pindar]]), [[πολύ]]; (cf. [[Curtius]], § 375)); the Sept. [[chiefly]] for רַב; [[much]]; used a. of [[multitude]], [[number]], etc., [[many]], [[numerous]], [[great]]: [[ἀριθμός]], [[λαός]], [[ὄχλος]], L T Tr WH); [[πλῆθος]], [[abundant]], [[plenteous]] (A. V. [[often]] [[much]]), [[καρπός]], [[θερισμός]] (the [[harvest]] to be gathered), γῆ, [[χόρτος]], [[οἶνος]], πολλοί τελῶναι, πολλοί προφῆται, σοφοί, πατέρες, δυνάμεις, ὄχλοι, L T WH [[omit]]; Tr brackets ὄχλοι); δαιμόνια, αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, her sins [[which]] are [[many]], τά [[πολλά]] γράμματα, the [[great]] [[learning]] [[with]] [[which]] I [[see]] [[that]] [[you]] are furnished, ὁ [[πολύς]] [[ὄχλος]], the [[great]] [[multitude]] of [[common]] [[people]] [[present]], ὁ [[ὄχλος]] [[πολύς]], T Tr marginal [[reading]] WH; [[see]] [[ὄχλος]], 1). Plural [[masculine]] πολλοί, [[absolutely]] and [[without]] the [[article]], [[many]], a [[large]] [[part]] of [[mankind]]: πολλοί [[simply]], ὀλίγοι, T WH [[omit]]; Tr brackets the [[clause]]); ἕτεροι πολλοί, ἄλλαι πολλαί, ἕτεραι πολλαί, πολλοί followed by a partitive genitive, as [[τῶν]] Φαρισαίων, ἐκ [[with]] a genitive of class, as πολλοί ἐκ [[τῶν]] μαθητῶν [[αὐτοῦ]], πολλοί ἐκ τῆς πόλεως, οἱ πολλοί, the [[many]] (cf. Winer's Grammar, 110 (105)): those contrasted [[with]] ὁ [[εἷς]] (i. e. [[both]] [[with]] Adam and [[with]] Christ), according to the context equivalent to the [[rest]] of [[mankind]], the [[many]] i. e. the [[most]] [[part]], the [[majority]], [[much]] equivalent to [[great]], [[strong]], [[intense]], [[large]]: [[ἀγάπη]], [[ὀδύνη]], [[θρῆνος]], [[κλαυθμός]], [[ὀδυρμός]], [[χαρά]] ( st [[χάρις]]), [[ἐπιθυμία]], [[μακροθυμία]], [[ἔλεος]], [[γογγυσμός]], [[τρόμος]], [[πόνος]] ( [[ζῆλος]]), [[ἀγών]], [[ἄθλησις]], [[θλῖψις]], [[καύχησις]], [[πεποίθησις]], [[πληροφορία]], [[παρρησία]], [[παράκλησις]], [[συζήτησις]] (T WH Tr [[text]] [[ζήτησις]]), ); [[στάσις]], [[ἀσιτία]], [[βία]], ); [[διακονία]], [[σιγή]], [[deep]] [[silence]], [[Xenophon]], Cyril 7,1, 25); [[φαντασία]], [[δύναμις]] [[καί]] [[δόξα]], [[μισθός]], [[εἰρήνη]], [[περί]] οὗ [[πολύς]] [[ἡμῖν]] ὁ [[λόγος]], [[about]] [[which]] ([[but]] [[see]] [[λόγος]], I:3a.) we [[have]] [[much]] (in [[readiness]]) to [[say]], πολύν λόγον ποιεῖσθαι [[περί]] τίνος, [[Plato]], [[Phaedo]], p. 115{d}; cf. Lex. [[Plato]], iii., p. 148).<br /><b class="num">c.</b> of [[time]], [[much]], [[long]]: πολύν χρόνον, [[μετά]] χρόνον πολύν, [[ὥρα]] [[πολλή]], [[much]] [[time]] (i. e. a [[large]] [[part]] of the [[day]]) is spent ([[see]] [[ὥρα]], 2), ὥρας πολλῆς γενομένης (Tdf. γινομένης), of a [[late]] [[hour]] of the [[day]], ibid. (so πολλῆς ὥρας, [[Polybius]] 5,8, 3; [[ἐπί]] πολλήν ὥραν, Josephus, Antiquities 8,4, 4; Ἐμάχοντο ... [[ἄχρι]] πολλῆς ὥρας, [[Dionysius]] [[Halicarnassus]], 2,54); πολλοῖς χρόνοις, for a [[long]] [[time]], οὐ πολλῷ χρόνῳ, Herodian, 1,6, 24 (8 edition, Bekker); χρόνοις πολλοῖς [[ὕστερον]], [[Plutarch]], Thes. 6; ([[see]] [[χρόνος]], [[under]] the [[end]])); [[εἰς]] ἔτη [[πολλά]], ἐκ or) [[ἀπό]] πολλῶν ἐτῶν, WH Tr [[text]] [[ἀπό]] ἱκανῶν ἐτῶν); [[ἐπί]] [[πολύ]], (for) a [[long]] [[time]], μετ' οὐ [[πολύ]], [[not]] [[long]] [[after]] ([[see]] [[μετά]], II:2b.), [[πολύ]], [[much]], substantively, equivalent to [[many]] things: [[much]], adverbially, of the [[mode]] and [[degree]] of an [[action]]: ἠγάπησε, πλανᾶσθε, ὠφελεῖ, [[πολλοῦ]] as a genitive of [[price]] (from [[Homer]] [[down]]; cf. Passow, [[under]] the [[word]], IV.<br /><b class="num">b.</b> vol. ii., p. 1013 a; (cf. Winer's Grammar, 206 (194))): πραθῆναι, for [[much]], ἐν πολλῷ, in (administering) [[much]] (i. e. [[many]] things), L T Tr WH ἐν μεγάλῳ ([[see]] [[μέγας]], 1a. γ.)). [[with]] a comparitive (cf. Winer's Grammar, § 35,1): [[πολύ]] [[σπουδαιότερον]], [[Homer]] [[down]]); πολλῷ [[πλείους]], [[many]] [[more]], πολλῷ (or [[πολύ]]) [[μᾶλλον]], [[see]] [[μᾶλλον]], 1a. [[following]] [[with]] the [[article]], τό [[πολύ]], German das Viele (opposed to τό [[ὀλίγον]]), Buttmann, 395 (338); Winer's Grammar, 589 (548)). Plural, [[πολλά]] α. [[many]] things; as, διδάσκειν, λαλεῖν, [[παθεῖν]], [[Pindar]] Ol. 13,90 [[down]]; ποιεῖν, T Tr marginal [[reading]] WH ἀπόρειν); [[πρᾶξαι]], [[πολλά]] [[καί]] [[ἀλλά]], [[καί]] ([[which]] [[see]], I:3), [[see]] Kühner, § 523,1 (or on [[Xenophon]], mem. 1,2, 24); Bäumlein, Partikeln, p. 146; Krüger, § 69,32, 3; Lob. Paral., p. 60; Herm. ad Vig., p. 835; Winer s Grammar, § 59,3at the [[end]]; Buttmann, 362 f (311). Cf. Passow, [[under]] the [[word]], I:3a.; Liddell and Scott, [[under]] II:2.) β. adverbially (cf. Winer s Grammar, 463 (432); Buttmann, § 128,2), [[much]]: Mark ( T Tr marginal [[reading]] (?) WH ([[see]] [[ἀπορέω]])); L brackets the [[clause]]); in [[many]] ways, [[with]] [[many]] words (R. V. [[much]]), [[with]] verbs of [[saying]]; as, κηρύσσειν, παρακαλεῖν, etc., [[many]] times, [[often]], [[repeatedly]]: R G Tr WH marginal [[reading]]) (and [[often]] in Greek writings from [[Homer]] [[down]]; cf. Passow, [[under]] the [[word]], V:1a. vol. ii., p. 1013{b}; (Liddell and Scott, III. a.); Stallbaum on [[Plato]], [[Phaedo]], p. 61c.); [[with]] the [[article]] [[πολλά]], for the [[most]] [[part]] (R. V. these [[many]] times) (Vulg. plurimum), L Tr marginal [[reading]] [[πολλάκις]]) (examples from Greek writings are given by Passow, the [[passage]] cited (Liddell and Scott, the [[passage]] cited), and by Fritzsche, Ep. ad Romans , iii., p. 281). | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=πολλή, πολύ, ΝΜΑ, και επικ. τ. [[πουλύς]], πουλύ και ιων. τ. [[πολλός]], -ή, -όν, Α<br /><b>1.</b> (για αριθμό και [[συχνά]] με ονόματα τα οποία δηλώνουν την [[έννοια]] του πλήθους) αυτός που υπάρχει ή γίνεται σε [[μεγάλη]] [[ποσότητα]] (α. «συγκεντρώθηκε [[πολύς]] [[λαός]] για να τον ακούσει» β. «οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ, αλλ' ἐν τῷ εὖ τὸ πολύ», παροιμ. φρ.<br />γ. «[[μήτε]] [[τριήκοντα]] ἐτέων πολλὰ ἀπολείπων», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>2.</b> αυτός που υπάρχει ή γίνεται σε μεγάλο βαθμό, με [[μεγάλη]] [[δύναμη]] ή [[ένταση]], [[ισχυρός]] (α. «πολλή [[μαυρίλα]] πλάκωσε μαύρη σαν [[καλιακούδα]]», δημ. [[τραγούδι]]<br />β. «[[πολύς]] [[αέρας]]» γ. «πολλή [[ζέστη]]» δ. «πολλή [[ἀλογία]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> (για χώρο, [[τόπο]], [[έκταση]]) [[μεγάλος]], [[εκτεταμένος]] (α. «ο [[πολύς]] [[τόπος]] [[πάει]] [[χαμένος]]» β. «[[χῶρος]] πλατὺς καὶ [[πολλός]] ἐστι», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>4.</b> (για χρόνο) [[μεγάλης]] διάρκειας, [[μακρός]] (α. «[[πάει]] [[πολύς]] [[καιρός]] από [[τότε]] που τον είδα για τελευταία [[φορά]]» β. «πολὺν χρόνον ἐνθάδ' ἐόντες», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>5.</b> (το αρσ. πληθ. με ή [[χωρίς]] το αρθρ. ως ουσ.) (<i>οι</i>) <i>πολλοί</i><br />α) οι περισσότεροι<br />β) ο [[κοινός]] [[λαός]], το ανώνυμο [[πλήθος]]<br /><b>6.</b> (το ουδ. με αρθρ. και με επιρρμ. σημ.) <i>το πολύ</i><br />(με ποσοτ. σημ.) στο μεγαλύτερο [[μέρος]]<br /><b>7.</b> (το ουδ. στον εν. ή και στον πληθ. ως επίρρ.) <i>πολύ</i> και [[πολλά]] και <i>πολλόν</i><br />α) <b>(ποσοτ.)</b> [[πάρα]] πολύ, υπέρμετρα<br />β) <b>τοπ.</b> σε μεγάλο βαθμό («απ' εδώ [[είναι]] πολύ συντομότερα»)<br />γ) <b>χρον.</b> για μακρό χρόνο, για μεγάλο [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br />δ) συντάσσεται με επίθ. και επιρρ. θετικού συγκριτικού βαθμού προκειμένου να επιτείνει τη [[σημασία]] τους (α. «πολύ ωραία, [[κοπέλα]]» β. «κάθεται πολύ [[κοντά]]»)<br />ε) συντάσσεται με επίθ. και επιρρ. συγκριτικού βαθμού [[επίσης]] για [[επίταση]] της σημασίας τους (α. «νοιάζεται για μένα πολύ περισσότερο» β. «σοὶ τὸ [[γέρας]] πολὺ μεῖζον», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> α) «πολλού γε και δει» — [[κάθε]] [[άλλο]]<br />β) «προ πολλού» — [[πριν]] από μεγάλο [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br />γ) «μετ' ου πολύ» — σε λίγο, [[σύντομα]]<br />δ) «επί πολύ» — επί μακρό [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br />ε) «πολλώ [[μάλλον]]» — πολύ περισσότερο<br />στ) «ως επί το πολύ» και «ως επί το πλείστον» ή «ὡς τὰ [[πολλά]]»<br />i) [[κατά]] το μεγαλύτερο [[μέρος]], [[κατά]] τον μεγαλύτερο βαθμό<br />ii) [[συνήθως]], τις περισσότερες φορές<br />ζ) «[[κατά]] πολύ» — σε μεγάλο βαθμό, [[λίαν]]<br />η) «έχω [[περί]] πολλού κάποιον ή [[κάτι]]» ή «[[περί]] πολλού ποιούμαι τι» — έχω σε [[μεγάλη]] [[εκτίμηση]] ή [[υπόληψη]] κάποιον ή [[κάτι]], [[εκτιμώ]] πολύ κάποιον ή [[κάτι]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (το αρσ. με αρθρ.) <i>ο [[πολύς]]<br />i) (με θετ. σημ.) ο [[ονομαστός]], ο [[διαπρεπής]] («ο [[πολύς]] Φώτιος»)<br />ii) (με αρνητ. σημ.) ο [[διαβόητος]] («ο [[πολύς]] Ντενκτάς»)<br /><b>2.</b> (το ουδ. με αρθρ. ως ουσ.) <i>το πολύ</i><br />το [[πέρα]] από το [[μέτρο]], το υπερβολικό, το περιττό («το πολύ της θλίψης γεννά [[παραφροσύνη]]», παροιμ. φρ.)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «αυτό [[πάει]] πολύ» ή «αυτό [[είναι]] [[πάρα]] πολύ» — αυτό υπερβαίνει τα όρια του ανεκτού<br />β) «πολύ που...» — [[καθόλου]] δεν... («πολύ που σκοτίζομαι!») γ) «λίγο - πολύ» — [[περίπου]]<br />δ) «[[μετά]] από πολύ» και «ύστερα από πολύ» — [[μετά]] από μεγάλο [[χρονικό]], ή τοπικό, [[διάστημα]]<br />ε) «[[πολύς]] [[λόγος]] γίνεται» — σχολιάζεται ευρύτατα, λέγεται από πολλούς<br />στ) «το πολύ (πολύ)»<br />i) στη χειρότερη [[περίπτωση]] («το πολύ - πολύ να με δείρει»)<br />ii) το αργότερο (το πολύ σε μία ώρα θα επιστρέψω»)<br />iii) [[κατά]] το ανώτατο όριο («το πολύ - πολύ να [[είναι]] [[τριαντάρης]]»)<br />ζ) «έγινε [ή [[είναι]]] [[μέγας]] και [[πολύς]]» — απέκτησε [[δύναμη]] και [[δόξα]], έγινε [[πλούσιος]] και [[επιφανής]]<br />η) «ο [[νους]] του κατεβάζει [[πολλά]]» — [[είναι]] πολύ [[επινοητικός]], [[είναι]] εφευρετικό [[μυαλό]]<br />θ) «[[πολλά]] και διάφορα» — [[κάθε]] είδους, ποικίλα πράγματα<br /><b>4.</b> <b>παροιμ.</b> α) «όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει» και «πολλοί μαγέροι χαλούν το φαΐ» — λέγεται για να δηλωθεί ότι [[εκεί]] όπου δεν υπάρχει ενιαία [[διεύθυνση]] και [[κατεύθυνση]] κανένα [[έργο]] δεν ευοδώνεται<br />β) «όπου φτύνουν πολλοί, [[πηγάδι]] γίνεται» — δηλώνει ότι ο [[συντονισμός]] τών ενεργειών, η από κοινού [[προσπάθεια]] ενός συνόλου φέρνει [[πάντοτε]] [[αποτέλεσμα]]<br />γ) «οι πολλοί πήραν την Πόλη» — δηλώνει ότι ο [[κατά]] πολύ [[υπέρτερος]] αριθμητικά επικρατεί<br />δ) «όποιος έχει πολύ [[πιπέρι]] βάζει και στα λάχανα» — λέγεται για εκείνους που έχουν τη [[δυνατότητα]] να ξοδεύουν χρήματα [[ακόμη]] και για περιττά πράγματα<br />ε) «όποιος γυρεύει τα [[πολλά]] χάνει και τα [[λίγα]]» — δηλώνει ότι η [[απληστία]] επιφέρει την [[απώλεια]] και τών όσων ήδη έχουν αποκτηθεί<br />στ) «το πολύ το κύριε ελέησον το βαριέται και ο [[παπάς]]» — λέγεται για [[κάτι]] που επαναλαμβάνεται και γίνεται ανιαρό<br /><b>μσν.</b><br /><b>φρ.</b> «[[κατά]] [[πολλά]]» — υπέρμετρα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για θεό) αυτός που έχει πολλές μορφές, [[πολύμορφος]]<br /><b>2.</b> (<b>για πράγμ.</b>) ο [[μεγάλης]] αξίας, [[μεγάλης]] σπουδαιότητας, [[σημαντικός]] («πολλῶν [[ἄξιος]]», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> (για πράγμ. και σπαν. για πρόσ.) [[ισχυρός]], [[δυνατός]], σημαίνων (α. «[[μέγας]] καὶ πολλὸς ἐγένετο», <b>Ηρόδ.</b><br />β. «Ἐτεοκλῆς ἂν εἶς πολὺς ὑμνεῖτο», <b>Αισχύλ.</b><br />γ. «ῥώμην σώματος [[πολύς]]», Δίον. Αλ.<br />δ. «ὡς πολὺς ἔπνει καὶ [[λαμπρός]]» — φυσούσε [[δυνατός]] και [[δροσερός]], <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>4.</b> επαναλαμβανόμενος («περὶ σὲ ὁ [[λόγος]] ἀπῖκται [[πουλύς]]», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>5.</b> (η δοτ. και η γεν. του ουδ. ως επίρρ.) <i>πολλῷ</i> και <i>πολλοῦ</i><br />α) υπέρμετρα<br />β) πολλές φορές<br />γ) χρησιμοποιείται ως επιτατικό της σημασίας ρημάτων που δηλώνουν, [[παράκληση]], [[διαταγή]] κ.λπ.<br /><b>6.</b> (το αρσ. και το θηλ. με άρθρ.) α) ὁ [[πολύς]]<br />(<b>για πρόσ.</b>) β) [[κοινός]] [[άνθρωπος]]<br />γ) ὁ [[πολλός]] και ἡ <i>πολλή</i><br />(<b>για πράγμ.</b>) ο εντελώς [[γνωστός]] («ὡς ὁ πολλὸς [[λόγος]]» — η [[κοινή]] [[φήμη]], <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>7.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b>τὸ <i>πολλόν</i><br />τα πλήθη<br /><b>8.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τά [[πολλά]]<br />α) τα περισσότερα<br />β) (στον Όμηρο) τα μεγάλα πλούτη<br /><b>9.</b> (το ουδ. πληθ. ως επίρρ.)<br />στο μεγαλύτερο [[μέρος]] ή στον μεγαλύτερο βαθμό, [[κυρίως]]<br /><b>10.</b> <b>φρ.</b> α) «[[πολλά]] [[πράσσω]]» — [[ασχολούμαι]] με [[πολλά]] πράγματα, [[είμαι]] [[πολυπράγμων]]<br />β) «ὁ πολὺς [[βίοτος]]» — το καλύτερο [[μέρος]] του ανθρώπινου βίου<br />γ) «τὰ πολλὰ [[πάντα]]» — τα περισσότερα<br />δ) «oἱ πολλοὶ ἅπαντες» — [[σχεδόν]] όλοι<br />ε) «ἐπὶ πολλῷ» — σε [[μεγάλη]] [[τιμή]]<br />στ) «πολύ ἔστι τι» — έχει [[μεγάλη]] [[σπουδαιότητα]], αξίζει πολύ<br />ζ) «διὰ πολλοῦ» — σε μεγάλο [[χρονικό]] ή τοπικό [[διάστημα]]<br />η) «ἐπὶ πολύ» — σε [[μεγάλη]] [[απόσταση]], [[μακριά]]<br />θ) «ἐκ πολλοῦ» — από [[μεγάλη]] [[απόσταση]], από [[μακριά]]<br />ι) «εἰς πολύ» — για μακρό [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br />ια) «ὡς ἐπὶ πολύ» — γενικά<br />ιβ) «παρὰ πολύ» — από [[μακριά]]<br />ιγ) «πολὺ [[βούλομαι]]» — [[προτιμώ]]<br />ιδ) «πολύ γε;»<br />(σε απαντήσεις) βεβαιότατα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. [[πολύς]] ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>pl</i><i>ē</i>-/<i>pel</i><i>ә</i><sub>1</sub>- «[[πληρώ]], [[γεμίζω]]» (<b>πρβλ.</b> [[πίμπλημι]], [[πλείων]], [[πλήμνη]]) και συνδέεται με τα: αρχ. ινδ. <i>puru</i>-, αρχ. ιρλδ. <i>il</i> και αρχ. άνω γερμ. <i>filu</i>. To επίθ. [[πολύς]] εμφανίζει στην [[κλίση]] του αθέματη [[μορφή]] (γεν. εν. <i>πολέος</i>, αιτ. εν. <i>πολύν</i>, ονομ. πληθ. [[πολέες]], γεν. πληθ. <i>πολέων</i>, αιτ. πληθ. <i>πολέας</i>) [[αλλά]] και θεματική: [[πολλός]], <i>πολλή</i>, <i>πολλόν</i> (γεν. <i>πολλοῦ</i>). Η [[προέλευση]] [[ωστόσο]] τόσο του θέματος <i>πολλο</i>- (<b>πρβλ.</b> και [[πολλότης]], [[πολλοστός]]) όσο και του θέματος <i>πολλᾱ</i>- (<b>πρβλ.</b> <i>πολλα</i>-[[πλάσιος]], [[πολλά]]-<i>κις</i>) με διπλό [[σύμφωνο]] [[είναι]] δυσερμήνευτη. Πρόκειται πιθ. για θέματα που σχηματίστηκαν με συλλαβική [[ανομοίωση]] από τα αμάρτυρα <i>πολυ</i>-<i>λο</i>- και <i>πολυ</i>-<i>λα</i>-, τα οποία εμφανίζουν [[παρέκταση]] -<i>λ</i>- (<b>πρβλ.</b> <i>μεγα</i>-<i>λο</i>- και <i>μεγα</i>-<i>λᾱ</i>-, <b>βλ. λ.</b> [[μέγας]]). Η [[σύνδεση]] του επιθ. με το λατ. <i>polleo</i> [[είναι]] αμφίβολη.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[πολλάκις]], [[πολλαχόθεν]], [[πολλαχού]], [[πολλαχώς]], [[πολλοστός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[πολλαχῇ]], [[πολλαχόθι]], [[πολλαχόσε]], [[πολλότης]], [[πολλύνομαι]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό <i>πολλο</i>-)<br /><b>αρχ.</b><br />[[πολλοδεκάκις]]<br /><b>μσν.</b><br />[[πολλοποιός]]. (Α' συνθετικό <i>πολλα</i>-) [[πολλαπλάσιος]], [[πολλαπλούς]]. (Για συνθ. με α' συνθετικό <i>πολύ</i>- <b>βλ. λ.</b> <i>πολύ</i>-). (Β' συνθετικό)<br /><b>αρχ.</b><br /><i>υπέρπολυς</i><br /><b>αρχ.-νεοελλ.</b> [[πάμπολυς]]. | |||
}} | }} |