3,274,216
edits
(big3_3) |
(2) |
||
Line 27: | Line 27: | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ-]<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. inf. act. beoc. ἄμιβεγ (ante χ-) Corinn.(?) 39.6.1; pret. sin aum.: impf. ἄμειβον <i>Il</i>.14.381, ἀμείβετο <i>Il</i>.3.171, aor. ind. ἄμειψε <i>h.Cer</i>.275, ἄμειψεν A.R.3.280, ἀμείψατο <i>Il</i>.4.403, Hdt.1.37, ἄμίψατο Corinn.1.3.51, plusperf. ἄμειπτο Nonn.<i>D</i>.44.241, c. aum. ᾱ- dór. aor. ἄμειψεν Pi.<i>P</i>.5.38]<br /><b class="num">A</b> gener. tr. act.<br /><b class="num">I</b> c. ac. Compl. dir. de cosa<br /><b class="num">1</b> [[cambiar]], [[cambiar de]] [[ἔντε]]' ἄμειβεν <i>Il</i>.17.192, τεύχε' <i>Il</i>.14.381, μέγεθος καὶ [[εἶδος]] <i>h.Cer</i>.275, εἴδεα Emp.B 125, χρῶτα ... βαφῇ A.<i>Pers</i>.316, χροιᾶς ... [[ἄνθος]] A.<i>Pr</i>.23, χώραν ἀμεῖβον ἄλλοτ' [[ἄλλοθι]] γίγνεται Pl.<i>Prm</i>.138d, [[ἄλλοτε]] [[ἄλλην]] γῆν ἀ. Luc.<i>Anach</i>.18, ἐπεισέρχεται πολλὰ ἀμείβων, ὥσπερ οἱ χαμαιλέοντες, χρώματα Iul.<i>Caes</i>.309a<br /><b class="num">•</b>fig. [[adquirir]] χροιῆς [[ἄνθος]] ἀμειβομένης cuando la piel adquiera su flor (e.d. la barba)</i>, Sol.19.6.<br /><b class="num">2</b> [[relevar]] τίνος ἁ φυλακά; τίς ἀμείβει τὰν ἐμάν; ¿de quién es la guardia? ¿quién sigue a la mía?</i> E.<i>Rh</i>.527.<br /><b class="num">II</b> igual constr. más otro régimen (gener.)<br /><b class="num">1</b> v. act. no preposicional [[dar a cambio]], [[cambiar por]] c. ac. y gen. τεύχε' ἄμειβε χρύσεα χαλκείων dio sus armas de oro a cambio de unas de bronce</i>, <i>Il</i>.6.235, v. med. mismo sent. οὔνιν Βαβυλῶνος ἀμείψομαι no la cambiaré por Babilonia (la ciudad de Cartea)</i>, Pi.<i>Fr</i>.52d.15, οὐρανοῦ καὶ σελήνης γῆν ἀμειψαμένη cambiando (el alma) la tierra por el cielo y la luna</i> Plu.2.607e<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. δάμαρτ' ἀμείψας dando su esposa a cambio (de su vida)</i>, E.<i>Alc</i>.46<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. κλύω ... Ἰὼ πάτρας ἀμφὶς ἀμεῖψαι κερασφόρον ἄταν sé que Ío lejos de su patria ha cambiado (se ha despojado de) la maldición de sus cuernos</i> E.<i>Fr</i>.1.3.29 Bond<br /><b class="num">•</b>c. idea de movimiento [[alternar]], [[cambiar]], [[mover alternativamente]] [[γόνυ]] γουνὸς ἀμείβων <i>Il</i>.11.547.<br /><b class="num">2</b> v. act. c. ac. y εἰς [[cambiar en]], [[convertir]] τὸ [[αἷμα]] ἐς χροιὴν λευκήν Aret.<i>SD</i> 2.11.5, ἐς κακοχυμίην ἤμειψε τὰ σπλάγχνα cambió en insalubridad las visceras</i> e.d. produjo enfermedad en las visceras</i> Aret.<i>SD</i> 2.1.1<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med.-pas. ἐς δὲ κονίην ἠμείφθη κενεὴν εὔσταχυς ἡλικίη su juventud floreciente se convirtió en polvo vano</i>, <i>AP</i> 7.589, νῦν δ' οἱ μὲν ἐς ὑμέας ἠμείφθησαν δαίμονες los dioses han cambiado para vosotros</i>, <i>AP</i> 7.638 (Crin).<br /><b class="num">3</b> v. act. c. ac. y [[ἀντί]], ἐκ + gen. [[recibir a cambio de]] ἀντὶ δελφίνων ... ἵππους ἀμείφαντες Pi.<i>P</i>.4.17, πέπλους ... ἀντὶ ... στολῆς E.<i>Hel</i>.1382, πόσιν ἀντὶ σᾶς ... ψυχᾶς E.<i>Alc</i>.462, μορφὴν δ' ἀμείψας ἐκ θεοῦ βροτησίαν habiendo recibido (adquirido) la forma humana en vez de la divina</i> E.<i>Ba</i>.4<br /><b class="num">•</b>δέδοικα μή τι πὰρ θεοῖς ἀμβλακὼν τιμὰν πρὸς ἀνθρώπων ἀμείψω temo que a pesar de haber pecado contra los dioses reciba a cambio honra de parte de los hombres</i> Ibyc.29<br /><b class="num">•</b>v. med. mismo sent. θητικοῦ ἀντὶ τέλους ἱππάδ' ἀμειψάμενος habiendo cambiado de la clase de los tetes a la de los caballeros</i> e.d. habiendo pasado de tete a caballero</i> epigr. en Arist.<i>Ath</i>.7.4, [[ἄλλην]] ἐξ ἄλλης πόλεως ἀμειβομένῳ (para un hombre) que cambia una ciudad por otra e.d. que pasa de una a otra ciudad</i> Pl.<i>Ap</i>.37d<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. y gen. λῴους φρένας τῶν νῦν παρουσῶν τῶνδ' ἀμείψασθαι que cambiases los sentimientos que ahora tienes por otros mejores</i> S.<i>Tr</i>.737<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. [[cambiarse]], [[mudarse de ropa y similares]] δυσόρφναια δ' ... τάδε σκότι' ἀμείβομαι me pongo estos oscuros harapos</i> E.<i>Ph</i>.326.<br /><b class="num">III</b> c. idea de movimiento<br /><b class="num">1</b> v. act. c. ac. de direcc. o extensión (c. palabras de lugar) [[atravesar]], [[pasar]] λόφον Pi.<i>P</i>.5.38, κέλευθον B.18.16, πορθμόν A.<i>Pers</i>.70, πόρον E.<i>IA</i> 144, θύρας Hdt.5.72, cf. A.<i>Ch</i>.571<br /><b class="num">•</b>según contexto [[dejar atrás]], [[salir de]] ἔξελθ' ἀμείψας τάσδε πετρήρεις στέγας S.<i>Ph</i>.1262, δώματα E.<i>El</i>.750<br /><b class="num">•</b>c. παρά + ac. τάφον παρὰ λιτὸν Ἀνακρείοντος ἀμείβων pasando junto a la sencilla tumba de Anacreonte</i>, <i>AP</i> 7.26 (Antip.Sid.)<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. [[cruzar]], [[atravesar]], [[pasar]] ψυχὴ ... ἀμείψεται ἕρκος ὀδόντων <i>Il</i>.9.409, cf. <i>Od</i>.10.328, οὐδόν Hes.<i>Th</i>.749, ποταμόν Simon.83.2D., πρόθυρα A.<i>Ch</i>.965, πύλας E.<i>Alc</i>.752, ὑπὲρ οὐδόν Theoc.2.104, πατρίδ' ἀμειψάμενος mudando de patria</i> Sol.2.4<br /><b class="num">•</b>fig. οὔτις μερόπων ἀσινῆ βίοτον ... <ἂν> [[ἄτιμος]] ἀμείψαι ningún hombre cruzará indemne una vida sin dolor</i> A.<i>Ch</i>.1019.<br /><b class="num">2</b> igual cont. c. ac. de pers. [[hacer cruzar]], [[hacer pasar]] πίτυλον, ὃς αἰὲν δι' Ἀχέροντ' ἀμείβεται τὰν ... θεωρίδα golpe de remos que hace cruzar el Aqueronte a la peregrinación (de los muertos)</i>, A.<i>Th</i>.856<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. (τέκνα) διαδοχαῖς ἀμείβουσαι χερῶν haciendo pasar (a los niños) de mano en mano</i> E.<i>Hec</i>.1159.<br /><b class="num">3</b> fig. [[sobrepasar]] μελισσᾶν ... πόνον Pi.<i>P</i>.6.54.<br /><b class="num">B</b> usos especiales de la v. med. c. constr. diferentes de A<br /><b class="num">I</b> c. dat. instrum. o c. ac. interno [[variar]] στενότητι X.<i>Cyn</i>.9.14<br /><b class="num">•</b>[[cambiarse]], [[mudarse]] τᾷ δὲ χολᾷ τὸ πρόσωπον ἀ. Theoc.23.13<br /><b class="num">•</b>[[corresponder]] τὰ δὲ ἄλλα (ἐμπόλια) ἀμειβόμενα τὸ ἴσον ἀπὸ τοῦ μεγίστου εἰς τὸ ἐλάχιστον los demás (tarugos) guardando la misma proporción (e.d. correspondiendo) desde el mayor al menor</i>, <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.1675.9 (Eleusis IV a.C.).<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[devolver]], [[pagar]], [[dar su merecido]] (según el contexto más amplio se define como [[recompensar]] o [[castigar]] cf. ἀμείβεσθαι· ἐπὶ τοῦ χάριν εἰδέναι, καὶ ἐπὶ τοῦ κακὸν ἀντιδιδόναι <i>AB</i> 183.15)<br /><b class="num">a)</b> c. ac. de pers. y dat. instrum. σ' εὖ δώροισιν <i>Od</i>.24.285, χρηστοῖσί με Hdt.1.41, πολλῶν ὀφείλω σοι χάριτας, γονῆς, τροφῆς· ἀμείβομαί σε τῷ φυγεῖν τὴν οἰκίαν <i>Com.Adesp</i>.371K., αὐτοὺς ... αἰωνίῳ χάριτι I.<i>BI</i> 4.461, ἔφη ... ἀμείψασθαί με ἀμοιβῇ τῇ δικαίᾳ θέλων Luc.<i>Asin</i>.27, ἀγαθοῖς δὲ πολλοῖς ὑβρίσαντας ἠμείψω Babr.119.9, κακίᾳ ἠμείψαντό σε Aq.<i>Ge</i>.50.17<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. asimilado al de pers. [[dar las gracias]], [[agradecer]] θυσίαις ἠμείβοντο τὴν τοῦ θεοῦ περὶ αὐτοὺς πρόνοιαν dieron las gracias con sacrificios por la providencia divina para con ellos</i> I.<i>AI</i> 3.38<br /><b class="num">•</b>c. ac. de pers. y gen. ἀ. ... σε τῆς δικαιοσύνης darte las gracias por tu justicia</i> Luc.<i>Somn</i>.15<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. de pers. τοὺς μὲν ἐκόλαζε τοὺς δὲ ἠμείβετο a los unos castigaba, a los otros recompensaba</i> D.C.74.8.4, pero τὸν δ' ἄδικον ἀ. castigar al culpable</i> S.<i>Fr</i>.12<br /><b class="num">•</b>c. ac. de objetos personif. πεσόντα γ' ὧδ' ἀμείψομαι os castigaré así arrojándoos al suelo</i> A.<i>A</i>.1267;<br /><b class="num">b)</b> c. ac. int. δίδυμα καὶ τριπλᾶ παλίμποινα θέλων ἀμείψῃ dobles y triples recompensas has de pagar de buen grado</i> A.<i>Ch</i>.793, τὸ δ' [[ἄχνυμαι]], φθόνον ἀμειβόμενον τὰ καλὰ ἔργα me duelo de la envidia que resulta de las acciones nobles</i> Pi.<i>P</i>.7.19, ἀ. ... ἀσυνεσίας castigar las insensateces</i> E.<i>Ph</i>.1727, φόνον E.<i>El</i>.1093, οὐδ' ἐστὶν ἴσον τὸ τὴν προϋπαρχὴν ἀμείψασθαι no es equitativo pagar (e.d. devolver) el servicio original</i> Arist.<i>EN</i> 1165<sup>a</sup>5, ἀμοιβόμενος (<i>sic</i>) τὰς [[ἀμοιβάς]] Mitteis <i>Chr</i>.2.361.17 (IV a.C.), ὦ παντοίας φιλότητος ἀμειβόμεναι χάριν oh vosotras que venís a dar las gracias por una amistad de todo tipo</i> S.<i>El</i>.134<br /><b class="num">•</b>a veces c. ac. int. y dat. de pers. πολλοῖσι ... κέρδη πονηρὰ ζημίαν ἠμείψατο a muchos las ganancias injustas les han traído un castigo</i> E.<i>Cyc</i>.312, tb. en v. act. χάριν γὰρ τροφεῦσιν ἀμείβων dando las gracias a quienes lo criaron</i> A.<i>A</i>.729<br /><b class="num">•</b>c. ac. int., dat. de pers. y [[ἀντί]] + gen. ὁ ... Θεὸς ἀντὶ τῶν πόνων ... ἀμείψεται αὐτῷ πλούσια ... τὰ ἀντάμοιβα <i>PMasp</i>.151.256 (VI a.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. pas. τὸ [δ] ὲ γενόμενον [[ἀνάλωμα]] ... ἀπολογισάμενοι τῇ πόλει οἱ πρεσβευταὶ ὅπως ἀμείβωνται rindiendo cuentas a la ciudad del gasto los embajadores ... para que pagasen</i>, <i>SIG</i> 656.46 (Teos III a.C.), cf. tb. abs., Thd.<i>Pr</i>.11.17;<br /><b class="num">c)</b> c. ac. de pers. y ac. int. o adverb. ([[δεῖ]]) αὐτὴν ἀμείβεσθαι χαριζομένην τὸν αὐτὸν τρόπον (debes) pagarle sus favores en la misma medida</i> X.<i>Mem</i>.3.11.12, ἀ. ὑμᾶς τὴν χάριν ταύτην Sm.2<i>Re</i>.2.6;<br /><b class="num">d)</b> c. ac. de n. de acción, fig. [[vengarse de]] τὰν ἄθεον ... ὕβριν <i>AP</i> 3.1<br /><b class="num">•</b>c. ac. de n. de acción y dat. instrum. [[pagar]] τὰς εὐεργεσίας ... χάρισιν X.<i>Mem</i>.4.3.15<br /><b class="num">•</b>c. ac. de abstr. y dat. instrum. ἀ. τὸ κακὸν κακῷ compensar el mal con el mal</i> Aret.<i>SD</i> 2.13.19.<br /><b class="num">2</b> en contextos monetarios (c. νόμισμα, [[ἀργύριον]]) [[comprar]] o [[vender]] καὶ παρεκάλει τοὺς ἔχοντας ἀντιβολῶν καὶ δακρύων ἀμείψασθαι πρὸς νόμισμα y convocaba a los poseedores suplicándoles con lágrimas en los ojos que se lo vendiesen por dinero</i> Plu.<i>Aem</i>.23, πόθεν ἂν οὖν ἀμειψάμην τὸν λύχνον de dónde habría podido comprar la lámpara</i> Lib.<i>Or</i>.45.10<br /><b class="num">•</b>tb. act. y en uso pregnante τὸν μαθήματα συνωνούμενον πόλιν τε ἐκ πόλεως νομίσματος ἀμείβοντα al que compra los conocimientos y yendo de ciudad en ciudad los vende (los cambia) por dinero</i> (pero cf. A III 1) Pl.<i>Sph</i>.224b<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. [[comerciar]] σίτῳ ἀμείβονται Plb.4.38.5.<br /><b class="num">III</b> ref. al movimiento local o sucesión temporal<br /><b class="num">1</b> c. suj. plu. o du., abs. [[alternar]], [[turnarse]] ὑμὰ κτήματ' ἔδοντες, ἀμειβόμενοι κατὰ οἴκους comiéndoos vuestras riquezas, turnándoos de casa en casa</i>, <i>Od</i>.1.375, 2.140, ταρφέ' ἀμειβομένω pasándose (la pelota) repetidamente</i>, <i>Od</i>.8.379<br /><b class="num">•</b>[[relevarse]] οἱ μὲν ἀμειβόμενοι φυλακὰς ἔχον <i>Il</i>.9.471<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. [[moverse alternativamente]] ὁπλαῖς ... ἀμειβόμενοι ref. al movimiento de las patas de los animales al andar, Pi.<i>P</i>.4.226<br /><b class="num">•</b>[[sucederse alternativamente]] [[ἄγχι]] ... ἀρούραισιν, αἵτ' ἀμειβόμεναι como ... tierras (que se cultivan y dejan en barbecho) alternando</i> Pi.<i>N</i>.6.9, ἄλλα γὰρ [[ἄλλοθεν]] ἀμείβεται E.<i>Hipp</i>.1108.<br /><b class="num">2</b> c. suj. sg. y part. [[alternativamente]] θρῷσκων ἄλλοτ' ἐπ' ἄλλον (ἵππον) ἀμείβεται salta alternativamente de un caballo a otro</i>, <i>Il</i>.15.684.<br /><b class="num">IV</b> ref. a la voz y a las palabras<br /><b class="num">1</b> c. suj. plu. y dat. instrum. [[alternarse]] ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ cantaban alternándose con su bella voz</i>, <i>Il</i>.1.604.<br /><b class="num">2</b> esp. en el diálogo [[contestar]], [[responder]], [[replicar]]<br /><b class="num">a)</b> c. suj. sg. y dat. instrum. ἀ. ἐπέεσσιν <i>Il</i>.23.492, <i>Od</i>.3.148, μύθοισιν <i>Od</i>.2.83, μύθῳ <i>Il</i>.24.200, <i>Od</i>.12.278, λόγῳ E.<i>Tr</i>.903<br /><b class="num">•</b>c. otro verbo que significa ‘hablar’ ἐξαῦτις μύθοισιν ἀμειβομένη προσέειπεν <i>Od</i>.4.234, tb. c. ac. de pers. τὴν δὲ Πάρις μύθοισιν ἀμειβόμενος προσέειπε <i>Il</i>.3.437<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. y ac. de pers. τὸν ... μύθοισιν <i>Il</i>.3.171, τὸν ... λόγοις ... ἀ. Pi.<i>P</i>.4.102, μιν ... τοισίδε Hdt.1.35, 4.97, cf. 2.173<br /><b class="num">•</b>abs. ἀμειβόμενος δὲ προσηύδα <i>Il</i>.14.270, 17.33, Archil.144;<br /><b class="num">b)</b> c. ac. int. ταῦτα Hdt.1.37, ἔπος ... πρὸς ἔπος A.<i>Eu</i>.586, μῦθον E.<i>Supp</i>.478<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. y ac. de pers. μ' οὐδὲν ἀμείβεται Alcm.3.64, ταῦτα μὲν τοὺς φίλους Hdt.2.173, cf. 3.52, S.<i>OC</i> 991, τὸν δὲ ... μῆτιν ... ἀμείβετο le contestó con un consejo</i> Pi.<i>P</i>.9.38<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. y dat. de cosa τούτοις ἀμείβου ... εὐμαθές τι a esto contesta algo comprensible</i> A.<i>Eu</i>.442, o giro preposicional οὐδὲν πρὸς ταῦτα ἀ. Hdt.8.58<br /><b class="num">•</b>sólo c. giro preposicional ἀ. περὶ ὅτου τις ἔροιτο Luc.<i>Alex</i>.19.<br /><b class="num">3</b> abs. [[responder]], [[no faltar]] ἐπειδὴ μᾶλλον ἢ ἧττον ἐν αὐτοῖς ἡ [[δύναμις]] ἤμειπται ya que más o menos responde en ellos la fuerza</i> Gal.1.210.<br /><b class="num">C</b> intr. act.<br /><b class="num">1</b> [[sucederse]] ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν τόδε E.<i>Or</i>.1503.<br /><b class="num">2</b> part. subst. ἀμείβοντες los [[pares]] maderos que apoyándose uno en otro sujetan la armadura o tijera de un edificio <i>Il</i>.23.712, Theo Sm.p.122, Nonn.<i>D</i>.37.592.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Rel. lat. <i>migrare</i>, de *<i>meig<sup>u̯</sup></i>- ‘cambiar’. | |dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ-]<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. inf. act. beoc. ἄμιβεγ (ante χ-) Corinn.(?) 39.6.1; pret. sin aum.: impf. ἄμειβον <i>Il</i>.14.381, ἀμείβετο <i>Il</i>.3.171, aor. ind. ἄμειψε <i>h.Cer</i>.275, ἄμειψεν A.R.3.280, ἀμείψατο <i>Il</i>.4.403, Hdt.1.37, ἄμίψατο Corinn.1.3.51, plusperf. ἄμειπτο Nonn.<i>D</i>.44.241, c. aum. ᾱ- dór. aor. ἄμειψεν Pi.<i>P</i>.5.38]<br /><b class="num">A</b> gener. tr. act.<br /><b class="num">I</b> c. ac. Compl. dir. de cosa<br /><b class="num">1</b> [[cambiar]], [[cambiar de]] [[ἔντε]]' ἄμειβεν <i>Il</i>.17.192, τεύχε' <i>Il</i>.14.381, μέγεθος καὶ [[εἶδος]] <i>h.Cer</i>.275, εἴδεα Emp.B 125, χρῶτα ... βαφῇ A.<i>Pers</i>.316, χροιᾶς ... [[ἄνθος]] A.<i>Pr</i>.23, χώραν ἀμεῖβον ἄλλοτ' [[ἄλλοθι]] γίγνεται Pl.<i>Prm</i>.138d, [[ἄλλοτε]] [[ἄλλην]] γῆν ἀ. Luc.<i>Anach</i>.18, ἐπεισέρχεται πολλὰ ἀμείβων, ὥσπερ οἱ χαμαιλέοντες, χρώματα Iul.<i>Caes</i>.309a<br /><b class="num">•</b>fig. [[adquirir]] χροιῆς [[ἄνθος]] ἀμειβομένης cuando la piel adquiera su flor (e.d. la barba)</i>, Sol.19.6.<br /><b class="num">2</b> [[relevar]] τίνος ἁ φυλακά; τίς ἀμείβει τὰν ἐμάν; ¿de quién es la guardia? ¿quién sigue a la mía?</i> E.<i>Rh</i>.527.<br /><b class="num">II</b> igual constr. más otro régimen (gener.)<br /><b class="num">1</b> v. act. no preposicional [[dar a cambio]], [[cambiar por]] c. ac. y gen. τεύχε' ἄμειβε χρύσεα χαλκείων dio sus armas de oro a cambio de unas de bronce</i>, <i>Il</i>.6.235, v. med. mismo sent. οὔνιν Βαβυλῶνος ἀμείψομαι no la cambiaré por Babilonia (la ciudad de Cartea)</i>, Pi.<i>Fr</i>.52d.15, οὐρανοῦ καὶ σελήνης γῆν ἀμειψαμένη cambiando (el alma) la tierra por el cielo y la luna</i> Plu.2.607e<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. δάμαρτ' ἀμείψας dando su esposa a cambio (de su vida)</i>, E.<i>Alc</i>.46<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. κλύω ... Ἰὼ πάτρας ἀμφὶς ἀμεῖψαι κερασφόρον ἄταν sé que Ío lejos de su patria ha cambiado (se ha despojado de) la maldición de sus cuernos</i> E.<i>Fr</i>.1.3.29 Bond<br /><b class="num">•</b>c. idea de movimiento [[alternar]], [[cambiar]], [[mover alternativamente]] [[γόνυ]] γουνὸς ἀμείβων <i>Il</i>.11.547.<br /><b class="num">2</b> v. act. c. ac. y εἰς [[cambiar en]], [[convertir]] τὸ [[αἷμα]] ἐς χροιὴν λευκήν Aret.<i>SD</i> 2.11.5, ἐς κακοχυμίην ἤμειψε τὰ σπλάγχνα cambió en insalubridad las visceras</i> e.d. produjo enfermedad en las visceras</i> Aret.<i>SD</i> 2.1.1<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med.-pas. ἐς δὲ κονίην ἠμείφθη κενεὴν εὔσταχυς ἡλικίη su juventud floreciente se convirtió en polvo vano</i>, <i>AP</i> 7.589, νῦν δ' οἱ μὲν ἐς ὑμέας ἠμείφθησαν δαίμονες los dioses han cambiado para vosotros</i>, <i>AP</i> 7.638 (Crin).<br /><b class="num">3</b> v. act. c. ac. y [[ἀντί]], ἐκ + gen. [[recibir a cambio de]] ἀντὶ δελφίνων ... ἵππους ἀμείφαντες Pi.<i>P</i>.4.17, πέπλους ... ἀντὶ ... στολῆς E.<i>Hel</i>.1382, πόσιν ἀντὶ σᾶς ... ψυχᾶς E.<i>Alc</i>.462, μορφὴν δ' ἀμείψας ἐκ θεοῦ βροτησίαν habiendo recibido (adquirido) la forma humana en vez de la divina</i> E.<i>Ba</i>.4<br /><b class="num">•</b>δέδοικα μή τι πὰρ θεοῖς ἀμβλακὼν τιμὰν πρὸς ἀνθρώπων ἀμείψω temo que a pesar de haber pecado contra los dioses reciba a cambio honra de parte de los hombres</i> Ibyc.29<br /><b class="num">•</b>v. med. mismo sent. θητικοῦ ἀντὶ τέλους ἱππάδ' ἀμειψάμενος habiendo cambiado de la clase de los tetes a la de los caballeros</i> e.d. habiendo pasado de tete a caballero</i> epigr. en Arist.<i>Ath</i>.7.4, [[ἄλλην]] ἐξ ἄλλης πόλεως ἀμειβομένῳ (para un hombre) que cambia una ciudad por otra e.d. que pasa de una a otra ciudad</i> Pl.<i>Ap</i>.37d<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. y gen. λῴους φρένας τῶν νῦν παρουσῶν τῶνδ' ἀμείψασθαι que cambiases los sentimientos que ahora tienes por otros mejores</i> S.<i>Tr</i>.737<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. [[cambiarse]], [[mudarse de ropa y similares]] δυσόρφναια δ' ... τάδε σκότι' ἀμείβομαι me pongo estos oscuros harapos</i> E.<i>Ph</i>.326.<br /><b class="num">III</b> c. idea de movimiento<br /><b class="num">1</b> v. act. c. ac. de direcc. o extensión (c. palabras de lugar) [[atravesar]], [[pasar]] λόφον Pi.<i>P</i>.5.38, κέλευθον B.18.16, πορθμόν A.<i>Pers</i>.70, πόρον E.<i>IA</i> 144, θύρας Hdt.5.72, cf. A.<i>Ch</i>.571<br /><b class="num">•</b>según contexto [[dejar atrás]], [[salir de]] ἔξελθ' ἀμείψας τάσδε πετρήρεις στέγας S.<i>Ph</i>.1262, δώματα E.<i>El</i>.750<br /><b class="num">•</b>c. παρά + ac. τάφον παρὰ λιτὸν Ἀνακρείοντος ἀμείβων pasando junto a la sencilla tumba de Anacreonte</i>, <i>AP</i> 7.26 (Antip.Sid.)<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. [[cruzar]], [[atravesar]], [[pasar]] ψυχὴ ... ἀμείψεται ἕρκος ὀδόντων <i>Il</i>.9.409, cf. <i>Od</i>.10.328, οὐδόν Hes.<i>Th</i>.749, ποταμόν Simon.83.2D., πρόθυρα A.<i>Ch</i>.965, πύλας E.<i>Alc</i>.752, ὑπὲρ οὐδόν Theoc.2.104, πατρίδ' ἀμειψάμενος mudando de patria</i> Sol.2.4<br /><b class="num">•</b>fig. οὔτις μερόπων ἀσινῆ βίοτον ... <ἂν> [[ἄτιμος]] ἀμείψαι ningún hombre cruzará indemne una vida sin dolor</i> A.<i>Ch</i>.1019.<br /><b class="num">2</b> igual cont. c. ac. de pers. [[hacer cruzar]], [[hacer pasar]] πίτυλον, ὃς αἰὲν δι' Ἀχέροντ' ἀμείβεται τὰν ... θεωρίδα golpe de remos que hace cruzar el Aqueronte a la peregrinación (de los muertos)</i>, A.<i>Th</i>.856<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. (τέκνα) διαδοχαῖς ἀμείβουσαι χερῶν haciendo pasar (a los niños) de mano en mano</i> E.<i>Hec</i>.1159.<br /><b class="num">3</b> fig. [[sobrepasar]] μελισσᾶν ... πόνον Pi.<i>P</i>.6.54.<br /><b class="num">B</b> usos especiales de la v. med. c. constr. diferentes de A<br /><b class="num">I</b> c. dat. instrum. o c. ac. interno [[variar]] στενότητι X.<i>Cyn</i>.9.14<br /><b class="num">•</b>[[cambiarse]], [[mudarse]] τᾷ δὲ χολᾷ τὸ πρόσωπον ἀ. Theoc.23.13<br /><b class="num">•</b>[[corresponder]] τὰ δὲ ἄλλα (ἐμπόλια) ἀμειβόμενα τὸ ἴσον ἀπὸ τοῦ μεγίστου εἰς τὸ ἐλάχιστον los demás (tarugos) guardando la misma proporción (e.d. correspondiendo) desde el mayor al menor</i>, <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.1675.9 (Eleusis IV a.C.).<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[devolver]], [[pagar]], [[dar su merecido]] (según el contexto más amplio se define como [[recompensar]] o [[castigar]] cf. ἀμείβεσθαι· ἐπὶ τοῦ χάριν εἰδέναι, καὶ ἐπὶ τοῦ κακὸν ἀντιδιδόναι <i>AB</i> 183.15)<br /><b class="num">a)</b> c. ac. de pers. y dat. instrum. σ' εὖ δώροισιν <i>Od</i>.24.285, χρηστοῖσί με Hdt.1.41, πολλῶν ὀφείλω σοι χάριτας, γονῆς, τροφῆς· ἀμείβομαί σε τῷ φυγεῖν τὴν οἰκίαν <i>Com.Adesp</i>.371K., αὐτοὺς ... αἰωνίῳ χάριτι I.<i>BI</i> 4.461, ἔφη ... ἀμείψασθαί με ἀμοιβῇ τῇ δικαίᾳ θέλων Luc.<i>Asin</i>.27, ἀγαθοῖς δὲ πολλοῖς ὑβρίσαντας ἠμείψω Babr.119.9, κακίᾳ ἠμείψαντό σε Aq.<i>Ge</i>.50.17<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. asimilado al de pers. [[dar las gracias]], [[agradecer]] θυσίαις ἠμείβοντο τὴν τοῦ θεοῦ περὶ αὐτοὺς πρόνοιαν dieron las gracias con sacrificios por la providencia divina para con ellos</i> I.<i>AI</i> 3.38<br /><b class="num">•</b>c. ac. de pers. y gen. ἀ. ... σε τῆς δικαιοσύνης darte las gracias por tu justicia</i> Luc.<i>Somn</i>.15<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. de pers. τοὺς μὲν ἐκόλαζε τοὺς δὲ ἠμείβετο a los unos castigaba, a los otros recompensaba</i> D.C.74.8.4, pero τὸν δ' ἄδικον ἀ. castigar al culpable</i> S.<i>Fr</i>.12<br /><b class="num">•</b>c. ac. de objetos personif. πεσόντα γ' ὧδ' ἀμείψομαι os castigaré así arrojándoos al suelo</i> A.<i>A</i>.1267;<br /><b class="num">b)</b> c. ac. int. δίδυμα καὶ τριπλᾶ παλίμποινα θέλων ἀμείψῃ dobles y triples recompensas has de pagar de buen grado</i> A.<i>Ch</i>.793, τὸ δ' [[ἄχνυμαι]], φθόνον ἀμειβόμενον τὰ καλὰ ἔργα me duelo de la envidia que resulta de las acciones nobles</i> Pi.<i>P</i>.7.19, ἀ. ... ἀσυνεσίας castigar las insensateces</i> E.<i>Ph</i>.1727, φόνον E.<i>El</i>.1093, οὐδ' ἐστὶν ἴσον τὸ τὴν προϋπαρχὴν ἀμείψασθαι no es equitativo pagar (e.d. devolver) el servicio original</i> Arist.<i>EN</i> 1165<sup>a</sup>5, ἀμοιβόμενος (<i>sic</i>) τὰς [[ἀμοιβάς]] Mitteis <i>Chr</i>.2.361.17 (IV a.C.), ὦ παντοίας φιλότητος ἀμειβόμεναι χάριν oh vosotras que venís a dar las gracias por una amistad de todo tipo</i> S.<i>El</i>.134<br /><b class="num">•</b>a veces c. ac. int. y dat. de pers. πολλοῖσι ... κέρδη πονηρὰ ζημίαν ἠμείψατο a muchos las ganancias injustas les han traído un castigo</i> E.<i>Cyc</i>.312, tb. en v. act. χάριν γὰρ τροφεῦσιν ἀμείβων dando las gracias a quienes lo criaron</i> A.<i>A</i>.729<br /><b class="num">•</b>c. ac. int., dat. de pers. y [[ἀντί]] + gen. ὁ ... Θεὸς ἀντὶ τῶν πόνων ... ἀμείψεται αὐτῷ πλούσια ... τὰ ἀντάμοιβα <i>PMasp</i>.151.256 (VI a.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. pas. τὸ [δ] ὲ γενόμενον [[ἀνάλωμα]] ... ἀπολογισάμενοι τῇ πόλει οἱ πρεσβευταὶ ὅπως ἀμείβωνται rindiendo cuentas a la ciudad del gasto los embajadores ... para que pagasen</i>, <i>SIG</i> 656.46 (Teos III a.C.), cf. tb. abs., Thd.<i>Pr</i>.11.17;<br /><b class="num">c)</b> c. ac. de pers. y ac. int. o adverb. ([[δεῖ]]) αὐτὴν ἀμείβεσθαι χαριζομένην τὸν αὐτὸν τρόπον (debes) pagarle sus favores en la misma medida</i> X.<i>Mem</i>.3.11.12, ἀ. ὑμᾶς τὴν χάριν ταύτην Sm.2<i>Re</i>.2.6;<br /><b class="num">d)</b> c. ac. de n. de acción, fig. [[vengarse de]] τὰν ἄθεον ... ὕβριν <i>AP</i> 3.1<br /><b class="num">•</b>c. ac. de n. de acción y dat. instrum. [[pagar]] τὰς εὐεργεσίας ... χάρισιν X.<i>Mem</i>.4.3.15<br /><b class="num">•</b>c. ac. de abstr. y dat. instrum. ἀ. τὸ κακὸν κακῷ compensar el mal con el mal</i> Aret.<i>SD</i> 2.13.19.<br /><b class="num">2</b> en contextos monetarios (c. νόμισμα, [[ἀργύριον]]) [[comprar]] o [[vender]] καὶ παρεκάλει τοὺς ἔχοντας ἀντιβολῶν καὶ δακρύων ἀμείψασθαι πρὸς νόμισμα y convocaba a los poseedores suplicándoles con lágrimas en los ojos que se lo vendiesen por dinero</i> Plu.<i>Aem</i>.23, πόθεν ἂν οὖν ἀμειψάμην τὸν λύχνον de dónde habría podido comprar la lámpara</i> Lib.<i>Or</i>.45.10<br /><b class="num">•</b>tb. act. y en uso pregnante τὸν μαθήματα συνωνούμενον πόλιν τε ἐκ πόλεως νομίσματος ἀμείβοντα al que compra los conocimientos y yendo de ciudad en ciudad los vende (los cambia) por dinero</i> (pero cf. A III 1) Pl.<i>Sph</i>.224b<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. [[comerciar]] σίτῳ ἀμείβονται Plb.4.38.5.<br /><b class="num">III</b> ref. al movimiento local o sucesión temporal<br /><b class="num">1</b> c. suj. plu. o du., abs. [[alternar]], [[turnarse]] ὑμὰ κτήματ' ἔδοντες, ἀμειβόμενοι κατὰ οἴκους comiéndoos vuestras riquezas, turnándoos de casa en casa</i>, <i>Od</i>.1.375, 2.140, ταρφέ' ἀμειβομένω pasándose (la pelota) repetidamente</i>, <i>Od</i>.8.379<br /><b class="num">•</b>[[relevarse]] οἱ μὲν ἀμειβόμενοι φυλακὰς ἔχον <i>Il</i>.9.471<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. [[moverse alternativamente]] ὁπλαῖς ... ἀμειβόμενοι ref. al movimiento de las patas de los animales al andar, Pi.<i>P</i>.4.226<br /><b class="num">•</b>[[sucederse alternativamente]] [[ἄγχι]] ... ἀρούραισιν, αἵτ' ἀμειβόμεναι como ... tierras (que se cultivan y dejan en barbecho) alternando</i> Pi.<i>N</i>.6.9, ἄλλα γὰρ [[ἄλλοθεν]] ἀμείβεται E.<i>Hipp</i>.1108.<br /><b class="num">2</b> c. suj. sg. y part. [[alternativamente]] θρῷσκων ἄλλοτ' ἐπ' ἄλλον (ἵππον) ἀμείβεται salta alternativamente de un caballo a otro</i>, <i>Il</i>.15.684.<br /><b class="num">IV</b> ref. a la voz y a las palabras<br /><b class="num">1</b> c. suj. plu. y dat. instrum. [[alternarse]] ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ cantaban alternándose con su bella voz</i>, <i>Il</i>.1.604.<br /><b class="num">2</b> esp. en el diálogo [[contestar]], [[responder]], [[replicar]]<br /><b class="num">a)</b> c. suj. sg. y dat. instrum. ἀ. ἐπέεσσιν <i>Il</i>.23.492, <i>Od</i>.3.148, μύθοισιν <i>Od</i>.2.83, μύθῳ <i>Il</i>.24.200, <i>Od</i>.12.278, λόγῳ E.<i>Tr</i>.903<br /><b class="num">•</b>c. otro verbo que significa ‘hablar’ ἐξαῦτις μύθοισιν ἀμειβομένη προσέειπεν <i>Od</i>.4.234, tb. c. ac. de pers. τὴν δὲ Πάρις μύθοισιν ἀμειβόμενος προσέειπε <i>Il</i>.3.437<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. y ac. de pers. τὸν ... μύθοισιν <i>Il</i>.3.171, τὸν ... λόγοις ... ἀ. Pi.<i>P</i>.4.102, μιν ... τοισίδε Hdt.1.35, 4.97, cf. 2.173<br /><b class="num">•</b>abs. ἀμειβόμενος δὲ προσηύδα <i>Il</i>.14.270, 17.33, Archil.144;<br /><b class="num">b)</b> c. ac. int. ταῦτα Hdt.1.37, ἔπος ... πρὸς ἔπος A.<i>Eu</i>.586, μῦθον E.<i>Supp</i>.478<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. y ac. de pers. μ' οὐδὲν ἀμείβεται Alcm.3.64, ταῦτα μὲν τοὺς φίλους Hdt.2.173, cf. 3.52, S.<i>OC</i> 991, τὸν δὲ ... μῆτιν ... ἀμείβετο le contestó con un consejo</i> Pi.<i>P</i>.9.38<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. y dat. de cosa τούτοις ἀμείβου ... εὐμαθές τι a esto contesta algo comprensible</i> A.<i>Eu</i>.442, o giro preposicional οὐδὲν πρὸς ταῦτα ἀ. Hdt.8.58<br /><b class="num">•</b>sólo c. giro preposicional ἀ. περὶ ὅτου τις ἔροιτο Luc.<i>Alex</i>.19.<br /><b class="num">3</b> abs. [[responder]], [[no faltar]] ἐπειδὴ μᾶλλον ἢ ἧττον ἐν αὐτοῖς ἡ [[δύναμις]] ἤμειπται ya que más o menos responde en ellos la fuerza</i> Gal.1.210.<br /><b class="num">C</b> intr. act.<br /><b class="num">1</b> [[sucederse]] ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν τόδε E.<i>Or</i>.1503.<br /><b class="num">2</b> part. subst. ἀμείβοντες los [[pares]] maderos que apoyándose uno en otro sujetan la armadura o tijera de un edificio <i>Il</i>.23.712, Theo Sm.p.122, Nonn.<i>D</i>.37.592.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Rel. lat. <i>migrare</i>, de *<i>meig<sup>u̯</sup></i>- ‘cambiar’. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἀμείβω:''' [ᾰ]· Επικ. παρατ. <i>ἄμειβον</i>, μέλ. <i>-ψω</i>, αόρ. αʹ [[ἤμειψα]] (από τη √<i>ΜΕΙΒ</i> ή <i>ΜΕΥ</i> με <i>α</i> ως [[πρόθεμα]], πρβλ. [[ἀμεύομαι]], Λατ. MOV-eo).<br /><b class="num">Α.</b> [[αλλάζω]], [[ανταλλάσσω]], [[ἔντε]]' ἄμειβεν, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἀμ τί τινος</i>, όπως το [[γόνυ]] γουνὸς ἀμείβων, αλλάζοντας το ένα [[γόνατο]] με το [[άλλο]], δηλ. [[περπατώ]] [[αργά]], σε Ομήρ. Ιλ.· και ομοίως, [[είτε]]: <b>I.1.</b> [[δίνω]] εις [[αντάλλαγμα]], <i>τεύχε' ἄμειβε χρύσεα χαλκείων</i>, αντήλλαξε τη [[χρυσή]] [[πανοπλία]] για μια χάλκινη, στο ίδ. [[είτε]]:<br /><b class="num">2.</b> [[παίρνω]] σε [[αντάλλαγμα]], <i>πόσιν ἀντὶ σᾶς ἀμεῖψαι ψυχᾶς</i>, να τον εξαγοράσεις με [[αντίτιμο]] την [[ίδια]] [[σου]] την [[ζωή]], σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[τόπο]], [[εναλλάσσω]] και [[επομένως]] [[διέρχομαι]], [[διασχίζω]], σε Αισχύλ., Ευρ.· [[έπειτα]], [[είτε]] περνώ από έναν [[τόπο]], τον [[αφήνω]], ή περνώ μέσα σ' αυτόν, [[μπαίνω]] μέσα του, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">4.</b> [[αλλά]], [[μεταβάλλω]], [[μεταλλάσσω]], <i>χρῶτα</i>, το [[χρώμα]] μου, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">5.</b> Ενεργ. μτβ., κάνω τους άλλους να αλλάξουν, <i>τεῦχε ἄμειβον</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[παραδίδω]], [[μεταδίδω]] από [[χέρι]] σε [[χέρι]], σε Ευρ.<br /><b class="num">6.</b> όπως το Μέσ. I. 3, [[ξεπληρώνω]], [[ανταποδίδω]], [[επιστρέφω]], ἀμ. [[χάριν]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αμτβ. στη μτχ., [[ἀμείβοντες]], <i>οἱ</i>, τα δοκάρια που συναντιούνται σταυροειδώς, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἐν ἀμείβοντι = ἀμοιβάδις</i>, σε Πίνδ.<br /><b class="num">2.</b> <i>ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν</i>, [[κάτι]] καινούριο έρχεται [[μετά]] από τα υπόλοιπα, σε Ευρ. <b>Β. I.1.</b> Μέσ., [[ανταλλάσσω]] [[κάτι]] με [[κάτι]] [[άλλο]], <i>ἀμειβόμενοι</i>, διαδοχικά, [[εναλλάξ]], σε Όμηρ.· [[έρχομαι]] ως [[ακολουθία]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[συχνά]] χρησιμοποιείται για το διάλογο, [[αποκρίνομαι]] επάλληλα, σε Ομήρ. Οδ.· [[συχνά]] στη μτχ. <i>ἀμειβόμενος</i>, αυτός που αποκρίνεται, βρίσκεται σε [[θέση]] να απαντήσει, σε Όμηρ.· με αιτ., <i>ἀμ. τινα μύθῳ</i>, μύθοις [[ἐπέεσσι]], στον ίδ.· [[ακόμα]], [[ταῦτα]] τοὺς φίλους ἠμείψατο, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[ανταποδίδω]], [[ξεπληρώνω]], <i>δώροισιν ἀμ. τινα</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>χρηστοῖσι</i>, σε Ηρόδ.· επίσης με αιτ. και δοτ. πράγμ., <i>ἁμ.εὐεργεσίας χάρισιν</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[λαμβάνω]], [[δέχομαι]] ως [[αντάλλαγμα]], λῴους φρένας [[τῶν]] [[νῦν]] παρουσιῶν, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το Ενεργ., [[εναλλάσσω]] έναν [[τόπο]], τον [[διέρχομαι]], [[είτε]] βγαίνοντας [[είτε]] μπαίνοντας σ' αυτόν, σε Όμηρ. κ.λπ. | |||
}} | }} |