δυσωπέω: Difference between revisions

{{DGE

|dgtxt=<b class="num">A</b> en v. act.<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[avergonzar]], [[turbar]], [[confundir]], [[inquietar]] para o hasta [[doblegar]], [[hacer ceder o desistir]], [[disuadir de un intento, propósito u opinión, esp. mediante presiones insistentes]], c. ac. de pers. o dioses ὃν δὲ δεήσει δυσωπῶν I.<i>BI</i> 3.385, cf. 5.333, ἡ δὲ πάντα ἠρνεῖτο καὶ οὐδὲν αὐτὴν ἐδυσώπει X.Eph.4.5.3, cf. I.<i>AI</i> 12.159, σε τῶν ἰδίων οὐ δυσωπεῖ Epict.<i>Gnom</i>.65, αἰχυνόμενοι γὰρ ἀντιλέγειν τοῖς ἀγνωμόνως δυσωποῦσιν ὕστερον δυσωποῦνται τοὺς δικαίως ἐγκαλοῦντας pues sintiendo reparos en contradecir a los que les turban indebidamente con sus requerimientos, a su vez experimentan turbación ante los que les recriminan con razón</i> Plu.2.532d, cf. 533d, δυσωπήσας λίνα Μοιρῶν doblegando los hilos de las Moiras</i> Orác. en <i>ZPE</i> 7.1971.198-199 (III d.C.), δυσωπεῖν ἐπιχειροῦσι τοὺς τῆς ἐναντίας αὐτοῖς στάσεως ὄντας S.E.<i>P</i>.3.66, δυσωπούντων δέ σε εἰς σωτηρίαν καὶ οἱ περὶ τοὺς θεοὺς ὑμῶν ἔλεγχοι Clem.Al.<i>Prot</i>.7.75, αὐτὸν πολλὰ καὶ τὸ Μακεδονίας δυσωπεῖν πάθος Procop.<i>Arc</i>.2.12, en v. pas. οὐ δυσω[π] ηθησόμεθα Epicur.<i>Fr</i>.[31.21] 1<br /><b class="num">•</b>simpl. [[causar turbación]], [[intimidar]], [[desconcertar]] τί μάλιστά σε δυσωπεῖ; Plu.2.418d, al alma pecadora, Ph.1.291, τὸν θεατὴν φοβεῖ, δι' ὅλου δυσωπῶν τοῦ σχήματος Iul.<i>Ep</i>.188.377c, εἰ μὴ δυσωπεῖ ὑμᾶς τὰ λεγόμενα Iust.Phil.<i>Dial</i>.46.4<br /><b class="num">•</b>[[convencer]], [[persuadir de algo, mediante pruebas o testimonios irrefutables]] τῷ πλήθει τῶν μαρτύρων ἡμᾶς δυσωποῦσιν Gal.1.523, ἑκατέρους τοῖς ἐναργῶς φαινομένοις Gal.7.520, cf. 8.779.<br /><b class="num">2</b> [[instar]], [[conminar]], [[pedir con insistencia]] para [[forzar]], [[mover]], [[convencer]] o tb. [[disuadir a alguien de hacer algo mediante súplica, persuasión o presión]], gener. c. ac. de pers. e. inf. (τοῦτον) δυσωπῆσαι παρασχεῖν αὐτοῖς τὸ κατὰ τῶν ἐχθρῶν κράτος conminarle (a Dios) a otorgarles la victoria sobre los enemigos</i> I.<i>AI</i> 12.300, ὡς δυσωπήσων Πομπήιον πάντ' ἐπιτρέπειν αὐτῷ I.<i>BI</i> 1.136, ἥκειν ... ὑμᾶς εἰς τὸν εἰωθότα τόπον καὶ παρακαλῶ καὶ δ. Hld.10.2.1, παρανακαλῶ ὑμᾶς δυσωπῆσαι τοὺς ἀπὸ Νίκρου δοῦναι τὴν ἐμβολήν <i>POxy</i>.1841.2 (VI d.C.), cf. <i>PRoss.Georg</i>.5.29.26 (IV d.C.), <i>SB</i> 7033.29 (V d.C.), c. conj. ὥστε με μὴ ἀποκτεῖναι, δεινῶς αὐτοὺς ἡ θεὸς ἐδυσώπησεν Luc.<i>Asin</i>.38, ἡ ἡμῶν μήτηρ ἐδυσώπησέν με ὥστε ... ἐᾶσαι ... <i>SB</i> 6000.2.15 (VI d.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. pas. μηδὲν ... ἀντιπαρασχεῖν ... τοῖς τέκνοις δυσωπεῖσθαι I.<i>BI</i> 1.276<br /><b class="num">•</b>sin inf. τὰ κινήματα τῶν συμμάχων ... πρᾴως ἀνείργειν καὶ δυσωπεῖν Plu.<i>Fab</i>.20, ὡς ἂν μᾶλλον εἰς ἔλεον τὸν θεὸν δυσωπήσειε Gr.Nyss.<i>Pss</i>.47.27, ὕμνοις ... τὸν ἀθάνατον <i>Inscr.Phryg</i>.107.6 (IV d.C.), en v. pas. δυσωποῦμαι ἐγὼ πολλά soy requerido a todas horas (para que pague)</i> <i>SB</i> 12594.11 (III d.C.).<br /><b class="num">3</b> [[causar disgusto o repugnancia]] (ὕδατα) δυσωποῦντα τὴν ὄψιν aguas que repugnan a la vista</i> por su suciedad, Plu.<i>Lyc</i>.9.<br /><b class="num">4</b> [[sentir desconfianza]], [[recelos]] δυσωπῶ καὶ ὑποπτεύω μήποτ' οὐ Λυσίου ὁ λόγος D.H.<i>Lys</i>.11.8.<br /><b class="num">II</b> intr. [[ver mal]] a causa de una inflamación ocular, Luc.<i>Lex</i>.4.<br /><b class="num">B</b> en v. med. y med.-pas.<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[sentir vergüenza, turbación o embarazo ante]] alguien, c. ac. de pers. τοὺς δικαίως ἐγκαλοῦντας Plu.2.532d, οὔτε σὲ τὸν πάσης τιμῆς ἄξιον δυσωπεῖται <i>PNepheros</i> 7.6 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. de abstr. o inf. [[sentir reparos, pudor o vergüenza de]] δυσωπεῖσθαι δ' οὐδὲν οἴομαι δεῖν οὔτε ὄνομα οὔτε ῥῆμα δυσωπεῖται ὄνομα D.H.<i>Comp</i>.12.11, cf. Plu.<i>Sol</i>.14, δυσωπούμενοι τὴν ἀποκάλυψιν καὶ γύμνωσιν Plu.<i>Cat.Ma</i>.20, αἰτοῦντος [[ἀργύριον]] φίλου δυσωπηθέντες ἀντειπεῖν sintiendo vergüenza de negarse cuando un amigo pide dinero</i> Plu.2.532d, cf. D.Chr.32.7, θεὸν εἶναι τὴν Ἠχὼ δυσωποῦμαι Iul.<i>Ep</i>.189.440c, εἴ τις ἢ αἰδοῦς ἢ δέους [[ἕνεκα]] τοῦ πρός σε τὴν ἀντίδοσιν δυσωπεῖται Iul.<i>Ep</i>.184.419b, de dar las gracias, Lib.<i>Decl</i>.37.19<br /><b class="num">•</b>[[sentir confusión, vacilación o desorientación ante]] τὰς ... παντοδαπὰς ἀνομοιότητας Pl.<i>Plt</i>.285b, δυσωποῦνται τὴν αὐτὴν ἐπονομάζειν τοῦ ζῴου φύσιν D.Chr.36.54.<br /><b class="num">2</b> [[sentir inquietud]], [[preocupación ante]] καί πως ἐδυσωπούμην ... μή τι ... Pl.<i>Phdr</i>.242c<br /><b class="num">•</b>[[sentir temor, respeto o reverencia ante]] τὴν ἀρητήν Plu.<i>Cor</i>.15, τὰς ὑπεροχὰς οὐ δυσωπεῖται τὸ δίκαιον la justicia no se intimida ante las prerrogativas</i> Hld.10.10.3, τοὺς δαίμονας Clem.Al.<i>Prot</i>.4.53, ἐχρῆν ... δυσωπηθῆσαι μὲν τὴν ἀξιοπιστίαν τῶν ὑπ' [[αὐτοῦ]] μαρτυρηθέντων τοῦ πνεύματος Gr.Nyss.<i>Eun</i>.2.101.<br /><b class="num">3</b> [[mirar con aversión o desconfianza]], [[recelar de]] πάντα δυσωπούμενος ref. a la comida, Ael.<i>Fr</i>.185c, Ὁμήρου μὲν ὑφορᾷ καὶ δυσωπῇ τὴν γοητείαν Them.<i>Or</i>.26.330b.<br /><b class="num">4</b> [[mantener con dificultad la vista fija en]], [[no poder mirar de frente a]], [[deslumbrarse ante]] una luz muy fuerte, c. suj. de anim. δεδίασι τὴν αὐγὴν καὶ τὴν λαμπεδόνα δυσωποῦνται (los peces) se asustan del resplandor y quedan deslumbrados ante la llamarada</i> Ael.<i>NA</i> 2.8.9, de aves ἐὰν μὲν σκαρδαμύξῃ τις τὴν ἀκμὴν τῆς [[ἀκτῖνος]] δυσωπούμενος Ael.<i>NA</i> 2.26, cf. 8.10, 10.14.<br /><b class="num">II</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[sentir vergüenza, turbación o embarazo]] c. dat. o giro prep. τῷ χειρισμῷ Plb.20.12.6, ἐπ' εὐτελεῖ χλαίνῃ Ph.1.639<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ δ. [[el sentimiento de vergüenza]] que mueve a ceder ante requerimientos insistentes, Plu.2.533d, cf. 528e, <i>Brut</i>.6<br /><b class="num">•</b>[[sentir confusión o vacilación]] teñida de disgusto o menosprecio πρὸς τὴν ζήτησιν περὶ ἑκάστου τῶν ζῴων προσιέναι [[δεῖ]] μὴ δυσωπούμενον es preciso afrontar la investigación sobre cada uno de los animales sin poner reparos</i> Arist.<i>PA</i> 645^a22.<br /><b class="num">2</b> [[turbarse]], [[sentir temor, recelos o desconfianza]] ἐὰν δὲ ὀσφραίνηται νεωστὶ κεκινημένης δυσωπεῖται si olfatea tierra recién removida, se turba (el ciervo)</i>, X.<i>Cyn</i>.9.16, cf. <i>Mem</i>.2.1.4, δυσωπούμενοι πρὸς [[ἀλλήλους]] Pl.<i>Lg</i>.933a, δέει δὲ τῷ ἐκ βασιλέως δυσωπούμενοι σιωπῇ εἴχοντο Procop.<i>Aed</i>.5.7.9.

}}