3,274,216
edits
ἀμείβω: Difference between revisions
From LSJ
1
(2) |
(1) |
||
| Line 30: | Line 30: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἀμείβω:''' [ᾰ]· Επικ. παρατ. <i>ἄμειβον</i>, μέλ. <i>-ψω</i>, αόρ. αʹ [[ἤμειψα]] (από τη √<i>ΜΕΙΒ</i> ή <i>ΜΕΥ</i> με <i>α</i> ως [[πρόθεμα]], πρβλ. [[ἀμεύομαι]], Λατ. MOV-eo).<br /><b class="num">Α.</b> [[αλλάζω]], [[ανταλλάσσω]], [[ἔντε]]' ἄμειβεν, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἀμ τί τινος</i>, όπως το [[γόνυ]] γουνὸς ἀμείβων, αλλάζοντας το ένα [[γόνατο]] με το [[άλλο]], δηλ. [[περπατώ]] [[αργά]], σε Ομήρ. Ιλ.· και ομοίως, [[είτε]]: <b>I.1.</b> [[δίνω]] εις [[αντάλλαγμα]], <i>τεύχε' ἄμειβε χρύσεα χαλκείων</i>, αντήλλαξε τη [[χρυσή]] [[πανοπλία]] για μια χάλκινη, στο ίδ. [[είτε]]:<br /><b class="num">2.</b> [[παίρνω]] σε [[αντάλλαγμα]], <i>πόσιν ἀντὶ σᾶς ἀμεῖψαι ψυχᾶς</i>, να τον εξαγοράσεις με [[αντίτιμο]] την [[ίδια]] [[σου]] την [[ζωή]], σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[τόπο]], [[εναλλάσσω]] και [[επομένως]] [[διέρχομαι]], [[διασχίζω]], σε Αισχύλ., Ευρ.· [[έπειτα]], [[είτε]] περνώ από έναν [[τόπο]], τον [[αφήνω]], ή περνώ μέσα σ' αυτόν, [[μπαίνω]] μέσα του, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">4.</b> [[αλλά]], [[μεταβάλλω]], [[μεταλλάσσω]], <i>χρῶτα</i>, το [[χρώμα]] μου, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">5.</b> Ενεργ. μτβ., κάνω τους άλλους να αλλάξουν, <i>τεῦχε ἄμειβον</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[παραδίδω]], [[μεταδίδω]] από [[χέρι]] σε [[χέρι]], σε Ευρ.<br /><b class="num">6.</b> όπως το Μέσ. I. 3, [[ξεπληρώνω]], [[ανταποδίδω]], [[επιστρέφω]], ἀμ. [[χάριν]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αμτβ. στη μτχ., [[ἀμείβοντες]], <i>οἱ</i>, τα δοκάρια που συναντιούνται σταυροειδώς, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἐν ἀμείβοντι = ἀμοιβάδις</i>, σε Πίνδ.<br /><b class="num">2.</b> <i>ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν</i>, [[κάτι]] καινούριο έρχεται [[μετά]] από τα υπόλοιπα, σε Ευρ. <b>Β. I.1.</b> Μέσ., [[ανταλλάσσω]] [[κάτι]] με [[κάτι]] [[άλλο]], <i>ἀμειβόμενοι</i>, διαδοχικά, [[εναλλάξ]], σε Όμηρ.· [[έρχομαι]] ως [[ακολουθία]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[συχνά]] χρησιμοποιείται για το διάλογο, [[αποκρίνομαι]] επάλληλα, σε Ομήρ. Οδ.· [[συχνά]] στη μτχ. <i>ἀμειβόμενος</i>, αυτός που αποκρίνεται, βρίσκεται σε [[θέση]] να απαντήσει, σε Όμηρ.· με αιτ., <i>ἀμ. τινα μύθῳ</i>, μύθοις [[ἐπέεσσι]], στον ίδ.· [[ακόμα]], [[ταῦτα]] τοὺς φίλους ἠμείψατο, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[ανταποδίδω]], [[ξεπληρώνω]], <i>δώροισιν ἀμ. τινα</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>χρηστοῖσι</i>, σε Ηρόδ.· επίσης με αιτ. και δοτ. πράγμ., <i>ἁμ.εὐεργεσίας χάρισιν</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[λαμβάνω]], [[δέχομαι]] ως [[αντάλλαγμα]], λῴους φρένας [[τῶν]] [[νῦν]] παρουσιῶν, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το Ενεργ., [[εναλλάσσω]] έναν [[τόπο]], τον [[διέρχομαι]], [[είτε]] βγαίνοντας [[είτε]] μπαίνοντας σ' αυτόν, σε Όμηρ. κ.λπ. | |lsmtext='''ἀμείβω:''' [ᾰ]· Επικ. παρατ. <i>ἄμειβον</i>, μέλ. <i>-ψω</i>, αόρ. αʹ [[ἤμειψα]] (από τη √<i>ΜΕΙΒ</i> ή <i>ΜΕΥ</i> με <i>α</i> ως [[πρόθεμα]], πρβλ. [[ἀμεύομαι]], Λατ. MOV-eo).<br /><b class="num">Α.</b> [[αλλάζω]], [[ανταλλάσσω]], [[ἔντε]]' ἄμειβεν, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἀμ τί τινος</i>, όπως το [[γόνυ]] γουνὸς ἀμείβων, αλλάζοντας το ένα [[γόνατο]] με το [[άλλο]], δηλ. [[περπατώ]] [[αργά]], σε Ομήρ. Ιλ.· και ομοίως, [[είτε]]: <b>I.1.</b> [[δίνω]] εις [[αντάλλαγμα]], <i>τεύχε' ἄμειβε χρύσεα χαλκείων</i>, αντήλλαξε τη [[χρυσή]] [[πανοπλία]] για μια χάλκινη, στο ίδ. [[είτε]]:<br /><b class="num">2.</b> [[παίρνω]] σε [[αντάλλαγμα]], <i>πόσιν ἀντὶ σᾶς ἀμεῖψαι ψυχᾶς</i>, να τον εξαγοράσεις με [[αντίτιμο]] την [[ίδια]] [[σου]] την [[ζωή]], σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[τόπο]], [[εναλλάσσω]] και [[επομένως]] [[διέρχομαι]], [[διασχίζω]], σε Αισχύλ., Ευρ.· [[έπειτα]], [[είτε]] περνώ από έναν [[τόπο]], τον [[αφήνω]], ή περνώ μέσα σ' αυτόν, [[μπαίνω]] μέσα του, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">4.</b> [[αλλά]], [[μεταβάλλω]], [[μεταλλάσσω]], <i>χρῶτα</i>, το [[χρώμα]] μου, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">5.</b> Ενεργ. μτβ., κάνω τους άλλους να αλλάξουν, <i>τεῦχε ἄμειβον</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[παραδίδω]], [[μεταδίδω]] από [[χέρι]] σε [[χέρι]], σε Ευρ.<br /><b class="num">6.</b> όπως το Μέσ. I. 3, [[ξεπληρώνω]], [[ανταποδίδω]], [[επιστρέφω]], ἀμ. [[χάριν]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αμτβ. στη μτχ., [[ἀμείβοντες]], <i>οἱ</i>, τα δοκάρια που συναντιούνται σταυροειδώς, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἐν ἀμείβοντι = ἀμοιβάδις</i>, σε Πίνδ.<br /><b class="num">2.</b> <i>ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν</i>, [[κάτι]] καινούριο έρχεται [[μετά]] από τα υπόλοιπα, σε Ευρ. <b>Β. I.1.</b> Μέσ., [[ανταλλάσσω]] [[κάτι]] με [[κάτι]] [[άλλο]], <i>ἀμειβόμενοι</i>, διαδοχικά, [[εναλλάξ]], σε Όμηρ.· [[έρχομαι]] ως [[ακολουθία]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[συχνά]] χρησιμοποιείται για το διάλογο, [[αποκρίνομαι]] επάλληλα, σε Ομήρ. Οδ.· [[συχνά]] στη μτχ. <i>ἀμειβόμενος</i>, αυτός που αποκρίνεται, βρίσκεται σε [[θέση]] να απαντήσει, σε Όμηρ.· με αιτ., <i>ἀμ. τινα μύθῳ</i>, μύθοις [[ἐπέεσσι]], στον ίδ.· [[ακόμα]], [[ταῦτα]] τοὺς φίλους ἠμείψατο, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[ανταποδίδω]], [[ξεπληρώνω]], <i>δώροισιν ἀμ. τινα</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>χρηστοῖσι</i>, σε Ηρόδ.· επίσης με αιτ. και δοτ. πράγμ., <i>ἁμ.εὐεργεσίας χάρισιν</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[λαμβάνω]], [[δέχομαι]] ως [[αντάλλαγμα]], λῴους φρένας [[τῶν]] [[νῦν]] παρουσιῶν, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το Ενεργ., [[εναλλάσσω]] έναν [[τόπο]], τον [[διέρχομαι]], [[είτε]] βγαίνοντας [[είτε]] μπαίνοντας σ' αυτόν, σε Όμηρ. κ.λπ. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἀμείβω:''' (aor. [[ἤμειψα]] - дор. ἄμειψα с ᾱμ; aor. med. ἠμειψάμην и [[ἠμείφθην]]; aor. pass. [[ἠμείφθην]])<br /><b class="num">1)</b> тж. med. менять(ся), обменивать (τί τινος Hom., Plut. и τι [[ἀντί]] τινος Pind., Eur.): πρός τινά τι ἀ. τινος Hom. выменивать у кого-л. что-л. на что-л.; ἀμείψασθαί τι πρὸς [[νόμισμα]] Plut. вернуть что-л. в обмен на деньги; ἀ. χρῶτα πορφυρᾷ βαφῇ Aesch. принимать пурпурную окраску; μορφὴν ἀμείψας ἐκ θεοῦ βροτησίαν Eur. сменив внешность бога на человеческую; ἀμεῖψαί τινα ἀντὶ τῆς ψυχῆς [[ἑαυτοῦ]] Eur. спасти кого-л. ценой своей жизни;<br /><b class="num">2)</b> сменять, чередовать ([[ἕως]] ἂν νὶξ ἀμείψηται [[φάος]] Eur.): [[ὀλίγον]] [[γόνυ]] γουνὸς ἀ. Hom. медленно передвигать ноги; преимущ. med. чередоваться, сменяться, перемежаться: ἀ. τι διαδοχαῖς [[χεροῖν]] Eur. передавать что-л. из рук в руки; ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν [[τόδε]] Eur. вот новое событие приходит на смену недавним; ἐν ἀμείβοντι (sc. χρόνῳ) Pind. попеременно, чередуясь; οἱ [[ἀμείβοντες]] (sc. δοκοί или στρωτῆρες) Hom. кровельные стропила; ἀμειβόμενοι φυλακὰς ἔχον Hom. они посменно несли стражу; ἀμειβόμενος [[προσηύδα]] Hom. он, в свою очередь, сказал (ср. 5);<br /><b class="num">3)</b> воздавать, отплачивать (τινά τινι Hom., реже τινί τι Eur. и τινά τινος Luc.): εὖ τινα δώροισιν ἀμείψασθαι Hom. вознаградить кого-л. богатыми дарами; ἀμείψεται φόνον [[φόνος]] Eur. убийство будет возмездием за убийство; [[χάριν]] τινὶ ἀμεῖψαι Aesch. отблагодарить кого-л.; εὐεργεσίας ἀξίαις χάρισιν ἀμείβεσθαι Xen. достойно отблагодарить за благодеяния; πολλοῖσι κέρδη πονηρὰ ζημίαν ἠμείψατο Eur. многие поплатились за преступную корысть; [[δίδυμα]] [[παλίμποινα]] ἀμεῖψαι Aesch. возместить в двойном размере;<br /><b class="num">4)</b> преимущ. med. менять местопребывание, т. е. проходить, переходить, входить или выходить ([[ἄλλην]] ἐξ ἄλλης πόλεως ἀμειβόμενος Plat.): ἀμείψασθαι [[ἕρκος]] ὀδόντων Hom. переступить ограду зубов, т. е. выйти из уст или войти в уста; ἀ. τὰς θύρας Her. переступать (порог) двери, т. е. входить или выходить; ἔξελθ᾽ ἀμείψας τάσδε στέγας Soph. или ἄμειψον δόματα [[τάδε]] Eur. выйди из этого помещения; βίοτον ἀμεῖψαι (v. l. ἀμείψασθαι) Aesch. прожить жизнь;<br /><b class="num">5)</b> med. отвечать, возражать (τινα Hom., Eur.): χαλεποῖσιν ἀμείβεσθαι ἐπέεσσιν или μύθοισιν Hom. обмениваться сердитыми речами, перебраниваться; ἀμείβεσθαί τι Her., Eur., Plut. или λόγῳ πρός τι Eur. отвечать на что-л. | |||
}} | }} | ||
