3,273,724
edits
πλείων: Difference between revisions
From LSJ
2b
m (Text replacement - " . ." to "…") |
(2b) |
||
| Line 42: | Line 42: | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[πλείων]], [[πλέων]], ονος, ὁ, ἡ, [comp. of [[πολύς]]<br /><b class="num">I.</b> [[more]], larger, [[both]] of [[number]] and [[size]], Hom., etc.; τὸν [[πλείω]] λόγον all [[further]] [[speech]], Soph.; [[πλείω]] τὸν πλοῦν the greater [[part]] of… , Thuc.:—of [[Time]], [[longer]], [[πλείων]] [[χρόνος]] Hdt.; [[πλέων]] νύξ the greater [[part]] of [[night]], Il.<br /><b class="num">2.</b> with the Art., οἱ πλέονες the greater [[number]], like οἱ πολλοί, the [[mass]] or [[crowd]], Hom.; οἱ [[πλεῦνες]] Hdt., etc.; c. gen., τὰς πλεῦνας τῶν γυκαικῶν Hdt.:— the [[many]], the [[people]], opp. to the [[chief]] men, Thuc., etc.:— τὸ [[πλεῖον]] πολέμοιο the greater [[part]] of war, Hom.<br /><b class="num">II.</b> pecul. usages of neut.:<br /><b class="num">1.</b> as a Noun, [[more]], [[πλεῦν]] ἔτι [[τούτου]] Hdt.; τὸ δὲ [[πλέον]] nay, [[what]] is [[more]], Eur., Thuc.:— [[πλέον]] or τὸ [[πλέον]] τινός a [[higher]] [[degree]] of a [[thing]], Soph.; τὸ πλ. τοῦ χρόνου Thuc.:— [[πλέον]] ἔχειν to [[have]] the [[best]] of it, win, [[conquer]], Thuc.; also, like [[πλεονεκτέω]], c. gen., Hdt., etc.; also, [[πλέον]] ποιεῖν Plat.; ἐς πλ. ποιεῖν Soph.; οὐδὲν πλ. πράσσειν, etc., Eur.:— τί [[πλέον]]; [[what]] [[more]], i. e. [[what]] [[good]] or use is it? Ar.; so, οὐδὲν ἦν [[πλέον]] Dem.:— ἐπὶ [[πλέον]] or ἐπίπλεον, as adv., [[more]], [[further]], Hdt., Thuc., etc.; c. gen. [[beyond]], ἐπὶ τὸ πλ. τινὸς [[ἱκέσθαι]] Theocr.; cf. [[περί]] A. III.<br /><b class="num">2.</b> as adv. [[more]], [[rather]], [[πλέον]] ἔφερέ οἱ ἡ [[γνώμη]] his [[opinion]] inclined [[rather]], Hdt.:—also, τὸ [[πλέον]], ionic τὸ [[πλεῦν]], for the [[most]] [[part]], Hdt., etc.; τὸ πλ. = [[μᾶλλον]], Thuc.<br />b. with Numerals, τοξότας πλ. ἢ [[εἴκοσι]] Xen.:—in [[this]] [[sense]] a contr. [[form]] [[πλεῖν]] is used by [[attic]] writers, [[πλεῖν]] ἢ τριάκονθ' ἡμέρας Ar.; [[πλεῖν]] ἢ χιλίας (sc. δραχμάσ) Ar., etc.;—but ἤ is often omitted, as in Lat. [[quam]] [[after]] [[plus]], [[πλεῖν]] ἑξακοσίας Ar.; so, ἔτη γεγονὼς [[πλείω]] [[ἑβδομήκοντα]] annos [[plus]] [[septuaginta]] [[natus]], Plat.:—Comic [[phrase]], [[πλεῖν]] ἢ [[μαίνομαι]] [[more]] [[than]] to [[madness]], Ar.<br />c. the pl. [[πλείω]] is also used like [[πλέον]], Thuc., Dem. | |mdlsjtxt=[[πλείων]], [[πλέων]], ονος, ὁ, ἡ, [comp. of [[πολύς]]<br /><b class="num">I.</b> [[more]], larger, [[both]] of [[number]] and [[size]], Hom., etc.; τὸν [[πλείω]] λόγον all [[further]] [[speech]], Soph.; [[πλείω]] τὸν πλοῦν the greater [[part]] of… , Thuc.:—of [[Time]], [[longer]], [[πλείων]] [[χρόνος]] Hdt.; [[πλέων]] νύξ the greater [[part]] of [[night]], Il.<br /><b class="num">2.</b> with the Art., οἱ πλέονες the greater [[number]], like οἱ πολλοί, the [[mass]] or [[crowd]], Hom.; οἱ [[πλεῦνες]] Hdt., etc.; c. gen., τὰς πλεῦνας τῶν γυκαικῶν Hdt.:— the [[many]], the [[people]], opp. to the [[chief]] men, Thuc., etc.:— τὸ [[πλεῖον]] πολέμοιο the greater [[part]] of war, Hom.<br /><b class="num">II.</b> pecul. usages of neut.:<br /><b class="num">1.</b> as a Noun, [[more]], [[πλεῦν]] ἔτι [[τούτου]] Hdt.; τὸ δὲ [[πλέον]] nay, [[what]] is [[more]], Eur., Thuc.:— [[πλέον]] or τὸ [[πλέον]] τινός a [[higher]] [[degree]] of a [[thing]], Soph.; τὸ πλ. τοῦ χρόνου Thuc.:— [[πλέον]] ἔχειν to [[have]] the [[best]] of it, win, [[conquer]], Thuc.; also, like [[πλεονεκτέω]], c. gen., Hdt., etc.; also, [[πλέον]] ποιεῖν Plat.; ἐς πλ. ποιεῖν Soph.; οὐδὲν πλ. πράσσειν, etc., Eur.:— τί [[πλέον]]; [[what]] [[more]], i. e. [[what]] [[good]] or use is it? Ar.; so, οὐδὲν ἦν [[πλέον]] Dem.:— ἐπὶ [[πλέον]] or ἐπίπλεον, as adv., [[more]], [[further]], Hdt., Thuc., etc.; c. gen. [[beyond]], ἐπὶ τὸ πλ. τινὸς [[ἱκέσθαι]] Theocr.; cf. [[περί]] A. III.<br /><b class="num">2.</b> as adv. [[more]], [[rather]], [[πλέον]] ἔφερέ οἱ ἡ [[γνώμη]] his [[opinion]] inclined [[rather]], Hdt.:—also, τὸ [[πλέον]], ionic τὸ [[πλεῦν]], for the [[most]] [[part]], Hdt., etc.; τὸ πλ. = [[μᾶλλον]], Thuc.<br />b. with Numerals, τοξότας πλ. ἢ [[εἴκοσι]] Xen.:—in [[this]] [[sense]] a contr. [[form]] [[πλεῖν]] is used by [[attic]] writers, [[πλεῖν]] ἢ τριάκονθ' ἡμέρας Ar.; [[πλεῖν]] ἢ χιλίας (sc. δραχμάσ) Ar., etc.;—but ἤ is often omitted, as in Lat. [[quam]] [[after]] [[plus]], [[πλεῖν]] ἑξακοσίας Ar.; so, ἔτη γεγονὼς [[πλείω]] [[ἑβδομήκοντα]] annos [[plus]] [[septuaginta]] [[natus]], Plat.:—Comic [[phrase]], [[πλεῖν]] ἢ [[μαίνομαι]] [[more]] [[than]] to [[madness]], Ar.<br />c. the pl. [[πλείω]] is also used like [[πλέον]], Thuc., Dem. | ||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''πλείων''': {pleíōn}<br />'''Forms''': [[πλέων]], n. [[πλεῖον]], [[πλέον]] (seit Il.), ep. äol. pl. auch [[πλέες]], kret. πλίες usw. (weitere Formen bei Seiler Steigerungsformen 113, Schwyzer 537 A. 6; vgl. auch unten); Superl. [[πλεῖστος]] (seit Il.) [[meist]], [[der längste]], [[der größte]].<br />'''Meaning''': [[mehr]], [[länger]], [[größer]]<br />'''Composita''' : Als Vorderglied u.a. in der Zusammenbildung [[πλεονεξία]] f. [[Habsucht]], [[Vorteil]], [[πλεονεκτέω]] mit -έκτημα, έκτης, -εκτικός (ion. att.; von [[πλέον]] ἔχειν, vgl. [[εὐεξία]] u.a. s. 1. [[ἔχω]] und Fraenkel Nom. ag. 1, 166); [[πλειστόμβροτος]] [[sehr volkreich]] (Pi.).<br />'''Derivative''': Von πλε(ί)ων, [[πλέον]] : [[πλειότης]] f. [[Pluralität]] (''Theol''. ''Ar''.), [[πλειονότης]] f. [[die überragende Länge der Saite]] (Nikom. ''Harm''.); [[πλεονάκις]] [[öfter]] (ion. att.), -αχός, -αχῶς [[mannigfach]], [[in mannigfacher Weise]] (Arist. usw.), -αχῇ [[in mehreren Hinsichten]] (Pl.); -άζω [[Überfluß haben]], [[übermäßig sein]], [[an Zahl wachsen]], [[zunehmen]] (ion. att.) mit -ασμός, -ασμα, -ασις (Arist., hell. u. sp.). Von [[πλεῖστος]]: [[πλειστάκις]] [[am öftesten]], [[sehr oft]] (ion. att.), -αχόθεν ‘von den meisten (sehr vielen) Orten’ (Ar.), -[[ήρης]] ‘der meiste ([[χρόνος]]), der längste’ (A. ''Eu''. 763), -ηρίζομαι etwa ‘sich auf jmdn. als die höchste Autorität berufen’ (A. ''Ch''. 1029), -ηριάζω ‘den höchsten Preis (in Auktionen) bieten, überbieten’ (Lys., Pl. Kom., Them.) mit -ηριασμός· [[ὑπερθεματισμός]] H.<br />'''Etymology''' : Als Grundlage der obigen Steigerungsformen können urgr. *πλή-[ι̯]ων, *πλήιστος angesetzt werden; daraus [[πλέων]], [[πλεῖστος]]; zu [[πλεῖστος]] analogisch [[πλείων]] (vgl. auch [[μείων]]). Die anscheinend altertümlichen [[πλέες]], πλίες (s. darüber Schwyzer 537 A. 6 m. reicher Lit.) sind am ehesten als Neubildungen zu [[πλέον]], pl. [[πλέα]] zu betrachten (Leumann Mus. Helv. 2, 1f. = Kl. Schr. 214f.). Unklar att. [[πλεῖν]] = [[πλέον]] und ark. πλος (πλως?) [[plus]], s. Schwyzer a. O. (auch A. 1) und Leumann a. O. Die sporadischen Belege mit η, z.B. πλῆον (Milet u.a.), Πλήσταρχος (Tegea) sind als Zeugnisse alter Zustände kaum verwertbar (s. Seiler a. O.). — Einen entsprechenden Komp. bietet aw. ''frāyah''- [[mehr]], [[sehr viel]], aind. Adv. ''prāyaḥ''. Da der Superlativ ursprünglich tiefstufig war und eine tiefstufige Form. tatsächlich in aw. ''fraēštəm'' [[am meisten]], awno. ''fleistr'' [[meist]] (mit Komp. ''fleiri'') vorzuliegen scheint (idg. *''plə''-''isto''-?), hat man auch in [[πλεῖστος]] eine urspr. Tiefstufe sehen wollen; dann muß jedenfalls ein urspr. *πλαῖστος nach [[πλέων]] u.a. umgefärbt sein. Der Stamm πλη- ist vor allem in [[πίμπλημι]] (s. d.) zu Hause; zum Positiv [[πολύς]] s. bes. — Einzelheiten in der oben genannten Lit. und bei WP. 2, 65 (Pok. 800), W.-Hofmann s. ''plūs'', Mayrhofer s. ''prāyaḥ''.<br />'''Page''' 2,556 | |||
}} | }} | ||
