σεμνός: Difference between revisions

|lstext='''σεμνός''': ή, όν· (ἴδε [[σέβομαι]])· - [[σεβαστός]], [[ἔντιμος]], [[σεπτός]], [[ἅγιος]], [[σεμνοπρεπής]]: Ι. [[κυρίως]] ἐπί θεῶν, ἐπὶ τῆς Δήμητρος, Ὕμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 1, 486· τῆς Ρέας, Ὕμν. Ὁμ. 12. 1· τῆς Ἑκάτης, Πινδ. Π. 3· 140· τῆς Θέτιδος, ὁ αὐτ. ἐν Ν. 5. 45· τοῦ Ἀπόλλωνος, Αἰσχύλ. Θήβ. 800· τοῦ Ποσειδῶνος, Σοφ. Ο. Κ. 55· τῆς Παλλάδος Ἀθηνᾶς, [[αὐτόθι]] 1090· - ἐν Ἀθήναις αἱ Ἐρινύες ἦσαν [[κυρίως]] αἱ σεμναὶ θεαὶ, ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 837, Ο. Κ. 90. 459, Ἀριστοφ. Ἱππ. 1312, Θεσμ. 224, Θουκ. 1. 126, παρ’ Ἀριστ. ἐν Ρητ. 2. 23, 12· ἢ [[ἁπλῶς]] Σεμναί, Αἰσχύλ. Εὐμ. 383, 1041, Εὐρ. Ὀρ. 410· τὸ σ. [[ὄνομα]], τὸ [[ὄνομα]] αὐτῶν, Σοφ. Ο. Κ. 41· σ. [[βάθρον]], τὸ κατώφλιον τοῦ ναοῦ αὐτῶν, [[αὐτόθι]] 100· σ. τέλη, αἱ τελεταὶ αὐτῶν, [[αὐτόθι]] 1050· πρβλ. Meineke εἰς Μένανδρ. σ. 346, πρβλ. Müller εἰς Αἰσχύλ. Εὐμ. § 80, 87. 2) ἀκολούθως ἐπὶ θείων πραγμάτων, [[ὄργια]] σ. Ὕμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 478, Σοφ. Τρ. 765· [[θέμεθλα]] δίκης Σόλων 3. 14· [[ὑγίεια]] Σιωνίδ. 70· [[θυσία]] Πινδ. Ο. 7. 75· σ. [[ἄντρον]], τὸ [[ἄντρον]] τοῦ Χείρωνος, ὁ αὐτ. ἐν Π. 9. 50, πρβλ. Ο. 5. 44· σ. [[δόμος]], ὁ ναὸς τοῦ Ἀπόλλωνος, ὁ αὐτ. ἐν Ν. 1 ἐν τέλ.· παιὰν Αἰσχύλ. Πέρσ. 393· [[σέλμα]] σ. ἡμένων, ἐπὶ τῶν Ὀλυμπίων θεῶν, ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 183· σ. ἔργα, ἐπὶ τῶν θεῶν, ὁ αὐτ. ἐν Ἱκ. 1037· μυστήρια Σοφ. Ἀποσπ. 943, Εὐρ. Ἱππ. 25· οὐρανοῦ [[τέρμων]] [[αὐτόθι]] 746· σ. [[βίος]], ἀφωσιωμένος εἰς τοὺς θεούς, ὁ αὐτ. ἐν Ἴωνι 56· σεμνὰ φθέγγεσθαι = εὔφημα, Αἰσχύλ. Χο. 109, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 315, 364· σ. τι ξυναμπέχειν, ἐπὶ χρησμοῦ, Αἰσχύλ. Πρ. 521· τὸ [[σεμνόν]], [[ἁγιότης]], Δημ. 556. 10. ΙΙ. ἐπὶ ἀνθρώπων, [[σεβάσμιος]], [[σεβαστός]], [[μεγαλοπρεπής]], ἐν θρόνῳ σεμνῷ σεμνὸν θωκέοντα Ἡρόδ. 2. 173, πρβλ. Αἰσχύλ. Χο. 975· σ. [[θάλος]] Ἀλκαϊδᾶν Πινδ. Ο. 6. 115, καὶ [[συχν]]. παρὰ τοῖς Τραγ., [[μάλιστα]] δὲ τῷ Εὐρ.· [[πρόσχημα]] σεμνὸς κοὐ ταπεινὸς ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 689· αἱ φαυλότεραι ... παρὰ τὰς σεμνὰς καθευδοῦνται, πλησίον τῶν μεγάλων κυριῶν, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 617, πρβλ. Ἰσοκρ. 35C· οὕτω παρὰ Πλάτ., σ. καὶ [[ἅγιος]] [[νοῦς]] Σοφιστ. 249Α· οἱ σεμνότατοι ἐν ταῖς πόλεσιν Φαῖδρ. 257D· ἐπὶ τῆς τραγωδίας, Γοργ. 502Α· ἀντίθετον τῷ [[χαῦνος]], Σοφιστ. 227Β· τῷ [[κομψός]], Ξεν. Οἰκ. 8, 9· σεμνὸς οὐ προσώπου συναγωγαῖς ἀλλὰ βίου κατασκευαῖς Ἰσοκρ. 197Ε. 2) ἐπὶ ἀνθρωπίνων πραγμάτων, [[σεβαστός]], [[μέγας]], [[ἐπίσημος]], [[σπουδαῖος]], μεγαλοπρεπὴς, [[εὐγενής]], [[λαμπρός]], θᾶκοι Αἰσχύλ. Ἀγ. 519· ἱμάτια Ἀριστοφ. Πλ. 940, πρβλ. Βατρ. 1061· ταφὴ Ξεν. Ἑλλην. 3. 3, 1· πράγματα, ἔργα Ἀριστοφ. Σφ. 1472, Ἰσοκρ. 277C· σεμνοτέραν τὴν πόλιν ποιεῖν Ἰσαῖ. 55, 31· [[οἰκία]] τοῦ γείτονος οὐδὲν σεμνοτέρα Δημ. 35. 22, πρβλ. 36. 21· ψεύδεσι [τοῦ Ὁμήρου] σ. ἔπεστί τι Πινδ. Ν. 7. 32· λεγόντων ... περὶ [[αὐτοῦ]] σ. λόγους Ἡρόδ. 7. 6· [[οὕτως]] ἐπὶ ὕφους, Ἀριστ. Ποιητ. 22, 3, πρβλ. Ρητορ. 3. 2, 2, κ. ἀλλ.· ἐπί τινων μέτρων, [[αὐτόθι]] 3. 8, 4· ἐπὶ τὸ σ. μιμεῖσθαι, μιμοῦμαί τι κατὰ τὸ εὐγενὲς [[αὐτοῦ]] [[μέρος]], Πλάτ. Νόμ. 814Ε· σ. τι λέγειν, πράττειν ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 382Β, Εὐρ. Τρῳ. 447· σεμνὰ ἄττα μεμαθηκέναι Πλάτ. Ἐπιστ. 341Ε· οὐδὲν σ., οὐδὲν ἀξιοθαύμαστον, Ἀριστ. Ἠθικ. Ν. 7. 2, 6· οὕτω, τί ἂν εἴη τὸ σ. (δηλ. τοῦ νοῦ); ὁ αὐτ. Μετὰ τὰ Φύσ. 11. 9, 1· - [[σεμνόν]] ἐστι, μετ’ ἀπαρεμφ., [[εἶναι]] σπουδαῖον, εὐγενές, ἀξιόλογον [[πρᾶγμα]] νά.., Πλάτ. Κρατ. 392Α, Ἰσοκρ. περὶ Ἀντιδόσ. § 6. ΙΙΙ. ἐπὶ κακῆς σημασίας, [[ὑπερήφανος]], ἀλαζών, Αἰσχύλ. Χο. 795, Εὐρ. Μήδ. 216, κτλ.· τὰ σέμν’ ἔπη Σοφ. Αἴ. 1107· σεμνότερος καὶ φοβερώτερος Ἀνδοκ. 31. 27. 2) ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον μετὰ περιφρονήσεως ἢ εἰρωνείας, [[σοβαρός]], πομπώδης, [[μέγας]], [[ἐπίσημος]], [[μεγαλοπρεπής]], [[σεμνόν]] ἐστιν ὃ ξυναμπέχεις Αἰσχύλ. Πρ. 521· σεμνὸν βλέπειν, φαίνομαι σοβαρὸς καὶ [[σπουδαῖος]], Εὐρ. Ἄλκ. 773· σεμνὰ σεμνύνεται ὁ αὐτ. ἐν Ι. Α. 996· τὸ σεμνὸν = [[σεμνότης]], ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. 93· τὸ σ. [[ἄγαν]] καὶ τραγικὸν Ἀριστ. Ρητ. 3. 3, 4· - ἡ [[λέξις]] [[εἶναι]] συχνοτάτη παρὰ τοῖς Κωμικοῖς, ἀνελκτοῖς ὀφρύσι σεμνὸς Κρατῖν. ἐν Ἀδήλ. 123· [[ὥσπερ]] [[κοχλίας]] σεμνῶς ἐπηρκὼς τὰς [[ὀφρύς]], ἐπὶ τοῦ Πλάτωνος, Ἄμφις ἐν «Δεξιδημίδῃ» 1· ὡς σ. οὐπίτριπτος, πόσον μεγαλοπρεπὴς [[εἶναι]] ὁ [[ἄθλιος]]! Ἀριστοφ. Πλ. 275· ὡς σ. ὁ [[κατάρατος]] ὁ αὐτ. ἐν Βατρ. 178· λόγοι σ. ὁ αὐτ. ἐν Σφ. 1175· σεμνὸς σεμνῶς χλανίδ’ ἕλκων Ἔφιππ. ἐν «Πελταστῇ» 1· - ἐπὶ πραγμάτων, σ. [[βρῶμα]], ἔξοχον [[φαγητόν]], Ἀριστοφῶν ἐν «Πειρ.» 1, πρβλ. Ἀρχέστρ. παρ’ Ἀθην. 295C· σ. ὀσμὴ Μνησίμ. ἐν «Ἱπποτρόφῳ» 1. 60, κτλ. IV. Ἐπίρρ. -νῶς. Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 193, Εὐρ. Ἴων 1133, Ἀριστοφ. Σφ. 585, κτλ.· σεμνῶς κεκοσμημένος Ξεν. Κύρ. 6. 1, 6, κτλ.· περὶ εὐτελῶν σ. λέγειν Ἀριστ. Ρητ. 3. 7, 1· - Συγκρ. -ότερον, Ξεν Ἀπομν. 3. 5, 20· ὑπερθετ. -ότατα, Πολύβ. 15. 31, 7. - Καθ’ Ἡσύχ.: «σεμνή· τιμία, [[σώφρων]]».