3,274,292
edits
μητρόπολις: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(<\/b>) ([\p{Cyrillic}]+) ([a-zA-Z:\(])" to "$1 $2 $3") |
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
||
| (18 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=mitropolis | |Transliteration C=mitropolis | ||
|Beta Code=mhtro/polis | |Beta Code=mhtro/polis | ||
|Definition=Dor. [[ματρόπολις]], poet. [[μητρόπτολις]], Epigr.Gr.537.4 (Tomi), 842a1 (Cyrene), Syria7.209 (Damascus), Nonn.D.13.166: εως, ἡ:—<br><span class="bld">A</span> [[mother city]], [[metropolis]], [[motherland]] of a [[colony]], [[mother-state]], as related to her colonies, of [[Athens]] in relation to the [[Ionian]]s, Hdt.7.51, Th.6.82; of [[Doris]] in [[relation]] to the Peloponn. [[Dorian]]s, Hdt.8.31, Th.1.107, 3.92; of [[Meroe]] in relation to the [[Ethiopian]]s, Hdt.2.29; of [[Thera]], μεγαλᾶν πολίων μ. Pi.P.4.20; μ. Λοκρῶν Ὀπόεις Simon.93; of the [[Attic]] [[Salamis]], as the [[μητρόπολις]] of the [[Cyprian]], A.Pers.895(lyr.); of [[Corinth]], as the [[μητρόπολις]] of [[Corcyra]], Th.1.24; of [[Rome]], Gal.14.296.<br><span class="bld">2</span> metaph., ἐστὶ μητρόπολις τοῦ ψυχροῦ [ὁ [[ἐγκέφαλος]]] Hp.Carn.4; ἡ [[ἱστορία]] μητρόπολις τῆς [[φιλοσοφία]]ς D.S. 1.2, cf. Chrysipp.Stoic.3.199; [[γεωμετρία]] ἀρχὴ καὶ μητρόπολις τῶν ἄλλων (sc. μαθημάτων) Philol. ap. Plu.2.718e.<br><span class="bld">II</span> one's [[mother-city]], [[mother-country]], [[home]], Pi.N.5.8, S.OC707 (lyr.), Ant.1122 (lyr.).<br><span class="bld">2</span> ἁ σὰ [[ματρόπολις]] thy [[mother's city]], Isyll.59.<br><span class="bld">III</span> [[capital city]], X.An.5.2.3, 5.4.15; ἡ μητρόπολις τῆς [[Ἀσία]]ς, of [[Ephesus]], OGI496.6, IG3.485; ἡ μητρόπολις τῆς [[Ἰωνία]]ς, of [[Miletus]], ib.480.<br><span class="bld">b</span> in [[Egypt]], [[chief town]] of a [[νομός]], PRev.Laws 48.16 (iii B. C.), BGU326 ii 10 (ii A. D.), etc. | |Definition=Dor. [[ματρόπολις]], ''poet.'' [[μητρόπτολις]], Epigr.Gr.537.4 (Tomi), 842a1 (Cyrene), Syria7.209 (Damascus), Nonn.D.13.166: εως, ἡ:—<br><span class="bld">A</span> [[mother city]], [[metropolis]], [[motherland]] of a [[colony]], [[mother-state]], as related to her colonies, of [[Athens]] in relation to the [[Ionian]]s, [[Herodotus|Hdt.]]7.51, Th.6.82; of [[Doris]] in [[relation]] to the Peloponn. [[Dorian]]s, [[Herodotus|Hdt.]]8.31, Th.1.107, 3.92; of [[Meroe]] in relation to the [[Ethiopian]]s, [[Herodotus|Hdt.]]2.29; of [[Thera]], μεγαλᾶν πολίων μ. Pi.P.4.20; μ. Λοκρῶν Ὀπόεις Simon.93; of the [[Attic]] [[Salamis]], as the [[μητρόπολις]] of the [[Cyprian]], A.Pers.895(lyr.); of [[Corinth]], as the [[μητρόπολις]] of [[Corcyra]], Th.1.24; of [[Rome]], Gal.14.296.<br><span class="bld">2</span> metaph., ἐστὶ μητρόπολις τοῦ ψυχροῦ [ὁ [[ἐγκέφαλος]]] Hp.Carn.4; ἡ [[ἱστορία]] μητρόπολις τῆς [[φιλοσοφία]]ς [[Diodorus Siculus|D.S.]] 1.2, cf. Chrysipp.Stoic.3.199; [[γεωμετρία]] ἀρχὴ καὶ μητρόπολις τῶν ἄλλων (''[[sc.]]'' μαθημάτων) Philol. ap. Plu.2.718e.<br><span class="bld">II</span> one's [[mother-city]], [[mother-country]], [[home]], Pi.N.5.8, S.OC707 (lyr.), Ant.1122 (lyr.).<br><span class="bld">2</span> ἁ σὰ [[ματρόπολις]] thy [[mother's city]], Isyll.59.<br><span class="bld">III</span> [[capital city]], X.An.5.2.3, 5.4.15; ἡ μητρόπολις τῆς [[Ἀσία]]ς, of [[Ephesus]], OGI496.6, IG3.485; ἡ μητρόπολις τῆς [[Ἰωνία]]ς, of [[Miletus]], ib.480.<br><span class="bld">b</span> in [[Egypt]], [[chief town]] of a [[νομός]], PRev.Laws 48.16 (iii B. C.), BGU326 ii 10 (ii A. D.), etc. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0180.png Seite 180]] ἡ, die Mutterstadt in Beziehung auf die von ihr ausgegangenen Colonien od. Tochterstädte; μεγαλᾶν πολίων ματρόπολιν [[γενέσθαι]], Pind. P. 4, 20; von Attika, Soph. O. C. 711; auch Βακχᾶν μητρόπολιν Θήβαν, Ant. 1109; in Prosa, Her. 7, 51. 8, 31; Thuc. 1, 24. 107 u. öfter; Plat. Critia. 115 c. Bei Ath. XII, 547 d Geburtsstadt der Mutter. – Uebtr. [[ἱστορία]] μ. τῆς φιλοσοφίας, D. Sic. 1, 2; vgl. Ath. III, 104 b. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0180.png Seite 180]] ἡ, die Mutterstadt in Beziehung auf die von ihr ausgegangenen Colonien od. Tochterstädte; μεγαλᾶν πολίων ματρόπολιν [[γενέσθαι]], Pind. P. 4, 20; von Attika, Soph. O. C. 711; auch Βακχᾶν μητρόπολιν Θήβαν, Ant. 1109; in Prosa, Her. 7, 51. 8, 31; Thuc. 1, 24. 107 u. öfter; Plat. Critia. 115 c. Bei Ath. XII, 547 d Geburtsstadt der Mutter. – Uebtr. [[ἱστορία]] μ. τῆς φιλοσοφίας, D. Sic. 1, 2; vgl. Ath. III, 104 b. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=εως (ἡ) :<br /><i>propr.</i> cité-mère, <i>càd</i> :<br /><b>1</b> [[métropole]];<br /><b>2</b> [[ville principale]] <i>ou</i> capitale;<br /><b>3</b> [[cité natale]], [[patrie]];<br /><b>4</b> <i>fig.</i> [[source]], [[fondement]].<br />'''Étymologie:''' [[μήτηρ]], [[πόλις]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''μητρόπολις:''' дор. μᾱτρόπολις ἡ<br /><b class="num">1</b> [[метрополия]] (μεγαλᾶν [[πολίων]] Pind.; Λακεδαιμονίων Thuc.);<br /><b class="num">2</b> перен. [[основательница]], [[родоначальница]], [[мать]] (ἡ [[ἱστορία]] μ. τῆς φιλοσοφίας Diod.);<br /><b class="num">3</b> [[родина]] (Δωριέων τῶν ἐν Πελοποννήσῳ Her.; Βακχᾶν μ. [[Θήβη]] Anth.);<br /><b class="num">4</b> [[главный город]], [[столица]] (τῶν Δριλῶν Xen.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''μητρόπολις''': Δωρ. ματρ-, εως, ἡ· - ἡ [[μήτηρ]] [[πόλις]] ἐν σχέσει πρὸς τὰς ἐξ αὐτῆς ἀποικίας, ἐπὶ Ἀθηνῶν ἐν σχέσει πρὸς τοὺς Ἴωνας, Ἡρόδ. 7. 51, Θουκ. 6. 82· ἐπὶ τῆς Δωρίδος ἐν σχέσει πρὸς τοὺς ἐν Πελοποννήσῳ Δωριεῖς, Ἡρόδ. 8. 31, Θουκ. 1. 107., 3. 92· ἐπὶ τῆς Μερόπης ἐν σχέσει πρὸς τοὺς Αἰθίοπας, Ἡρόδ. 2. 29· ἐπὶ τῆς Θήρας, μ. μεγάλων πολίων Πινδ. Π. 4. 34, πρβλ. Σιμων. 100· ἐπὶ τῆς παρὰ τὴν Ἀττικὴν Σαλαμῖνος, ἥτις ὑπῆρξε [[μητρόπολις]] τῆς ἐν Κύπρῳ Σαλαμῖνος, Αἰσχύλ. Πέρσ. 895· ἐπὶ τῆς Κορίνθου ὡς μητροπόλεως τῆς Κερκύρας, Θουκ. 1. 24. 2) μεταφορ., ἐστὶ μ. τοῦ ψυχροῦ [ὁ [[ἐγκέφαλος]]] Ἱππ. 249. 49· ἡ [[ἱστορία]] μ. τῆς φιλοσοφίας Διόδ. 1. 2, πρβλ. Χρύσιππ. παρ’ Ἀθην. 104 Α. ΙΙ. ἡ [[μητρόπολις]], ἡ [[πατρίς]] τινος, Πινδ. Ν. 5. 16, Σοφ. Ο. Κ. 707, Ἀντ. 1122. ΙΙΙ. ἡ πρωτεύουσα [[πόλις]], Ξεν. Ἀν. 5. 2, 3., 5. 4, 15· ἡ μ. τῆς Ἀσίας, πιθαν. ἡ Ἔφεσος, Συλλ. Ἐπιγρ. 335· ἡ μ. τῆς Ἰωνίας, δηλ. ἡ [[Μίλητος]], [[αὐτόθι]] 339, κτλ. | |lstext='''μητρόπολις''': Δωρ. ματρ-, εως, ἡ· - ἡ [[μήτηρ]] [[πόλις]] ἐν σχέσει πρὸς τὰς ἐξ αὐτῆς ἀποικίας, ἐπὶ Ἀθηνῶν ἐν σχέσει πρὸς τοὺς Ἴωνας, Ἡρόδ. 7. 51, Θουκ. 6. 82· ἐπὶ τῆς Δωρίδος ἐν σχέσει πρὸς τοὺς ἐν Πελοποννήσῳ Δωριεῖς, Ἡρόδ. 8. 31, Θουκ. 1. 107., 3. 92· ἐπὶ τῆς Μερόπης ἐν σχέσει πρὸς τοὺς Αἰθίοπας, Ἡρόδ. 2. 29· ἐπὶ τῆς Θήρας, μ. μεγάλων πολίων Πινδ. Π. 4. 34, πρβλ. Σιμων. 100· ἐπὶ τῆς παρὰ τὴν Ἀττικὴν Σαλαμῖνος, ἥτις ὑπῆρξε [[μητρόπολις]] τῆς ἐν Κύπρῳ Σαλαμῖνος, Αἰσχύλ. Πέρσ. 895· ἐπὶ τῆς Κορίνθου ὡς μητροπόλεως τῆς Κερκύρας, Θουκ. 1. 24. 2) μεταφορ., ἐστὶ μ. τοῦ ψυχροῦ [ὁ [[ἐγκέφαλος]]] Ἱππ. 249. 49· ἡ [[ἱστορία]] μ. τῆς φιλοσοφίας Διόδ. 1. 2, πρβλ. Χρύσιππ. παρ’ Ἀθην. 104 Α. ΙΙ. ἡ [[μητρόπολις]], ἡ [[πατρίς]] τινος, Πινδ. Ν. 5. 16, Σοφ. Ο. Κ. 707, Ἀντ. 1122. ΙΙΙ. ἡ πρωτεύουσα [[πόλις]], Ξεν. Ἀν. 5. 2, 3., 5. 4, 15· ἡ μ. τῆς Ἀσίας, πιθαν. ἡ Ἔφεσος, Συλλ. Ἐπιγρ. 335· ἡ μ. τῆς Ἰωνίας, δηλ. ἡ [[Μίλητος]], [[αὐτόθι]] 339, κτλ. | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
| Line 23: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=μητροπολεως, ἡ ([[μήτηρ]] and [[πόλις]]), a [[metropolis]], [[chief]] [[city]]; in the [[spurious]] [[subscription]] 1 Timothy 6:(22) at the [[end]]; (in [[this]] [[sense]] from [[Xenophon]] | |txtha=μητροπολεως, ἡ ([[μήτηρ]] and [[πόλις]]), a [[metropolis]], [[chief]] [[city]]; in the [[spurious]] [[subscription]] 1 Timothy 6:(22) at the [[end]]; (in [[this]] [[sense]] from [[Xenophon]] down). | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''μητρόπολις:''' Δωρ. ματρ-, -εως, ἡ,<br /><b class="num">I.</b> μητρική πόλη, σε [[σχέση]] με τις αποικίες, όπως η Αθήνα για τους [[Ίωνες]], σε Ηρόδ., Θουκ.· λέγεται για τη Δωρίδα για τους Δωριείς της Πελοποννήσου, σε Ηρόδ., Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> μητρική πόλη, μητρική [[χώρα]], [[σπίτι]], σε Πίνδ., Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> [[μητρόπολη]] όπως την εννοούμε [[σήμερα]], [[πρωτεύουσα]], [[μεγαλούπολη]], σε Ξεν. | |lsmtext='''μητρόπολις:''' Δωρ. ματρ-, -εως, ἡ,<br /><b class="num">I.</b> μητρική πόλη, σε [[σχέση]] με τις αποικίες, όπως η Αθήνα για τους [[Ίωνες]], σε Ηρόδ., Θουκ.· λέγεται για τη Δωρίδα για τους Δωριείς της Πελοποννήσου, σε Ηρόδ., Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> μητρική πόλη, μητρική [[χώρα]], [[σπίτι]], σε Πίνδ., Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> [[μητρόπολη]] όπως την εννοούμε [[σήμερα]], [[πρωτεύουσα]], [[μεγαλούπολη]], σε Ξεν. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> the [[mother]]-[[state]], in [[relation]] to colonies, as of [[Athens]] to the Ionians, Hdt., Thuc.; of [[Doris]] to the Peloponn. Dorians, Hdt., Thuc.<br /><b class="num">II.</b> one's [[mother]]-[[city]], [[mother]]-[[country]], [[home]], Pind., Soph.<br /><b class="num">III.</b> a [[metropolis]] in our [[sense]], [[capital]] [[city]], Xen. | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
| Line 40: | Line 40: | ||
|woodrun=[[mother city of colonies]], [[mother city]] | |woodrun=[[mother city of colonies]], [[mother city]] | ||
}} | }} | ||
== | {{lxth | ||
Albanian: metropol; Bulgarian: метрополия; Catalan: metròpolis, metròpoli; Dutch: metropolis, metropool, moederstad; Esperanto: metropolo; Estonian: metropol; Finnish: metropolis, emämaa; French: métropole; Greek: μητρόπολη; Hungarian: metropolisz, anyaország; Irish: ceannchathair; Khmer: មាតុក្រុង, ទីក្រុងមេ; Kurdish Northern Kurdish: metropol; Latin: metropolis; Latvian: metropole; Norwegian: metropol; Polish: metropolia; Portuguese: metrópole; Romanian: metropolă; Russian: | |lthtxt=''[[metropolis]]'', [[capital]], [[mother city]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.24.2/ 1.24.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.24.6/ 1.24.6], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.34.1/ 1.34.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.107.2/ 1.107.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.92.3/ 3.92.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.4.2/ 6.4.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.82.4/ 6.82.4]. | ||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx=Albanian: metropol; Bulgarian: метрополия; Catalan: metròpolis, metròpoli; Dutch: [[metropolis]], [[metropool]], [[moederstad]]; Esperanto: metropolo; Estonian: metropol; Finnish: metropolis, emämaa; French: [[métropole]]; Greek: [[μητρόπολη]]; Hungarian: metropolisz, anyaország; Irish: ceannchathair; Khmer: មាតុក្រុង, ទីក្រុងមេ; Kurdish Northern Kurdish: metropol; Latin: [[metropolis]]; Latvian: metropole; Norwegian: metropol; Polish: metropolia; Portuguese: [[metrópole]]; Romanian: metropolă; Russian: [[столица]], [[метрополия]]; Serbo-Croatian: метро̀пола, metropola; Tagalog: metropoli; Turkish: metropol; Ukrainian: метрополія; Volapük: metropoel | |||
}} | |||
