κινέω: Difference between revisions

|elnltext=κινέω [~ κίω] ook praes. κίνυμαι; Aeol. imperat. κίνη, med. κινεῦ; ep. aor. κίνησα, 3 sing. iter. (ἀπο)κινήσασκε; ep. aor. pass. 3 plur. ἐκίνηθεν met acc. bewegen, in beweging zetten:; κάρη het hoofd schudden Il. 17.442; ook pass.:; Δῆλος ἐκινήθη Delos werd door een aardbeving getroffen Thuc. 2.8.3; spreekw.:; κ. πᾶν χρῆμα hemel en aarde bewegen Hdt. 5.96.1; κ. πάντα λόγον elk mogelijk argument in stelling brengen Plat. Smp. 198e; seks. neuken, ook pass. tot actie bewegen, opruien, prikkelen:; τοὺς δ ’ εἴ περ... ὀδίτης κινήσῃ als een voorbijganger hen (wespen) stoort Il. 16.264; κινῶν ἄνδρ ' ἀνὴρ ἐπιρρόθοις κακοῖσιν terwijl de een de ander wakker hield met luide dreigementen Soph. Ant. 413; overdr.:; φόβος κινεῖ, angst brengt hem in verwarring Aeschl. Ch. 289; μὴ κινήσῃς... ὀδύνην wek geen smart op Soph. Tr. 975; ἐξ ὕπνου κινεῖν δέμας iemand uit zijn slaap halen Eur. Ba. 690; πόλεμον κ. oorlog aanwakkeren Thuc. 6.34.3; κ. στάσεις onlusten veroorzaken NT Act. Ap. 24.5; spreekw.:; μὴ κινεῖν εὖ κείμενον geen slapende honden wakker maken Plat. Phlb. 15c; filos. discussie uitlokken, tot discussie prikkelen:. ἐν νῷ εἶχον... τινὰ τῶν πρεσβυτέρων κινεῖν ik was van plan iemand van de ouderen tot een discussie te verlokken Plat. Lys. 223a; τούτου χάριν τὰ πολλὰ καὶ ἄτοπα ταῦτα ἐκινήσαμεν daarom hebben wij die vele vreemde zaken naar voren gebracht Plat. Tht. 163a. van zijn plaats halen, verwijderen:; μὴ κινέειν τὸν ἀνδριάντα het standbeeld niet te verwijderen Hdt. 1.183.3; κινεῖν τὸ στρατόπεδον het legerkamp opbreken Xen. An. 6.4.27; overdr. veranderen, wijzigen:; τὰ χρήματα ἐς ἄλλο τι κ. het geld voor een ander doel besteden Thuc. 2.24.1; τοὺς πατρίους νόμους κ. de wetten van de voorouders wijzigen Aristot. Pol. 1268b28; abs:.: κινεῖν ἔξεστι τοῖς ἰατροῖς de artsen mogen hun behandeling veranderen Aristot. Pol. 1286a13. med.-pass., intrans. zich bewegen:; κινήθη ἀγορή de vergadering raakte in rep en roer Il. 2.144; τὰ σφέτερα αὐτῶν κινούμενα de onrustige situatie in eigen gebied Thuc. 4.76.4; προεῖπεν ὡς μηδεὶς κινήσοιτο ἐκ τῆς τάξεως hij beval dat niemand zijn post mocht verlaten Xen. Hell. 2.1.22; overdr..; κεκινημένος gepassioneerd Plat. Phaedr. 245b; κεκινημένος περί ervaren in. zich bewegen, voortgaan:. εἴπερ οἵδε κινοῦνται λόχοι πρὸς ἄστυ Θήβης als deze afdelingen naar de binnenstad van Thebe gaan Soph. OC. 1371.