3,274,306
edits
σελήνη: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1") |
||
| Line 16: | Line 16: | ||
|btext=ης (ἡ) :<br /><b>1</b> la lune : [[σελήνη]] πλήθουσα IL pleine lune ; [[νουμηνία]] κατὰ σελήνην THC le commencement du mois lunaire, <i>p. opp. au mois du calendrier</i> ; πρὸς τὴν σελήνην, [[εἰς]] τὴν σελήνην à la clarté de la lune ; ἡ [[ἐκ]] τῆς σελήνης [[νόσος]] ÉL la maladie causée par l'influence de la lune, <i>càd</i> l'épilepsie;<br /><b>2</b> <i>p. anal.</i> sorte de plante.<br />'''Étymologie:''' [[σέλας]]. | |btext=ης (ἡ) :<br /><b>1</b> la lune : [[σελήνη]] πλήθουσα IL pleine lune ; [[νουμηνία]] κατὰ σελήνην THC le commencement du mois lunaire, <i>p. opp. au mois du calendrier</i> ; πρὸς τὴν σελήνην, [[εἰς]] τὴν σελήνην à la clarté de la lune ; ἡ [[ἐκ]] τῆς σελήνης [[νόσος]] ÉL la maladie causée par l'influence de la lune, <i>càd</i> l'épilepsie;<br /><b>2</b> <i>p. anal.</i> sorte de plante.<br />'''Étymologie:''' [[σέλας]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elnl | ||
| | |elnltext=σελήνη -ης, ἡ, Aeol. σελάννα, Dor. σελᾱ́να [σέλας] maan:. σελήνη πλήθουσα volle maan Il. 18.484; δέδυκε μὲν ἀ σελάννα de maan is ondergegaan Sapph. 168b.1; πρὸς τὴν σελήνην in het licht van de maan Xen. Hell. 5.1.9. maand:. πολλὰς σελήνας gedurende vele maanden Eur. Hel. 114; νουμηνίᾳ κατὰ σελήνην op de eerste dag van de maand Thuc. 2.28. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''σελήνη:''' дор. [[σελάνα|σελάνᾱ]] (λᾱ), эол. [[σελάννα]] ἡ<br /><b class="num">1)</b> [[луна]]: σ. πλήθουσα Hom. и πεπληρωμένη Her. полная луна; πρὸς и εὶς τὴν σελήνην Xen., Aeschin. при лунном свете; [[νουμηνία]] κατὰ σελήνην Thuc. начало лунного месяца;<br /><b class="num">2)</b> поэт. месяц: σελήνας δώδεκ᾽ ἐκπληρουμένας Eur. в течение полных двенадцати месяцев;<br /><b class="num">3)</b> «[[луночка]]» (круглая лепешка) Eur.;<br /><b class="num">4)</b> [[лунная трава]] (βοτάντ) σ. καλουμένη Plut. | |||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 34: | Line 37: | ||
|lsmtext='''σελήνη:''' ἡ, Δωρ. [[σελάνα]] ([[σέλας]]),<br /><b class="num">I.</b> [[φεγγάρι]], Λατ. [[luna]], σε Όμηρ.· [[σελήνη]] πλήθουσα, [[πανσέληνος]], ολόγιομο [[φεγγάρι]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[νουμηνία]] κατὰ σελήνην, δηλ. με [[βάση]] τον σεληνιακό [[μήνα]], σε Θουκ.· <i>πρὸς τὴν σελήνην</i>, με το φεγγαρόφωτο, σε Ξεν.· ομοίως, <i>εἰς τὴν σελήνην</i>, σε Αισχίν.· <i>τὴν σελήνην καθαιρεῖν</i>, το lunam deducere του Ορατίου, λέγεται για τις μάγισσες, σε Αριστοφ.· <i>δεκάτῃ σελήνῃ</i>, κατά το δέκατο [[φεγγάρι]], δηλ. κατά τον δέκατο [[μήνα]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> ως θηλ. κύριο όνομα, η [[Σελήνη]], η [[θεά]] του φεγγαριού, σε Ησίοδ. κ.λπ. | |lsmtext='''σελήνη:''' ἡ, Δωρ. [[σελάνα]] ([[σέλας]]),<br /><b class="num">I.</b> [[φεγγάρι]], Λατ. [[luna]], σε Όμηρ.· [[σελήνη]] πλήθουσα, [[πανσέληνος]], ολόγιομο [[φεγγάρι]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[νουμηνία]] κατὰ σελήνην, δηλ. με [[βάση]] τον σεληνιακό [[μήνα]], σε Θουκ.· <i>πρὸς τὴν σελήνην</i>, με το φεγγαρόφωτο, σε Ξεν.· ομοίως, <i>εἰς τὴν σελήνην</i>, σε Αισχίν.· <i>τὴν σελήνην καθαιρεῖν</i>, το lunam deducere του Ορατίου, λέγεται για τις μάγισσες, σε Αριστοφ.· <i>δεκάτῃ σελήνῃ</i>, κατά το δέκατο [[φεγγάρι]], δηλ. κατά τον δέκατο [[μήνα]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> ως θηλ. κύριο όνομα, η [[Σελήνη]], η [[θεά]] του φεγγαριού, σε Ησίοδ. κ.λπ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''σελήνη''': Δωρικ. [[σελάνα]], ἕσπερον … σελάνας ἐρατὸν [[φάος]] Πινδ. Ο. 10. 90. κλ., Αἰολικ. σελάννα Σαπφὼ 3. 58 (πρβλ. [[κρήνη]], [[κράννα]]), Ahr. d. Aeol. 1, σελ. 65· πρβλ. [[ὡσαύτως]] [[σεληναίη]]· - τὸ «φεγγάρι», Λατ. luna, Ὅμ., κλ., πρβλ. [[κύκλος]] ΙΙ. 4· σ. πλήθουσα, ἡ [[πανσέληνος]], Ἰλ. Σ. 484· σ. ἀεξομένη, ὀλίγη κεράεσσι Ἄρατ. 780, 733· [[νουμηνία]] κατὰ σελήνην, δηλ. κατὰ τὸν σεληνικὸν μῆνα, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸν διὰ τοῦ ἡμερολογίου ὑπολογισμόν τῶν μηνῶν, Θουκ 2. 28· τὰς ἡμέρας κατὰ σ. ἄγειν Διογ. Λ. 1. 59· πρὸς τὴν σελήνην ὁρᾶν, μὲ τὸ φῶς τῆς σελήνης, Ἀνδοκ. 6. 18, πρβλ. Ξεν. Ἑλλ. 1. 5, 9· [[ὡσαύτως]], εἰς τὴν σ. Αἰσχίν. 67. 35· ἐν σελήνῃ Ἀχιλλ. Τάτ. 3. 2· - ἡ ἐκ τῆς σ. [[νόσος]], = σεληνισμός, Αἰλ. π. Ζ. 14. 27· τὴν σ. καθαιρεῖν, τὸ τοῦ Ὁρατίου luna deducere, ἐπὶ τῶν Θεσσαλῶν μαγισσῶν, Ἀριστοφ. Νεφ. 750, Πλάτ. Γοργ. 513Α· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ μηνός, [[δεκάτη]] [[σελήνη]], κατὰ τὸν δέκατον μῆνα, Εὐρ. Ἠλ. 1126, πρβλ. Ἀλκ. 431, Τρῳ. 1075· πολλὰς σελήνας ὁ αὐτ. ἐν Ἑλ. 114. - Ἡ [[πανσέληνος]] ἐθεωρεῖτο ἐποχὴ εὐοίωνος διὰ γάμους, ἴδε ἐν λέξ. [[διχόμηνις]]· ἐν ᾧ ἡ νέα [[σελήνη]] ἦτο ὁ [[χρόνος]] καθ’ ὃν ἐπληρώνοντο οἱ τόκοι τῶν δανείων (ὡς ἐν Ρώμῃ αἱ Calendae), Ἀριστοφ. Νεφ. 17, 1131 κἑξ.· πρβλ. ἕνος Ι. 2. 2) [[σίτινος]] [[πλακοῦς]] [[στρογγύλος]] τὸ [[σχῆμα]] ἢ [[σεληνοειδής]], [[μηνοειδής]], Εὐρ. Ἀποσπ. 352, πρβλ. Ἀλκίφρονα 2. 4, Πολυδ. Ϛ΄, 76. 3) κυκλικὴ [[τράπεζα]], κτλ., Ἀθήν. 489C. 4) [[ὄνομα]] φυτοῦ τινος, Ψευδο-Πλούτ. 1161Β, πρβλ. [[σελήνιον]] ΙΙ. 5) ἡ φαλακρὰ κορυφὴ τῆς κεφαλῆς, Συνέσ. 74C κἑξ., Νικήτ. Χρον. 222Α. ΙΙ. ὡς θηλ. κύριον [[ὄνομα]], ἡ θεὰ τῆς σελήνης, [[οὐδαμοῦ]] παρ’ Ὁμ., Nitzsch εἰς Ὀδ. Ι. 144· κατὰ τὸν Ἡσ. ἐν Θεογ. 371 κἑξ., ἦτο δὲ [[θυγάτηρ]] τοῦ Ὑπερίονος καὶ τῆς Θείας· ἐν δὲ Ὕμν. Ὁμ. εἰς Ἑρμ. 100, ὁ πατὴρ αὐτῆς ἦτο ὁ Πάλλας, κατὰ τοὺς μεταγεν. ὁ Ἥλιος· ἡ [[λατρεία]] τῆς σελήνης [[συχνάκις]] συμφωνεῖ πρὸς τὴν τῆς Ἀρτέμιδος, Nitzsch ἔνθ’ ἀνωτ. (Τὸ [[σελήνη]] φανερῶς συγγενεύει πρὸς τὸ [[σέλας]] (ὃ ἴδε), ὡς τὸ Λατιν. luna (Lucina) πρὸς τὸ luceo· ἴδε [[σείριος]], καὶ πρβλ. Μ. Müller Chips, 1, κεφ. xv). - Καθ’ Ἡσύχ.: «σελήνας· πόπανα, τῷ ἄστρῳ ὅμοια πέμματα». | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
