σκιρτάω: Difference between revisions

|Full diacritics=σκιρτάω

|Definition=Ion. [[σκιρτέω]] <span class="bibl">Opp.<span class="title">C.</span>4.342</span>:—Frequentat. of [[σκαίρω]], <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[spring]], [[leap]], [[bound]], of young horses, αἱ δ' ὅτε μὲν σκιρτῷεν ἐπὶ ζείδωρον ἄρουραν... ἀλλ' ὅτε δὴ σ. ἐπ' εὐρέα νῶτα θαλάσσης <span class="bibl">Il.20.226</span>,<span class="bibl">228</span>; πῶλοι ἐσκίρτων φόβῳ <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1125</span>; of goats, <span class="bibl">Theoc.1.152</span>; of the Bacchae, <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span> 446</span>; ὀρχεῖσθε καὶ σ. καὶ χορεύετε <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>761</span>, cf.<span class="bibl"><span class="title">V.</span>1305</span>; <b class="b3">ἅλλεσθαι καὶ σ</b>. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>653e</span>: also of wind, σκιρτᾷ δ' ἀνέμων πνεύματα πάντων <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span> 1085</span> (anap.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> metaph., to [[be skittish]], [[be unruly]], <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>362.31</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 571c</span>, etc.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0900.png Seite 900]] (verwandt mit [[σκαίρω]]), [[hüpfen]], springen, tanzen; von Pferden, ὅτε σκιρτῷεν ἐπὶ ζείδωρον ἄρουραν, ἐπ' εὐρέα νῶτα θαλάσσης, Il. 20, 226. 228, so oft sie über die Erde, über das Meer dahin sprangen; πῶλοι δρομάδες ἐσκίρτων φόβῳ, Eur. Phoen. 1132; vom Winde, σκιρτᾷ δ' ἀνέμων πνεύματα πάντων, Aesch. Prom. 1087; Ar. Nubb. 1061 Vesp. 1305; öfter bei Plat., der auch ἁλλόμενα καὶ σκιρτῶντα vrbdt, Legg. II, 653 e; Sp., wie Luc. Mar. D. 15, 2.

|btext=-ῶ :<br />sauter, bondir <i>en parl. de chevreaux, de bacchantes, du vent</i>.<br />'''Étymologie:''' DELG de [[σκαίρω]].

|elnltext=σκιρτάω [σκαίρω] springen, huppelen, dartelen, bokkensprongen maken, van paarden, veulens, Bacchanten; ook overdr..; σκιρτᾷ δ’ ἀνέμων πνεύματα de vlagen der winden dartelen Aeschl. PV. 1085; χάρητε … καὶ σκιρτήσατε wees blij en dans van vreugde NT Luc. 6.23; ongunstig, voor frivool gedrag. τις ἐξαρθεὶς ὑπὸ μεγαλαυχίας … σκιρτᾷ ταράττων πάντα iemand die in de ban is van eigendunk huppelt rond en maakt er een zootje van Plat. Lg. 716b.

|elrutext='''σκιρτάω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[скакать]], [[прыгать]] (ἐπὶ ἄρουραν Hom.; ἅλλεσθαι καὶ σ. Plat.; σκιρτῶσι - sc. αἱ Βάκχαι - Βρόμιον ἀνακαλούμεναι θεόν Eur.; ἐσκίρτησε τὸ [[βρέφος]] ἐν τῇ κοιλίᾳ, sc. τῆς μητρός NT);<br /><b class="num">2)</b> [[взвиваться вверх]], [[становиться на дыбы]] (πῶλοι ἐσκίρτων φόβῳ Eur.);<br /><b class="num">3)</b> [[бушевать]] (σκιρτᾷ ἀνέμων πνεύματα Aesch.).

|mltxt=[[σκιρτῶ]], [[σκιρτάω]], ΝΜΑ, και ιων. τ. σκιρτῶ, [[σκιρτέω]], Α<br /><b>1.</b> τινάζομαι αιφνίδια από τη [[θέση]] μου, [[αναπηδώ]]<br /><b>2.</b> (για χορευτή και για τις Βάκχες) [[χοροπηδώ]] («ὀρχεῑσθε καὶ σκιρτᾱτε καὶ χορεύετε», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για τη [[θάλασσα]]) αναταράσσομαι, [[σαλεύω]] («[[σφόδρα]] σκιρτούν [[μακριά]] πολύ τα πέλαγα κι οι βράχοι», <b>Σολωμ.</b>)<br /><b>2.</b> αναστατώνομαι από ένα έντονο [[συναίσθημα]], [[κυρίως]] ερωτικό («σκίρτησε η [[καρδιά]] του όταν τήν είδε»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για άνεμο) [[στριφογυρίζω]] («σκιρτᾷ δ' ἀνέμων πνεύματα πάντων», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[είμαι]] [[απειθάρχητος]], [[ανυπότακτος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. αποτελεί υστερογενή ρηματ. σχηματισμό σε -<i>τάω</i> από το ρ. [[σκαίρω]] «[[πηδώ]], [[σκιρτώ]]» (<b>πρβλ.</b> [[ἀείρω]] [ΙΙ]: [[ἀρτάω]], -<i>ῶ</i>) με δυσερμήνευτο φωνηεντισμό -<i>ĭ</i>- (<b>πρβλ.</b> [[πίλναμαι]], <i>μέρ</i>-<i>ι</i>-<i>μνα</i>)].

|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[to jump]], [[to hop]] (esp. ep. poet. Υ 226, 228, also late prose), <b class="b3">-έω</b> (Opp.).<br />Other forms: only pres. a. ipf.<br />Compounds: Also w. prefix (mostly late), e.g. <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">κατα-</b>.<br />Derivatives: <b class="b3">σκίρτημα</b> n. [[jump]] (A., E. a. o.), <b class="b3">-ησις</b> f. [[the jumping]] (Plu.), <b class="b3">-ηθμός</b> m. <b class="b2">id.</b>, <b class="b3">-ητής</b> m. [[jumper]], [[dancer]] (Mosch., Orph. a. o.), <b class="b3">-ητικός</b> (Plu., Corn.); [[Σκίρτος]] m. satyrname (backfomation; AP, Nonn. a. o.), <b class="b3">-τών</b>, <b class="b3">-τῶνος</b> m. [[one who is elated]] (Eun.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Iterative-intensive formation in <b class="b3">-τάω</b> to [[σκαίρω]] (s. v.). The <b class="b3">ι-</b>vowel is a secondarily arisen propvowel (cf. the among each other dissimilar cases in Schwyzer 352 w. lit.). -- Uncertain.