ἑλίσσω: Difference between revisions

|Definition=or [[ἐλίσσω]] (the latter more freq. in codd. of Hom.), Att. [[ἑλίττω]], Ep. inf.<br><span class="bld">A</span> -έμεν Il.23.309; Ion. [[εἰλίσσω]] or [[εἱλίσσω]] ([[εἱλίσσω]] is found in codd. of [[Herodotus|Hdt.]] (v. infr.), but [[κατελίσσειν]] Hp.Acut.(Sp.) 37, κατειλίξαι Id.''Morb.''2.18, al.): fut. ἑλίξω E.''Ph.''711: aor. εἴλιξα Pl.''Ti.''73a ([[εἵλίσσω]] codd., but [[κατειλίξας]] ''IG''22.204.32); part. [[ἑλίξας]] Il.23.466, Ion. [[εἰλίξας]] [[Herodotus|Hdt.]]4.34:—Med., Il.23.320: fut. ἑλίξομαι 17.728: aor. ἑλιξάμην 12.467,17.283:—Pass.,fut. ἑλιγήσομαι [[LXX]] ''Is.''34.4: aor.1 εἱλίχθην [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''358; part. ἑλιχθείς Il.12.74: pf. εἵλιγμαι Hes.''Th.''791, ἐλήλιγμαι Paus.10.17.12: plpf. εἵλικτο E.''HF''927; Ion. 3pl. εἱλίχατο [[Herodotus|Hdt.]]7.90. —The Ion. form is found in Trag. (v. infr., codd. usually <b class="b3">εἱλίσσω</b>; but <b class="b3">τ' εἰ</b>.A.''Pr.''138 (lyr., cod. Med.), cf.Ar.''Ra.''1314,1348 (cod. Rav.)), in ''IG'' [[l.c.]], and codd. of Pl. (as ''Ti.''l.c., ἀν-ειλίττων ''Phlb.''15e); [[ἐπειλίξας]] is [[falsa lectio|f.l.]] in D.23.161. (<b class="b3">ϝελίσσω, ἐϝελίσσω</b>, cf. [[εἴλω]], [[ἐλελίζω]] ad fin.): —[[turn round]] or [[turn about]]: Act. in Hom. always of [[turn]]ing a [[chariot]] [[round]] the [[doubling]]-[[post]], <b class="b3">οἶσθα γὰρ εὖ περὶ τέρματ' ἐλισσέμεν [ἵππους]</b> Il.23.309,cf.466.<br><span class="bld">2</span> generally, [[roll]], <b class="b3">ἑλίσσω βίου πόρον</b> [[roll]] life's [[stream]] [[along]], Pi.''I.''8(7).15; of the chariot of Day, αἰθὴρ κοινὸν φάος εἱλίσσων [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''1092 (anap.); ἥλιος.. εἱλίσσων φλόγα E.''Ph.''3; <b class="b3">εἰλίσσω κόνιν</b> [[roll]] the [[eddy]]ing [[dust]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]'' 1085 (anap.); <b class="b3">ἑλίσσω δίνας</b>, of the [[Euripus]], E.''IT''7, cf.1103 (lyr.); <b class="b3">ἑλίσσω κόρας, ἑλίσσω βλέφαρα</b>, Id.''HF''868 (troch.), ''Or.''1266(lyr.).<br><span class="bld">3</span> of any rapid motion, <b class="b3">ἅλιον.. ἑ. πλάταν</b> [[ply]] it [[swiftly]], [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''358 (lyr.); of the dance, <b class="b3">ἑλίσσω πόδα</b> [[move]] the [[swift]] [[foot]], cj. in [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''171 (lyr.), cf.''IA''215(lyr.); <b class="b3">εἱλίσσω θιάσους</b> [[lead]] the [[dancing]] [[band]]s, Id.''IT''1145 (lyr.); ἑλίσσω χορούς Stratt.66.5: abs., [[dance]], E.''Ph.''234 (lyr.), cf. ''Or.''1292 (whence <b class="b3">ἑλίσσω τινά</b> [[dance in honour of]]... Id.''HF''690 (lyr.), ''IA''1480 (lyr.)); <b class="b3">ἑλίσσω βωμόν</b> [[dance round]] it, Call. ''Del.''321.<br><span class="bld">4</span> [[roll]] or [[wind round]], πλόκαμον περὶ ἄτρακτον [[Herodotus|Hdt.]]4.34, cf. 2.38; <b class="b3">λίνον ἠλακάτᾳ δακτύλοις ἔλισσε</b> [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''1432 (lyr.); <b class="b3">χεῖρας ἀμφὶ γόνυ ἑλίσσω</b> [[clasp]] them round... Id.''Ph.''1622.<br><span class="bld">5</span> metaph., [[turn in one's mind]], [[revolve]], <b class="b3">τοιαῦθ' ἑλίσσω</b> [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''231, cf. Pl.''Epin.''978d; μῆτιν A.R.1.463; <b class="b3">ἑλίσσω κακοὺς λόγους</b> [[speak]] [[wily]] [[word]]s, [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''892.<br><span class="bld">6</span> <b class="b3">κόλπους ἑλίσσω</b> [[form]] [[wind]]ing [[reach]]es, of [[river]]s, D.P.630; ἀγκῶνας Id.979.<br><span class="bld">II</span> Med. and Pass., [[turn oneself round]] or [[turn oneself about]] (but in Il. 12.49 <b class="b3">εἱλίσσεθ' ἑταίρους</b> (as read by Nicanor) rallied his [[comrade]]s), <b class="b3">ἑλιχθέντων ὑπ' Ἀχαιῶν</b> [[when]] they [[turn]]ed to [[face]] the [[foe]], ib.74, cf. 408; so of a wild boar, [[ἑλιξάμενος]] [[having turned to bay]], 17.283; of a [[serpent]], [[coil]] [[himself]], ἑλισσόμενος περὶ χειῇ 22.95; <b class="b3">ἡ δέ τ' ἐλισσομένη πέτεται</b> (''[[sc.]]'' [[καλαῦροψ]]) the [[shepherd]]'s [[staff]] flies [[spin]]ning through the [[air]], 23.846; <b class="b3">κνίση.. ἑλισσομένη περὶ καπνῷ</b> [[rolling]] with the smoke, 1.317; <b class="b3">ἑλισσόμενοι περὶ δίνας</b> [[whirl]]ed [[round]] in the eddies, 21.11; of a river, δίνῃς ἀργυρέῃς εἱλιγμένος Hes.''Th.''791, cf. [[Diodorus Siculus|D.S.]]1.32; of the waves, τὸ ἑλισσόμενον αἰεὶ κυμάτων Pi.''N.''6.55; of ocean, ἑλίσσεσθαι περὶ πᾶσαν χθόνα [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''138; <b class="b3">ὧραι ἑλισσόμεναι</b> the [[circling]] hours, Pi. ''O.''4.3.<br><span class="bld">2</span> [[turn hither and thither]], [[go about]], ἀν' ὅμιλον Il.12.49; <b class="b3">καθ' ὅμιλον</b> ib.467; ἑλίσσετο [[ἔνθα καὶ ἔνθα]] = [[turn]]ed himself [[hither and thither]], doubting what to do, Od.20.24.<br><span class="bld">3</span> metaph., to [[be constantly in]] or [[be constantly about]] a thing, περὶ φύσας Il.18.372; <b class="b3">ἔν τινι, εἴς τι</b>, [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]'' 194b, Porph. ap. Eus.''PE''3.4: c. gen., <b class="b3">μέλιτός τε καὶ ἔργων εἱλίσσονται</b> (''[[sc.]]'' [[μέλισσαι]]) Arat.1030.<br><span class="bld">4</span> [[whirl in the dance]], E.''Ba.''569 (lyr.),''IA'' 1055 (lyr.).<br><span class="bld">5</span> Med. in act. sense, <b class="b3">ἧκε δέ μιν σφαιρηδὸν ἑλιξάμενος</b> he threw it with a [[whirl]] like a [[ball]], Il.13.204.<br><span class="bld">6</span> <b class="b3">τὰς κεφαλὰς εἱλίχατο μίτρῃσι</b> have their heads [[roll]]ed round with [[turban]]s, [[Herodotus|Hdt.]]7.90.

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> át. -ττω; εἱλ- A.<i>Pr</i>.1084, Hdt.4.34, E.<i>Ph</i>.3, <i>Or</i>.358; ἐλ- Hp.<i>Epid</i>.6.5.7, Paus.10.17.12; εἰλ- Ar.<i>Ra</i>.1314, Ath.Al.<i>V.Anton</i>.92.2<br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. inf. ἑλισσέμεν <i>Il</i>.23.309; fut. pas. ἑλιγήσομαι [[LXX]] <i>Is</i>.34.4; aum. εἱλι- Pl.<i>Ti</i>.73a, red. εἱλι- Hes.<i>Th</i>.791, Hdt.7.90, E.<i>HF</i> 927, ἐληλι- Paus.10.17.12]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [repetición expresiva εἰειειειειειλίσσετε Ar.<i>Ra</i>.1314]<br /><b class="num">I</b> intr. en v. act. y med.<br /><b class="num">1</b> [[girar]], [[dar la vuelta]] en la carrera de carros περὶ τέρμαθ' ἑλισσέμεν dar la vuelta a las metas</i>, <i>Il</i>.23.309, cf. 320, 466, ἅμιλλαν δ' ἐπόνει ... ἑλίσσων περὶ νίκας (Aquiles) competía haciendo una carrera de ida y vuelta</i> E.<i>IA</i> 215<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. [[girar]], [[girarse]], [[dar vueltas]], [[rodar]] ἧκε δέ μιν σφαιρηδὸν ἑλιξάμενος δι' ὁμίλου la lanzó (la cabeza cortada) como una pelota girándose (para tomar impulso)</i> <i>Il</i>.13.204, ἡ δέ θ' ἑλισσομένη πέτεται (καλαῦροψ) y (el cayado) vuela dando vueltas en el aire</i>, <i>Il</i>.23.846, [[ἔννεον]] [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]], ἑλισσόμενοι περὶ δίνας (los caídos en el río) nadaban de un lado para otro, girando arrastrados por los remolinos</i>, <i>Il</i>.21.11, ἀτὰρ αὐτὸς ἑλίσσετο [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]] <i>Od</i>.20.24, cf. 28, μετὰ τοῖσιν ἑλισσομένη en su ir y venir entre ellos</i> e.e., entre los elementos, Emp.B 17.25, de ríos δίνῃς ἀργυρέῃς εἱλιγμένος que gira en remolinos de plata</i> ref. a Océano, Hes.<i>Th</i>.791, cf. A.<i>Pr</i>.138, [[Diodorus Siculus|D.S.]]1.32, de un guijarro ψᾶφος ἑλισσομένα Pi.<i>O</i>.10.9, del pneuma, Aret.<i>SA</i> 2.6.1.<br /><b class="num">2</b> fig. ref. al tiempo [[transcurrir]], [[sucederse]] ὣς δὲ καὶ ἀνθρώπων γενεὴ ... ἑλίσσει Musae.B 5, ὧραι ... ἑλισσόμεναι Pi.<i>O</i>.4.2, εἱλισσόμενος ... αἰών el tiempo en su ciclo</i> E.<i>HF</i> 671.<br /><b class="num">3</b> [[girar]] en el baile, de donde [[danzar]] Δηλιάδες ... εἱλίσσουσαι καλλίχοροι E.<i>HF</i> 690, cf. <i>Ba</i>.569, c. ac. int. εἱλισσόμεναι κύκλια ... γάμους ἐχόρευσαν describiendo círculos danzaban bailes de bodas</i> E.<i>IA</i> 1055 βηταρμὸν ἐνόπλιον εἱλίσσοντο A.R.1.1135<br /><b class="num">•</b>[[danzar en honor de]] c. ac. εἱλίσσων ἀθανάτους ... χορός coro que danza en honor de los inmortales</i> E.<i>Ph</i>.234, ἑλίσσετ' ἀμφὶ ναὸν ... τὰν ἄνασσαν Ἄρτεμιν E.<i>IA</i> 1480.<br /><b class="num">II</b> intr. sólo en v. med.-pas.<br /><b class="num">1</b> c. suj. animado [[volverse]], [[darse la vuelta]], [[revolverse]] de un jabalí ἑλιξάμενος <i>Il</i>.17.283, cf. 728, de pers. esp. en cont. bélico κέκλετο δ' ... ἑλιξάμενος Λυκίοισιν volviéndose arengó a los licios</i>, <i>Il</i>.12.408, cf. 467, ἑλιχθέντων ὑπ' Ἀχαιῶν ante el contraataque de los aqueos</i>, <i>Il</i>.12.74.<br /><b class="num">2</b> c. suj. de cosas [[formar remolinos]], [[enrollarse en torno a]], [[enroscarse]] κνίση δ' οὐρανὸν ἷκεν ἑλισσομένη περὶ καπνῷ <i>Il</i>.1.317, cf. Nonn.<i>D</i>.3.283, de serpientes σμερδαλέον δὲ δέδορκεν ἑλισσόμενος <i>Il</i>.22.95, τὼ δ' ... σπείραισιν ἑλισσέσθην περὶ παῖδα Theoc.24.30, ὁ κιττὸς περὶ πεύκην ἑλιχθείς Ach.Tat.1.15.3, κέρατα ... παρὰ τὰ ὦτα ἔχουσιν ἐληλιγμένα Paus.10.17.12<br /><b class="num">•</b>[[ceñirse]], [[abrazar]] τὸ δὲ πὰρ ποδὶ ναὸς ἑλισσόμενον αἰεί la (ola) que siempre se ciñe al timón de la nave</i> Pi.<i>N</i>.6.55<br /><b class="num">•</b>medic., anat. [[enrollarse]], [[envolver]] οἱ ὑμένες ... ὁκόταν ἀμφὶ τὸ παιδίον ἑλίσσωνται Hp.<i>Nat.Puer</i>.30, cf. 12, del intestino [[ἔντερον]] ... ἐκ τούτου πάλιν στενώτερον καὶ εἱλιγμένον a partir de aquí el intestino se estrecha y hace pliegues</i> Arist.<i>PA</i> 675^b9.<br /><b class="num">3</b> fig., c. suj. de animados [[ocuparse]], [[aplicarse]], [[afanarse]] τὸν δ' εὗρ' ... ἑλισσόμενον περὶ φύσας <i>Il</i>.18.372, νέων δὲ μέριμναι σὺν πόνοις εἱλισσόμεναι δόξαν εὐρίσκοντι los pensamientos de los jóvenes al ejercitarse con esfuerzos logran la gloria</i> Pi.<i>Fr</i>.227.1, c. gen. ἔργων εἱλίσσονται Arat.1030.<br /><b class="num">4</b> fig., c. suj. abstr. [[vacilar]], [[oscilar]] ἐν αὐτοῖς τούτοις στρέφεται καὶ ἑλίττεται ἡ [[δόξα]] Pl.<i>Tht</i>.194b, ἡ γὰρ ὄψις ἀποτεινομένη μακρὰν ἑλίσσεται Arist.<i>Cael</i>.290^a17.<br /><b class="num">III</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[hacer girar]], [[hacer marchar en círculo]], [[revolver]]<br /><b class="num">a)</b> ref. al curso del tiempo o de los astros αἰθὴρ κοινὸν φάος εἱλίσσων cielo que hace girar la luz común</i> del día, A.<i>Pr</i>.1092, Ἥλιε, θοαῖς ἵπποισιν εἱλίσσων φλόγα E.<i>Ph</i>.3, (Ζεύς) περιόδους ἑλίττων πολλάς Plot.4.4.9, cf. Pl.<i>Epin</i>.978d, <i>SHell</i>.989.5, χρόνος μήνης ἑλίσσων κύκλον Lyc.306, αἰθέριον δρόμον εἱλίσσων <i>PMag</i>.5.404, 7.671<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. περὶ γαῖαν ἑλίσσεται ἀλλότριον φῶς (la luna) hace girar su ajena luz en torno a la tierra</i> Emp.B 45;<br /><b class="num">b)</b> ref. otras cosas ἄξονας ἐν σύριγξιν ἀμοιβαδὸν εἰλίξασαι (πύλαι) las puertas al hacer girar alternativamente las jambas en sus quicios (se abrieron)</i>, Parm.B 1.19, ἅλιον ... ἑλίσσων πλάταν S.<i>Ai</i>.358, στρόμβοι δὲ κόνιν εἱλίσσουσι A.<i>Pr</i>.1084, διαστρόφους ἑλίσσει ... κόρας E.<i>HF</i> 868, cf. <i>Ba</i>.1123, <i>Or</i>.1266, εἱλίσσουσα ... ἡλίκων θιάσους E.<i>IT</i> 1145, δίνας ἃς ... Εὔριπος πυκναῖς αὔραις ἑλίσσων E.<i>IT</i> 7, cf. 1103;<br /><b class="num">c)</b> fig. [[dar vueltas]] en la cabeza, [[revolver]] mentalmente τοιαῦθ' ἑλίσσων dando vueltas a tales pensamientos</i> S.<i>Ant</i>.231, τίνα τήνδε μετὰ φρεσὶ μῆτιν ἑλίσσεις; A.R.1.463.<br /><b class="num">2</b> [[enroscar]], [[enrollar en o en torno a]] c. circunst. de lugar αἱ μὲν ... πλόκαμον ... περὶ ἄτρακτον εἱλίξασαι Hdt.4.34, (βύβλον) περὶ τὰ κέρεα Hdt.2.38, [[εἴριον]] περὶ τὸν [[δάκτυλον]] Hp.<i>Epid</i>.6.5.7, εἵλιξάν τε πέριξ τὴν τῶν ἐντέρων γένεσιν Pl.<i>Ti</i>.73a<br /><b class="num">•</b>[[enrollar]], [[envolver]] ἀμφ' ἄκανθαν εἱλίξας [[δέμας]] enrollando su cuerpo dentro de las espinas</i>, e.e., protegiendo su cuerpo rodeándolo de las espinas del erizo</i>, Io <i>Trag</i>.38, βάλανον ... εἰρίῳ ἐλίξας Hp.<i>Nat.Mul</i>.32, cf. 96, εἰλίξαντες ... αὐτοῦ τὸ σῶμα de un cadáver, Ath.Al.<i>V.Anton</i>.92.2, τὸ φύλλον ἐλίξας ἔμβαλε εἰς τὸ ῥόδινον <i>PMag</i>.4.790, cf. 3002, 7.413, en v. pas. βόστρυχός τις ὣς εἱλιγμένος como un bucle enrollado</i> de la forma de la letra gamma, E.<i>Fr</i>.382.7, τὰ δὲ ἄκρα ἑλισσέσθω σχοίνοις de un ariete, Apollod.<i>Poliorc</i>.159.5<br /><b class="num">•</b>fig. de palabras [[envolver]], c. idea de disimulo [[encubrir]], c. dos ac. [[hacer parecer]] καλοὺς κακοὺς λόγους ἑλίσσων haciendo parecer hermosas unas palabras malignas</i> E.<i>Or</i>.892, cf. <i>Fr</i>.674<br /><b class="num">•</b>esp. ref. la hoja y el rollo de papiro o «volumen» como soporte de la escritura τοῦ τοξεύματος περὶ τὰς γλυφίδας ... τὸ βιβλίον Aen.Tact.31.26, βίβλον ἑλίσσων enrollando el volumen, e.d. leyéndolo</i> por la forma de lectura de un papiro, Posidipp.Epigr.37.16, cf. Call.<i>Fr</i>.468, <i>AP</i> 9.161 (Marc.Arg.), <i>AP</i> 12.208 (Strat.), ἀμοιβάδα βίβλον ἑλίσσων Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.7.191, en v. pas. ἑλιγήσεται ὁ οὐρανὸς ὡς βιβλίον [[LXX]] <i>Is</i>.34.4.<br /><b class="num">3</b> [[ceñir]], [[rodear]], [[dar la vuelta en torno a]] c. ac. y a veces c. dat. instrum. o compl. prep.:<br /><b class="num">a)</b> c. ac. de lo rodeado Καδμείων πόλιν ὅπλοις ἑλίξειν E.<i>Ph</i>.711, βωμὸν ... ἑλίξαι dar la vuelta en torno al altar</i> Call.<i>Del</i>.321, en v. pas. ἐν κύκλῳ δ' ἤδη κανοῦν εἵλικτο βωμοῦ E.<i>HF</i> 927;<br /><b class="num">b)</b> c. ac. de lo que ciñe o rodea ἑλίξας ... ἀμφὶ σὸν χεῖρας [[γόνυ]] ciñendo los brazos en torno a tu rodilla</i>, e.e., rodeando tus rodillas con mis brazos</i> E.<i>Ph</i>.1622, cf. <i>IT</i> 1271, περὶ γυῖα μακροὺς εἵλιξαν ἱμάντας Theoc.22.81, en v. pas. c. ac. de rel. τὰς μὲν κεφαλὰς [[εἱλίχατο]] μίτρῃσι οἱ βασιλέες Hdt.7.90, cf. E.<i>IT</i> 444<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. παλάμας ... ἑλιξάμενοι διὰ νώτου en la lucha, Nonn.<i>D</i>.10.340<br /><b class="num">•</b>fig., en v. pas. εἱλιχθεῖσα ἀθλίοις κακοῖς ... ἑστία un hogar asediado por crueles desgracias</i> E.<i>Or</i>.358.<br /><b class="num">4</b> en el telar [[torcer]], [[retorcer]], [[tejer]] c. dat. instrum. ἁ δὲ λίνον ... ἠλακάτᾳ δακτύλοις ἕλισσεν E.<i>Or</i>.1432, λίνου μεστὸν ἄτρακτον εἰειειλίσσουσα χεροῖν Ar.<i>Ra</i>.1348, paród. cóm. ref. las arañas εἰειειειειειλίσσετε δακτύλοις ... ἱστότονα πηνίσματα con los dedos tejéeeeeeis la trama sujeta al telar</i> Ar.<i>Ra</i>.1314, fig. αἰὼν ... ἑλίσσων βίου πόρον existencia que teje el curso de la vida</i> Pi.<i>I</i>.8.15.<br /><b class="num">5</b> [[hacer una vuelta o giro en forma de]], [[formar círculos]] ref. corrientes de agua Ὠκεανὸς ... ἑλίσσων κόλπους D.P.630, ἀγκῶνας ἑλίξας formando recodos</i> D.P.979, de anim. χοροὺς ἑλίσσουσαι formando corros</i> las orugas, Stratt.71.5<br /><b class="num">•</b>fig. de la voz o la música [[hacer quiebros]], [[gorjear]], [[trinar]] ἑλίττειν τὸ μέλος un ruiseñor, Ael.<i>NA</i> 5.38.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0798.png Seite 798]] att. ἑλίττω, ion. u. ep. [[εἱλίσσω]], auch bei Tragg. nach Versbedürfniß, εἱλιχθεῖσα Eur. Or. 352, u. in sp. Prosa, wie Luc. As. 37, Lob. Phryn. 30; vgl. [[εἱλέω]], [[ἕλιξ]], über die Schreibung ἐλίσσω Spitzner zu Il. 12, 408; aor. εἵλιξα, εἰλίξασαι Parmenid. Sext. Emp. adv. Math. 7, 111; perf. εἵλιγμαι, Sp. auch ἐλήλιγμαι, wie Paus. 10, 17, 12; [[εἱλίχατο]] Her. 7, 90; – 1) Act., [[herumdrehen]], herumlenken; περὶ [[τέρμα]], ''[[sc.]]'' ἵππους, Il. 23, 309. 466; ἑλιχθείς, wieder herumgedreht, gegen den Feind gewandt; übh. schwingen, schnell bewegen, στρόμβοι κόνιν, aufwirbeln, Aesch. Prom. 1086; ἅλιον πλάταν, das Ruder schwingen, Soph. Ai. 351; übertr., λογισμούς Ant. 231; vgl. Plat. Epinom. 978 c; κόρας, βλέφαρα, Eur. Herc. Fur. 868 Or. 1266, vgl. 1292; χεῖρας [[ἀμφί]] τι, umschlingen, Tr. 758 Phoen. 1622, vgl. ὠκεανὸς πόντον ἀγκάλαις ἑλίσσων Or. 1376; ὅπλοις ἑλίσσειν, mit Bewaffneten umringen, Phoen. 711; τὰς κεφαλὰς [[εἱλίχατο]] μίτρῃσι, sie hatten sich die Köpfe mit Binden umwickelt, Her. 7, 90; – πόδα, schnell bewegen, Eur. Or. 171; ohne diesen Zusatz, I. A. 215; βωμόν, um den Altar laufen, Callim. Del. 321; tanzen, den Reigen schlingen, Eur. Phoen. 235; ἁβρὰ ποδῶν βήμαθ' ἑλισσόμεναι Ep. ad. 521 (IX, 189); τινά, durch Reigen feiern, Eur. Herc. Fur. 689 I. A. 1480. Übertr., αἰθὴρ κοινὸν [[φάος]] ἑλίσσων Aesch. Prom. 1094; Eur. ἵπποισιν εἱλίσσων φλόγα, Phoen. 3; αἴγλας παγὰν περὶ γαῖαν ἅπασαν Dionys. 2. – Vom Geiste; τοιαῦθ' ἑλίσσων Soph. Ant. 231, animo volvere; Plat. Epin. 978 c; μῆτιν Ap. Rh. – Bei Callim. Del. 13 = med. – 2) Med., sich winden, drehen, mit rascher Thätigkeit; Il. öfter, ἑλιξάμενος διὰ βήσσας, sich hindurchwinden, 17, 283; [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]] Od. 20, 24; [[περί]] τι, ὠκεανοῦ τοῦ περὶ πᾶσάν θ' εἱλισσομένου χθόν' ἀκοιμήτῳ ῥεύματι Aesch. Prom. 138; sich schlängeln, ringeln, vom Flusse, Hes. Th. 791, wie D. Sic. 1, 32; von der Schlange, Il. 22, 95; ἑλισσομένη καλαῦροψ, der durch die Luft geschleuderte, wirbelnde Hirtenstab, 23, 846. Aber κεφαλὴν σφαιρηδὸν ἑλίξασθαι, wie einen Ball schleudern, also wie das act.; [[κῦμα]] ἑλισσόμενον Pind. N. 6, 57; im Reigen sich umschwingen, tanzen, Eur. u. A., s. oben; – ἐν αὐτοῖς τούτοις στρέφεται καὶ ἑλίττεται ἡ [[δόξα]] Plat. Theaet. 194 b, wie versari.

|btext=<i>impf.</i> εἵλισσον, <i>f.</i> ἑλίξω, <i>ao.</i> [[εἵλιξα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> inus., <i>ao.</i> εἱλίχθην, <i>pf.</i> εἵλιγμαι, <i>pqp.</i> [[εἱλίγμην]];<br /><b>I.</b> faire tourner : περὶ [[τέρμα]] (<i>s.e.</i> ἵππους) IL faire tourner les chevaux autour de la borne (du stade) ; <i>abs.</i> parcourir la carrière en allant et revenant ; κόνιν ESCHL soulever des tourbillons de poussière ; πλάταν SOPH faire tourner la rame, ramer ; [[φάος]] ESCHL promener sa lumière autour du monde <i>en parl. du soleil</i> ; θιάσους EUR conduire des danses en rond ; ἑλ. τινα, honorer un dieu par des danses circulaires;<br /><b>II.</b> rouler, <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[enrouler]] : πλόκαμον περὶ ἄτρακτον HDT une tresse (de fil) autour du fuseau ; <i>Pass.</i> τὰς κεφαλὰς [[εἱλίχατο]] μίτρῃσι HDT ils avaient des turbans enroulés autour de la tête;<br /><b>2</b> [[dérouler]] ; <i>fig.</i> τι, rouler qch (une pensée, <i>etc.</i>) dans son esprit;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἑλίσσομαι]] (<i>f.</i> ἑλίξομαι, <i>ao.</i> εἱλιξάμην);<br /><b>I.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> se rouler, s'enrouler;<br /><b>2</b> [[se retourner]], [[circuler]], [[aller et venir]] : [[ἀν]]' ὅμιλον IL <i>ou</i> καθ' ὅμιλον IL dans l'assemblée ; [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]] OD tourner ici et là, ne savoir que faire;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> s'occuper de (<i>cf. lat.</i> versari in) : [[περί]] τι, de qch;<br /><b>II.</b> <i>tr.</i> faire tourner, faire tournoyer : τινα [[σφαιρηδόν]] IL qqn comme une balle.<br />'''Étymologie:''' [[ἕλιξ]].

|elrutext='''ἑλίσσω:''' и [[εἱλίσσω]], атт. [[ἑλίττω]] и [[εἱλίττω]] (impf. εἵλισσον, fut. ἑλίξω, aor. [[εἵλιξα]]; pass.: aor. εἱλίχθην, pf. εἵλιγμαι, ppf. [[εἱλίγμην]])<br /><b class="num">1</b> [[кружить]], [[крутить]] (στρόμβοι κόνιν εἱλίσσουσι Aesch.);<br /><b class="num">2</b> [[вращать]], [[поворачивать]]: ἑ. βλέφαρα Eur. оглядываться вокруг, озираться; ἑλίξασθαι ἔν τινι Hom. повернуться лицом к кому-л.; ἑλιξάμενος καθ᾽ ὅμιλον Hom. повернувшись к толпе; ἑλίσσεσθαι [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]] Hom. поворачиваться с боку на бок; ἑ. ([[varia lectio|v.l.]] ἐρέσσειν) πλάταν Soph. грести, плыть; ἐν τούτοις ἑλίττεται ἡ [[δόξα]] [[ἀληθής]] Plat. это и является областью правильного мнения;<br /><b class="num">3</b> [[катить]] (αἰθὴρ κοινὸν [[φάος]] εἱλίσσων Aesch.; [[Ἣλιος]] ἵπποισιν εἱλίσσων φλόγα Eur.): ἑλίξασθαί τι [[σφαιρηδόν]] Hom. бросить что-л. словно мяч;<br /><b class="num">4</b> [[наматывать]] ([[πλόκαμον]] περὶ ἄτρακτον Her.; [[λίνον]] ἡλακάτᾳ Eur.): τὰς κεφαλὰς [[εἱλίχατο]] μίτρῃσι Her. головы они обвязывали митрами;<br /><b class="num">5</b> [[обвивать]], [[охватывать]], [[окружать]] (ὅπλοις Ἀργείων στρατόν Eur.): ἑλίξαι χεῖρας ἀμφὶ [[γόνυ]] τινός Eur. обнять руками чьи-л. колени; ὁ περὶ πᾶσαν εἱλισσόμενος χθόνα [[Ὠκεανός]] Aesch. обтекающий всю землю Океан;<br /><b class="num">6</b> [[обдумывать]] (μῆτίν τινα Soph. - [[varia lectio|v.l.]] ἐρέσσειν): τοιαῦθ᾽ ἑλίσσων Soph. размышляя таким образом;<br /><b class="num">7</b> [[объезжать]], [[огибать]] (περὶ τέρματα Hom.);<br /><b class="num">8</b> (тж. ἑ. [[πόδα]] и ἑ. θιάσους Eur.) кружиться в пляске, водить хоровод (εἱλίσσων [[χορός]] Eur.): Λατοῦς [[γόνον]] ἑ. καλλίχορον Eur. пышными плясками славить детей Лето; εἱλισσόμεναι [[κύκλια]] κόραι Eur. ведущие хоровод девы;<br /><b class="num">9</b> [[скручивать]], [[свивать]], [[свертывать]] (τὸ [[περιβόλαιον]] NT); med. извиваться, быть извилистым (ποταμὸς εἱλιγμένος Hes.; πόροι ἑλισσόμενοι Arst.; ὁ [[Νεῖλος]] ἐλίττεται πρὸς τὴν μεσημβρίαν Diod.);<br /><b class="num">10</b> [[сплетать]], [[вплетать]]: [[καλῶς]] κακοὺς λόγους ἑ. Eur. искусно перемежать свои речи клеветой;<br /><b class="num">11</b> med. [[хлопотать]], [[быть занятым]], [[трудиться]] (ἑλισσόμενος περὶ [[φύσας]] [[Ἣφαιστος]] Hom.).

|lstext='''ἑλίσσω''': Ἐπ. ἀπαρ. -έμεν Ἰλ. Ψ. 309· Ἰων. [[εἱλίσσω]] Ἡρόδ.: μέλλ. ἑλίξω Εὐρ. Φοίν. 711· ἀόρ. εἵλιξα Πλάτ. Τίμ. 73Α· μετοχ. ἑλίξας Ἰλ. Ψ. 466, Ἰων. εἱλίξας Ἡρόδ. 4. 34. - Μέσ., Ὅμ.: μέλλ. ἑλίξομαι Ἰλ. Ρ. 728: ἀόρ. ἑλιξάμην Μ. 467, Ρ. 283. - Παθ.: μέλλ. ἑλιγήσομαι Ἑβδ. (Ἡσαΐας ΛΔ΄, 4): ἀόρ. εἱλίχθην Εὐρ., μετοχ. ἑλιχθεὶς Ἰλ. Μ. 74: πρκμ. εἵλιγμαι, [[ἐλήλιγμαι]] Παυσ. 1. 17, 12, Ἰων. γ΄ πληθ. [[εἱλίχατο]] Ἡρόδ. 7. 90: ὑπερσ. εἵλικτο Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 927. - Ὁ Ἰων. [[τύπος]] [[εἶναι]] ἐν χρήσει παρὰ τοῖς Τραγ. ([[χάριν]] τοῦ μέτρου) καὶ εὕρηται [[ἅπαξ]] ἢ δὶς ἐν χειρογράφ. τοῦ Πλάτ. (ἐν Φιλήβ. 15Ε, πρβλ. [[ἀνείλιξις]]), ἀλλ’ [[οὐδαμοῦ]] ἀπαντᾶ παρ’ Ὁμ. (Περὶ τῆς ἐτυμολ. ἴδε ἐν λ. εἵλω). Στρέφω [[πέριξ]], εἰλῶ, [[κάμπτω]]· τὸ ἐνεργ. παρ’ Ὁμ. ἀείποτε περὶ τῆς στροφῆς τοῦ ἅρματος περὶ τοὺς καμπτῆρας, [[οἶσθα]] γὰρ εὖ περὶ τέρμαθ’ ἑλισσέμεν ἵππους Ἰλ. Ψ. 309, κτλ. 2) [[καθόλου]], [[κυλίω]], [[περιστρέφω]], [[περιάγω]], ἑλ. βίου πόρον, [[κυλίω]] ἐμπρὸς τὸ [[ῥεῦμα]] τῆς ζωῆς, Πίνδ. Ι. 7 (8), 29· [[οὕτως]] ἐπὶ τοῦ λαμπροῦ αἰθέρος, ὦ πάντων αἰθὴρ κοινὸν [[φάος]] εἱλίσσων Αἰσχύλ. Πρ. 1092· [[ἥλιος]] … εἱλίσσων φλόγα Εὐρ. Φοίν. 3· ἑλ. κόνιν Αἰσχύλ. Πρ. 1085· ἑλ. δίνας, ἐπὶ τοῦ Εὐρίπου, Εὐρ. Ι. Τ. 7, πρβλ. 1103· ἑλ. κόρας βλέφαρα ὁ αὐτ. Ἡρ. Μαιν. 868, Ὀρ. 1266. 3) ἐπὶ πάσης ὁρμητικῆς κινήσεως, ἰδίως κυκλοτεροῦς, ἅλιον … ἑλίσσων πλάταν Σοφ. Αἴ. 357· ἐπὶ ὀρχήσεως, ἑλ. [[πόδα]] Εὐρ. Ὀρ. 171, πρβλ. Ἰ. Α. 215· ἑλ. θιάσους, ὁδηγεῖν τοὺς χορευτικοὺς ὁμίλους, ὁ αὐτ. Ἰ. Τ. 1145· ἑλ. χοροὺς Στράττις ἐν Ἀδήλ. 1· καὶ ἀπολ., [[χορεύω]], Εὐρ. Φοίν. 235, πρβλ. Ὀρ. 1292 ([[ὁπόθεν]], ἑλ. τινά, ὀρχεῖσθαι εἰς τιμήν τινος, ὁ αὐτ. Ἡρ. Μαιν. 690, Ἰ. Α. 1480)· ἑλ. βωμόν, ὀρχεῖσθαι [[πέριξ]] αὐτοῦ, Καλλ. εἰς Δῆλ. 321. 4) [[περιελίσσω]], πλόκαμον περὶ ἄτρακτον Ἡρόδ. 4. 34, πρβλ. 2. 38· [[λίνον]] ἠλακάτᾳ ἑλ. Εὐρ. Ὀρ. 1432· χεῖρας ἀμφὶ γόνυ ἑλ., περισφίγγειν, ὁ αὐτ. Φοιν. 1622. 5) μεταφ., [[περιστρέφω]] ἐν τῇ διανοίᾳ μου, διανοοῦμαι, τοιαῦθ’ ἑλ. Σοφ. Ἀντ. 231· ἑλ. λόγους, λέγειν πανούργους λόγους, Εὐρ. Ὀρ. 892. 6) [[περικάμπτω]], τρισσοὺς γὰρ ἑλίσσων (ὁ Ὠκεανὸς) κόλπους... ἐρεύγεται Διον. Περιηγ. 630, πρβλ. 979. ΙΙ. παθ. καὶ μέσ., ὑποστρέφομαι, ἑλιχθέντων ὑπ’ Ἀχαιῶν, ὑποστραφέντων ὑπὸ τῶν Ἀχαιῶν, Ἰλ. Μ. 74, πρβλ. 408· [[οὕτως]] ἐπὶ κάπρου, ἑλιξάμενος, ὑποστραφείς, συστραφεὶς πρὸς ἄμυναν, Ρ. 283, πρβλ. 728 καὶ ἴδε ἐν λ. [[δοκεύω]]· ἐπὶ ὄφεως, συσπειρῶμαι, ἑλισσόμενος περὶ χειῇ. «συστρεφόμενος, εἰλούμενος περὶ σχισμῇ» (Σχόλ.), Χ. 95· ἡ δέ θ’ ἑλισσομένη πέτεται (δηλ. ἡ καλαῦροψ), ἡ δὲ βουκολικὴ [[ῥάβδος]] διέρχεται τὸν ἀέρα συστρεφομένη, Ψ. 846· κνίσῃ... ἑλισσομένη περὶ καπνῷ, συστρεφομένη μετὰ τοῦ καπνοῦ, Α. 317· ἑλισσόμενοι περὶ δίνας, περιστρεφόμενοι κατὰ τὰς δίνας, Φ. 11· [[οὕτως]] ἐπὶ ποταμῶν περιδινουμένων, περιστρεφομένων, Ἡσ. Θ. 791· ἐπὶ τῶν κυμάτων, τὸ ἑλισσόμενος ἀεὶ κυμάτων Πίνδ. Ν. 94· ἐπὶ τοῦ Ὠκεανοῦ, ἑλίσσεσθαι περὶ χθόνα Αἰσχύλ. Πρ. 138· ὧραι ἑλισσόμεναι, αἱ περιστρεφόμεναι ὧραι, Πινδ. Ο. 4. 5. 2) στρέφομαι ἐδῶ καὶ [[ἐκεῖ]], περιφέρομαι, ἀν’ ὅμιλον Ἰλ. Μ. 49· καθ’ ὅμιλον [[αὐτόθι]] 467, πρβλ. Ρ. 728· ἑλίσσετο [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]], περιεστρέφετο ἐδῶ καὶ [[ἐκεῖ]] ἀγνοῶν τί νὰ πράξῃ, Ὀδ. Υ. 24· [[ὡσαύτως]], ὡς τὸ Λατ. versari, εἶμαι συνεχῶς ἠσχολημένος εἴς τι [[πρᾶγμα]], περὶ φύσας Ἰλ. Σ. 372, πρβλ. Πλάτ. Θεαίτ. 194Β· ἐπὶ μελισσῶν, ἑλίσσεσθαι μέλιτος, ἀσχολεῖσθαι περὶ τὸ [[μέλι]], Ἄρατ. 1030. 3) περιδινοῦμαι ὀρχούμενος, Εὐρ. Βάκχ. 570, Ι. Α. 1055. 4) Μέσ. μετ’ ἐνεργ. σημασ., ἧκε δέ μιν σφαιρηδὸν ἑλιξάμενος δι’ ὁμίλου, «ἔρριψε δὲ αὐτὴν διὰ τοῦ στρατοῦ δίκην σφαίρας συστρέψας τὴν χεῖρα» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Ν. 204. 5) τὰς κεφαλὰς [[εἱλίχατο]] μίτρῃσι, ἔχουσι τὰς κεφαλάς τῶν περιτετυλιγμένας μὲ μίτρας (σαρίκια), Ἡρόδ. 7. 90. Πρβλ. Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 475.

|sltr=[[ἑλίσσω]], [[εἱλίσσω]] (ἑλίσσων: med. &amp; [[pass]]. ἑλισσόμενον, -ομέναν, -όμεναι; εἱλισσόμεναι coni.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> act., met., [[unroll]] [[δόλιος]] γὰρ αἰὼν ἐπ' [[ἀνδράσι]] κρέμαται, ἑλίσσων βίου πόρον (κυλίων καὶ προιών. Σ.) (I. 8.15) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> med. &amp; [[pass]].<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> [[roll]], [[tumble]] ψᾶφον ἑλισσομέναν ὁπᾷ [[κῦμα]] κατακλύσσει [[ῥέον]] (O. 10.9) τὸ δὲ πὰρ ποδὶ ναὸς ἑλισσόμενον αἰεὶ κυμάτων λέγεται παντὶ [[μάλιστα]] δονεῖν θυμόν (N. 6.55) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> [[circle]] τεαὶ γὰρ ὧραι ὑπὸ ποικιλοφόρμιγγος ἀοιδᾶς ἑλισσόμεναι (O. 4.2) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> be excercised [[νέων]] δὲ μέριμναι σὺν πόνοις εἱλισσόμεναι [[δόξαν]] εὐρίσκοντι (Boeckh: ελισσ- codd. Clem. Alex.) fr. 227. 1.

|lsmtext='''ἑλίσσω:''' Επικ. απαρ. <i>-[[έμεν]]</i>· Ιων. [[εἱλίσσω]]· μέλ. <i>ἑλίξω</i>, αόρ. αʹ [[εἵλιξα]] — Παθ., αόρ. αʹ <i>εἱλίχθην</i>, παρακ. <i>εἵλιγμαι</i>, Ιων. γʹ πληθ. [[εἱλίχατο]]· γʹ ενικ. υπερσ. <i>εἵλικτο</i> ([[εἵλω]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[περιστρέφω]], [[στρέφω]] το [[άρμα]] γύρω από τη [[γωνία]], σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως λέγεται και για το [[άρμα]] της Ημέρας, σε Αισχύλ., Ευρ.· <i>ἑλ. κόνιν</i>, [[απλώνω]] κυματιστά τη στροβιλιζόμενη [[σκόνη]], σε Αισχύλ.· <i>ἑλ. δίνας</i>, λέγεται για τον Εύριπο, σε Ευρ.· <i>ἑλ. βλέφαρα</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> χρησιμοποιείται για [[κάθε]] γρήγορη, ορμητική [[κίνηση]], [[ιδίως]] κυκλωτικής μορφής, <i>ἑλ.πλάταν</i>, [[χειρίζομαι]] το [[κουπί]] με [[σβελτάδα]], σε Σοφ.· ἑλ. [[πόδα]], [[περπατώ]] [[γρήγορα]], γοργοπερπατώ, σε Ευρ.· απόλ., [[χορεύω]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> [[τυλίγω]], [[περιτυλίγω]], [[κλώθω]], όπως το [[μαλλί]] γύρω από τη [[ρόκα]], σε Ηρόδ., Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> μεταφ., [[στριφογυρίζω]] στο [[μυαλό]] μου, [[περιστρέφω]], σε Σοφ.· <i>ἑλ. λόγους</i>, [[μεταχειρίζομαι]] πανούργα, πονηρά [[λόγια]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> Παθ. και Μέσ., περιστρέφομαι, περιδινίζομαι, στρέφομαι, [[γυρίζω]] προς τον [[κόλπο]], σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για [[φίδι]], συσπειρώνομαι, κουλουριάζομαι, στον ίδ.· λέγεται για [[βλήμα]], περιστρέφομαι, [[στρίβω]] στον αέρα, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> στρέφομαι εδώ κι [[εκεί]], περιφέρομαι, [[στριφογυρίζω]], στο ίδ.· επίσης όπως το Λατ. versari, είμαι [[συνεχώς]] απασχολημένος με [[κάτι]], στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> περιδινίζομαι, [[στριφογυρίζω]] κατά την όρχηση, σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> Μέσ. με Ενεργ. [[σημασία]], [[στροβιλίζω]], [[περιστρέφω]], όπως η [[σφεντόνα]] ή [[θηλειά]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">5.</b> τὰς κεφαλὰς εἰλίχατο μίτρῃσι, έχουν τα κεφάλια τους τυλιγμένα με σαρίκια, σε Ηρόδ.

|mantxt=(=[[περιστρέφω]]). Ἀπό ρίζα ϝελ- τοῦ [[εἴλω]]. Θέμα: ϝελικ+j+ω ἑλίττ(σσ)ω. Ἡ δασεία ὀφείλεται στό ϝ.<br><b>Παράγωγα:</b> [[ἕλιγμα]] (=[[τύλιγμα]]), [[ἑλιγμός]] (=[[περιστροφή]]), [[ἑλίγδην]] (=[[περιστροφικά]]), ἡ [[ἑλίκη]] (=[[ἰτιά]]), [[ἑλικοβλέφαρος]], [[ἑλικοδρόμος]], [[ἑλικτήρ]] -ῆρος (=[[σκουλαρίκι]]), [[ἑλικτός]] (=[[γυριστός]]), [[εὐέλικτος]] (=[[εὔκαμπτος]]), [[ἀνείλιξις]], [[ἑλίκωψ]] -ωπος καί θηλ. [[ἑλικῶπις]] (=[[αὐτή]] πού [[ἔχει]] ζωηρά μάτια), [[Ἑλικών]] (=τό βουνό τῶν Μουσῶν στή [[Βοιωτία]]), [[ἕλιξις]] (=[[συστροφή]]), [[συνέλιξις]] (=[[συνδυασμός]]), [[ἑλίτροχος]], [[ἑλίχρυσος]].