ὀνομάζω: Difference between revisions

|Definition=impf. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ὠνόμαζον <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>682</span> (lyr.), etc.; Ep. ὀν- <span class="bibl">Il.1.361</span>, al. : fut. ὀνομάσω <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>423d</span> : aor. ὠνόμασα <span class="bibl">Od.24.339</span>, etc.: pf. ὠνόμακα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>219b</span> :—Pass., fut. ὀνομασθήσομαι <span class="bibl">Gal.<span class="title">UP</span>6.16</span>, al. : aor. [[ὠνομάσθην]] and pf. [[ὠνόμασμαι]], <span class="bibl">Th.1.96</span>, <span class="bibl">6.96</span>, etc.; Ep. ὀνόμασται <span class="bibl">Parm.9.1</span>, etc.; 3pl. ὠνομάδαται <span class="bibl">D.C.37.16</span> :—Med., impf. ὠνομάζετο <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1021</span>.—Aeol. or Dor. fut. 3sg. [[ὀνυμάξει]] (or <b class="b3">-εῖ</b>) <span class="title">Berl.Sitzb.</span>1927.167 (Cyrene) : aor. ὀνύμαξε <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>2.44</span>; Med. fut. [[ὀνυμάξομαι]] ib.<span class="bibl">7.5</span> : pres. [[ὀνυμάζεται]] Metop. ap. Stob.3.1.116 : (ὄνομα) :—[[speak of by name]], [[call]] or [[address by name]], of persons, πατρόθεν ἐκ γενεῆς ὀνομάζων ἄνδρα ἕκαστον <span class="bibl">Il.10.68</span>, cf. <span class="bibl">22.415</span> and [[ὀνομακλήδην]]; Πυθοδώρου... ὃν Ἀθηναῖοι οὐκ ὀνομάζουσιν <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>2.3.1</span> (interpol.); <b class="b3">τοῖς προγόνοις ὀνομαζομένοις ἀπομνημονεύεται ὁπόστος ἀφ' Ἡρακλέους ἐγένετο</b> his descent . . is traced by [[naming]] his [[ancestor]]s, <span class="bibl">Id.<span class="title">Ages.</span>1.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of things, [[name]], [[specify]], περικλυτὰ δῶρ' ὀνόμαζον <span class="bibl">Il.18.449</span>; but also, [[name]] or [[promise]], opp. giving, εἰ μὲν . . μὴ δῶρα φέροι, τὰ δ' ὄπισθ' ὀνομάζοι <span class="bibl">9.515</span>; <b class="b3">εἶναί τι ὀνομάζειν</b> [[use]] the [[term]] '[[being]]', <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>160b</span>, cf. <span class="bibl">166c</span>, <span class="bibl">201d</span>; [[dedicate]], τράπεζαν τῷ δαίμονι <span class="bibl">Theopomp.Hist.121</span> :—Pass., λόγοισι . . ὠνόμασται βραχέσι have been [[express]]ed, <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>294</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> <b class="b3">ὀ. τινά τι</b> [[call]] one something, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>2.44</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>681</span> (lyr.), <span class="bibl">Hdt.4.6</span>, <span class="bibl">Th.1.3</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span> 1193</span>; <b class="b3">ὄνομα τί σε . . ὠνόμαζεν λεώς</b>; <span class="bibl">Id.<span class="title">Heracl.</span>87</span> (lyr.) :—rarely in Med., <b class="b3">παῖδά μ' ὠνομάζετο</b> [[call]]ed me [[his]] [[son]], <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1021</span> :—Pass., ὄνομα δ' ὠνομάζετο Ἕλενος <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>605</span>; τὴν αὑτῆς ἐπωνυμίαν ὀνομαζόμενον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>238a</span>; ἀντὶ γὰρ φίλων καὶ ξένων, ἃ τότ' ὠνομάζοντο <span class="bibl">D.18.46</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[nominate]], ὀνομασθεὶς εἰς δεκαπρωτείαν <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1257.1</span>, cf. <span class="bibl">1204.4</span> (iii A.D.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[εἶναι]] is freq. added pleon., <b class="b3">τὰς ὀνομάζουσι εἶναι Ὑπερόχην καὶ . .</b> whose [[name]]s they say are [[Hyperoche]] and... <span class="bibl">Hdt.4.33</span>; σοφιστὴν ὀνομάζουσιν τὸν ἄνδρα εἶναι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>311e</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">R.</span>428e</span> (Pass.), <span class="bibl">X.<span class="title">Ap.</span>13</span>, etc.; cf. [[καλέω]] <span class="bibl">11.3</span> b. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[name]] or [[call]] with reference to, in accordance with, or after... [[τινὰ]] or τι ἐπί τινι <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>493c</span> :—Pass., ἐπί τινος <span class="bibl">Isoc.12.183</span>; ἔκ τινος <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1036</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span> 4.5.12</span>; ὁ τῆς ἀρίστης μητρὸς ὠνομασμένος <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>1105</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[utter names]] or [[utter words]], ἐς τρὶς ὀνομάσαι Σόλων <span class="bibl">Hdt.1.86</span>; μάλα σεμνῶς ὀνομάζων <span class="bibl">D.18.35</span>, cf. 122,<span class="bibl">21.158</span> :—Pass., <b class="b3">φύσις ἐπὶ τοῖς ὀνομάζεται ἀνθρώποισι</b> the [[name]] [[φύσις]] [[is given]] by men to those things, <span class="bibl">Emp. 8.4</span>, cf. <span class="bibl">Parm.9.1</span>; <b class="b3">παρανομίαν ἐπὶ τοῖς μὴ ἀνάγκῃ κακοῖς ὀνομασθῆναι</b> the [[name]] of [[transgression]] <b class="b2">is applied . .</b>, <span class="bibl">Th.4.98</span>; <b class="b3">ἀπὸ τούτου τοῦτο ὀνομάζεται</b> (sc. <b class="b3">οὐ φροντὶς Ἱπποκλείδῃ</b>) hence this [[saying is used]], <span class="bibl">Hdt.6.130</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> [[make famous]], in Pass., <b class="b3">οἱ ὠνομασμένοι</b> persons of [[renown]], [[varia lectio|v.l.]] for [[διωνομασμένοι]] in <span class="bibl">Isoc.20.19</span>.—Cf. [[ὀνομαίνω]].</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0348.png Seite 348]] fut. ὀνομάσω, dor. ὀνομάξω (s. unten [[ὀνυμάζω]]), den Namen sagen, [[nennen]], bei Namen aufrufen; [[πατρόθεν]] ἐκ γενεῆς ὀνομάζων ἄνδρα ἕκαστον, Il. 10, 68; [[ἐξονομακλήδην]] ὀνομάζων ἄνδρα ἕκαστον, namentlich aufrufend, 22, 415; Δαναῶν ὀνόμαζες ἀρίστους, riefst sie mit Namen, Od. 4, 278; πολλὰ περικλυτὰ δῶρ' ὀνόμαζον, Il. 18, 449, zählten sie auf; aber 9, 515 εἰ μὲν γὰρ μὴ δῶρα φέροι, τὰ δ' ὄπισθ' ὀνομάζοι heißt »die Geschenke nennen«, im <span class="ggns">Gegensatz</span> derer, die er giebt, also zusagen, versprechen; ἐς τρὶς όνομάσαι Σόλωνα, Her. 1, 86, sonst [[οὐνομάζω]]; – einen Namen geben, [[benennen]], λαοὶ ὀνόμασθεν, Pind. Ol. 9, 50; [[τίς]] ποτ' ὠνόμαζεν ὧδ' ἐς τὸ [[πᾶν]] ἐτητύμως τὰν δορίγαμβρον Ἑλέναν; Aesch. Ag. 667; auch σοφιστὴν ὀνομάζουσι τὸν ἄνδρα εἶναι, Plat. Prot. 311 e; vgl. Her. 4, 33. – Pass. [[heißen]], τῶν Λαΐου [[δήπου]] τις ὠνομάζετο, Soph. O. R. 1042; ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης, ὃς εἶ, 1036; u. med., ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ' ὠνομάζετο, er nannte mich seinen Sohn, 1021; mit doppeltem accus., [[ὄνομα]] ποῖον αὐτὸν ὀνομάζει, Eur. Ion 800, vgl. Hel. 1209; ἃς ἐλπίδας ὀνομάζομεν, Plat. Phil. 40 a, öfter, bes. im Crat.; Folgde, τοῦτο ἡ [[ναῦς]] ὠνομάζετο, so hieß das Schiff, Ep. ad. 364 (IX, 684), Τηλεβόαι γάρ με τόδ' ὠνόμασαν; überh. aussprechen, Wörter, Ausdrücke gebrauchen, sich ausdrücken, οὐ γὰρ τὰ ῥήματα τὰς οἰκειότητας ἔφη βεβαιοῦν, [[μάλα]] σεμνῶς ὀνομάζων, Dem. 18, 35; βο ᾷς ῥητὰ καὶ ἄῤῥητα ὀνομάζων, 18, 122. – Auch = namhaft, berühmt machen, οἱ ὠνομασμένοι, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἄδοξοι, Isocr. 20, 19 (Bekk. διωνομασμένοι); ὠνομασμένος τὸ [[γένος]], D. Sic. 11, 78. – Vgl. όνομαστός.

|btext=<i>f.</i> ὀνομάσω, <i>ao.</i> ὠνόμασα, <i>pf.</i> ὠνόμακα;<br /><i>Pass. f.</i> ὀνομασθήσομαι, <i>ao.</i> ὠνομάσθην, <i>pf.</i> ὠνόμασμαι;<br /><b>I.</b> nommer, <i>d'où</i><br /><b>1</b> appeler par son nom : ἄνδρα ἕκαστον IL chaque homme ; τὸν μὲν ἐγὼν… ὀνομάζειν [[αἰδέομαι]] OD je ne prononce son nom qu’avec respect;<br /><b>2</b> énumérer en désignant, détailler : πολλὰ δῶρα IL beaucoup de présents;<br /><b>3</b> exprimer en termes précis : λόγοισιν οὐνομάζειν <i>poét.</i> βράχεσι (τἀνθυμήματα) SOPH exprimer nettement (sa pensée) en peu de mots;<br /><b>II.</b> donner tel ou tel nom à, dénommer ; <i>Pass.</i> être nommé, s'appeler : ὀνομάζεσθαι ἔκ τινος XÉN être nommé <i>ou</i> dénommé par <i>ou</i> d’après ; ἀπὸ [[τούτου]] μὲν [[τοῦτο]] ὀνομάζεται HDT c'est à cause de cela qu’on dit, c'est de là que vient le proverbe;<br /><i><b>Moy.</b></i> ὀνομάζομαι désigner par un nom, dénommer.<br />'''Étymologie:''' [[ὄνομα]].

|elrutext='''ὀνομάζω:''' ион. [[οὐνομάζω]] эол. ὀνῠμάζω (fut. ὀνομάσω - эол. ὀνῠμάξομαι, aor. ὠνόμασα - ион. οὐνόμασα, эол. ὀνύμαξα)<br /><b class="num">1)</b> [[именовать]], [[называть]] (σοφιστήν τινα Plat.): [[πατρόθεν]] ἐκ γενεῆς ὀ. τινά Hom. называть кого-л. по отчеству; τίς ὀνομάζεταί ποθ᾽ οὖτος; Arph. как же его зовут?;<br /><b class="num">2)</b> [[звать по имени]], [[произносить имя]], [[призывать]] (Σόλωνα Her.);<br /><b class="num">3)</b> [[называть]], [[давать имя или название]]: ὀ. τινὰ παῖδα Soph. назвать кого-л. (своим) сыном; ὀ. τι ἐπί τινι Her., ἔκ τινος Xen. и ἐπί τινος Isocr. назвать кого-л. по чему-л.; ἀπὸ [[τούτου]] μὲν [[τοῦτο]] ὀνομάζεται Her. отсюда и пошла эта поговорка;<br /><b class="num">4)</b> [[называть по имени]], [[перечислять]], [[предлагать]] (περικλυτὰ δῶρα Hom.);<br /><b class="num">5)</b> [[выражать]], [[излагать]] (λόγοισι οὐ βραχέσι τι Soph.);<br /><b class="num">6)</b> [[прославиться]], [[стать знаменитым]] (πρόγονοι ὀνομαζόμενοι Xen.; ὠνομασμένος τὸ [[γένος]] Diod.).

|txtha=1st aorist ὠνόμασα; [[passive]], [[present]] ὀνομάζομαι; 1st aorist ὠνομασθην; ([[ὄνομα]]); from Homer down; to [[name]] (cf. Winer's Grammar, 615 (572));<br /><b class="num">a.</b> τό [[ὄνομα]], to [[name]] i. e. to [[utter]]: [[passive]] [[τοῦ]] κυρίου ( Χριστοῦ), the [[name]] of the Lord (Christ) [[namely]], as his Lord, Sept. for יְהוָה שֵׁם הִזְכִּיר, to [[make]] [[mention]] of the [[name]] of Jehovah in [[praise]], said of his worshippers, τό [[ὄνομα]] Ἰησοῦ [[ἐπί]] τινα, [[ἐπί]], C. I:1c., p. 234{b} [[middle]] b. τινα, [[with]] a [[proper]] or an appellative [[name]] as [[predicate]] accusative, to [[name]], i. e. [[give]] [[name]] to, [[one]]: to be named, i. e. [[bear]] the [[name]] of, ἐκ [[with]] the genitive of the [[one]] from whom the [[received]] [[name]] is [[derived]], [[Homer]] Iliad 10,68; [[Xenophon]], mem. 4,5, 12).<br /><b class="num">c.</b> τινα or τί, to [[utter]] the [[name]] of a [[person]] or [[thing]]: [[ὅπου]] ὠνομάσθη [[Χριστός]], of the lands [[into]] [[which]] the [[knowledge]] of Christ has been carried, ὀνομάζεσθαι of things [[which]] are called by [[their]] [[own]] [[name]] [[because]] [[they]] are [[present]] or [[exist]] (as opposed to those [[which]] are [[unheard]] of), [[ἐπονομάζω]].)

|lsmtext='''ὀνομάζω:''' Ιων. [[οὐνομάζω]], παρατ. <i>ὠνόμαζον</i>, Επικ. <i>ὀν-</i>· μέλ. <i>ὀνομάσω</i>, αόρ. αʹ <i>ὠνόμασα</i>, Ιων. <i>οὐν-</i>· παρακ. <i>ὠνόμακα</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ὠνομάσθην</i>· <i>ὠνόμασμαι</i>· Αιολ. Μέσ. μέλ. <i>ὀνυμάξομαι</i>, και Ενεργ. αόρ. αʹ <i>ὀνύμαξα</i> ([[ὄνομα]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ονομάζω]], [[μιλώ]] ονομαστικά για κάποιον, [[καλώ]] ή απευθύνομαι σε κάποιον με το όνομά του, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, [[ορίζω]], [[κατονομάζω]], συγκεκριμενοποιώ, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> <i>ὀν. τινά τι</i>, [[καλώ]] κάποιον μ' ένα όνομα, [[αποκαλώ]], σε Ηρόδ., Αττ.· στη Μέσ., <i>παῖδά μ' ὠνομάζετο</i>, μ' αποκαλούσε γιο του, σε Σοφ. — Παθ., [[ὄνομα]] δ' ὠνομάζετο Ἕλενος, στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> το [[εἶναι]] [[συχνά]] προστίθεται πλεοναστικά, [[τὰς]] οὐνομάζουσι [[εἶναι]] Ὑπερόχην [[καί]]..., που τα ονόματά τους λέγεται ότι είναι..., σε Ηρόδ.· σοφιστὴν ὀνομάζουσιν τὸν ἄνδρα [[εἶναι]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">III.</b> [[ονομάζω]], [[δίνω]] όνομα εξαιτίας κάποιου πράγματος, ενός γεγονότος..., [[ἐπί]] τινι, σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>ἔκ τινος</i>, σε Σοφ. — Παθ., ἀπὸ [[τούτου]] [[τοῦτο]] οὐνομάζεται, απ' όπου προήλθε αυτό το [[ρητό]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">IV.</b> [[χρησιμοποιώ]] ονόματα ή λέξεις, [[μάλα]] [[σεμνῶς]] ὀνομάζων, σε Δημ.

|mdlsjtxt=[[ὄνομα]]<br /><b class="num">I.</b> to [[name]] or [[speak]] of by [[name]], [[call]] or [[address]] by [[name]], Il., Hdt., Xen.<br /><b class="num">2.</b> of things, to [[name]], [[specify]], Il.<br /><b class="num">II.</b> ὀν. τινά τι to [[call]] one [[something]], Hdt., [[attic]]: in Mid., παῖδά μ' ὠνομάζετο called me his son, Soph.:—Pass., [[ὄνομα]] δ' ὠνομάζετο Ἕλενος Soph., etc.<br /><b class="num">2.</b> [[εἶναι]] is often added pleon., τὰς οὐνομάζουσι [[εἶναι]] Ὑπερόχην καί . . whose names they say are Hyperoche and . ., Hdt.; σοφιστὴν ὀνομάζουσιν τὸν ἄνδρα [[εἶναι]] Plat.<br /><b class="num">III.</b> to [[name]] or [[call]] [[after]] . ., ἐπί τινι Hdt., etc.; ἔκ τινος Soph.:—Pass., ἀπὸ [[τούτου]] [[τοῦτο]] οὐνομάζεται [[hence]] [[this]] [[saying]] has arisen, Hdt.<br /><b class="num">IV.</b> to use names or words, [[μάλα]] [[σεμνῶς]] ὀνομάζων Dem.