σοφίζω: Difference between revisions

|Definition=<span class="bld">A</span> [[make wise]], [[instruct]], [[LXX]] ''Ps.''18(19).8; τινὰ εἰς [[σωτηρία]]ν ''2 Ep.Ti.''3.15.<br><span class="bld">2</span> Pass., [[become clever]] or [[be clever]] or [[be skilled in]] a thing, c. gen. rei, <b class="b3">ναυτιλίης σεσοφισμένος</b> [[skilled in]] [[seamanship]], Hes.''Op.''649; Μοίσαι σεσοφισμέναι Ibyc.''Oxy.''1790.23; so <b class="b3">ἐν τοῖς ὀνόμασι σοφίζω</b> [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]'' 13.6: abs., to [[become wise]] or [[be wise]], freq. in [[LXX]], ''Ec.''7.24(23), al.; [[βέλτερος]] ἀλκήεντος ἔφυ [[σεσοφισμένος]] [[ἀνήρ]] Ps.-Phoc.130.<br><span class="bld">3</span> Med., [[teach oneself]], [[learn]], <b class="b3">ἐσοφίσατο ὅτι..</b>he became [[aware]] that... [[LXX]] ''1 Ki.''3.8.<br><span class="bld">II</span> Med. [[σοφίζομαι]], with aor. Med. and pf. Pass. (v. infr.), [[practise an art]], Thgn.19, ''IG''12.678; [[play subtle tricks]], [[deal subtly]], E.''IA''744, D.18.227, etc.; <b class="b3">οὐδὲν σοφιζόμεσθα τοῖσι δαίμοσι</b> we [[use]] no [[subtlety|subtleties]] in [[deal]]ing with the [[god]]s, E.''Ba.''200; to [[be scientific]], [[speculate]], περὶ τὸ [[ὄνομα]] [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 509d, cf. ''Plt.''299b, Muson.''Fr.''3p.12H., etc.; <b class="b3">σοφιζόμενος φάναι</b> to [[say]] [[rationalistically]], [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''229c; <b class="b3">καίπερ οὕτω τούτου σεσοφισμένου</b> though he has [[deal]]t [[thus]] [[craftily]], D.29.28; <b class="b3">σοφίσασθαι πρός τι</b> to [[use]] [[fraud]] for an [[end]], Plb.6.58.12; <b class="b3">οἱ ἰητροὶ σοφιζόμενοι ἔστιν οἳ ἁμαρτάνουσι</b> when they [[deal]] in [[subtlety|subtleties]], Hp.''Fract.'' 1; <b class="b3">οἱ μυθικῶς σοφιζόμενοι</b> [[Aristotle|Arist.]]''[[Metaphysics|Metaph.]]''1000a18, cf. ''HA''582a35, D.35.56; <b class="b3">σοφίζω πρὸς τὸν νόμον</b> [[evade]] it, Plu.''Dem.''27.<br><span class="bld">2</span> c. acc. rei, [[devise]] [[cleverly]] or [[skilfully]], [[Herodotus|Hdt.]]2.66, 8.27, cf. 1.80; καινὰς ἰδέας [[σοφίζεσθαι]] Ar.''Nu.''547; χαρίεντα καὶ σοφά Id.''Av.''1401; <b class="b3">ἀλλότρια σοφίζω</b> [[meddle with]] other men's [[craft]], Id.''Eq.''299; with internal acc., <b class="b3">ἀνόητα σοφίζω</b> [[exercise]] one's [[skill]] without [[νοῦς]], Pl.''Hp.Ma.''283a, cf. [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.2.46; ὅσα.. σοφίζονται πρὸς τὸν δῆμον [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1297a14; <b class="b3">ἀλλ' αὐτὸ τοῦτο δεῖ σοφισθῆναι</b> this is the very thing one must [[gain]] by [[craft]], S.''Ph.''77; <b class="b3">οἶνον ἀπὸ τῶν φοινίκων σοφίζω</b> [[make]] [[spurious]] [[wine]], Philostr.''VA''2.6; πορφύραν παρὰ τῆς κόχλου Id.''Her.''19.15:—Pass., <b class="b3">σεσοφισμένοι μῦθοι</b> [[craftily]] [[devise]]d, ''2 Ep.Pet.''1.16.<br><span class="bld">b</span> <b class="b3">σοφίζω νόμον</b> [[evade]] a [[law]], Philostr.''VA''2.40, cf. Ael.''VH''2.41, Palaeph.50, ''OGI''383.208 (Commagene, i B.C.).<br><span class="bld">3</span> c. acc. pers., [[deceive]], τὸν Τίτον J.''BJ''4.2.3; μή με σοφίζου ''AP''12.25 (Stat. Flacc.); τὸν δῆμον Hdn.7.10.7; also [[σοφίζω]] τὴν αἴσθησιν Aret.''SD'' 1.15.<br><span class="bld">4</span> '[[counter]]' by a [[device]], σοφίζεται τὴν βίαν τοῦ μηχανήματος J.''BJ''3.7.20.

|btext=<i>f. inus., ao.</i> ἐσόφισα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> σοφισθήσομαι, <i>ao.</i> ἐσοφίσθην, <i>pf.</i> σεσόφισμαι;<br /><b>1</b> [[rendre sage]] <i>ou</i> habile, acc. ; <i>Pass.</i> devenir habile, expérimenté;<br /><b>2</b> [[faire]] <i>ou</i> imaginer avec ruse;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[σοφίζομαι]] (<i>f.</i> σοφίσομαι, <i>ao.</i> ἐσοφισάμην, <i>pf.</i> σεσόφισμαι) agir <i>ou</i> parler en sophiste, <i>càd</i> user d'arguments sophistiques <i>ou</i> de moyens frauduleux : [[περί]] τι, πρός τι au sujet <i>ou</i> en vue de qqn <i>ou</i> de qch ; σ. πρὸς τὸν νόμον PLUT agir frauduleusement à l'égard de la loi ; <i>avec un acc. de chose</i> : σ. τι imaginer habilement qch;<br />[[NT]]: enseigner.<br />'''Étymologie:''' [[σοφός]].

|elnltext=σοφίζω [σοφός] wijs maken, onderwijzen; met gen. in iets. Hes. Op. 649. med. met aor. ἐσοφισάμην, aor. pass. ἐσοφίσθην slimmigheden bedenken, scherpzinnig redeneren, slim doen, zowel in positieve als negatieve zin; met dat., met πρός + acc. met betrekking tot iets:. σ. πρὸς τὸν νόμον een manier vinden om de wet te omzeilen Plut. Demosth. 27.8. met acc. v. h. inw. obj. (en daarbij pass.) listig bedenken of verzinnen:. πρὸς ταῦτα σοφίζονται τάδε daarop verzinnen ze het volgende Hdt. 2.66.2; αὐτὸ τοῦτο δεῖ σοφισθῆναι juist daarop moet iets bedacht worden Soph. Ph. 77; ὅσα... ἐν ταῖς πολιτείαις σοφίζονται πρὸς τὸν δῆμον zoveel trucs als ze in de staatsvormen verzinnen tegen het volk Aristot. Pol. 1297a14; ἀνόητα σ. onverstandige dingen bedenken (in zogenaamde slimheid) Plat. HpMa 283a; σεσοφισμένοι μῦθοι vernuftige verzinsels NT 2 Pet. 1.16.