τύπτω: Difference between revisions

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1162.png Seite 1162]] [[schlagen]]; Curtius Grundz. d. Griech. Et. 2. Aufl. S. 204; Att. Prosa: [[τύπτω]] (τύπτομαι u. s. w.), τυπτήσω (Ar. Nub. 1443 Plat. Hipp. maj. 292 b), [[τυπτητέος]] (Demosth. 54, 44); Homer: τύπτουσιν, τύπτον, τυπτομένων u. dgl., τύψε(ν), τύψῃ, τύψον, τύψας, perf. pass. τετυμμένω Iliad. 13, 782, ἐτύπη, τυπείης, τυπείς; bei Andern: fut. τύψω, aor. ἐτύπτησα, aor. ἔτυπον und τέτυπον, perf. τετύπτηκα, perf. pass. τετύπτημαι, aor. pass. ἐτυπτήθην, vgl. Lob. Phryn. 764 Iac. A. P. 483 Ach. Tat. 830, fut. pass. τυπτήσομαι Ar. Nub. 1379, wofür Buttmann Ausf. Gr. Sprachl. 2. Ausg. Bd. 2 S. 87 τυπήσομαι will. – Τύπτω gehört zu den Verben, durch welche Homer nur den Angriff ἐκ χειρός bezeichnet, bei dem der Angreifende sich von der Waffe nicht trennt, wie beim Wurf und beim Schuß, s. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 51–70. Nach Homer ist der Gebrauch von τύπτειν freier; Hermesian. bei Athen. 13, 71 vs. 63 ὑπὸ σκολιοῖο τυπέντα τόξου, Pfeilschuß; Polyb. 3, 53, 4 τοῖς μὲν τὰς πέτρας ἐπικυλίοντες, τοὺς δ' ἐκ [[χειρὸς]] τοῖς λίθοις τύπτοντες, Steinwürfe; vgl. Soph. Aj. 255 πεφόβημαι λιθόλευστον Ἄρη ξυναλγεῖν μετὰ τοῦδε τυπείς. – Mit einem Stocke hauen, οἱ δέ τε παῖδες τύπτουσιν (τὸν ὄνον) ῥοπάλοισιν Il. 11, 560; vgl. Soph. O. R. 811; τύπτειν τῇ μάστιγι Plat. Legg. 9, 879 e; oft von scharfen Angriffswaffen, φασγάνῳ, ἄορι, ξίφεϊ, δουρί, ἔγχεσι, ἐγχείῃσι, Il. 4, 531. 13, 529. 524 u. sonst; auch ohne näher bestimmenden dat., κατὰ γαστέρα τύψεν 17, 313 Od. 22, 308; <span class="ggns">Gegensatz</span> βάλλειν Il. 11, 191. 15, 495. 20, 378. 462. 22, 68; sylleptisch, d. h. von beiden Arten der Verwundung, Wurf und Schlag zusammen, Iliad. 13, 782; – τύπτειν εἰς τὸν ὦμον Xen. Cyrop. 5, 4, 5; τὸν ἄνδρα τύπτειν τὰς [[πληγάς]], ἐξ ὧν ἀπέθανεν Antiph. 4 γ 1. – Auch von Bienen, Skorpionen, Schlangen, = [[stechen]]. – Übertragen, [[ἄχος]] ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε βαθεῖαν, verwundete ihn tief in der Seele, Il. 19, 125; ἡ ἀληθηΐη ἔτυψε Καμβύσεα, die Wahrheit traf, verletzte den Kambyses, Her. 3, 64; ἀνίαις τυπείς, Pind. N. 1, 53; ξυμφορᾷ τετυμμένος Aesch. Eum. 485; [[διανταῖος]] ἔτυπεν ὀδύνα με Eur. Ion. 766. – Ohne feindlichen Sinn, Iliad. 6, 117 ἀμφὶ δέ μιν σφυρὰ τύπτε καὶ αὐχένα [[δέρμα]] κελαινόν, [[ἄντυξ]]; ἅλα τύπτειν ἐρετμοῖς, das Meer mit Rudern schlagen, Od. oft; χθόνα μετώπῳ τύπτειν, den Erdboden mit der Stirn schlagen, zu Boden stürzen, 22, 86; ἴχνια πόδεσσι τύπτειν, die Spur mit den Füßen treten, Il. 23, 764; νέφεα [[Ζέφυρος]] στυφελίξῃ, βαθείῃ λαίλαπι τύπτων, mit Sturmesgewalt peitschend, 11, 306; vgl. Pind. P. 6, 14; Folgde. – Med. sich schlagen, bes. [[sich die Brust schlagen]], [[als Zeichen der Trauer]], Her. oft; τύπτεσθαί τινα, Einen betrauern, 2, 42. 61. 132; Plut. Alex. 3 διέθεον τὰ πρόσωπα τυπτόμενοι καὶ βοῶντες. – Pass. geschlagen, verwundet werden, δουρὶ νῶτα τυπέντα Pind. N. 9, 26; πλευρὰ φασγάνῳ τυπείς Eur. Andr. 1151; auch die Verwundung, der Schlag im accus. dabei, Schläge, Wunden empfangen, ἕλκεα, ὅσσ' ἐτύπη Il. 24, 421; τύπτομαι πολλάς, sc. [[πληγάς]], ich bekomme viele Schläge, Ar. Nubb. 959; τύπτεσθαι τῇ [[δημοσίᾳ]] μάστιγι [[πεντήκοντα]] [[πληγάς]] Aesch. 1, 139.

|elrutext='''τύπτω:''' (fut. τυπτήσω, aor. 1 ἔτυψα - Arst. ἐτύπτησα, aor. 2 ἔτῠπον; pass.: aor. 1 ἐτύφθην, aor. 2 [[ἐτύπην]] с ῠ, pf. [[τέτυμμαι]] - поздн. τετύπτημαι; inf. pf. pass. [[τετύφθαι]])<br /><b class="num">1</b> [[бить]], [[ударять]] (ῥοπάλοισιν, sc. ὄνον Hom.): σκήπτρῳ τυπείς Soph. получив удар палкой; τ. τινὰ ἐπὶ κόρρης Plat. дать кому-л. пощечину; τύπτεσθαι μάστιγι [[πεντήκοντα]] [[πληγάς]] Aeschin. получать пятьдесят ударов кнутом; τὸν [[πρόσωπον]] τύπτεσθαι Plut. наносить себе удары в лицо (в знак скорби); ἅλα τ. ἐρετμοῖς Hom. ударять море веслами, т. е. грести; τ. χθόνα μετώπῳ Hom. хлопнуться о землю лбом; ἴχνια τ. [[πόδεσσι]] Hom. спешить по (чьим-л.) следам;<br /><b class="num">2</b> [[поражать]], [[ранить]] (ξίφεσίν τε καὶ ἔγχεσιν Hom.; τὴν συνείδησίν τινος NT): γαστέρα и κατὰ γαστέρα τ. Hom. ранить в живот; καιρίῃ (sc. πληγῇ) [[τετύφθαι]] Her. быть смертельно раненым; πλευρὰ φασγάνῳ τυπείς Eur. раненный мечом в бок; τοῖς λίθοις τ. τινά Polyb. поражать кого-л. камнями, т. е. метать в кого-л. камни;<br /><b class="num">3</b> [[жалить]], [[колоть]] (τινά Anacr.; [[πόδα]] τινός Theocr.; ὑπὸ σφηκῶν τύπτεσθαι Xen.);<br /><b class="num">4</b> перен. [[поражать]], [[глубоко задевать]]: τὸν δ᾽ [[ἄχος]] ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε Hom. острая боль пронзила его душу; ἡ [[ἀληθηΐη]] τῶν λόγων ἔτυψε (τὸν Καμβύσεα) Her. правдивость этих слов сразу осенила Камбиса; ξυμφορᾷ τετυμμένος Aesch. постигнутый несчастьем;<br /><b class="num">5</b> (об ударах, ранах и т. п.) наносить, причинять (ἕλκεα Hom.);<br /><b class="num">6</b> med. (с нанесением себе ударов) сокрушаться, предаваться скорби Her.: τύπτεσθαί τινα Her. горестно оплакивать кого-л.